فرونشست زمین؛ مشکل اصلی اصفهان

رییس مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی استان اصفهان، موضوع فرونشست زمین در دشت های این استان را به اندازه گسل‌ها جدی دانست و گفت: در کنار خطر گسل‌ها، مشکل اصلی فعلی استان اصفهان، موضوع فرونشست زمین در دشت‌هایی مانند دشت برخوار، اصفهان یا دامنه دشت گلپایگان است.

‌به گزارش ایسنا-‌ به نقل از وزارت راه و شهرسازی، حسین حجتی در خصوص اینکه "موضوع شناسایی گسل ها در اصفهان تا به حال چه اقدامات و پیشرفت هایی داشته است؟" گفت: سه شهر نایین، کاشان و شهرضا گسل های جدی و بزرگی دارند. در محل شهرضا به سمیرم ادامه گسل زاگرس هست و در منطقه نایین گسل نایین و در کاشان هم بحث خود را در این زمینه دارد.

وی افزود: براساس قراردادهایی که با دانشگاه های معتبر کشور داشتیم، همه گسل های استان توسط تجهیزات ماهواره ای مشخص شده و همچنین بحث پهنه بندی لرزه ای شهرهای کاشان و نایین و شهرضا را در برنامه داریم.

رییس مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی استان اصفهان در ادامه با اشاره به خطر فرونشست زمین در دشت های اصفهان و شهرهای اطراف، اظهار کرد: کنار خطر گسل ها، مشکل اصلی فعلی استان، موضوع فرونشست زمین در دشت ها مانند دشت بلخار، اصفهان یا دامنه دشت گلپایگان است که برنامه هایی برای آن ها در نظر گرفته شده است. مثلا دشت برخوار قرار است مجهز به نصب جی پی آر اس و مانیتورینگ و پالایش روزانه یا ماهانه شود.

وی در پاسخ به این سوال که  "چه اقداماتی در خصوص ممنوعیت ساخت و ساز در گسل های شناسایی شده در نظر گرفته شده است؟" افزود: اساسا شناسایی محل های گسل صورت گرفته است، اما متاسفانه در شناسایی گسل دشت اصفهان داده های ماهواره ای نشان داده که مناطق پایدار وجود دارد و گسل قم - زفره و گسل کلاه قاضی نیز در قسمت شرقی اصفهان قراد دارد که در دستور کار است که ‌با بهره گیری از مطالعات زمین شناسی، سنجش از راه دور در مورد آن باید انجام شود.

حجتی در پاسخ به سوالی مبنی بر موانعی که در راستای انجام اقدامات درخصوص گسل ها و حواشی آن ها وجود دارد، گفت: بعد از شناسایی گسل ها در هر حال باید در شورای عالی شهرسازی مصوباتی داشته باشیم که در حریم گسل ها ساخت و ساز صورت نگیرد و سمت و سوی توسعه شهری به سمت این گسل ها نباشد.

وی هم‌چنین در پاسخ به این سوال که "اصلی ترین اقدامات برای توسعه حمل و نقل حومه ای به استان اصفهان این روزها در چه مراحلی قرار دارد"، اظهار کرد: در موضوع توسعه شهرهای جدید و توسعه ناوگان حومه ای در اصفهان می توانیم از تصمیم گیری ها درباره سه شهر جدید به نام های فولادشهر، مجلسی و بهارستان صحبت کنیم. موضوعی که این روزها در ارتباط  با حمل و نقل عمومی این شهرها با شهر اصفهان مطرح است، راه اندازی قطار شهری و حومه ای است که توسط آن بتوانیم این شهرها را به شهر اصفهان وصل کنیم.

وی افزود: به عنوان مثال از جنبه رفت و آمد افراد از شهر جدید به مرکز شهر سیستم حمل و نقل عمومی باید به گونه‌ای برنامه ریزی شود که افراد را به محل های کارشان برساند و در این راستا قطار حومه ای اصفهان با مسیرهای فولاد شهر، مبارکه، مجلسی و بهارستان در دستور کار هستند. این روزها حدود ۱۵ کیلومتر از مسیر اصفهان تا بهارستان زیرسازی و ریل گذاری شده و احتمالا در سال آینده به بهره برداری می‌‌رسد و شهر جدید بهارستان را به اصفهان وصل می‌کند.

تجربه تهران در بافت‌ تاریخی اصفهان

مدیرکل طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای شهرداری اصفهان گفت: بیست و پنجمین نشست از سلسله نشست راهبردهای شهرسازی و معماری با موضوع « تجارب کلان‌شهر تهران در حوزه پروژه‌های زیباسازی در بافت‌های تاریخی » در اصفهان برگزار می‌شود.

سید احمد حسینی‌نیا در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهارکرد: امروزه با رشد روزافزون شهرنشینی، مشکلات شهری بیش از هر زمان دیگری دامن‌گیر شهرها شده است، این مشکلات با تأثیرگذاری بر تمامی جنبه‌های شهرنشینی، روابط منطقی زندگی شهری را نا به سامان می‌کند.

وی با بیان اینکه مشکلات یاد شده ریشه‌های گوناگون داشته و از جهات مختلف قابل بررسی است، تصریح کرد: یکی از این مشکلات، بی‌توجهی به بافت‌های تاریخی در شهرهای امروزی است، به گونه‌ای که تلاش مسئولان بیشتر معطوف به گسترش شهرها، ایجاد خیابان‌های جدید در حاشیه آنها و تأمین هزینه‌های تأسیسات و تجهیزات شهری با تمرکز کمتر بر اهمیت بافت تاریخی بوده است.

مدیرکل طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای شهرداری اصفهان ادامه داد: بافت تاریخی شهرها جزئی از سرمایه ملی و فرهنگی کشور است که نه تنها به لحاظ زیباشناختی، تداوم خاطرات جمعی و هویت‌بخشی شهرهای ما ارزشمند هستند، بلکه محل سکونت و معیشت میلیون‌ها نفر نیز محسوب می‌شوند.

 وی با تاکید بر اینکه مسئولان شهری و کلان کشوری در حفظ، نگهداری، مرمت، نوسازی و زیباسازی بافت‌های تاریخی توجه ویژه‌­ای داشته باشند، گفت: بافت‌های تاریخی هویت و شناسنامه شهر و به بیانی دیگر برند شهر محسوب می‌شود که برخی ویژگی‌های ممتاز در بافت شهر را متبلور می‌کند.

حسینی‌نیا گفت: در ادامه سلسله نشست راهبردهای شهرسازی و معماری با توجه به ضرورت و اهمیت موضوع، بیست و پنجمین نشست به «تجارب کلان‌شهر تهران در حوزه پروژه‌های زیباسازی در بافت های تاریخی» اختصاص یافته است، این نشست با سخنرانی «حمیدرضا نیلی» روز پنج شنبه ۱۸ مرداد ماه از ساعت ۱۰:۳۰ الی ۱۳ در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان برگزار می­‌شود.

مدیرکل طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای شهرداری اصفهان با بیان اینکه زیبایی هر شهر علاوه بر رفع نیازهای روحی و روانی، هویت شهری را تحکیم می‌بخشـد، تصریح کرد: زیباسازی فضاهای تاریخی به عنوان عنصر کیفیت‌بخش محیط زندگی، یکی از اهداف منظر شهری و از مهمترین مباحثی است که بستر نوآوری و خلاقیت‌های هدفمند را در بافت‌های تاریخی پدیدار می‌سازد.

آخرین وضعیت طرح جامع اصفهان/ طرح جامع اصفهان بر عدالت محوری و مشارکت شهروندان مبتنی است/ بزرگترین پارک خطی جهان با اتصال شرق به غرب / بروکراسی اداری مراحل تصویب طرح تفصیلی را زمان‌بر می‌کند

سرپرست معماری و شهرسازی استان اصفهان، بازنگری طرح جامع شهری اصفهان را از مهم‌ترین اقدامات جاری عنوان کرد و گفت: بازنگری طرح جامع اصفهان با توجه به رویکردهای جدید وزارتخانه و لحاظ کردن موضوعات محیط زیستی و مساله کمبود منابع آب در دستور کار قرار دارد.

محمد بناییان، سرپرست معماری و شهرسازی استان اصفهان در پاسخ به این سوال که ''با توجه به کمبود منابع آب، موضوع تامین آب در مباحث بلندمرتبه‌سازی در استان چگونه طرح، برنامه ریزی و اجرا می‌شود؟" به خبرنگار پاپگاه خبری وزارت راه و شهرسازی گفت: در جلسات کمیته‌های کارشناسی همواره این موضوع مورد توجه قرار می‌گیرد و سوالاتی از این دست مطرح شده و پاسخ‌های آنها نیز مورد بررسی قرار گرفته که آیا منابع منطقه‌ای آب در استان می تواند پاسخگوی ساختمان‌های بلند باشد یا خیر؟ 

سرپرست معماری و شهرسازی استان اصفهان با اشاره به اینکه کمبود آب در استان اصفهان از مسایل مهم است و به همین دلیل توجه به آن در همه ابعاد از جمله شهرسازی و معماری حائز اهمیت است، خاطرنشان کرد: در بازنگری طرح جامع اصفهان به موضوع آب و محدودیت منابع آبی توجه ویژه‌ای خواهد شد.

 وی در ادامه درباره موضوعات طرح بازنگری جامع اصفهان توضیح داد: آخرین بازنگری اصفهان مربوط به سال ۱۳۶۷ است و بازنگری طرح جامع این شهر با توجه به رویکردهای جدید وزارتخانه و نگاه جدی‌تر به موضوعاتی چون مسایل زیست محیطی در دستور کار قرار دارد.

بناییان در ادامه با اشاره به اولویت‌ها در طرح بازنگری اصفهان اضافه کرد: از آنجایی که اولویت بازنگری این طرح کالبدی نبوده و بر مبنای مساله محوری است، مباحثی مانند موضوعات اقتصادی، سیما و منظر شهری، مشارکت مردمی و موضوعات مربوط به عدالت اجتماعی اصلی‌ترین گزینه‌های مورد نظر در این طرح هستند.

وی در پاسخ به این سوال که "با توجه به اینکه شورای‌عالی شهرسازی و معماری طرح رود کناره‌ها و احیای رودخانه‌های شهری را به طور ویژه در دستور کار دارد، در همین راستا، استان چه اقداماتی را در رابطه با زاینده‌رود انجام داده‌اید؟ گفت: با عنایت به کاربری‌های طرح جامع و تفصیلی شهر اصفهان و رویکرد ویژه به زاینده‌رود و پارک‌های حاشیه‌ای آن، شهرداری اصفهان با توجه به طرح‌های فرادست مورد اشاره اقدامات قابل توجهی در زمینه احداث پارک‌ها و فضای سبز حاشیه زاینده‌رود انجام داده است.

 بناییان اضافه کرد: زاینده‌رود از نظر پارک‌های خطی همجوار آن و ساماندهی رودکناره‌ها بی‌نظیر است، چرا که چنین پارک خطی با این وسعت شاید کم نظیر باشد. این پارک از شرق تا غرب اصفهان ادامه دارد./

 

یک کارشناس شهرسازی گفت:

بروکراسی و نامه‌نگاری‌های اداری روند تصویب و اجرای طرح‌های تفصیلی را زمان‌بر می‌کند.

محمود شکوهی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: طرح‌های تفصیلی از سوی شهرداری‌ها تهیه و سپس برای بررسی و تصویب به شورای عالی شهرسازی کشور ارایه می‌شود، در این میان بروکراسی و نامه نگاری ها سبب طولانی شدن زمان تصویب تا اجرای طرح می شود.

وی به ماهیت طرح تفصیلی در کشورهای پیشرفته اشاره کرد و افزود: از دهه ۵۰ میلادی تاکنون در کشورهای پیشرفته طرح تفصیلی اجرا نمی‌شود و به نوعی طرح هایی از این دست منسوخ شده است.

این کارشناس شهرسازی ادامه داد: یکی از مهمترین نواقص طرح‌های تفصیلی عدم انعطاف پذیری این نوع طرح‌ها است، در حالی که با توجه به طولانی شدن زمان تصویب تا اجرای طرح، انعطاف پذیری در طرح‌های تفصیلی امری ضروری است که متاسفانه شاهد این خصوصیت در این طرح‌ها نیستیم.

شکوهی خاطرنشان کرد: در طرح های تفصیلی مشارکت مردمی دیده نمی‌شود و به مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز کمتر توجه می‌شود.

وی اضافه کرد: از دیگر مشکلات طرح تفصیلی می توان به عدم توجه به مباحث زیباشناسی اشاره کرد که متاسفانه به این رویکرد نیز در طرح توجهی نشده است، در صورتی که در مسائل شهری توجه به زیباشناسی و معماری از اهمیت خاصی برخوردار است.

این کارشناس شهرسازی تاکید کرد: اگر طرح‌های تفصیلی بومی سازی شود و همچنین مدیریت‌های محلی که همان شهرداری‌ها هستند منحصرا در اجرای طرح تفصیلی دخالت داشته باشند و بالادستی‌ها تنها نقش نظارتی بر طرح را ایفا کنند، شاهد بهره وری هر چه بیشتر از طرح‌های تفصیلی خواهیم بود.

اصفهان طرح استراتژیک می‌خواهد نه طرح تفصیلی

یک کارشناس شهرسازی انعطاف پذیری در طرح‌ تفصیلی را امری ضروری دانست و گفت: طرح تفصیلی محدود کننده است و نمی تواند لحظه به لحظه بروز رسانی شود در صورتی‌که با توجه به شرایط مختلف در زمان های خاص طرح باید قابلیت انعطاف و تغییر را داشته باشد.

مهرداد کیهان‌فر در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهارکرد: طرح های تفصیلی از دهه هفتاد میلادی در بیشترهای شهرهای دنیا منسوخ شده است، این شهرها به سمت تدوین طرح‌های استراتژیک حرکت کرده اند.

وی افزود: در شهرهای کشور همچون اصفهان نیز طرح های استراتژیک که دارای قابلیت های بیشتری در مقایسه با طرح های تفصیلی هستند باید تهیه و اجرایی شود.

این کارشناس شهرسازی با بیان اینکه یکپارچه سازی دستگاه‌ها در اجرای طرح تفصیلی ضروری است، ادامه داد: در طرح های استراتژیک میان دستگاه های ذی ربط یکپارچگی و هماهنگی وجود دارد که همین مسئله سبب سرعت بخشیدن به اجرای طرح می‌شود و مانند طرح تفصیلی شاهد تاخیر زمان از تصویب طرح  تا زمان اجرا نخواهیم بود.

کیهان‌فر با بیان اینکه یکی از اصول طرح های جامع و تفصیلی استفاده از سرانه های مورد نیاز برای شهروندان است، گفت: متاسفانه طرح های تفصیلی پشت درهای بسته تصویب می شود در صورتی‌که این طرح ها نقش اساسی در زندگی مردم داشته و لازم است خود شهروندان در تصویب و اجرای آن مشارکت داشته باشند.

وی اضافه کرد: در طرح های استرتژیک نه تنها مردم مشارکت  و نقش تعیین کننده ای دارند، بلکه این طرح در زمان اجرای بر اساس شرایط موجود قابلیت تغییر دارد و به نوعی طرح بروزرسانی می شود.

این کارشناس شهرسازی خاطرنشان کرد: طرح تفصیلی محدود کننده است و نمی تواند لحظه به لحظه بروز رسانی شود در صورتی‌که با توجه به شرایط مختلف در زمان های خاص طرح باید قابلیت انعطاف و تغییر را داشته باشد.

تاریخ مصرف طرح تفصیلی شهر گذشته است!

یک کارشناس شهرسازی گفت: اصفهان به طرح تفصیلی جدید نیاز دارد، اما اگر قرار باشد طرح تفصیلی دیگری را تهیه کنیم که آن هم ۱۰ سال به طول بیانجامد و زمان اجرا، تاریخ مصرف آن گذشته باشد، دردی دوا نخواهد کرد.

محمد مسعود در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: طرح تفصیلی شهر اصفهان چند سال طول کشید تا از سوی چندین مشاور تهیه و یکپارچه شود، سپس سال‌ها زمان برد تا از سوی مراجع به تصویب برسد.

وی افزود: طرح تفصیلی ضرورت یک شهر است، اما چرا باید این همه سال طول بکشد تا تهیه و به تصویب برسد، این در حالی است که وقتی طرح به تصویب رسیده که زمان اجرای آن گذشته است.

مدیر گروه آموزشی شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان ادامه داد: باید تلاش کنیم زمان تهیه و تصویب طرح های توسعه شهری را تسهیل دهیم تا زودتر به مرحله اجرا برسد.

مسعود خاطرنشان کرد: اصفهان به طرح تفصیلی جدید نیاز دارد، اما اگر قرار باشد طرح تفصیلی دیگری را تهیه کنیم که آن هم ۱۰ سال به طول بیانجامد و زمان اجرا، تاریخ مصرف آن گذشته باشد، دردی دوا نخواهد کرد.

وی تاکید کرد: هر طرح توسعه شهری حوصله زمانی مشخصی دارد، بنابراین باید این موضوع مد نظر باشد که بازه زمانی تهیه طرح مشخص و کوتاه شود تا قابلیت اجرایی داشته باشد.

این کارشناس شهرسازی اظهار کرد: در حال حاضر شهرداران مناطق در مباحث شهرسازی می‌توانند سلیقه‌ای عمل کنند، چون ملاک عمل آن که طرح تفصیلی است با واقعیت‌های محلی همخوانی ندارد.

مسعود خاطرنشان کرد: تهیه طرح‌های تفصیلی هزینه‌بر است از این رو پیشنهاد می شود مانند کشورهای توسعه یافته به سمت تهیه طرح های مقطعی و کوتاه مدت حرکت کنیم، زیرا این نوع طرح‌ها پاسخگوی بهتری به نیازهای شهرها است.

وی ادامه داد: تعداد پرشمار مشاور برای تهیه طرح‌های توسعه شهری، طولانی شدن روند کار را به همراه دارد، بنابراین پیشنهاد می‌شود هر بخشی از شهر را به یک مشاور واگذار کرد و یک مشاور وظیفه جمع بندی اطلاعات را بر عهده بگیرد.

این کارشناس شهرسازی با بیان اینکه دانشگاه‌ها در تهیه طرح های تفصیلی مغفول مانده اند، گفت: در کشورهای پیشرفته طرح های توسعه شهری از سوی دانشگاهها تهیه می شود، بنابراین می توانیم از نیروهای دانشگاهی برای تهیه طرح های توسعه شهری استفاده کنیم، دانشگاه‌ها نیز باید دانش و علم خود را به کار گیرند و در بهبود توسعه شهر کمک کنند.

نمایشگاه دائمی معماری قاجار

در زمان حکمرانی مظفرالدین‌شاه در اصفهان، سلیمان‌خان شیرازی نایب‌الحکومه‌ حاکم اصفهان یعنی ظل‌السلطان تصمیم می‌گیرد تا جلوه‌های هنر ایرانی را برای آیندگان به یادگار بگذارد.

به گزارش ایمنا، در گوشه‌ای از اصفهان در خیابان فیض نرسیده به خیابان واله، نمایشگاهی دائمی از معماری قاجاری برپا است، جشنواره‌ای از نقش و طرح و رنگ که چشم هر عابری را خیره می‌کند... بنایی سحرآمیز که به همت یکی از بزرگان اصفهان به نام «میرزا سلیمان‌خان شیرازی» ملقب به «رکن‌الملک» در بخشی از مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد بنا شده و به نام مسجد رکن‌الملک شهرت دارد. در جایی که منزلگاه ابدی شماری از حکما، فلاسفه، فقها، هنرمندان، سیاستمداران، روزنامه‌نگاران، شاعران، منجمین، ریاضی‌دانان و شهدا است. بنایی زیبا که در هیئت یک مسجد- مدرسه خودنمایی می‌کند. در این مکان است که همجواری مرسوم مسجد و مدرسه مشهود است.

سردر ورودی، هشتی، صحن کوچک و بزرگ، ایوان‌های چهارگانه، شبستان‌های ستون‌دار و حجره‌ها، همه و همه آماده‌اند تا در پیشگاه اهالی ذوق و هنر جلوه‌گری کنند و هر آن‌کس که به این نمایشگاه تاریخی قدم می‌گذارد از نمونه‌های بدیع سبک و سیاق معماری قاجار، ‌خطوط ثلث، نستعلیق و کاشی‌کاری‌های دل‌فریب قاجاری را مدهوش خواهد شد.

شیفتگی بانی اثر به شعر و هنر در این مسجد آشکار است. سروده‌های چندین تن از شاعران به قلم خطاطان بزرگ قاجاری بر تارک مسجد ثبت شده‌اند. بر هلال سردر ورودی مسجد اشعاری به نستعلیق نگاشته شده که بانی و تاریخ ساخت این یادمان ماندگار را این‌گونه معرفی کرده است: «بنای مسجد اقصا مبارک شد سلیمان را» و یا در جایی دیگر «این صرح ممرد نیز بنیان ز سلیمان شد» که این عبارت بر پایه حروف شگفت‌انگیز ابجد به ما می‌گوید این مسجد در سال ۱۳۲۱ هجری قمری بنا گردیده و جان گرفته است.

«آیت الله نورالله نجفی اصفهانی» نیز در وصف این مسجد سروده است:

چون ز رکن الملک و الدین آن سلیمان دوم    شد بنای مسجد الاقصی هدی اللمتقین

سر برون آورد نور و بهر تاریخش سرود    از سلیمان شد بنای مسجد اقصی متین

بایدو نبایدهای طرح بازنگری جامع شهر اصفهان

 

تجربه بیش از نیم‌قرن پیش‌اندیشی در قبال توسعه و حداقل یک دهه فرافکنی ناتوانی در حل مسائل شهری و واگذاری ناکامی‌ها به عناوین و روش‌ها، در قالب جنب‌وجوش و آزمون‌وخطایی گسترده در به‌کارگیری عنوان های مختلف برای طرح‌ها و برنامه‌های شهرسازی و توسعه؛ امروزه به‌روشنی پیش رو است.

آرش حاج رسولیها| تجربه بیش از نیم‌قرن پیش‌اندیشی در قبال توسعه و حداقل یک دهه فرافکنی ناتوانی در حل مسائل شهری و واگذاری ناکامی‌ها به عناوین و روش‌ها، در قالب جنب‌وجوش و آزمون‌وخطایی گسترده در به‌کارگیری عنوان های مختلف برای طرح‌ها و برنامه‌های شهرسازی و توسعه؛ امروزه به‌روشنی پیش رو است. مقولات توسعه و شهرسازی از آنچنان پیچیدگی و آغشتگی با سایر حوزه‌ها و مباحث برخوردارند و آنچنان متأثر از آنان‌اند که برخورد انتزاعی با آن نتیجه‌ای جز شکل‌گیری و تولید مسائل جدید با پیچیدگی افزون‌شده در برندارد. بسیاری از متغیرها در این حوزه در دسترس نیستند و یا کنترل و هدایت آنان از مسیرهای موازی و غیرمستقیم مقدور است و همواره نظام شهرسازی و توسعه مسئول پاسخ‌گویی و لحاظ مطالباتی است که متغیرهای شکل‌دهنده‌ خروجی آن به‌شدت در دسترسش نیستند؛ از این زاویه ناگزیر به سمت فرافکنی رفته و همواره در پی دست‌آویزی برای نجات و راه‌حلی روشن و مورد انتظار بوده است. پس خارج از عناوین؛ رویکردها و بسترها اهمیت دارند، ضمن آنکه شکل‌گیری نیم‌بند نظام‌ها و فرایندهای قانونی پس از حداقل 50 سال را نباید برهم زد، تلاش کرد رویکردها را حداقل به اضطرار شرایط، بهبود داد. در شرایطی که شهری مانند اصفهان تاکنون از دو طرح جامع و سه طرح تفصیلی برخوردار بوده است؛ تهیه طرح جدید تحت عنوان بازنگری سوم؛ به ضرورت به مباحث جدید و متعاقبی خواهد پرداخت که در طرح‌های قبلی و زمان قبلی نبوده و امروز مطرح است و ناشی از مسیر طی شده است.

درهرحال اسناد هدایت توسعه شهر در حکم قوانین و مقررات آمرانه و جزئی از حقوق عمومی منشعب از قانون اساسی کشور تلقی می‌شوند و اینکه چگونه تولید شوند و چقدر برآمده از فرایندهای دموکراتیک باشند، مسئله است. به نظر می‌رسد در رویکرد جدید؛ طرح و یا اسناد توسعه شهر به‌عنوان یک خواسته؛ به‌عنوان یک حق عمومی مطرح است و مردم و شهروندان صاحبان این حق و مطالبه گر آن خواهند بود.

همراه با پشت سر گذاشتن و تجربه کردن گونه‌ها و عنوان های مختلف طرح‌های توسعه شهری بویژه از ابتدای دهه 80 تاکنون؛ هم‌اکنون مسلم است که مشکل عنوان و انواع طرح‌ها نیست، مشکل رویکرد و نحوه مواجهه است. همواره در قالب طرح‌های توسعه شهری (جامع) اصفهان، از طرح ارگانیک؛ شهر و منطقه موردتوجه بوده و امروز این نکته و ضرورت آن را بیش‌ازپیش متوجهیم که ریشه بسیاری از چالش‌ها و مسائل شهر اصفهان در محدوده کالبدی شهر جا ندارد و نمی‌توان در درون شهر، راه‌حلی برای آنها یافت. نقش وابسته سکونتگاه‌های پیرامونی در نخستین محله و توزیع و هدایت زیرساخت‌ها و بارگذاری جمعیت در آنها و تقسیم نقش متقابل بین این سکونت‌گاه‌ها با یکدیگر و با مادر شهر از اهمیت ویژه برخوردار است.

شهرها در یک سطح و مناطق شهری در سطح بالاتر اگر واجد شخصیت عمومی باشند، بر سر منافع که نه؛ بر سر حیاتشان امروز باید باهم مذاکره و تعامل کنند. وجود سازوکاری مستقل، مستمر و مستقر که ناشی از تغییرات مدیریتی متعدد، متأثر نشود و بتواند فرایندی یکپارچه را ذیل قوانین مشخص و معلوم حاکمیتی در قالب بررسی و تصویب طرح طی کند و به‌عنوان نماینده جامعه و نهادهای مدنی؛ مطالبه مردمی را بر کرسی قانون نشاند و همواره هم موردحمایت مردم باشد و مبنایش خواست جامعه محلی باشد نه مدیران و مسئولان فصلی و فردی؛ ضروری است.

تجربه طرح بازنگری طرح تفصیلی اصفهان با بیش از یک دهه زمان و هزینه برای تهیه، بررسی و تصویب به اذعان خود تهیه‌کنندگان و در پی مرور کلی آن، مؤید سهم مستقیم تغییرات سیاسی و افراد موردی بر رویکرد و محصول بوده است؛ این وضعیت ناشی از همین مستقل نبودن و وابستگی داشتن تهیه طرح به نهادهای قدرتِ غیر مردمی است. بازهم باید گفت که طرح توسعه شهری باید به مطالبه مردمی تبدیل شود و به‌عنوان منفعت مشترک برای مردم تشریح شود و نهادهای مدنی مستقل و اجتماعی مطالبه گر آن باشند و دولت- حاکمیت به‌عنوان متولی ناظر و مدافع آن باشد.

در حال حاضر بروز مسائل در خصوص شهر اصفهان خود را در آلودگی هوا، تخریب و تهدید محیط‌زیست، از دست رفتن شاخص‌های کیفی سکونت چه در معماری و مسکن و چه در شهر، تشدید فاصله قشربندی اجتماعی اقتصادی در قلمرو کلان‌شهر، وابستگی درآمد شهرداری به منابع ناپایدار، در نهایت بی‌عدالتی نسلی و بین نسلی در توسعه که درمجموع از دست رفتن زیست پذیری شهری را در پی دارد ملموس است. تداوم و تزید روندهای سنترالیسم مشمول منطقه شهری اصفهان و تمرکز هرچه بیشتر جمعیت، امکانات و معضلات تا به آنجا رسیده است که بازار فرا استانی زمین و مسکن در منطقه شهری اصفهان گسترده‌تر شده است. این روال نه به نفع منطقه شهری مذکور است و نه به نفع سایر مناطق فرستنده و مغایر باسیاست‌های آمایش سرزمینی است.

فراخوان نمایشگاه عکس با موضوع بناهای تاریخی اصفهان

پژوهشکده هنر، معماری و خلاقیت "پنج او هفت" به منظور شناخت بهتر معماری تاریخی ایرانی- اسلامی و به‌خصوص بناهای تاریخی استان اصفهان و هم‌چنین نگاه متفاوت و خلاقانه به این موضوع از دریچه دوربین عکاسان، نمایشگاه عکسی با موضوع "بناهای تاریخی استان اصفهان" در نگارخانه این مجموعه برپا می‌کند.

به گزارش ایمنا، پژوهشکده هنر، معماری و خلاقیت "پنج او هفت" از عکاسان دعوت کرده است تا آثار خود را به دبیرخانه ارسال کنند.

شرایط و مقررات:

- شرکت همه عکاسان آزاد می باشد.

- عکس ها الزاما بایستی در محدوده استان اصفهان ثبت شده باشند.

- هر عکاس می‌تواند حداکثر ۵ اثر ارایه کند.

- عکس‌ها می‌توانند رنگی یا سیاه و سفید باشند.

- عکس‌ها باید صرفا با دوربین عکاسی ثبت شده باشند.

- ویرایش عکس‌ها در حد اصلاح نور، رنگ، کنتراست، شارپنس و برش مطلوب بلامانع است.

- اندازه بزرگ عکس‌های ارسالی حداکثر ۱۵۰۰ پیکسل و حداکثر حجم عکس ها ۲ مگابایت بوده و هم‌چنین با فرمت jpeg به دبیرخانه ارسال گردد.

- پژوهشکده حق دارد از عکس‌ها در برنامه ها، مباحث پژوهشی و مصارف فرهنگی خود استفاده  کنند.

- ارسال آثار به معنی پذیرش مقررات جشنواره بوده و هم‌چنین شرکت کننده در فراخوان به عنوان مالک اثر شناخته می شود.

- عکاسان باید مشخصات زیر را در قالب یک فایل word یا pdf  ارایه کنند.

-  نام و نام خانوادگی، رشته تحصیلی، میزان تحصیلات، سال تولد، آدرس، شماره تلفن همراه و نیز مشخصات آثار شامل مکان و سال ثبت اثر در فایل ثبت شود.

- به افرادی که آثار آن‌ها به نمایشگاه راه یابد گواهی حضور در نمایشگاه ارایه خواهد شد.

- به سه نفر منتخب، تندیس و لوح تقدیر "پنج او هفت" اهدا می‌شود.

- برای هر اثر برگزیده که به نمایشگاه راه پیدا کند مبلغ ۶۰ هزار تومان جهت چاپ، تبلیغات و هزینه های جانبی از صاحب اثر دریافت خواهد شد.

- عکس‌هایی که به نمایشگاه راه پیدا می‌کنند، برای چاپ باید با اندازه اصلی توسط عکاس به دبیرخانه تحویل داده شوند.

- علاقمندان تا پایان تیرماه مهلت دارند آثار خود را ارسال کنند.

ارسال آثار به دو روش زیر امکان پذیر است:

۱. ارسال به ایمیل [e-mail]

۲. تحویل حضوری به دبیر خانه نمایشگاه به نشانی اصفهان، خیابان کمال، انتهای کوچه دهم، پژوهشکده هنر، معماری و خلاقیت پنج او هفت.

نمایشگاه آثار منتخب پس از بررسی و داوری، در شهریور ماه ۱۳۹۷ در "نگارخانه پنج او هفت" برگزار می‌شود.

انتخاب و داوری آثار به عهده "حسین شجاعی‌منش" است.

علاقمندان برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانند هر روز ساعت ۱۸ تا ۲۰ با دبیرخانه نمایشگاه با شماره ٠٣١٣٤٤٦٢٧٣٨ تماس بگیرند.

گام مثبت شهرداری اصفهان برای جامعه معلولان / توجه به هویت اصفهان در معماری ایستگاه های مترو

مدیر معماری و طراحی شهری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان گفت: در سال‌جاری ۵۴ طرح مناسب‌سازی شامل ۳۷ محور پیاده، ۹ پارک و بوستان و هشت ساختمان در اختیار شهرداری، در دستور کار قرار گرفته است.

مسعود کریمیان در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهارکرد: از سال ۹۱ با جلب همکاری یکی از معلولان ویلچیر نشین به عنوان مشاور مناسب سازی ستاد مناسب‌سازی، در راستای اجرای طرح‌های مناسب سازی شهر تشکیل شد.

وی با اشاره به فعالیت‌های ستاد مناسب‌سازی شهرداری اصفهان، تصریح کرد: تدوین و تصویب دستورالعمل اجرایی ستاد مناسب‌سازی، مشاوره به حوزه‌های مختلف شهرداری از طریق بازدید از محل‌ها و انجام پژوهش‌های علمی از جمله فعالیت‌های این ستاد بوده است.

مدیر معماری و طراحی شهری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با بیان اینکه این ستاد از پروژه‌های عمرانی در دست اجرای شهرداری بازدید و گزارش‌هایی جهت اصلاح برخی موارد ارایه داده است، افزود: در خصوص بودجه‌های سالیانه مناسب سازی نیز تاکنون فعالیت‌های خوبی توسط این ستاد انجام شده است.

وی ادامه داد: در ابتدای آغاز فعالیت ستاد مناسب‌سازی شهرداری اصفهان در سال ۹۱، بودجه این ستاد ۵۰۰ میلیون تومان برای مناسب‌سازی شهر بود، در حالی که پس از گذشت شش سال این بودجه به حدود چهار میلیارد تومان افزایش یافته است.

کریمیان با اشاره به اهم پروژه‌های مناسب‌سازی در سال ۹۷، گفت: در سال‌جاری ۵۴ طرح مناسب سازی برای معلولان شامل ۳۷ محور پیاده، ۹ پارک و بوستان و هشت ساختمان در اختیار شهرداری، در دستور کار قرار گرفته و برنامه‌ریزی‌های لازم در این راستا انجام شده است.

وی خاطرنشان کرد: در تمام نهادها و ارکان شهرداری پیگیری‌های لازم برای مناسب‌سازی بخش‌های مختلف در حال انجام است.

توجه به هویت اصفهان در معماری ایستگاه های مترو

مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان بر استفاده از ظرفیت بدنه تخصصی معماران اصفهان در طراحی ایستگاه‌های خط دو تاکید کرد.  جلسه کمیته معماری سازمان قطار شهری اصفهان با حضور اساتید مطرح معماری کشور و به منظور بررسی طراحی ایستگاه‌های خط دوم مترو اصفهان برگزار شد. سیدمحمدرضا بنکدار هاشمی، مدیرعامل سازمان قطارشهری اصفهان، در این جلسه اظهار کرد: تلاش بر این است که نکات مد نظر مردم و تجربیات خط یک مترو در طراحی و ساخت خطوط دیگر مورد استفاده قرار گیرد و تشکیل کمیته معماری در سازمان بدین منظور صورت گرفته است.وی ادامه داد: نگاه سازمان، توجه به هویت ایستگاه‌ها و محل ساخت آنهاست و در این راستا تلاش می‌کنیم که بر اساس استانداردهای موجود، این موضوع را عملیاتی کنیم تا همخوانی خوبی بین محل ساخت ایستگاه‌ها و هویت آن با معماری محیط وجود داشته باشد.مدیرعامل سازمان قطارشهری اصفهان اضافه کرد: در حال حاضر از ظرفیت قابل توجه معماران متخصص شهر اصفهان در ساخت ایستگاه‌ها به‌خوبی استفاده می‌شود، البته آمادگی استفاده از دیگر ظرفیت‌های موجود را نیز داریم.وی خاطرنشان کرد: تلاش اصلی تیم متخصص قطارشهری اصفهان، بهبود کیفیت ساخت ایستگاه‌ها نسبت به خط یک بوده و در این زمینه اقدامات موثری صورت گرفته است.

        خلاقیت در طراحی ایستگاه های مترو
شیرین طغیانی، رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان نیز در این جلسه با بیان اینکه خلاقیت یکی از موضوعات مهم در ساخت ایستگاه‌های خطوط مترو قلمداد می‌شود، گفت: برای طراحی ایستگاه‌ها باید به خلاقیت طراحان و معماران و همچنین بهبود کیفیت ساخت ایستگاه‌ها توجه شود.وی به اهمیت فعالیت کمیته معماری این سازمان اشاره کرد و ادامه داد: جلسات کمیته معماری سازمان قطارشهری اصفهان باید به صورت مداوم و با استفاده از چهره‌های توانمند تشکیل شود و در ادامه ساخت خط 2 مترو نگاه ویژه‌ای به طراحی با کیفیت ایستگاه‌ها صورت گیرد.رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان خاطرنشان کرد: باید از ظرفیت معماران توانمند شهر اصفهان در طراحی ایستگاه‌ها به خوبی استفاده شود.

 

        مترو باید برای استفاده معلولان و نابینایان مناسب شود
بهرام شاهدی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، نیز در این جلسه به بیان نکات مختلفی در حوزه معماری ایستگاه‌ها اشاره کرد و گفت: در طراحی ایستگاه‌های خط دوم مترو اصفهان باید نگاه ویژه‌ای به روشنایی ایستگاه‌ها و موضوع نور در آن داشت.وی با بیان اینکه بدون شک بسیاری از دغدغه‌های اساسی جامعه معماری اصفهان در معماری ایستگاه های مترو این شهر مد نظر قرار گرفته شده است، ادامه داد: مترو باید برای استفاده معلولان و نابینایان مناسب شود، زیرا آنها حق دارند همچون دیگر شهروندان، بدون هرگونه مانع از مترو استفاده کنند. عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان اضافه کرد: طراحی ایستگاه‌ها باید بر اساس ساعات پیک استفاده آنها صورت گیرد و توجه به موضوعات ایمنی، شفافیت و نحوه استفاده از مصالح شیشه‌ای، فضاهای باز و... نیز اهمیت زیادی دارد.

حسی که از بیرون به درون شهر منتقل می شود

یک کارشناس شهرسازی گفت: بخش عمده‌ای از هویت شهر اصفهان در ورودی آن نهفته است و بدون شک طراحی المان‌ها می‌تواند به ساماندهی و نظم‌دهی ورودی‌های شهر کمک کند.

شکوهی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه توجه به چند آیتم در زیباسازی و ساماندهی ورودی‌های شهر ضروری است، اظهار کرد: نخستین تمرکز مسئولان شهری برای ساماندهی ورودی‌ها باید به سمت تبدیل‌پذیری معطوف شود، تبدیل‌پذیری به معنای آن است که هنگامی که مسافر وارد شهر می‌شود باید یک فضای مناسب جهت اتصال حس بیرون به درون برای شخص مهیا شود.

وی افزود: پوشش گیاهی و نورپردازی مناسب از جمله راهکارهایی است که در اتصال حس بیرونی به درونی شهر تاثیر گذار باشد، در بیشتر نقاط دنیا تمرکز ورودی‌ شهرها بر نحوه پوشش گیاهی و نورپردازی است.

این کارشناس شهرسازی با تاکید بر اینکه بخش عمده ای از هویت شهر اصفهان در ورودی آن نهفته است، ادامه داد: بدون شک طراحی اِلمان‌ها می‌تواند به ساماندهی و نظم دهی ورودی‌های شهر کمک کند.

در همین زمینه هدایی، کارشناس معماری به ایمنا گفت: زیباسازی ورودی‌های شهر باید از دیدگاه‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد، زیرا ورودی در شهر اصفهان تحت تأثیر اقلیم خاصی است و  باید بوم شناسی آن بررسی و مشخص شود.

وی با بیان اینکه ورودی‌های شهر اصفهان در مقایسه با بسیاری از شهرها حتی شهرهای دنیا از جمله پاریس مناسب‌تر است، افزود: به تازگی به شهر پاریس سفری داشتم ورودی این شهر در مقایسه با شهر اصفهان نمره پایین‌تری دارد در واقع شهر تاریخی اصفهان در این زمینه بسیار جلوتر از این شهر مشهور حرکت کرده است.

این کارشناس معماری گفت: هنگامی که مسافران از سمت شمال وارد پایانه کاوه می‌شوند، فضای مناسبی فراهم شده تا بتوانند بدون خستگی از سفر و آسودگی خاطر در شهر اصفهان اوقاتی را سپری کنند.