تهران کلانشهری است که برای دستیابی به جامعه ای پایدار ،باید توجه به منظر شبانه را معطوف به ظرفیت هایی کند که بتواند زندگی شبانه مورد نیاز اقشار مختلف جامعه را پوشش دهد و آنها را در مسیری نظارت شده قرار دهد که برای دیگر کارکردهای شهری ایجاد مزاحمت نکند.
به گزارش تیتر شهر ،ماه رمضان حال و هوای خاص خودش را دارد،گذشته از حال و هوای معنوی ، ماه رمضان برای شهروندان تهرانی به معنای استفاده از شب های شهر است. خیابان هایی که در دیگر ماه های سال با نزدیک شدن عقربه های ساعت به 24 کم کم درتاریکی فرو می رود در ماه رمضان حال و هوای دیگری دارد و مردم اجازه دارند تا هنگام سحر از فضای شهر استفاده کنند بدون این که مشکلی برایشان پیش بیاید.
گفته می شود تاریکی خیابان ها بعد از ساعت 24 به دلیل حفاظت از شهر و شهروندان است اما مگر در ماه رمضان چه اتفاقی می افتد که شهروندان تا صبح در خیابان ها هستند بدون این که از نظر امنیتی مشکلی وجود داشته باشد.آیا شهری که پس از ساعت ۱۲ شب به خانه ارواح می‌ماند، امن‌تر است یا شهری که هویت زنده خود را حفظ کند؟ چنانچه به ناچار فردی از افراد خانواده پس از نیمه شب بخواهد به ضرورت بیرون برود، با این خیابان‌های سوت و کور،چطور جرات کند این کار را انجام دهد؟ این موضوع برای مسافرانی که شب هنگام خسته و گرسنه به تهران می رسندبه مراتب بدتر است.
دکتر کرامت اله زیاری، استاد دانشگاه تهران در گفت و گو با تیتر شهر ابتدا تعریفی از منظر شبانه ارایه داد و گفت: برای تعریف منظر شبانه ابتدا به تعریف زندگی شبانه که مفهومی کلی تر را در بر می گیرد می پردازیم.کلیه اقدامات انسانی چه مادی و چه معنوی که به منظور ارتقای سطح کیفی زندگی و در ساعات شب درون جامعه انسانی رخ می دهد و موجب تداوم فعالیت جامعه و پویایی آن می گردد. زندگی شبانه آن جامعه را تشکیل می دهد.چه این جامعه می تواند یک محدوده، منطقه یا کل شهر باشد.
گره های فعالیت شبانه
وی افزود: از آنجا که وسعت شهرها و تنوع کاربری های گسترده در آنها باعث پراکندگی زندگی شبانه در نقاط مختلف می شود و به دلیل مخارج سنگین تامین روشنایی،امنیت و انرژی این اماکن؛ نقاط عطف فعالیتی که محل تجمیع چندین فعالیت شبانه باشند گره های فعالیت شبانه را تشکیل می دهند.
به گفته وی، با توجه به تعریف منظر که آن را پدیده ای نسبی، پویا و عینی-ذهنی که حاصل تعامل انسان با طبیعت و جامعه با تاریخ می دانیم و از آنجا که منظر شبانه نیز در همین جامعه حادث می شود، می توان همین تعریف را برای منظر شبانه نیز تعمیم داد با این تفاوت که منظر شبانه در بین گره های فعالیتی شبانه و خطوط و اصل بین آنها که انسان ها پیاده اند و مکث و گذر و عملکردهای مختلف در کنار هم جریان دارد به وجود می آید و توسط اصلی ترین عنصر کمی خود یعنی نورپردازی، قابل درک است.
استفاده از تجربیات شهرهای بزرگ
وی با بیان این که تهران شب های تاریک و خلوتی دارد، اظهار کرد: نمونه این شهرها سئول در کره جنوبی است. شب ها بازاری به نام بازار زنان در این شهر وجود دارد که کالا و اجناس زنانه در آن جا خرید و فروش می شود و تا صبح مردم به خصوص خانم ها برای خرید مایحتاج خود در این بازار تردد می کنند. با انجام برنامه ریزی می توان چنین بازارهایی در تهران نیز راه اندازی کرد.
وی با بیان این که یکی از راه های زنده کردن شب های شهر پارک ها و بوستان ها و روشنایی بوستان ها و خیابان هاست، ادامه داد: امنیت مکان های عمومی از جمله پارک ها در شب تاثیر مهمی در جذب شهروندان دارد و درصورتی که این مهم تامین شود شهروندان نیز برای فرار از روزمرگی های خود و برای کمی تنوع به این اماکن می روند. البته اکنون امنیت وجود دارد اما برای بعد از نیمه شب هم این امنیت باید توسط نهادهای مربوطه تامین شود.
وی دراین باره تصریح کرد: تهران کلانشهری است که برای دستیابی به جامعه ای پایدار ،باید توجه به منظر شبانه را معطوف به ظرفیت هایی کند که بتواند زندگی شبانه مورد نیاز اقشار مختلف جامعه را پوشش دهد و آنها را در مسیری نظارت شده قرار دهد که برای دیگر کارکردهای شهری ایجاد مزاحمت نکند.منظری که فهم کلی شهروندان از شهر را بهبود بخشیده تا نقشه های ذهنی مناسبی را برایشان ایجاد سازد . فعالیت شبانه را در ادامه روز پیوند بزند، هویت هر یک از مناطق مختلف شهر را تامین کرده و در نهایت زیر ساختی برای استقرار شهری پایدار فراهم آورد.
این استاد دانشگاه معتقد است، زنده کردن شب های تهران نیاز به برنامه ریزی دارد تا به لحاظ اجتماعی ،اقتصادی و گردشگری فعال شود. دستگاه های مسوول هم باید این موضوع را پذیرفته و در جهت توسعه این امر تلاش کنند.
