معمار شهر - به نقل از ایسنا، ترافیک شهر همدان یک ریشه شهرسازی دارد؛ از سال ۵۶، هر چند سال، یک شهرک به شهر همدان اضافه شد. شهرک‌های الوند، مدنی، فرهنگیان، مدرس و بهشتی برای توسعه افقی شهر ایجاد شده است اما بعد از آن توسعه افقی همدان بسته شد.
جمعیت شهر همدان و تقاضای سفر درون‌شهری با تمرکز بر میدان اصلی شهر افزایش یافت که نبود حمل‌ونقل عمومی مناسب و استاندارد میل استفاده از خودروی شخصی را در بین همدانی‌ها بیشتر کرد.
البته در کنار مباحث شهرسازی، برخی اعتقاد دارند یکی از علل مهم ترافیک همدان موضوعات فرهنگی است چرا که مردم هنوز توسعه‌یافتگی و الزامات زندگی در یک شهر توسعه‌یافته را درک نکردند.
در دوران کرونا مردم به سمت استفاده از وسایل تقلیه شخصی روی آوردند که این رفتار همچنان ادامه داشته و مردم راغب هستند از وسایل شخصی استفاده کنند که البته همه می‌دانیم برای اینکه مردم از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند باید زیرساخت‌های لازم و کافی در شبکه حمل‌ونقل شهر ایجاد شود.
تمام مباحثی که مطرح شد دست به دست هم داده تا امروز در شهر همدان نیز همانند کلانشهرهای دیگر با چالش ترافیک مواجه شویم.
در چند سال اخیر ترافیک‌های سنگین و ایجاد گره‌های ترافیکی پی‌درپی مدیریت شهری را به ایجاد تقاطع‌ها (زیرگذر-روگذر) در نقاط مختلف شهر همدان واداشت اما با این وجود باز هم شاهد وجود ترافیک‌های سنگین در شهر هستیم.
اینکه این تقاطع‌ها چقدر توانسته به حل معضل ترافیک شهر همدان کمک کند و کارکردی که برایش تعریف شده بود، داشته یا خیر؟ و لزوم احداث تقاطع‌های جدید در نشست تخصصی «بررسی وضعیت تقاطع‌ها و پل‌های عابر پیاده شهر همدان» مورد بررسی قرار گرفت.
سرپرست سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان در نشست ایسنا، با بیان اینکه تقاطع‌ها در راستای روان‌سازی ترافیک احداث می‌شوند، گفت: کاهش ترافیک و روان‌سازی ترافیک دو موضوع در حمل‌ونقل شهری است که ایجاد تقاطع‌ها به روان‌سازی ترافیک کمک می‌کند.
امیر بهرامی‌شرافت با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته به علت وجود ترافیک در شهر همدان احداث تقاطع‌ها شدت گرفت، اظهارکرد: شهرداری همدان دیر در این زمینه آغاز به‌کار کرد اما در طول چند سال به سرعت چندین تقاطع از جمله تقاطع خواجه‌رشید، تختی، بابک و ... ساخته شد و با احداث این تقاطع‌ها تا حدودی روان‌سازی ترافیک صورت گرفت.
احداث تقاطع به حل مشکل ترافیک شهر کمک کرده است
وی با بیان اینکه به‌طور قطع احداث تقاطع به حل مشکل ترافیک شهر کمک کرده است، تصریح کرد: ترافیک معقوله چند بُعدی است که صرفاً با ساخت تقاطع نمی‌توان مشکل ترافیک را حل کرد به طوری که همزمان باید ایجاد محدودیت، فرهنگ‌سازی و هوشمندسازی تقاطع‌ها صورت بگیرد.
بهرامی‌شرافت با اشاره به اینکه در همه دنیا نقاطع غیرهمسطح ساخته می‌شود، یادآور شد: اینکه بگوییم ایجاد تقاطع باعث هدایت ترافیک از نقطه‌ای به نقطه دیگر شده و کار اشتباه بوده، مردود است. تقاطع‌ها با مطالعه افراد دارای صلاحیت ساخته می‌شوند و انتخاب جهت تقاطع‌ها نیز براساس کارشناسی صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه ایمن‌سازی تقاطع‌ها بر ترافیک مقدم است، افزود: احداث سرعت‌کاه‌ها برای ایمن‌سازی است تا تردد از تقاطع‌ها با ایمنی انجام شود. تا زمانی که فرهنگ درست رانندگی و رعایت قانون از سوی مردم انجام نشود هر چقدر هم نصب دوربین، چراغ چشمک‌زن، سرعت‌کاه و ... انجام شود، کمکی نخواهد کرد.
ورود ۱۲ دستگاه اتوبوس به چرخه حمل‌ونقل همدان
بهرامی‌شرافت با تأکید بر توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی در همدان، خاطرنشان کرد: ۱۲ دستگاه اتوبوس در دو هفته گذشته وارد چرخه حمل‌ونقل همدان شده است که البته ملموس نیست.
سرپرست سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان درباره آموزش‌های شهروندی در حوزه ترافیک، تصریح کرد: تولید محتوا می‌تواند توسط شهرداری و راهور انجام شود اما انتشار آن تنها بر عهده شهرداری نیست.
وی با اشاره به اینکه همدان به عنوان کلانشهر یک برنامه ثابت ترافیکی در صداوسیما ندارد، افزود: یکی از ایده‌های شهرداری ایجاد استدیوی ترافیکی است. چندین پیام اثرگذار برای اول مهر در نظر گرفته شده است اما شهرداری نباید تنها باشد.
بهرامی‌شرافت درباره هوشمندسازی تقاطع‌ها، بیان کرد: بودجه خوبی برای هوشمندسازی تقاطع‌ها در سال‌جاری در نظر گرفته شده است. برنامه داریم کار را به جد پیگیری کنیم.
انجام کارهای مطالعاتی هوشمندسازی تقاطع‌ها
وی افزود: کارهای مطالعاتی هوشمندسازی تقاطع‌ها انجام شده و به طور قطع دو تقاطع بهشت و پژوهش به صورت آزمایشی انجام دهیم که کار اجرایی آن آغاز شده است.
بهرامی‌شرافت با بیان اینکه بازخوردهای هوشمندسازی تقاطع‌های بهشت و پژوهش رصد و در تمام نقاط اجرا می‌شود، ادامه داد: سعی داریم تا پایان سال بخش اعظمی از تقاطع‌ها را هوشمند کنیم.
وی با اشاره به اینکه تقاطع‌ها جوری باید هوشمند شوند که مدل سبز و قرمز شدن چراغ‌ها هماهنگ باشد، یادآور شد: یکی از نتایج هوشمندسازی این است که خط سبز را در معابر ایجاد کنیم ضمن اینکه مدیریت لحظه‌ای ترافیک از دیگر نتایج هوشمندسازی خواهد بود.
وی با بیان اینکه ممکن است سرعت‌کاه باعث کاهش سرعت و تصادفات شود اما باعث ایجاد ترافیک نقطه‌ای می‌شود، گفت: تقاطع‌ها و الحاقاتی که در معابر انجام می‌شود، باعث ایجاد ترافیک خواهد شد به‌طوری که در حال حاضر در بلوار رجایی، میدان مدرس و ۱۳ آبان مشکل داریم و دوربرگردان‌هایی که در معابر اصلی رینگ دوم ترافیک ایجاد می‌کنند.
در بلندمدت دوربرگردان‌های غیرهمسطح ایجاد خواهد شد
سرپرست سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان با تأکید بر اینکه این موضوع توسط مشاور مطالعه شده است، ادامه داد: در بلندمدت دوربرگردان‌های غیرهمسطح ایجاد خواهد شد که با تکمیل آنها کاهش ترافیک را خواهیم داشت.
وی با اشاره به اینکه رویکرد مدیریت شهری بر این است که در میدان مدرس تقاطع به صورت زیرگذر ایجاد شود، اظهار کرد: کار مطالعاتی و گمانه‌زنی‌های تقاطع مدرس انجام شده و یکی از مشکلات این نقطه، وجود تأسیسات متنوع زیرسطحی است که مشاور در حال بررسی طرحی برای اجرای زیرگذر است.
بهرامی‌شرافت با بیان اینکه شهرداری همدان در اجرای زیرگذر به بلوغ رسیده است، تصریح کرد: با توجه به تجربه احداث چندین تقاطع در همدان، بدنه کارشناسی شهرداری در این زمینه به بلوغ رسیده است و اگر مسائل مالی شهرداری را اذیت نکند به طور حتم طی ۱۸ تا ۲۰ ماه این پروژه به نتیجه خواهد رسید.
وی درباره تقاطع ۱۳ آبان نیز خاطرنشان کرد: در طرح تفصیلی شهر همدان تقاطع ۱۳ آبان یک معبر بسته است و مطالعاتی قبلاً انجام شد که احداث زیرگذر به علت وجود تأسیسات و روگذر به علت شیب سمت مقابل، رد شد بنابراین طبق طرح تفصیلی این تقاطع به طور قطع بسته خواهد شد اما یک دوربرگردان غیرهمسطح بعد از تقاطع ۱۳ آبان در برنامه آینده شهرداری است که اگر اجرا شود مشکل این تقاطع حل خواهد شد.
تا ۱۵ شهریور مکانیزاسیون پل‌های عابرپیاده انجام می‌شود
این مقام مسئول در بخش دیگری درباره وضعیت پل‌های عابر پیاده شهر همدان تصریح کرد: در شهر همدان ۲۳ پل عابر پیاده وجود دارد که ۱۶ پل مکانیزه است؛ به طوری که ۸۰ تا ۹۰ درصد پل‌ها مکانیزه شده است.
وی اظهار کرد: صرفاً ایجاد ابنیه و تأسیسات شهری کافی نیست بلکه برای نگهداری این تأسیسات هم باید فکری می‌شد. تعداد زیادی از پل‌ها متأسفانه مورد سرقت واقع شده و تخریب شده و شهرداری متولی امنیت نیست.
بهرامی‌شرافت با بیان اینکه تا ۱۵ شهریور مکانیزاسیون پل‌های عابرپیاده انجام خواهد شد، ادامه داد: با توجه به حساسیت شورای شهر، شهرداری برنامه‌ای مدون کرده است و در حال نصب تجهیزات در پل‌های عابرپیاده شهر هستیم به طوری که چهار پل فعال است و بقیه پل‌ها در حال برچیدن تجهیزات قبلی، تعمیر و اورهال کردن تجهیزات موجود هستند.
سرپرست سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان بیان کرد: مکانیزه کردن ۱۶ پل با ۲۰ میلیارد تومان اعتبار انجام خواهد شد و تمام سعی خود را می‌کنیم تا ۱۵ شهریور تمام این پل‌ها مکانیزه شود.
نگهبان و اپراتور برای پل‌ها گذاشته می‌شود
وی تصریح کرد: بنا داریم کار خاص و ویژه‌ای برای نگهداری و حفاظت از پل‌ها داشته باشیم به طوری که نگهبان و اپراتور برای پل‌ها گذاشته خواهد شد که مناقصه آن طی روزهای آینده انجام خواهد شد.
بهرامی‌شرافت افزود: یکی از نقایص گذشته این بود که تجهیزات ایمنی از جمله دوربین و دزدگیر در پل‌های عابر پیاده وجود نداشت اما به دنبال نصب تجهیزات ایمنی و پایش تصویری روی این پل‌ها هستیم و تا مهرماه تحویل مردم خواهیم داد.
وی با تأکید بر اینکه نباید فضای امنی برای سارقان در شهر وجود داشته باشد که به راحتی بتواند موتور آسانسور پل‌های عابرپیاده را سرقت کنند، اظهار کرد: با وجود تمام این اقدامات باز هم شهرداری نیاز به همکاری ارگان‌های امنیتی دارد، اگر شهرداری را کمک نکنند ممکن است این تجهیزات گران‌قیمت دچار آسیب شوند.
سرپرست سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان با تأکید بر اینکه باید گشت انتظامی در معابر اصلی زیاد شود، خاطرنشان کرد: شهرداری مسئول تأمین امنیت نیست، باید گشت‌های انتظامی امنیت را در معابر برقرار کنند.
ترددشماری، نخستین کار متخصصان برای ساخت تقاطع غیرهمسطح
رئیس کمیسیون فنی و عمرانی شورای شهر همدان نیز در نشست ایسنا، با بیان اینکه اگر به ترافیک به صورت جزیره‌ای نگاه کنیم هیچ وقت به نتیجه نمی‌رسیم، گفت: پارامترهایی که در ترافیک شهر همدان مؤثر است، پر تعداد است و تا زمانی که شبکه را با هم نبینم، به موفقیت نمی‌رسیم.
مهدی حیدری با اشاره به اینکه نخستین کاری که متخصصان برای ساخت تقاطع غیرهمسطح می‌کنند، ترددشماری است، اظهار کرد: از هر مسیر وارده به چهارراه سه مسیر عبوری وجود دارد به عبارتی از یک تقاطع ۱۲ مدل تقاضای حرکت وجود دارد، در مسیری که بیشترین تقاضا وجود داشته باشد، مسیر مستقیم در نظر گرفته می‌شود. البته ممکن است این نیاز بعد از ساخت تقاطع غیرهمسطح تغییر کند.
وی با بیان اینکه در میدان مدرس ترددشماری در نقطه و تأثیر آن بر نقاط قبل و بعد نیز در حال بررسی است، تصریح کرد: در احداث تقاطع‌های غیرهمسطح باید تأثیرات شبکه‌ای دیده شود در غیر این صورت باعث ایجاد گره ترافیکی در نقاط بعدی تقاطع خواهد شد.
چهارراه‌ها را با فرهنگ‌سازی نمی‌توان خلوت کرد
حیدری با تأکید بر اینکه چهارراه‌ها را با فرهنگ‌سازی نمی‌توان خلوت کرد بلکه باید فکری شود که عبور بدون مزاحم اتفاق بیفتد، یادآور شد: در تقاطعی که خودروها با هم درگیر هستند چند حالت وجود دارد به طوری که یا چراغ راهنمایی گذاشته شود که ممکن است صف پس زده شود اما غیرهمسطح‌سازی روش استانداردی است که خیلی جاها لازم است انجام شود.
وی با اشاره به مزایا و معایب روگذر و زیرگذر، افزود: زیرگذر سخت‌تر، خطرناک‌تر بوده و هزینه بالایی دارد و روگذر نیز باعث برهم خوردن منظر شهری می‌شود، اینجاست که باید شهرسازان به کمک مدیریت شهری بیایند و به این موضوع توجه کنند.
عضو شورای شهر همدان با تأکید بر اینکه احداث تقاطع‌های غیرهمسطح در راستای رینگ باید انجام شود، گفت: ابتدا باید رینگ دوم شهر تکمیل شود بنابراین ساخت تقاطع‌ها در مسیر رینگ درست‌ترین کار است.
تقاطع بهشت نیاز به هوشمندسازی دارد
حیدری با بیان اینکه تقاطع بهشت نیاز به هوشمندسازی دارد، یادآور شد: برنامه قرارداد هوشمندسازی تقاطع بهشت توسط شهرداری در حال انجام است تا ساماندهی اصلی صورت بگیرد.
وی با طرح این سوال که همه دوره‌های مدیریت شهری برای ترافیک کار کردند اما چرا امروز این وضعیت را داریم؟ بیان کرد: در حال حاضر نگرانیم که با بازگشایی مدارس در همدان شاهد سونامی ترافیکی باشیم و علت آن هم اضافه شدن بی‌ضابطه خودرو در شهر است.
حیدری با اشاره به اینکه سالی ۱۹ هزار خودرو در همدان پلاک‌گذاری می‌شود، اظهار کرد: باید جلوی گسترده شدن ترافیک شهر را گرفت به طوری که خودورهای فرسوده از رده خارج شوند و استفاده از خودروهای شخصی مدیریت شود.
رئیس کمیسیون فنی و عمرانی شورای شهر همدان تأکید کرد: در برخی از کشورهای توسعه‌یافته تردد خودرو در برخی از معابر هزینه دارد اما در همدان نه ناوگان حمل‌ونقل عمومی با کیفیت وجود دارد و نه محدودیتی که بتوان با آن معابر را کنترل کرد.
وی افزود: در بسیاری از مواقع خودروهایی که از شهرهای اطراف برای مراجعه به پزشکان پیاده‌راه بوعلی به همدان می‌آیند، در میدان آرامگاه بوعلی تردد می‌کنند تا کار بیمارشان تمام شود که این موضوع با استفاده از دوربین‌های ترددشمار قابل مشاهده است.
حیدری با تأکید بر اینکه بلوار رجایی، میدان مدرس و تقاطع ۱۳ آبان در اولویت ماست تا شهرداری ساماندهی کند، ادامه داد: با روش‌های فعلی نمی‌توان این خودروها را کنترل کرد مگر اینکه به سمت هوشمندسازی برویم به طوری که در هوشمندسازی، شهر با نفر کنترل نمی‌شود بلکه با دوربین کنترل صورت می‌گیرد.
امسال باید ۱۵ دوربین ثبت تخلف خریداری و نصب شود
وی با بیان اینکه امسال باید ۱۵ دوربین ثبت تخلف توسط شهرداری همدان خریداری و نصب شود، یادآور شد: در آغاز این دوره از مدیریت شهری همدان ۱۸ دوربین ثبت تخلف در شهر وجود داشت که همگی خاموش بودند اما با پیگیری‌های صورت گرفته ۱۰ دستگاه دوربین اطلاعات را به شهرک آزمایش تهران ارسال می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه باید به حداقل ۲۵ دوربین ثبت تخلف در شهر همدان برسیم، اظهار کرد: اگر این اتفاق بیفتد می‌توانیم از بروز برخی اتفاقات تلخ در شهر جلوگیری کنیم؛ به طور مثال در تقاطع رسالت تصادفات زیادی رخ می‌دهد، دوربین کنترل سرعت کار نمی‌کند و سرعت ورود به تقاطع بالاست.
عضو شورای شهر همدان با اشاره به تأثیر دوربین در کاهش سرعت و کاهش ترددها، خاطرنشان کرد: وقتی سرعت کل ترددها کاهش یابد، آمار حادثه نیز کمتر خواهد شد.
وی با تأکید بر آموزش ترافیکی توسط شهرداری، افزود: شهرداری در بحث آموزش‌های شهروندی راه را گم کرده به طوری که هر چه بودجه فرهنگی دارد در فوتبال هزینه می‌کند و انگار نه انگار وظیفه فرهنگی شهرداری در مباحث آموزش شهروندی و ترافیکی است و فکر می‌کند کار فرهنگی به معنای برگزاری هیأت‌ها و فوتبال است.
شهرداری به رسانه‌ها پول می‌دهد که خود را تبلیغ کند؟
رئیس کمیسیون فنی و عمرانی شورای شهر همدان با طرح این سوال که شهرداری چه میزان به رسانه‌ها و اینفلوئنسرها پول می‌دهد؟ گفت: شهرداری این هزینه را می‌کند که تنها تبلیغ شخص انجام شود؟ انتظار است وقتی شهرداری این همه هزینه می‌کند حداقل از ظرفیت رسانه‌ها برای انتشار محتواهای ترافیکی استفاده کند.
وی با بیان اینکه شهرداری هنوز پاسخی به شورای شهر درباره هزینه‌کرد رسانه‌ها نداده است، تصریح کرد: شهرداری که این هزینه‌ها را به رسانه‌ها و اینفلوئنسرها می‌پردازد، لااقل از آنها در راستای آموزش‌های شهروندی بهره‌برداری کند.
حیدری با تأکید بر اینکه جاهایی که اولویت کاری شهرداری نیست، شهرداری فکر می‌کند اولویت است، اذعان کرد: جاهایی که شهرداری پول خرج می‌کند تا اعتباری به دست بیاورد باعث می‌شود از مأموریت‌های اصلی خودش عقب بماند.
ضریب رعایت طرح زوج و فرد در همدان کاهش یافته
وی با اشاره به اجرای طرح زوج و فرد در همدان گفت: نجابت مردم همدان بود که بدون دوربین این طرح را رعایت کردند اما بعد از اینکه دیدند کسی رعایت نمی‌کند ضریب رعایت طرح کاهش یافته و یکی از دلایل تأکید ما بر دوربین همین موضوع است تا در مبادی ورود به طرح استفاده شود.
عضو شورای شهر همدان با بیان اینکه با مأمور نمی‌توان طرح زوج و فرد را مدیریت کرد، یادآور شد: مبادی ورود به قدری زیاد است که با مأمور نمی‌توان این موضوع را کنترل کرد. هر چند در هفته‌های اول درصد بالایی از مردم بدون دوربین رعایت می‌کردند.
حیدری درباره عدم استفاده مردم از ناوگان حمل‌ونقل عمومی در همدان، اذعان کرد: ۱۰۰ تا ۱۲۰ اتوبوس در ناوگان حمل‌ونقل شهری همدان وجود دارد که بخش عمده‌ای از آنها فرسوده هستند در حالی که ۲۵۰ اتوبوس برای همدان لازم است.
وی گفت: خیلی از خطوط از کمبود اتوبوس و دیر حرکت کردن آنها ناراضی هستند بنابراین با سامانه‌ای که هیچ اطلاعاتی از زمان تردد نداشته و نمی‌توان روی آن حساب کرد چطور می‌توان مردم را به سمت استفاده از آن سوق داد؟ در حالی که این موضوعات در شهرهای دیگر حل شده است.
