بایدها و نبایدهای حیات شبانه در تهران

نخستین نشست برنامه جامع منظر شبانه در تهران به ریاست رئیس کمیته معماری و عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران و با حضور اساتید حوزه معماری و شهرسازی برگزار شد.

تاریخ انتشار :۱۳۹۷ پنج شنبه ۱۲ مهر ساعت 11:46

به گزارش پایگاه خبری شهر تهران، نخستین نشست برنامه جامع منظر شبانه در تهران به ریاست علی اعطا، رئیس کمیته معماری و عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران با حضور اساتید حوزه معماری و شهرسازی برگزار شد.

اعطا در این جلسه گفت: در حوزه حیات شبانه شهر در سال گذشته به دفعات صحبت شده است اما جمع بندی اظهار نظرها نشان می دهد که افق مشترکی در این حوزه وجود ندارد.

وی ادامه داد: حتی برخی مواقع در فهم برخی مفاهیم نیز اشتراک نظر وجود ندارد از این روی نیاز به گفتگو در این زمینه داریم تا به لحاظ مفهومی به افق مشترکی در این حوزه برسیم.

عضو شورای شهر تهران با تاکید بر دغدغه موجود در حوزه حیات شبانه اظهار داشت: داشتن حیات شبانه در شهر به عنوان یک انتخاب برای مدیریت شهری نیست بلکه به عنوان یک مطالبه است، از این روی مدیریت شهری اعم از حوزه قانون گذاری و حوزه اجرایی نمی تواند نسبت به آن بی توجه باشد.

اعطا در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: به موضوع حیات شبانه از چند منظر می توان نگریست که یکی از این منظرها حوزه فرهنگی و اجتماعی بوده و دیگری حوزه اقتصادی است.

وی در این خصوص تصریح کرد: رصد موضوعات موجود در حیات شبانه نشان می دهد جهت گیری بسیاری از موضوعات مطرح در حوزه فرهنگی و اجتماعی است و از طرف دیگر فعالیت های شبانه می تواند فرصتی را برای افراد ایجاد کند که زمانی که نمی توانند درآمدرسمی ایجاد کنند به کسب و کار بپردازند و حتی مشتریان خود را هم داشته باشند.

عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه اگرچه حیات شبانه مطالبه عمومی است و حق انتخابی برای مدیریت شهری باقی نمی گذارد اظهار داشت: اما می توان در جهت دهی به این موضوع برنامه ریزی برای آن بحث و بررسی داشت.

اعطا در ادامه بر ضرورت توجه به موضوعات اقتصادی در تدوین برنامه های شهرداری تاکید کرد و گفت: اینگونه اقدامات به لحاظ اقتصادی سنگین است و باید در برنامه ریزی های خود به گونه ای سیاست گذاری کنیم که هزینه های خود را تامین کند.

وی تصریح کرد: زمانیکه بخش خصوصی کاری را بر عهده می گیرد به لحاظ مالی تکالیف مشخص است اما زمانی که قرار است در فضای عمومی اقدامی ایجاد شود ضرورت دارد تا الگوی مالی آن تدوین شود.

وی به شرایط محدود مالی کنونی اشاره کرد و گفت: اگر سیستم کسب درآمد در شهر به شیوه پیشین بود امروز با محدودیت مواجه نبودیم اما با تغییر سیاست ها و رویکرد ها باید نسبت به مباحث مالی و گران اداره نشدن تهران توجه داشته باشیم.

رئیس کمیته معماری شورای شهر تهران اظهار داشت: در شرایط محدودیت مالی باید نگاه راهبردی به اینگونه موضوعات داشت و برای آنها برنامه ریزی کرد.

اعطا به موضوع مشارکت شهروندان در تدوین برنامه ریزی شهروندان در حوزه حیات شبانه توجه داد و گفت: باید مشخص شود که جای مشارکت شهروندان در موضوع حیات شبانه کجاست و به چه ترتیبی تحقق می یابد و از چه روش های برای آن استفاده می شود. آیا این مشارکت صرفا در مرحله برنامه ریزی است و یا در مرحله تامین منابع هم این مشارکت وجود دارد که این موضوع می تواند مشخص کند که وضعیت درحوزه اجرایی حیات شبانه چیست و چگونه می شود آن را تکمیل کرد.

وی اظهار داشت: در برخی از برنامه ها، الگوی تامین مالی مشخص است که نشان می دهد شهروندان به چه شیوه مشارکت کنند اما در برخی پروژه های مطالعاتی جایگاه مشارکت شهروندان مشخص نیست و این در حالی است که ممکن است در بخشی از اقدام این پروژه مشارکت ایجاد شود.

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه دانشگاه تهران طرح منظر شبانه را با توان علمی تهیه کرده است و سازمان زیباسازی شهرداری تهران نیز از بخش هایی است که توانسته است در بسیاری از موضوعات موفق عمل کند از این روی این دو به عنوان نهاد مطالعاتی و نهاد اجرایی با هم گفتگو کنند و برای داشتن ضمانت اجرایی، شهرداری تهران لایحه ای را در این خصوص به شورا ارائه کند.

احیا زیست شبانه پرداختن به ابعاد انسانی شهر است/ زیست شبانه ریشه در فرهنگ و تاریخ ما دارد

نشست کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران با موضوع هم اندیشی ضرورت های احیا زیست شبانه در شهر تهران با حضور اعضا کمیسیون شهرسازی و معماری،اساتید و صاحبنظران و مسئولین دستگاه های متولی برگزار شد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری فارس محمد سالاری در این نشست با اشاره به اینکه یکی از رویکردهای مدیریت شهری دوره پنجم استفاده از نظرات متخصصین و صاحبنظران در فرایند تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها است اظهار داشت:  این رویکرد به عنوان یکی از رویکردهای لیست امید و شورای فعلی در فرایند انتخابات مطرح شد و از آنجاییکه در مدیریت های شهری گذشته و اساسا در سطوح مختلف تصمیم گیری در کشور ما قسمت عمده تصمیم گیری ها از بالا به پایین و بدون در نظر گرفتن نظرات ذینفعان و دستگاه های متولی بوده است، لذا ما وهمکاران ما در شورای پنجم برای بهره گیری از نظرات کارشناسان و ذینفعان نسبت به برگزاری سلسله جلسات و نشست هایی در خصوص موضوعات شهری اقدام کرده ایم، این نشست نیز به همین منظور تشکیل شده است.

سالاری ادامه داد: تاکنون رویکرد مدیریت های شهری همواره پرداختن به حوزه های سخت افزاری و ماموریت های عمرانی بوده است و این امر موجب شده ماموریت های حوزه نرم افزاری که در ارتقا کیفیت زندگی نقش بسزایی دارند مغفول بماند. یکی از اولویت های شورای پنجم و شهرداران منتخب آن اعم از آقای نجفی و آقای افشانی حرکت به سمت شهر زیست پذیر بوده است. ما اعتقاد داریم در حوزه های نرم افزاری اقدامات بسیار بنیادین و اساسی می توانیم  داشته باشیم که بدون صرف هزینه های هنگفت موجب ارتقاء کیفیت محیطی و ارتقاء کیفیت زندگی شود، در همین راستا کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر "طرح الزام شهرداری تهران به برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم برای بستر سازی و احیا زیست شبانه" ارائه کرده است.
وی تصریح کرد: زیست شبانه اساسا پرداختن به رویکرد انسان محور بودن شهر است، متاسفانه شهرهای کشور ما و همچنین شهر تهران به گونه ای شکل گرفته اند که بیشتر فضای شهر به جای اینکه در اختیار انسان ها باشد در اختیار خودروها است. اکنون قسمت عمده جمعیت کشور در کلانشهرها زندگی می کنند بنابراین می بایست ظرفیت شهرها و جامعه شهری از ابعاد مختلف مورد توجه قرار گیرد. 
رییس کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران با بیان اینکه موضوع زیست شبانه ریشه در تاریخ و فرهنگ و سنن ما دارد گفت: همواره از گذشته دورهمی ها و مناسبت های شبانه چه برگرفته از آموزه های دینی باشد و چه فرهنگی در جامعه ایرانی وجود داشته است. 
سالاری افزود: یکی از اهداف طرح جامع به عنوان قانون اساسی اداره شهر تهران موضوع تبدیل تهران به شهری بانشاط و سرزنده است. امروزه با این حجم جمعیت پذیری و الزاماتی که بر شهرهای ما حاکم شده است قطعا  می بایستی مبتنی بر برنامه ریزی ذیل طرح جامع شهر تهران در این راستا اقدام کنیم. ما معتقدیم می توانیم زیست و حیات شبانه را مبتنی بر اصول و آموزه های دینی کشورمان داشته باشیم و جای خوشحالی دارد که بعد از طرح این موضوع در جامعه، یکی از مهم ترین دستگاه های متولی که همان نهاد امنیتی انتظامی کشور است از این طرح استقبال کرد، البته این نهادها  قطعا نظراتی دارند که در این طرح مد نظر قرار خواهد گرفت.
وی در پایان اظهارد اشت: ما سعی کردیم که ابتدا این موضوع را به یک دغدغه عمومی با رویکرد کارشناسی و تخصصی تبدیل کنیم چراکه اگر موضوعی به دغدغه و باور عمومی تبدیل شود آن زمان در تحقق پذیری آن مشکلی نخواهیم داشت.

نهادینه کردن گردشگری شبانه در پایتخت

رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران به نهادینه کردن گردشگری شبانه در پایتخت تاکید کرد و گفت: اگر بسترهای لازم برای گردشگری در تهران فراهم باشد، شاهد استقبال مردم از این تفرجگاه ها خواهیم بود.

 

به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی «شهر فردا»،محمد سالاری با اشاره به جایگاه اراضی عباس آباد در رونق گردشگری شهر تهران، اظهار کرد: ایجاد فضاهای عمومی که محل حضور شهروندان است، مانند اراضی عباس آباد، برج میلاد و ... که تاثیر بسزایی بر توسعه گردشگری و به خصوص نهادینه کردن گردشگری شبانه در تهران دارند، مغفول مانده است.

وی افزود: اراضی عباس آباد به عنوان مجموعه قابل توجهی شامل مجموعه پذیرایی، تفرجگاهی، فرهنگی، اجتماعی و المان‌هایی چون پل طبیعت، باغ کتاب و ... باعث شده بسیاری از تهرانی ها برای گذراندن اوقات فراغت حتی در ماه رمضان، با جمع خانواده ها تا پاسی از شب را در این مجموعه بگذرانند.

رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: این موضوع نشان می‌دهد اگر بسترهای لازم برای گردشگری در تهران فراهم باشد، شاهد استقبال مردم از این تفرجگاه ها خواهیم بود.

وی خاطرنشان کرد: امیدواریم با پیگیری شورای پنجم، مجموعه شهرداری و سایر نهادهایی مانند نهادهای امنیتی و انتظامی که در فرایند مدیریت تهران دخالت دارند، همراه شوند تا گردشگری شبانه که به شدت در کشورهای توسعه یافته بسترسازی شده است توسعه یابد، چراکه در این صورت شاهد استقبال گردشگران از این گونه طرح ها خواهیم بود.

تاثیرات توجه به منظر شبانه برای دستیابی به جامعه ای پایدار

تهران کلانشهری است که برای دستیابی به جامعه ای پایدار ،باید توجه به منظر شبانه را معطوف به ظرفیت هایی کند که بتواند زندگی شبانه مورد نیاز اقشار مختلف جامعه را پوشش دهد و آنها را در مسیری نظارت شده قرار دهد که برای دیگر کارکردهای شهری ایجاد مزاحمت نکند.

به گزارش تیتر شهر ،ماه رمضان حال و هوای خاص خودش را دارد،گذشته از حال و هوای معنوی ، ماه رمضان برای شهروندان تهرانی به معنای استفاده از شب های شهر است. خیابان هایی که در دیگر ماه های سال با نزدیک شدن عقربه های ساعت به 24  کم کم درتاریکی فرو می رود در ماه رمضان حال و هوای دیگری دارد و مردم اجازه دارند تا هنگام سحر از فضای شهر استفاده کنند بدون این که مشکلی برایشان پیش بیاید. 

گفته می شود تاریکی خیابان ها بعد از ساعت 24 به دلیل حفاظت از شهر و شهروندان است اما مگر در ماه رمضان چه اتفاقی می افتد که شهروندان تا صبح در خیابان ها هستند بدون این که از نظر امنیتی مشکلی وجود داشته باشد.آیا شهری که پس از ساعت ۱۲ شب به خانه ارواح می‌ماند، امن‌تر است یا شهری که هویت زنده خود را حفظ کند؟ چنانچه به ناچار فردی از افراد خانواده پس از نیمه شب بخواهد به ضرورت بیرون برود، با این خیابان‌های سوت و کور،‌چطور جرات کند این کار را انجام دهد؟ این موضوع برای مسافرانی که شب هنگام خسته و گرسنه به تهران می رسندبه مراتب بدتر است.

دکتر کرامت اله زیاری، استاد دانشگاه تهران در گفت و گو با تیتر شهر ابتدا تعریفی از منظر شبانه ارایه داد و گفت: برای تعریف منظر شبانه ابتدا به تعریف زندگی شبانه که مفهومی کلی تر را در بر می گیرد می پردازیم.کلیه اقدامات انسانی چه مادی و چه معنوی که به منظور ارتقای سطح کیفی زندگی و در ساعات شب درون جامعه انسانی رخ می دهد و موجب تداوم فعالیت جامعه و پویایی آن می گردد. زندگی شبانه آن جامعه را تشکیل می دهد.چه این جامعه می تواند یک محدوده، منطقه یا کل شهر باشد.

گره های فعالیت شبانه

وی افزود: از آنجا که وسعت شهرها و تنوع کاربری های گسترده در آنها باعث پراکندگی زندگی شبانه در نقاط مختلف می شود و به دلیل مخارج سنگین تامین روشنایی،امنیت و انرژی این اماکن؛ نقاط عطف فعالیتی که محل تجمیع چندین فعالیت شبانه باشند گره های فعالیت شبانه را تشکیل می دهند.

به گفته وی، با توجه به تعریف منظر که آن را پدیده ای نسبی، پویا و عینی-ذهنی که حاصل تعامل انسان با طبیعت و جامعه با تاریخ می دانیم و از آنجا که منظر شبانه نیز در همین جامعه حادث می شود، می توان همین تعریف را برای منظر شبانه نیز تعمیم داد با این تفاوت که منظر شبانه در بین گره های فعالیتی شبانه و خطوط و اصل بین آنها که انسان ها پیاده اند و مکث و گذر و عملکردهای مختلف در کنار هم جریان دارد به وجود می آید و توسط اصلی ترین عنصر کمی خود یعنی نورپردازی، قابل درک است.

استفاده از تجربیات شهرهای بزرگ

وی با بیان این که تهران شب های تاریک و خلوتی دارد، اظهار کرد: نمونه این شهرها سئول در کره جنوبی است. شب ها بازاری به نام بازار زنان در این شهر وجود دارد که کالا و اجناس زنانه در آن جا خرید و فروش می شود و تا صبح مردم به خصوص خانم ها برای خرید مایحتاج خود در این بازار تردد می کنند. با انجام برنامه ریزی می توان چنین بازارهایی در تهران نیز راه اندازی کرد.

وی با بیان این که یکی از راه های زنده کردن شب های شهر پارک ها و بوستان ها و روشنایی بوستان ها و خیابان هاست، ادامه داد: امنیت مکان های عمومی از جمله پارک ها در شب تاثیر مهمی در جذب شهروندان دارد و درصورتی که این مهم تامین شود شهروندان نیز برای فرار از روزمرگی های خود و برای کمی تنوع به این اماکن می روند. البته اکنون امنیت وجود دارد اما برای بعد از نیمه شب هم این امنیت باید توسط نهادهای مربوطه تامین شود.

زندگی شبانه را به تهران باز می گردانیم ...

شب مردگی یکی از مشکلات کلانشهر تهران به ویژه در مناطق مرکزی شهر است. تبدیل این محدوده ها به بافت تجاری و اداری باعث شده تا بسیاری از خانه های مسکونی با تثبیت وضعیت خود به املاک تجاری و اداری در قبال پرداخت جریمه کوچک خانواده ها را در این محدوده ها رقم بزند.

تیتر شهر: در حال حاضر بخش قابل توجهی از بافت مسکونی منطقه 12 به کارگاه ها، تولیدی ها و انبار باعث شده تا زندگی شبانه را در این منطقه تاریخی به شب مردگی تبدیل کند و کانونی برای رشد آسیب های اجتماعی شود. در مناطق دیگر مرکز شهر مانند 6 و 7 نیز بسیاری از املاک مسکونی در حال تغییر کاربری هستند تا با گرفتن حکم تثبیت در قبال پرداخت جریمه این تغییر کاربری که برای مالکان بسیار صرفه اقتصادی دارد؛ به املاک تجاری و اداری تبدیل شود.

با وجود این مشکلات حجت نظری عضو شورای شهر تهران اعلام کرده حیات را به محدوده های مرکزی پایتخت برمی گردانیم!

تهران کلانشهری است که افرادی فرهیخته و سرآمد در حوزه‌های مختلف در آن زندگی می‌کنند و میزان رضایت آنها اگر از حد متوسط پایین‌تر نباشد، بالا هم نخواهد بود. وقتی فضای شهر تهران را نگاه می‌کنیم، نقاط کمی برای تعامل و گفت‌وگو وجود دارد و تهران در واقع بیشتر دارای فضاهای عبوری و تردد است.

 

الهام فخاری اعتقاد دارد مهاجرپذیری از نقاط مختلف ایران و برخی کشورهای دیگر باعث شده گروه‌های اجتماعی مختلفی در این شهر حاکم شوند؛ به همین دلیل گستره کاملی از آسیب‌ها در تهران قابل مشاهده است.

 

اما  حجت نظری، فرسودگی را یکی از مشکلاتی می داند که تهرانی هابا ان دست و پنجه نرم می کنند.

 

به اعتقاد وی؛ در تهران آن‌گونه که باید به وضعیت ظاهری شهر هم پرداخته نشده و ما در واقع به نوعی با فرسوده‌سازی شهر مواجه هستیم. یعنی بافت‌های فرسوده خراب شده‌اند و به جای آن دوباره ساختمان‌هایی با کیفیت بسیار پایین ساخته شده‌اند. عملا یک بافت فرسوده جدید ایجاد کرده‌ایم. در دوره قبلی مدیریت شهری در بحث سازه‌ها آنگونه که باید عمل نشده است. از سوی دیگر پایتخت یک هشتم جمعیت کشور را در خود جای داده است و این موضوع باعث شده که مشکلات اجتماعی و فرهنگی گریبان این شهر را بگیرد و ما شاهد افزایش آسیب‌ها از جمله آمار طلاق در پایتخت هستیم. این در حالی است که آمار طلاق در پایتخت بسیار بالاتر از نرم کشوری است.