انتقاد شهردار مشهد از تخریب بافت قدیمی
۱۶ آذر ۱۳۹۶
«شهرسازی» از جمله موضوعاتی است که با واژه «شهر» متولد شده است و بدون وجود آن، توسعه و ساخت شهرها امکان‌پذیر نیست و اجرای موفق طرح‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و پروژه‌های ساختمانی و شهری مستلزم فعالیت مهندسان شهرسازی با مهارت و خلاقیت است تا کالبد شهریِ متناسب و بدون‌اشکالی را شاهد باشیم. امسال هم روز جهانی شهرسازی (هشتم نوامبر) بهانه‌ای شد که جمعی از صاحب‌نظران و کارشناسان این حوزه -البته با کمی تأخیر- گرد هم جمع شوند و درباره بایدها و نبایدهای شهرسازی به بحث و تبادل نظر بپردازند.
به گزارش شهرآرا، شهردار مشهد در هفتمین همایش روز جهانی شهرسازی که در هتل پردیسان برگزار شد، از تخریب بافت قدیمی شهر انتقاد کرد و با طرح این سؤال که کدام قسمت مشهد را می‌توان به عنوان بافت قدیمی شهر معرفی کرد گفت: حدود ٢۵ سال بود اطراف حرم را ندیده بودم اما اخیرا از آنجا بازدید کردم و واقعا باید به حال مشهد گریه کرد.
قاسم تقی‌زاده خامسی ادامه داد: در سال ١٣۴۵ منزل ما اطراف حرم بود و هرروز برای رسیدن به مدرسه از چهار بازار می‌گذشتم. چند سال به انقلاب مانده بود که استاندار وقت، عالمانه یا جاهلانه، تمام این بازارها را خراب کرد و فقط بازار فرش مشهد باقی ماند.
وی با بیان اینکه مشهد زمانی بهترین طرح جامع را داشت که براساس آن شهر جدید می‌ساختند و نام آن را نیز شهر جدید (مانند سجادشهر) می‌گذاشتند اظهار کرد: تفکر این بود که شهر قدیم باقی بماند و شهر جدید ساخته شود. اکنون شهر قدیم نداریم.
آشفتگی بافت جدید شهر
سکان‌دار شهر مشهد به وضعیت نامناسب ساخت‌وساز اطراف حرم مطهر رضوی نیز اشاره کرد و گفت: قبل از انقلاب، حدود ۵٠ هزار نفر اطراف حرم زندگی می‌کردند اما اکنون این رقم تنها ١۶ هزار نفر است که معمولا این افراد ایرانی نیستند و در این منطقه تجارت می‌کنند و سکونت هم دارند.
وی با بیان اینکه هیچ‌جای قدیمی بازسازی جدی نشده است افزود: از بازار فرش عزیزا... بازدید کردم که در گذشته مرکز فروش فرش ترکمن بود اما در حال حاضر، بازار پر از اتباع افغانستان و پلاستیک‌های کشور چین است و خود بازار هم در حال ریزش می‌باشد. البته ١۴ ساختمان دیگر مانند این بنا نیز در حال ریزش است و این وضعیت مشهد قدیم ماست.
تقی‌زاده خامسی درباره وضعیت بُعد جدید مشهد نیز به جمله‌ای از جلال آل‌احمد، نویسنده معاصر، اشاره کرد و گفت: شهری مانند دندان دایناسورها، بدقواره و بی‌ریخت، دندانه‌دندانه است.
قاسم تقی‌زاده خامسی ادامه داد: در سال ١٣۴۵ منزل ما اطراف حرم بود و هرروز برای رسیدن به مدرسه از چهار بازار می‌گذشتم. چند سال به انقلاب مانده بود که استاندار وقت، عالمانه یا جاهلانه، تمام این بازارها را خراب کرد و فقط بازار فرش مشهد باقی ماند.
وی با بیان اینکه مشهد زمانی بهترین طرح جامع را داشت که براساس آن شهر جدید می‌ساختند و نام آن را نیز شهر جدید (مانند سجادشهر) می‌گذاشتند اظهار کرد: تفکر این بود که شهر قدیم باقی بماند و شهر جدید ساخته شود. اکنون شهر قدیم نداریم.
آشفتگی بافت جدید شهر
سکان‌دار شهر مشهد به وضعیت نامناسب ساخت‌وساز اطراف حرم مطهر رضوی نیز اشاره کرد و گفت: قبل از انقلاب، حدود ۵٠ هزار نفر اطراف حرم زندگی می‌کردند اما اکنون این رقم تنها ١۶ هزار نفر است که معمولا این افراد ایرانی نیستند و در این منطقه تجارت می‌کنند و سکونت هم دارند.
وی با بیان اینکه هیچ‌جای قدیمی بازسازی جدی نشده است افزود: از بازار فرش عزیزا... بازدید کردم که در گذشته مرکز فروش فرش ترکمن بود اما در حال حاضر، بازار پر از اتباع افغانستان و پلاستیک‌های کشور چین است و خود بازار هم در حال ریزش می‌باشد. البته ١۴ ساختمان دیگر مانند این بنا نیز در حال ریزش است و این وضعیت مشهد قدیم ماست.
تقی‌زاده خامسی درباره وضعیت بُعد جدید مشهد نیز به جمله‌ای از جلال آل‌احمد، نویسنده معاصر، اشاره کرد و گفت: شهری مانند دندان دایناسورها، بدقواره و بی‌ریخت، دندانه‌دندانه است.
این شهر جدید است و ما نیز شهردار آن شده‌ایم. چه باید کرد؟
وی اضافه کرد: برای بهبود وضعیت، اولین موضوعی که به ذهنم رسید این بود که شهر باید طرح جامع و تفصیلی درستی داشته باشد. طبق بررسی‌ها متوجه شدیم که طرح جامع به شهرداری ابلاغ شده و دو سال پیش، به دلیل کشمکش‌ها بین شهرداری و مسکن و شهرسازی، شهردار آن را نپذیرفته است.
هفته آینده، رونمایی از طرح جامع مشهد
شهردار مشهد با اشاره به رونمایی از طرح جامع مشهد در هفته آینده گفت: امیدواریم در یک بازه زمانی کوتاه طرح تفصیلی را نیز آماده کنیم.
تقی‌زاده خامسی بیان کرد: بنای ما این است که هر پهنه‌‌ای را که آماده می‌کنیم به استحضار نخبگان برسانیم. همچنین درخواست کرده‌ایم در یک جلسه مفصل تلویزیونی، وضعیت آینده مشهد از نظر شهرسازی را به شهروندان ارائه دهیم.
وی ادامه داد: مردم مشهد باید بدانند که ٢٢ سال است طرحی در یک پهنه سیصدوشصت‌هکتاری تنها ۴۴ درصد پیشرفت داشته و این یعنی سالانه ٢ درصد پیشرفت اتفاق افتاده است.
وضعیت نامطلوب شهرسازی
رئیس کمیسیون عمران و طرح‌ریزی شهری شورای اسلامی شهر مشهد نیز در این همایش گفت: در حوزه شهرسازی، وضعیت خوبی چه به لحاظ ضوابط و قوانین و چه از نظر مناسبات طولی-عرضی و افقی-عمودی، که اسناد شهری مطرح می‌کند، نداریم.
محمدهادی مهدی‌نیا اضافه کرد: زمانی که به گفته خودمان تحقق‌پذیری طرح‌های ما کمتر از ٢٠ درصد است، یعنی نقش اصلی خود را در شهرسازی ایفا نکرده‌ایم.
وی بیان کرد: در شروع کار کمیسیون عمران و شهرسازی، دستور کاری برای یک سال اول کمیسیون در نظر گرفته شد و پنج اولویت در حوزه شهرسازی مشخص شد که دو مورد آن در حوزه طرح جامع و تفصیلی بود.
مهدی‌نیا ادامه داد: در حوزه طرح جامع، جلسات مختلفی با موافقان و مخالفان داشتیم و گاهی در موضوعاتی به بن‌بست می‌رسیدیم اما در نهایت، به این نتیجه رسیدیم که حتی اگر انتقادات وارد بر طرح را بپذیریم، نبود این طرح در شهرداری مشهد به‌مراتب گره کمتری را باز می‌کند، و سعی کردیم این هدف را در شهرداری جا بیندازیم. البته به این علت که دیوارهای بی‌اعتمادی بلند شده بود، کار سختی بود.
وی اضافه کرد: برای بهبود وضعیت، اولین موضوعی که به ذهنم رسید این بود که شهر باید طرح جامع و تفصیلی درستی داشته باشد. طبق بررسی‌ها متوجه شدیم که طرح جامع به شهرداری ابلاغ شده و دو سال پیش، به دلیل کشمکش‌ها بین شهرداری و مسکن و شهرسازی، شهردار آن را نپذیرفته است.
هفته آینده، رونمایی از طرح جامع مشهد
شهردار مشهد با اشاره به رونمایی از طرح جامع مشهد در هفته آینده گفت: امیدواریم در یک بازه زمانی کوتاه طرح تفصیلی را نیز آماده کنیم.
تقی‌زاده خامسی بیان کرد: بنای ما این است که هر پهنه‌‌ای را که آماده می‌کنیم به استحضار نخبگان برسانیم. همچنین درخواست کرده‌ایم در یک جلسه مفصل تلویزیونی، وضعیت آینده مشهد از نظر شهرسازی را به شهروندان ارائه دهیم.
وی ادامه داد: مردم مشهد باید بدانند که ٢٢ سال است طرحی در یک پهنه سیصدوشصت‌هکتاری تنها ۴۴ درصد پیشرفت داشته و این یعنی سالانه ٢ درصد پیشرفت اتفاق افتاده است.
وضعیت نامطلوب شهرسازی
رئیس کمیسیون عمران و طرح‌ریزی شهری شورای اسلامی شهر مشهد نیز در این همایش گفت: در حوزه شهرسازی، وضعیت خوبی چه به لحاظ ضوابط و قوانین و چه از نظر مناسبات طولی-عرضی و افقی-عمودی، که اسناد شهری مطرح می‌کند، نداریم.
محمدهادی مهدی‌نیا اضافه کرد: زمانی که به گفته خودمان تحقق‌پذیری طرح‌های ما کمتر از ٢٠ درصد است، یعنی نقش اصلی خود را در شهرسازی ایفا نکرده‌ایم.
وی بیان کرد: در شروع کار کمیسیون عمران و شهرسازی، دستور کاری برای یک سال اول کمیسیون در نظر گرفته شد و پنج اولویت در حوزه شهرسازی مشخص شد که دو مورد آن در حوزه طرح جامع و تفصیلی بود.
مهدی‌نیا ادامه داد: در حوزه طرح جامع، جلسات مختلفی با موافقان و مخالفان داشتیم و گاهی در موضوعاتی به بن‌بست می‌رسیدیم اما در نهایت، به این نتیجه رسیدیم که حتی اگر انتقادات وارد بر طرح را بپذیریم، نبود این طرح در شهرداری مشهد به‌مراتب گره کمتری را باز می‌کند، و سعی کردیم این هدف را در شهرداری جا بیندازیم. البته به این علت که دیوارهای بی‌اعتمادی بلند شده بود، کار سختی بود.
این عضو شورای شهر مشهد با اشاره به رونمایی از طرح جامع طی هفته آینده اظهار کرد: ایرادهایی به طرح جامع و هر طرح دیگری وارد است. به همین علت، از بدنه شهرسازی تقاضا می‌کنم پیشنهادها و انتقادهای خود را مطرح کنند.
مهدی‌نیا تصریح کرد: انتقاد بزرگ به طرح جامع این است که مفسر رسمی ندارد به دلیل اینکه مشاور طرح خلع ید شده است، اما در تلاش هستیم با یک مشاور خارجی ارتباط بگیریم و این مشکل حل شود.
وی گفت: روی کاغذ این‌طور بوده است که طرح‌های تفصیلی سال٨۶ شروع و ٨٩ ابلاغ شود اما اکنون هنوز گزارش‌هایی با آمارهایی مختلف به دست ما می‌رسد و به نتیجه مشترکی از این طرح نرسیده‌ایم. امیدواریم بتوانیم به همه طرح‌های تفصیلی طی بازه یک‌ساله کمیسیون رسیدگی کنیم و براساس اولویت، در شش‌ماهه اول و دوم، کار را انجام دهیم.
