نقش سازمان‌های مردم نهاد در موفقیت بازآفرینی شهری/ ارتقای فضای شهری و تامین مسکن، دوهدف مهم وزارت راه

کارشناسان و مسئولان ذیربط، مشارکت مردم را مهمترین اصل در پیشبرد بازآفرینی شهری می دانند و بر این باورند که بدون همکاری مردم و بخش خصوصی نمی توان در این مسیر رو به جلو حرکت کرد. بنابراین در کنار ضرورت سرمایه گذاری وزارت راه و شهرسازی، دستگاه های خدمات رسان و شهرداری ها، شرط مهم جذب مشارکت مردمی است.

کارشناسان و مسئولان ذیربط، مشارکت مردم را مهمترین اصل در پیشبرد بازآفرینی شهری می دانند و بر این باورند که بدون همکاری مردم و بخش خصوصی نمی توان در این مسیر رو به جلو حرکت کرد. بنابراین در کنار ضرورت سرمایه گذاری وزارت راه و شهرسازی، دستگاه های خدمات رسان و شهرداری ها، شرط مهم جذب مشارکت مردمی است.

جمعیت 30 درصدی، درگیر بازآفرینی شهری

در همین رابطه مدیر کل راه و شهرسازی استان یزد با بیان اینکه حوزه بازآفرینی شهری یک حوزه گسترده ای است، افزود: حداقل در استان یزد تقریبا بین 25 تا 30 درصد از جمعیت درگیر بحث بازآفرینی شهری هستند و در سطح کشور نیز همین حدود جمعیتی را شامل می شود.

محمدرضا نقصان محمدی در گفت‌وگو با «صما» ادامه داد: هدف اصلی که بازآفرینی دنبال می کند، ارتقای کیفیت زندگی مردم و هویت بخشی است و بدیهی است که این اصل یک شبه و حتی در طول یک سال هم اتفاق نمی افتد. این برنامه درازمدت دیده شده و هر ساله برنامه خاص خود را دارد.

تامین مسکن برای اقشار مختلف جامعه

وی با بیان اینکه طرح بازآفرینی شهری ضمن ارتقای فضاهای شهری، نگاهی به مسکن و پاسخگویی به نیاز مسکن دارد، ادامه داد: تامین مسکن مورد نیاز اقشار مختلف جامعه ازجمله مسکن جوانان و مسکن اجتماعی در این طرح دیده شده و می تواند حداقل در سال 97 تجربه خوبی باشد و همانطور که جلو می رود، هر سیستمی باید روند خود را اصلاح کند.

این مسئول با بیان اینکه نگاه کلی به این طرح مناسب است، یادآور شد: باید از حوزه نظری به سمت عملی حرکت و نظریه ها را اجرایی کنیم؛ ضمن اینکه حوزه های نظری را نیز باید پیگیری کنیم و اصلاحات مورد نیاز را انجام دهیم.

وی ادامه داد: ما ایجاد هم افزایی و همراهی بین دستگاهی را پیگیری می کنیم. در عین اینکه وزارت راه و شهرسازی و دستگاه های خدمات رسان و شهرداری ها سرمایه گذاری می کنند، اصل قضیه این است که بسترهایی را برای جذب مشارکت مردمی فراهم کنیم.

نقصان محمدی انتقادات موجود در زمینه اجرای بازآفرینی شهری را برای اصلاح حرکت ها و اقدامات مفید دانست و تاکید کرد: در سال های گذشته برنامه ریزی بسیار موثری در این حوزه داشته ایم و برنامه های خود را به شرکت بازآفرینی شهری فرستاده ایم و امیدواریم در سال جاری و سال های آینده بتوانیم این برنامه ها را به خوبی پیش ببریم.

جلب مشارکت مردم، یک چالش بزرگ

وی با اشاره به یک چالش در این زمینه بیان کرد: مسئله مهم این است که شرایط را آماده کنیم تا دستگاه ها بتوانند اولویت های خود را به بافت های هدف بیاورند و شهرداری ها در این زمینه فعال شوند و وزارتخانه هم روی نقاط کلیدی سرمایه گذاری کند.

مدیر کل راه و شهرسازی یزد تاکید کرد: ما عمده انرژی خود را روی این هم افزایی قرار داده ایم و اینکه مردم در این امر مشارکت کنند که کار بسیار دشواری است، اما به هر حال باید انجام شود.

وی با اشاره به تعریف پروژه های مختلف در این زمینه تصریح کرد: ستاد ملی بازآفرینی شهری 5 محله را از بین محلات زیادی که در شهرهای مختلف کشور موجود است، به صورت پایلوت مورد هدف قرار داده و برنامه این است که این رویه را به محلات دیگر تسری دهیم. در این مسیر مشکل خاصی وجود ندارد، اما شروع هر پروژه ای انرژی می برد و باید مواظبت کرد.

نقصان محمدی در پایان با اشاره به تشکیل معاونت بازآفرینی شهری در اداره کل راه و شهرسازی این استان گفت: این معاونت با توجه به ادارات مختلفی که زیرمجموعه آن است، تمام حوزه های بازآفرینی و مسکن را پوشش می دهد؛ ازجمله بازآفرینی شهری، مسکن، اقتصاد مسکن و آماده کردن تشکل های مختلف، تا بخش خصوصی بتوانند به این حوزه وارد شوند.

محله محوری، نقطه قوت بازآفرینی

همچنین مدیر کل راه و شهرسازی استان سیستان و بلوچستان با اشاره به اقدامات خوب دولت در بحث بازآفرینی شهری گفت: یکی از سیاست های خوب در این بخش، سیاست از بالا به پایین است. یعنی از محله محوری شروع می شود و بعد به شهر و استان و سطح ملی می رسد.

مسعود مالکی در گفت‌وگو با «صما» شرط موفقیت در بخش بازآفرینی شهری را جلب مشارکت مردمی دانست و بیان کرد: در سطح استان پروژه های خوبی را در دست اجرا داریم و تاکنون 21 پروژه را به اتمام رسانده ایم. 27 پروژه را در سال گذشته شروع کرده ایم که تقریبا خیلی از آنها به بهره برداری رسیده و حدود 70 پروژه را هم در برنامه اجرایی امسال در دستور کار داریم.

وی در توضیح این پروژه ها گفت: مراکز درمانی، بهسازی معابر، ساخت مدرسه و مسیل و خانه محله، مجتمع فرهنگی، مرکز فنی و حرفه ای، مراکز ترک اعتیاد و خانه های تسهیلگری ازجمله این پروژه ها است.

حل حاشیه نشینی در کوتاه مدت ممکن نیست

مالکی همچنین با اشاره به ضرورت ساماندهی بافت های فرسوده و حاشیه نشینی، گفت: پدیده حاشیه نشینی به طور کلی در سطح کشور وجود دارد و امکانپذیر نیست که دولت به تنهایی و در کوتاه مدت آن را برطرف کند. حل این معضل می طلبد که مردم و دستگاه ها و ارگان ها با همدیگر به صورت تعامل و هم افزایی و درقالب یک سند اقدام مشترک کار کنند تا این پروژه ها به سرانجام برسد.

او جلوگیری از گسترش حاشیه نشینی و ساماندهی این موضوع را یکی از مسایل مهم در این مسیر دانست و ادامه داد: تاکنون اقدامات خوبی انجام شده و اگر این اقدامات به همین نحو ادامه پیدا کند، امیدواریم که در سال آینده بازآفرینی شهری و حاشیه نشینی در همه شهرهای کشور ساماندهی شود و مشکلی که در حال حاضر گریبانگیر کشور است، برطرف شود.

مالکی در عین حال با اشاره به تشکیل معاونت بازآفرینی شهری در این استان تصریح کرد: ما در معاونت بازآفرینی شهری استان، چهار اداره زیرمجموعه را تشکیل داده ایم که کار خود را شروع کرده اند و به خوبی کار می کنند.

نقش سازمان های مردم نهاد

وی ادامه داد: استان سیستان و بلوچستان تجربه بسیار خوبی را در بحث بازآفرینی دارد و از سه سال قبل که در این حوزه فعالیت می کنیم، در طول این مدت 116 جلسه با ستادهای بازآفرینی استان و شهرستان نیز سازمان های مردم نهاد تشکیل داده و تمام مشکلات و چالش ها را احصا کرده و به نتایج خوبی رسیده ایم و پیشنهاداتی را ارائه داده ایم.

این مسئول در ادامه تاکید کرد: یکی از دلایل موفقیت ما این بود که سازمان های مردم نهاد هم نقش خوبی در این زمینه داشته اند. به طور مثال در ساخت مدرسه و اجاره مدارس جهت کودکان بازمانده از تحصیل کمک کردند. همچنین آموزش فنی و حرفه ای، توانمندسازی ساکنان محلات و ساخت صنایع دستی توسط بانوان و بازاریابی برای این صنایع از سایر اقدامات است.

مالکی در پایان خاطرنشان کرد: این اقدامات توسط سازمان های مردم نهاد در استان ما انجام شده است و ادامه دارد.