محافظت معماری و بافت روستایی مصون از شیوه شهر نشینی بهمراه در آمیخته بودن زندگی اهالی روستا با یکسری آداب ، رسوم و سنت های محلی موجب شده تا به عنوان حجم و پتانسیل برای انتخاب روستاهایی با عنوان ‘روستای هدف گردشگری ‘ منظور شود تا شهرنشینان گریزان از هجمه مشکلات نوع زندگی شهری ،روزهایی فارغ از این مصایب را در این روستاها بگذرانند .
اما در میان متمرکز شدن همه توجهات تنها به یک سمت ، موجب سنگینی یک کفه روستاهای هدف گردشگری در استان مازندران گردید و ابعاد دیگر که به دسترسی آسایش و رفاه مسافران ختم می شود در این زمینه رنگ ببازد .
انتخاب روستاهایی در مسیرهای بی بهره از راه دسترسی مناسب ، قرار داشتن در بلندای و نبود حتی یک فضای اقامتی سنتی یا همان بوم گردی موجب شده که بیشتر روستاهای هدف گردشگری مازندران باتوجه به این شرایط در ۶ ماه سرد سال تهی از مسافر بماند ، این در حالیست انتخاب روستاهایی در پایین دست بهره مند از ابزارها رفاهی و خدماتی خوب تر بهمراه دارا بودن شاخص های روستای هدف گردشگری توان دارد گزینه خوب تر و مطلوب تر روی میز مسئولین امر باشد .
*** پله پله تا روستای هدف گردشگری ایده آل شدن
‘ ‘برسه’ روستایی در ارتفاع حدود ۲ هزار متری از زمین در فاصله ۴۵ کیلومتری شهر تنکابن در غرب مازندران قرار دارد که یکی از همان ۳۰۰ روستای هدف گردشگری استان محسوب می شود .
بنا بر گفته دهیار برسه ، این روستا در زمان دولت قبل به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب گردید که طبق اعلام آنزمان میراث فرهنگی داشتن منظره و آب و هوای خوش به عنوان ملاک های این انتخاب ذکر گردید .
رجبعلی یحیی زاده در اظهار کرد و گو با خبرنگار ایرنا جمعیت ثابت این روستا را ۳۰۰ خانوار ذکر کرد و اظهار کرد : در فصول خاص مثل بهار و تابستان با ورود جمعیت شناور ، این رقم به ۷۰۰ خانوار نیز افزایش می یابد .
وی که تعداد حضور مسافران به این روستا را ۱۵ هزار نفر اعلام نمود ، اضافه کرد : اما در سالهای نخست انتخاب برسه به عنوان روستای هدف گردشگری ، مسافران کمتری به این روستا عزیمت می کردند .
دهیار روستای برسه نبود و کم بودن ابزارها و زیر ساخت های کلیدی برای ماندگاری و استفاده مسافران را دلیل کلیدی بی رغبتی و یا عدم تمایل اشخاص برای حضور در این روستای هدف گردشگری ذکر کرد و دنبال کرد : بعد از گذشت چند سال ، با ساخت و آسفالته کردن راه دسترسی و ایجاد اماکن رفاهی و خدماتی جانی به فضای گردشگری این روستا بخشیده گردید .
وی که این روستا را هنوز کم بهره مند از بعضی ابزارها و زیرساخت های رفاهی و خدماتی می داند ، اضافه کرد : بعد از گذشت چند سال از آنزمان تاحالا هنوز جایگاه ها اقامتی خاص و رسمی برای حضور مسافران وجود ندارد .
یحیی زاده گفت : نبود این زیر ساخت و یا اقامتگاههای بوم گردی موجب شده تا مسافران برای اقامت به سوئیت های کرایه ای مردم روی بیاورند که غالب آنان بدون ابزارها لازم برای خدمات دهی به مسافران می باشند .
وی به کوشش موخر دهیاری برسه برای اخذ مجوز راه اندازی بوم گردی در این روستا اشاره نمود و اظهار کرد : با مشارکت اداره میراث فرهنگی این بوم گردی در آینده نزدیک در روستا ایجاد خواهد گردید تا خلا موجود برطرف شود .
***به امید حضور زیادتر مسافران در فصول سرد سال
جواهرده ، روستایی در ۲۷ کیلومتری شهر رامسر، این روستا که ۲۰ خانوار محلی و ساکن ابدی را در خود جای می دهد زیادتر از سه هزار منزل مسکونی درآن قرار دارد که نشان دهنده استقبال اشخاص برای خوش نشین شدن در این روستا هست .
دهیار روستای جواهرده با اشاره به قرار داشتن روستا در ارتفاع ۲ هزار متری بلندای البرز ، اظهار کرد : در آبان ماه و دومین ماه فصل پاییز به سبب برفگیر شدن مسیر ، امکان رفت و آمد در جاده منتهی به روستا وجود ندارد .
سجاد چهار قران اضافه کرد : این روستا به صورت مرسوم از این ماه دیگر ترددی در آن صورت نمی گیرد و مسافران قادر به استفاده از فضای گردشگری روستای جواهرده نیستند .
وی به وضع کم بارش و گرم بودن هوا در فصول سرد سال کنونی به عنوان امتیاز مثبت برای این روستا یاد نمود و دنبال کرد : هرچند راههای منتهی به این روستا در سال های موخر آسفالت شده هست اما هنوز هم برفگیر بودن مانعی برای حضور مسافران و رغبت آنان به این روستا می شود .
دهیار روستای جواهرده ، بیشترین تعداد حضور مسافران را ذی ربط به فصول گرم سال من جمله بهار و تابستان دانست و اضافه کرد : این حضور تا بدانجاست که خیابان ها و معابر روستا جوابگو خیل عظیم حضور مسافران نیست و اما در دیگر فصول این مسئله بالعکس هست .
*** جانمایی غلط روستاهای هدف گردشگری مازندران
مدیر گروه جهانگردی دانشگاه مازندران یکی از زیر ساخت ها برای ایجاد روستاهای هدف گردشگری را دسترسی راحت مسافران و فراهم بودن ابزارها در آن ذکر کرد و اظهار کرد که اما این شاخص در انتخاب این روستاها در استان بدرستی انجام نشده هست .
مهدی رمضان زاده اضافه کرد : در تشریح استانداردهای بسته خدماتی رفاهی به مسافران ، نحوه دسترسی به محل یا همان دسترسی راحت مسافران به عنوان یکی از این شاخص ها محسوب می شود .
وی دنبال کرد : درحالیکه در مازندران ، روستاهایی به عنوان روستاهای هدف گردشگری انتخاب و معرفی گردیدند که هرچند جاذبه های لازم سنتی و محلی را دارند ولی زیادتر آنان بی بهره از این شاخصه ها می باشند .
این عضو هیات علمی دانشگاه مازندران که وجود این مشکل را مؤثر بر روند حضور مسافران در این نوع روستاها دانست ، اضافه کرد : دسترسی سخت به این روستاهای هدف در برگشت دو مرتبه مسافران نیز تاثیر خود را خواهد گذاشت و شاید رغبتی برای برگشت دو مرتبه نداشته باشند .
وی دنبال کرد : در انتخاب روستاهای هدف گردشگری مازندران تمام نگاه ها به این سمت سوق داده گردید که روستاهایی با فاصله دور و صعب العبور را انتخاب بکنند تا به شکلی بدینگونه بکر بودن فضا و محلی بودن روستاها زیادتر در ذهن مسافران مجسم شود .
رمضان زاده گفت : در حالیکه روستاهای پایین دست و با دسترسی راحت تر نیز این جاذبه ها و ابزارها سنتی و محلی در آنان وجود دارد تا به مسافران معرفی شود .
وی درآمدزایی برای اهالی هر منطقه را به عنوان یکی از اغراض اجرای پروژه روستاهای هدف گردشگری ذکر کرد و اظهار کرد : برندسازی روستاهای بی بهره از راه دسترسی مناسب که به شکلی ۶ ماه از سال راکد از حضور مسافر و اکتساب درآمد می باشند به لطمه و چالشی در آینده مبدل خواهد گردید .
مدیر گروه جهانگردی دانشگاه مازندران اظهار کرد که این مسئله موجب شده تا مسافران بی رغبت برای حضور در این روستاها گردند و هدف درآمدزایی با اجرای این پروژه در بعضی روستاهای استان پژوهشگر نشود .
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، صنعت های دستی و گردشگری استان مازندران برخورداری از جاذبه های تاریخی ، طبیعی ، فرهنگی و محافظت معماری را از پارامترهای انتخاب روستاهای هدف گردشگری برشمرد .
مهران حسنی به خبرنگار ایرنا اظهار کرد :بعد از تایید تیم گردشگری استان ، برای تایید پایانی نام های روستاها به تیم روستاهای هدف گردشگری سازمان میراث فرهنگی کشور اعلام می شود تا تایید پایانی اخذ شود .
وی با اشاره به اینکه تاحالا بیشتر از ۵۰ روستای مازندران از این طریق به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب گردیدند ، دنبال کرد : لحاظ کردن این خصوصیت ها برای روستاهای هدف گردشگری جز اولویت ها خواهد بود .
معاون گردشگری مازندران اظهار کرد : برای جبران بعضی کمبودها در روستاهای هدف گردشگری استان به ویژه در بخش بوم گردی به عنوان فضای مناسب برای اقامت مسافران کارهای خاصی قرار هست صورت پذیرد .
وی به تخصیص ارزش از صندوق توسعه ملی به مازندران اشاره نمود و اضافه کرد : ۱۰ درصد این ارزش به حوزه گردشگری استان اختصاص خواهد یافت که ایجاد بوم گردی در ۳۳ روستای استان با این ارزش انجام می شود .
حسنی با تاکید بر کوشش برای برطرف مشکلات پیش روی گردشگری روستایی به ویژه روستاهای هدف گردشگری مازندران اظهار کرد که برای این منظور در تفاهم نامه ای فی مابین این اداره کل و دانشگاه مازندران قرار هست با حضور اساتید و صاحبنظران در این مورد بحث و تبادل نظر شود .
*** باز شدن پای پژوهش در اجرای طرح های گردشگری
معاون گردشگری مازندران علاوه بر این اظهار کرد : اداره کل میراث فرهنگی مازندران از پذیرش و استفاده از انتهاء نامه دانشجوهای کارشناسی ارشد و دکتری که در حوزه گردشگری می باشند استقبال می نماید .
وی اضافه کرد : قطعا ورود علمی و پژوهشی در عرصه گردشگری توان دارد در غنا و قوت بخشیدن به اجرای کارها در این بخش تاثیر بسزایی بگذارد .
اجرای پروژه روستاهای هدف گردشگری از دهه ۸۰ در کشور کلید خورد و روستاهایی با محافظت معماری سنتی و محلی و یکسری آداب و رسوم آن به شکلی تاریخ ، تمدن و فرهنگ منطقه به عنوان روستاهای هدف گردشگری انتخاب و معرفی گردیدند تا در فراروی دید گردشگران قرار دریافت کنند .
بافت ویژه و معماری خاص خانهها، مغازهها و جایگاه ها محلات این روستاها، زیبایی های طبیعی و طبیعت بکر و دست نخورده، آثار تاریخی با قدمت چندهزار ساله، وجود رودخانه های جاری و تولید فرآورده ها مرغوب کشاورزی، این نوع روستاها را به روستاهای شاخص با ارزش گردشگری قایل ملاحظه مبدل کرده هست .
مازندران بیشتر از سه هزار روستا دارد که طبق اطلاعات اداره کل میراث فرهنگی ، صنعت های دستی و گردشگری مازندران ، بیشتر از ۵۰ روستای هدف گردشگری می باشند .
