حدود ۱۱۱سال است که از قانونی شدن تهران به عنوان پایتخت ایران می گذرد. سال‌هایی که این شهر به خود فراز و فرودهای بسیاری دید و به قدری تغییر کرد که امروزه می‌توان گفت تهران دوره قاجار شباهتی به تهران امروزی ندارد. شهری که اگرچه بسیاری از مسائل آن برای ما هنوز ناشناخته است اما به گفته یک کارشناس شهری حتی نسبت به وجوه شناخته شده آن هم نامهربان بوده‌ایم.
سعید سادات نیا در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تهران یک ایران کوچک و مجموعه‌ای از تمامی قومیت‌ها، فرهنگ‌ها، اتفاقات سیاسی و اجتماعی است، گفت: تهران به روایات مختلف، تاریخ مختلفی دارد. حدود ۲۰۰ سال است که پایتخت شده و حدود ۴۰۰ سال است که حصار پیدا کرده و حدود ۷۰۰۰ سال است که بستر زندگی در آن ایجاد شده اما هنوز تهران را به درستی نمی شناسیم و صرفا هرآنچه که از تهران می‌دانیم از تاریخ، حفاری‌ها، بناهای شاخص و درختان و مسیل‌های تهران بدست آمده است.
وی ادامه داد: مردمان این سرزمین به دلیل شرایط آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی تهران را برای زندگی انتخاب کردند و یکی از نقاط شاخص دامنه جنوبی البرز به خصوص دشت تهران و منطقه ری است که به دلیل رود دره‌هایی که داشته مردم در کنار آنها ساکن شدند. در واقع می‌توان گفت تهران در ابتدا روستا و سپس به شهر تبدیل شده است.
این کارشناس معماری و شهرسازی با اشاره به اینکه هرچه در مورد تهران بیشتر تحقیق می کنیم به چیزهای جدید برمی‌خوریم، گفت: در یک تحقیق تازه عنوان شد که خانه‌های محله سنگلج در گودی بوده و اینکه می‌گفتند ساکنان اولیه تهران در زیر زمین زندگی می‌کردند حقیقتی بود که آشکار شد.حتی خانه‌های اعیانی نیز در گودی بوده که شاید این خانه‌ها برای در امان بودن از دست دشمن و یا حفاظت از سرما و گرما ساخته می‌شد. در حقیقت هنوز بسیاری از مسائل برای ما در مورد تهران ناشناخته است و حتی در برابر بناهای قدیمی و میراث قدیمی به یادگار مانده از گذشته نیز نامهربان بوده‌ایم.
به گفته وی، حصار ناصری و طهماسبی تهران انباشته از تاریخ و جذابیت‌های بسیاری بود که می توانست مرکز توریستی و فرهنگی بزرگی شود تا شهر از هزینه‌های آن بهره‌مند و از طرفی برای مردم نیز خاطره ساز شود.
سادات نیا افزود: جریان نادیده گرفتن فضاهای تاریخی از حدود ۳۰ سال پیش آغاز شد و تمام فضاهای با ارزش مانند لاله زار که یکی از خاطره انگیزترین و بهترین راسته‌ها و همچنین در ذهن شهروندان نیز نوستالژیک بود این روزها تبدیل به بازار کاسب‌کاری، بدظاهر و بیقوله شده که در شب تنها یک خانوار آن هم به عنوان سرایدار در آنجا زندگی می‌کند. درحالی که وقتی به تاریخ این محله در گذشته نگاه می کنید می‌بینید که خانواده‌های بزرگی در آنجا زندگی می‌کردند و کافه‌ها و سینماها و رستوران‌های بسیاری در آنجا وجود داشت.
وی در ادامه گفت: با تلاشی که افراد دغدغه‌مند در سازمان میراث فرهنگی در خصوص حفظ بناهای تاریخی و فرهنگی تهران و همچنین مشاوران در این زمینه داشتند توجهات به مرکز تهران جلب شده است؛ البته باید گفت در سرزمینی که بعد از ۴۰ سال به جای پایبند بودن به ارزش‌های فرهنگی، ملی و توسعه پایدار، حتی طرح آمایش سرزمین کنار گذاشته شده است و به جای برنامه ریزی بیشتر بی برنامهگی گریبانگیر این شهر شده این اتفاقات طبیعی است.
234 سال از زمانی که آغا محمد خان قاجار تصمیم گرفت تا تهران را به عنوان پایتخت خود انتخاب می کند می گذرد، سال هایی که در گذر تاریخ این روستای بزرگ شده حکایت های زیادی از تلخ و شیرین های این شهر دارد. در آن زمان مورخان زیادی آمدند تا روایتگر تهران باشند. روایت هایی که گاه توسط متشاران خارجی چهره این شهر را به مانند یک وصله ناجور در میان شهرهای بزرگ و کوچک ایران معرفی کردند. از زمانی که ناصرالدین شاه قصد سفر به فرنگ را کرد و نخستین دوربین عکاسی را وارد ایران کرد، آن زمان بود که تصاویری از تهران قدیم خلق شد و تا به امروز نیز ادامه دارد. اما آنچه که در طول حداقل یکصد سال اخیر حائز اهمیت است، این است که عکاسان هنوز نتوانستند جامعه شناسی و شهرسازی تصویری این کلانشهر را به طور دقیق و کامل به تصویر بکشند. عکاسان بر این باورند که عدم حمایت متولیان حوزه هنر و فرهنگ از حوزه عکاسی برای نشان دادن زیبایی های تهران باعث شد تا حتی در گردشگری مجازی از کشورهای همسایه هم عقب بمانیم. 
به گزارش 
