وضعیت شهرسازی و معماری مشهد مناسب نیست
به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، محمدهادی مهدی‌نیا شامگاه گذشته در برنامه تلویزیونی «اشاره» که از شبکه استانی خراسان رضوی پخش شد، با اشاره به اینکه عوامل بسیاری در شهرسازی و معماری دخیل هستند، گفت: متأسفانه براساس ارزیابی‌های صورت گرفته در حوزه تحقق‌پذیری طرح‌های جامع به عنوان یک سند هدایتکننده شهر، این ارزیابی دانشگاهی نشان می‌دهد در بهترین حالت حدود 30 درصد از شهرهای ما به اهداف طرح‌های جامع رسیده‌اند و با این مبنا وضعیت شهرسازی و معماری شهر خیلی مناسب نیست.
وی با بیان اینکه مفهوم معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی تا اندازه‌ای در حوزه تئوری و دانشگاهی، مفهوم تعریف شده و مشترکی نیست، افزود: اگر معماری و شهرسازی ایرانی و اسلامی را براساس فرهنگ 1400 ساله و 2500 ساله ایرانی-اسلامی بدانیم بایستی بناها و ابنیه و کالبد ایجاد شده، نشان دهنده این فرهنگ باشد که متأسفانه این‌گونه نیست و تفاوت زیادی بین بستر تاریخی ما و چیزی که امروز شاهد آن هستیم وجود دارد.
رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای اسلامی شهر مشهد ادامه داد: در حوزه مردمی عملاً معماری‌ها و در حوزه کلان آن شهرسازی تجسم کالبدی فرهنگ است و طبیعی است که هرآنچه در فرهنگ اتفاق افتد، نشان دهنده وضعیت فرهنگی ماست.
مهدی‌نیا اضافه کرد: بخشی از آن نیز به سیاست‌گذاری‌های دولتی و مدیریت شهری برمی‌گردد، زیرا در طرح‌های هدایت شهر که شامل دو طرح تفصیلی و جامع است، برای نماها و کنترل ضوابط سیما و منظر شهری ضوابطی مشخص شده است اما متأسفانه معیارهایی برای نظارت و هدایت این موضوع در نظر گرفته نشده است و بر این مبنا بخشی از این گوناگونی که در منظر شهری شاهد آن هستیم فرهنگی و بخشی از آن هم به این علت است که ما نتوانستیم ابزارهای مناسبی برای هدایت این کنترل ایجاد کنیم.
وی با بیان اینکه، از این نظر در حوزه فرهنگ‌سازی دچار ضعف هستیم، توضیح داد: در این موضوع هم شهروند وهم مدیریت شهری به این دلیل که نتوانسته اهمیت و حساسیت آن را به مردم منتقل کند، دخیل هستند.
این عضو پنجمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد گفت: در مرحله صدور مجوز اولیه که همان پروانه ساختمانی است، هم کنترل نقشه و هم نظارت صورت می‌گیرد، مشکل در مرحله اجرا است که زیاده‌خواهی برای ارتفاع از زمین و عدم کنترل لازم سبب می‌شود این دو پارامتر تحت تأثیر قرار گیرند و نتیجه آن ایجاد نماها و ساختمان‌هایی است که خط آسمان در آن‌ها رعایت نشده است.
مهدی‌نیا یادآور شد: نقشه نما نیز به تأیید شهرداری و نظام مهندسی می‌رسد اما نظارت و کنترل بعدی در مرحله پایان کار برای هارمونی و نظمی که در نقشه اولیه دیده شده است، اتفاق نمی‌افتد و در این‌جا آن ابزار قانونی باید دخیل باشد که نه برای بستر مردم و نه برای بدنه متخصص فرهنگ‌سازی نشده است.
رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای اسلامی شهر مشهد درباره طرح جامع تفصیلی مشهد یادآور شد: اولین طرح جامع شهر مشهد در سال 48 تهیه و در سال 52 ابلاغ شد و افق آن سال 70 بود، در سال 70 طرح جامع دوم شهر مشهد تهیه شد که در سال 72 به ابلاغ رسید برای افق سال 95 اما تحولات شهری در طی دهه 70 و 80 به اندازه‌ای بود که به فکر تهیه سومین طرح جامع زودتر از افق طرح جامع دوم افتادند.
مهدی‌نیا ادامه داد: شروع تهیه طرح جامع سوم در سال 83 انجام شد اما متأسفانه به دلایل گوناگون تصویب و ابلاغ آن دچار اطاله زمانی شد و قریب به سه سال است که مصوبه و سند طرح جامع به صورت ابلاغی را در دست داریم.
وی با بیان اینکه طرح جامع بر روی مسائل کلی شهر بحث و آن‌ها را تعیین تکلیف می‌کند، گفت: زیرمجموعه این طرح، طرح تفصیلی است که موضوعات تفصیلی‌تر و خردتر را در سطح محلات بیان می‌کند.
عضو پنجمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد ادامه داد: همزمان با طرح جامع در سال 86، هفت تیم مشاور مسئول تهیه هفت طرح تفصیلی در هفت حوزه شهر مشهد شدند که قرار بود این طرح‌ها طی مدت سه سال تصویب و ابلاغ شود که متأسفانه به دلیل برخی مسائل این اتفاق نیفتاد.
مهدی‌نیا با اشاره به اینکه یکی از شعارهای منتخبان شورای پنجم شهر مشهد، تهیه طرح‌های تفصیلی در اسرع وقت بود، اظهار کرد: اگر همکاری لازم میان اداره کل راه و شهرسازی و مجموعه استانداری به عنوان متولی امر اتفاق افتد امید است بتوانیم ظرف مدت چند ماه آینده این مسیر را طی کنیم و شاهد تصویب طرح‌های تفصیلی شهر به عنوان سند راهبردی شهر باشیم.
وی درباره مشکل طرح‌های تفصیلی بلندمدت بیان کرد: این طرح‌ها تقریبا در ادبیات شهرسازی دنیا منسوخ شده است زیرا تحولات شهری عوامل متعددی را دارا هستند که امکان پیش‌بینی بلندمدت را می‌گیرد و بر همین مبنا در حوزه تئوری شهرسازی، طرح‌ها به صورت منعطف تهیه می‌شوند تا بتوانند با تحولات هماهنگ شوند بنابراین مبنا افق 10 ساله اما با فرصت‌های بازنگری کوتاه‌مدت است.
