راهکار حل بحران آب، اجتماعی کردن آن است

هفته نامه جامعه پویا - زهرا سلیمانی: به عنوان یک جامعه شناس، چند سالی می شود که مسئله محیط زیست و بحران آب را به عنوان موضوع مهم جامعه امروز و آینده ایران بررسی می کند. او جامعه ایران و بحران های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اش را به خوبی می شناسد و معتقد است یکی از راهکارهای حل بحران آب، اجتماعی کردن آن است. محمد امین قانعی راد، رئیس سابق انجمن جامعه شناسان ایران معتقد است امروز محیط زیست برای حفاظت نیازمند خروج از نگاه پوپولیستی و آینده نگری است؛ چیزی که در تصمیمات و برنامه های دولت و شهرداری ها دیده نمی شود.

شما در یکی از سخنرانی های خود برای حل بحران آب بر این نظر بودید که مسئله آب را باید اجتماعی کرد. چرا فکر می کنید یکی از راه حل های ممکن برای این مسئله اجتماعی کردن آن است؟

- اجتماعی یا عمومی کردن یک مسئله به معنایی یعنی این که ما آن مسئله را از حالت خصوصی به یک مسئله عمومی یا اجتماعی تبدیل کنیم. منظورمان این است که مسئله آب را در وهله اول صورت بندی کنیم. این که مسئله آب اصلا چیست. دوم این که یافتن راهکارها و راهبردها برای حل مسئله آب را از انحصار تخصصی خاص از نظر علمی یا سازمان یا وزارتی خاص در بیاوریم و در نظر داشته باشیم این موضوع زندگی عمومی شهروندان در ارتباط است. این که مثلا فقط مهندسان آب به این قضیه بپردازند و وزارت نیرو به طور انحصاری بخواهد به این قضیه رسیدگی کند یعنی خصوصی کردن مسئله آب.

 

 

 

دلیل کاهش سطح آب دریای خزر پیدا شد

وب سایت گجت نیوز - دانیال حجاری: سطح آب دریای خزر رفته رفته در حال کاهش پیدا کردن است. محققان با در نظر گرفتن چندین فاکتور و درست کردن یک مدل، سرانجام به دلیل آن پی بردند.

 

 

برای دانشمندان همیشه سوال‌هایی بدون جواب درباره دریای خزر وجود داشته است. کف آن حدود 27.5 متر پایینتر از سطح آب بوده و آب از آن خارج نمی‌شود. از آنجایی که این دریا از اقیانوس‌ها دور بوده و اتصالی با آن‌ها ندارد، برای حفظ سطح خود تنها به چند رودخانه تکیه می‌کند.

تیمی از محققان دانشگاه‌های سراسر دنیا، مدتی قبل چندین فاکتور اصلی دیگر که در تغییر سطح آب دریای خزر دخالت دارند را محاسبه کردند. سطح آب این دریا طی چند دهه اخیر افزایش و کاهش پیدا کرده است. بارش و تبخیر جزو فاکتورهای تاثیرگذار در این اتفاق‌ها بوده‌اند.

آن‌ها در مطالعه خود که ماه گذشته در مجله Geophysical Research Letters منتشر شد، به گرم شدن متناوب و ادامه‌دار نیم کره شمالی اشاره کردند. به همین دلیل انتظار می‌رود رفته رفته نرخ تبخیر آب دریا بیشتر شده و وسعت دریای خزر در آینده‌ای نه چندان دور کاهش پیدا کند.

جنگ آب در خاورمیانه

مجله همشهری دیپلماتیک - ترجمه ناهید کیانی: عده زیادی از تحلیل گران خاورمیانه را اول قربانی تغییرات آب و هوایی می دانند. این منطقه که با بدبختی نفتی به واسطه کشاندن پای قدرت های فرامنطقه ای از دیرباز صحنه کشمکش است و با ناکارآمدی ساختاری و نهادی، فقر، سوءمدیریت تهدید می کند. سوال این است که توافق ها و ترتیبات منطقه ای محدودی که نشانه های آن در اشتراک گذاری منابع مشترک چند کشور دیده شده، چه میزان می تواند امیدبخش و چاره ساز فرار از دام کمیابی آب و زمین قابل کشاورزی در این منطقه باشد.

اثرات تغییرات آب و هوایی بر منابع آب شیرین که در حال حاضر کمیاب هستند، در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا خطری در حال ظهور است که احتمال وقوع درگیری را بالا می برد. از گذشته، بیش از هر منطقه ای دیگر، خاورمیانه و شمال آفریقا از بی ثباتی و درگیری رنج برده است. مناقشه ها به طور سنتی به علت مسائل سیاسی، نظامی، قومی و مذهبی ایجاد شده اند اما در دنیای پیچیده امروز علل احتمالی ناامنی به طور قابل ملاحظه ای گسترده و متنوع شده اند. اگرچه منابع سنتی مناقشه همچنان نقش مهمی ایفا می کنند، با این حال، مسائل اقتصادی – اجتماعی در ترکیب با عوامل زیست محیطی به شکلی فزاینده به تحریک و تقویت ناامنی منجر می شوند.

 

گرمایش جهانی همراه با رشد بالای جمعیت منجر به افزایش فشار دسترسی به منابع، بیش از همیشه شده و این بین، هیچ منبعی مهم تر از آب نیست. تغییرات اقلیمی تاثیر قابل توجهی بر دسترسی به آب شیرین داشته و منجر به بحران آب شیرین جهانی شده که اثرات آن در مناطق خشک و نیمه خشک مانند خاورمیانه و شمال آفریقا شدیدتر بوده است. در منطقه ای چنین ناپایدار، دسترسی به منابع آب مشترک به طور روز افزون به یک منبع جدید تنش تبدیل می شود. این که آیا همکاری یا منازعه مشخص کننده چگونگی مواجهه منطقه با این مسئله است، احتمالا وابسته به شدت تغییرات اقلیمی خواهد بود.

آب دریای خزر تبخیر شده است

خبرگزاری مهر - شیوا سعیدی قوی اندام: طبق تحقیقی جدید سطح آب دریای خزر در ۲۰ سال گذشته ۱.۵ متر کاهش یافته و به عبارت دیگر تبخیر شده است. درحال حاضر سطح آب این دریاچه یک متر کمتر از رکورد پایین ترین میزان آب آن است.

 

 

به نقل از فیز،  طبق تحقیق جدیدی که در دانشکده علوم زمینی دانشگاه تگزاس انجام شده،  سطح دریای خزر، بزرگترین دریاچه روی زمین در ۲۰ سال گذشته به دلیل افزایش دما به شدت کاهش یافته است. طبق تحقیقات سطح آب دریای خزر در شمال ایران، از ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۵ میلادی سالانه ۷ سانتی متر کاهش یافته است. به  عبارت دیگر طی این سال ها در کل ۱.۵ متر از سطح آب دریای خزر کم شده است.

 سطح فعلی آب دریای خزر یک متر کمتر از رکورد پایین ترین میزان آن درکل تاریخ است. این رکورد در دهه ۱۹۷۰ میلادی به ثبت رسیده است.

این تحقیق نشان داد تبخیر آب دریای خزر یکی از پیامدهای تغییرات آب هوایی است. این روند احتمالا روی محیط زیست یگانه اطراف آن تاثیر گذار باشد.

سیاست‌های جدید دولت برای حفاظت از اراضی حاصلخیز

هیات وزیران، وزارت جهادکشاورزی را نیز مکلف کرد در حریم و خارج از حریم شهرهای شمالی کشور و در چارچوب قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها، اقدام قانونی برای قلع و قمع بنا و مستحدثاتی که به صورت غیرمجاز و بدون اخذ مجوز بر روی محدوده‌های مربوط ایجاد شده است را انجام دهد

  هیات وزیران، وزارتخانه‌های کشاورزی، راه، کشور و سازمان محیط‌زیست را مکلف کرد کلیه ظرفیت‌ها را برای جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تخریب محیط زیست شمال کشور را به کار گیرد.

 

به گزارش ایانا از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، هیات وزیران در جلسه دیروز خود به ریاست حجت الاسلام حسن روحانی رییس جمهور، وزارت راه و شهرسازی را مکلف کرد نسبت به شناسایی، تصویب و اعلان عمومی اراضی ملی و دولتی مستعد احداث اماکن گردشگری در کل کشور با همکاری وزارت جهادکشاورزی و سازمان‌ها و موسسات مربوط ظرف مدت ۶ ماه اقدام کند.

 

این وزارتخانه همچنین مکلف شد سیاست افزایش تراکم ساختمانی بجای افزایش محدوده شهرها در استان‌های شمالی کشور (گیلان، مازندران و گلستان) را با لحاظ همه جوانب تخصصی مربوط اتخاذ کند.

 

دولت همچنین وزارتخانه‌های جهادکشاورزی، راه و شهرسازی و کشور و سازمان حفاظت محیط‌زیست را مکلف کرد کلیه ظرفیت‌ها و احکام مندرج در قوانین و مقررات برای جلوگیری از تخریب و تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تخریب محیط زیست واقع در محدوده، حریم و خارج از حریم شهرهای استان‌های گیلان، مازندران و گلستان را به کار گرفته و وظایف خود در این زمینه را اعمال کنند.

 

هیات وزیران، وزارت جهادکشاورزی را نیز مکلف کرد در حریم و خارج از حریم شهرهای شمالی کشور و در چارچوب قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها، اقدام قانونی برای قلع و قمع بنا و مستحدثاتی که به صورت غیرمجاز و بدون اخذ مجوز بر روی محدوده‌های مربوط ایجاد شده است را انجام دهد و وزارت کشور با لحاظ موخر بودن آن قانون نسبت به قانون شهرداری و اصلاحات بعدی آن، از ارجاع این موارد و پرونده‌ها به کمیسیون‌های مربوط به قانون شهرداری اجتناب کنند.

پیشنهادی که می تواند چشم گربه را بینا کند/ پولهای سرگردان به کمک دریاچه ارومیه می آید!

 

به گزارش تیترشهر: هشتمین جلسه کمیته سیاستگذاری (کمیته راهبری) ستاد احیای دریاچه ارومیه در راستای به‌روزرسانی و تدقیق نقشه راه احیای دریاچه ارومیه برپا شد.

عیسی کلانتری در این جلسه با اشاره عدم تخصیص کامل منابع مورد نیاز ستاد در سه سال و نیم اخیر از سوی دولت گفت: هنوز مشکلات مالی دولت به پایان نرسیده و در مقطع کنونی نیز با کمبود منابع روبرو است؛ به همین دلیل توصیه من رفتن به دنبال منابع دیگری غیر از منابع دولتی است زیرا با منابع داخلی دریاچه ارومیه و محیط زیست کشور احیا نمی‌شود. اگر ستاد صرفا تمرکز و برنامه‌ریزی را روی منابع دولت کند، احیای دریاچه با تاخیر بیشتری مواجه می‌شود.

وی اظهار کرد: بنابراین در جریان بازنگری نقشه راه احیاء، برنامه‌ها باید متناسب با منابع باشد. اگر دولت سالانه 100 درصد اعتبارات پیش‌بینی شده را پرداخت کند، 100 درصد کار انجام شود و اگر اعتبارات کمتری تخصیص یافت، حجم کاری متناسب با آن تعریف شود؛ نه اینکه کار بخوابد یا ما صرفا متهم به کم‌کاری شویم.

دبیر و مجری ستاد احیای دریاچه ارومیه توضیح داد: بنده پیشتر به آقای رییس جمهور نیز گفته بودم، محیط ‌زیست صرفا برای ما نیست، برای نسل‌ها بعدی هم است و باید محیط زیست به جای اولویت آخر بودن، جزء اولین اولویت‌های دولت باشد.

وی افزود: اگر ما صرفا صبر کنیم پول هنگفت برسد، بعد محیط زیست را نجات دهیم، محیط زیست از بین رفته است. الان باید سالی دو میلیارد دلار پول به محیط زیست تزریق شود تا بتواند جان بگیرد. الان آب‌های تجدید‌پذیر کشور از 130 میلیارد متر مکعب به 88 میلیارد متر مکعب رسیده است. ما باید به دنبال منابع دیگر برویم. باید به دنبال منابع مالی بین المللی برویم. چون هیچ چاره‌ای جز استقراض از منابع بین‌المللی نداریم. الان در دنیا 12 هزار میلیارد دلار پول سرگردان وجود دارد که به دنبال محلی برای سرمایه‌گذاری است؛ این رویکرد 10 سال پیش نبود، ولی الان برای سرمایه‌گذاری در حوزه محیط‌زیست تقاضا زیاد است، پس ما باید از این فرصت‌ها استفاده کنیم.‌

همه چیز درباره‌ حشره مزاحم تهرانی ها

خبرگزاری ایسنا: چند سالی است که شهروندان تهرانی علاوه بر تحمل گرمای هوا در کنار شلوغی پایتخت در تابستان ناگزیر به دست و پنجه نرم کردن با سفیدبالک‌ها هستند.

 

با توجه به اینکه «زرد» رنگ مورد علاقه این مهمانان ناخوانده است،شهرداری تهران فرمون‌های چسبی و کارت‌های زرد را روی درختان برای مبارزه با سفید بالک‌ها نصب کرده است اما گویی شهر به حالت هشدار درآمده. سبزی درختان که مایه آرامش خاطر مردم باید باشد حالا با زردی برچسب‌ها و کارت‌هایی درآمیخته که در کاهش جمعیت سفیدبالک‌ها و جلب رضابت پایتخت‌نشینان چندان موثر نبوده است.

 بسیاری از کارشناسان درختان توت شهر را منشا اصلی ازدیاد جمعیت سفیدبالک‌ها در شهر می‌دانند و معتقدند که شهرداری باید جدی‌تر برای رفع معضل سفیدبالک‌ها تلاش کند. آنچه در ادامه می‌خوانید گزارش کوتاهی از پاسخ به ابهامات مربوط به سفیدبالک‌ها در گفت و گوی مسئولان و کارشناسان با ایسنا است.

منشا اصلی و علت طغیان جمعیت سفید بالک‌ها چیست؟

به گفته محمد حسین بازگیر -رییس اداره محیط زیست شهر تهران - سفیدبالک‌ها آفات مزارع کشاورزی و باغ‌ها هستند که در کشور ایران از سال‌ها قبل وجود داشته‌اند ولی در حال حاضر شرایط زیست‌محیطی شهر تهران برای رشد و زندگی سفیدبالک‌ها مناسب شده است.

محمد ابراهیم فرآشیانی -رییس بخش تحقیقات حفاظت و حمایت جنگلها و مراتع کشور- نیز معتقد است: سفیدبالک‌ها در تهران وجود داشته است و تغییرات اکولوژیک و اقلیمی و وجود بستر مناسب جهت فعالیت این آفت از جمله تعداد بسیار زیاد درختان توت از گونه‌های مختلف به ویژه توت کاکوزا در سطح شهر تهران باعث طغیان این آفت شده است.

وی  تک گونه‌ای شدن فضای سبز تهران را عامل ازدیاد سفید بالک‌ها در تهران می‌داند.

پارک 22 هکتاری در تهران به فروش رفت/ خواب خرگوشی مسئولان ادامه دارد !

بوستان 22 هکتاری شهید کارور در منطقه 21 تهران به یکی از شرکت های خصوصی نوپا فروخته شد.

 

 

به گزارش تیتر شهر: در پی اتفاقات عجیب در پایتخت، امروز بوستان 22 هکتاری شهید کارور در جاده مخصوص کرج بعد از تقاطع ازادگان به یک شرکت خصوصی فروخته شد.

این اتفاق در حالی رخ داد که از صبح امروز مسئولان این شرکت خصوصی برای تصاحب ملک خود اقدام کردند.

در همین ارتباط شنیده شده که مالکیت این بوستان در اختیار کمیته امداد بوده و آنها زمین را به این شرکت خصوصی فروخته اند.

اما در همین زمینه مجید بافرانی، شهردار منطقه 21 تهران تاکید کرد: فروش پارک 22 هکتاری شهید کارور صحت ندارد.

وی ادامه داد: سابقه نداشته که شهرداری به خصوص شهرداری منطقه 21 اقدام به فروش بوستان کند. ما یک متر فضای سبز نیز به فروش نرسانده ایم.

اما نکته جالب این بود که بافرانی در پاسخ به این سوال که مالکیت زمین بوستان با شهرداری است یا خیر، گفت: زمین در اختیار ماست و شهرداری کارهای مربوط به نگهداری زمین را انجام می دهد.

وی در ادامه گفتگو ترجیح داد واژه مالکیت را بکار نبرده و تنها از عبارت «زمین در اختیار شهرداری است» استفاده کرد.

به این ترتیب مشخص نیست مالکیت این زمین با چه نهادی است و آیا فروش زمین توسط کمیته امداد به این شرکت خصوصی قانونی بوده است یا خیر.

این اولین باری نیست که شنیده شده بوستانی در تهران به فروش رفته یا به بخش خصوصی واگذار شده است.

ساخت خانه های سازگار با محیط زیست

خبرگزاری ایسنا: پروژه Bisate Lodge نمونه منحصر به فرد از یک منظره طبیعی و بدون آسیب ناشی از ساخت‌وساز است؛ ساختمان‌های غلاف مانند که توسط معمار نیک پلومن روی آتشفشانی مخروطی‌شکل ساخته شده‌ و چشم انداز زیبایی از آتشفشان و جنگل ایجاد کرده است.

این طراحی با احترام به فرهنگ رواندا و چشم انداز طبیعی این مکان در نزدیکی پارک ملی Volcanoes واقع شده و بخشی از یک پروژه پیشگام در زمینه جنگلداری بومی است.

یکی از کاربردهای این ساختمان‌های سازگار با محیط زیست، اسکان دادن به افراد علاقه‌مندی است که برای آموزش در زمینه نگهداری و حفظ گونه‌ گوریل‌های بومیِ در معرض انقراض به این منطقه سفر می‌کنند.

 

از ویژگی‌های منحصر به فرد این پروژه ساخت شش ویلا با سقف حصیری در یک زمین ۱۰۳ هکتاری است.

این طرح جدید در گردشگری روشی برگرفته از سنت بومی منطقه است. بخش عمده‌ای از طراحی داخلی آن شامل رنگ‌آمیزی‌ با رنگ‌های متنوع است که برای نشان دادن سبک محلی انتخاب شده‌اند.

تزئینات داخلی در این ساختمان‌ها مانند لوسترهای ساخته شده از شیشه‌های بازیافتی و شومینه ساخته شده از سنگ‌های آتشفشانی در سرتاسر این منطقه یافت می‌شوند و بسیاری از هنرهای دستی باستانی در این منطقه موجب جذب گردشگران زیادی شده است.

Bisante Lodge پروژه زیست‌محیطی پایدار است. هدف این شرکت از این طرح، طراحی بر اساس موقعیت مکانی این منطقه بوده که موجب ارتقا آن شود و کوچک‌ترین آسیبی به محیط زیست وارد نشود.

مدیر این شرکت اظهار کرد: این پروژه نماد مسئولیت‌پذیری واقعی در برابر مردم ساکن روستا و حفاظت از تنوع زیستی منطقه است.

به گزارش اینهبیتت، البته این روش قابلیت استفاده در دیگر مناطق تپه‌ مانند آفریقا و سایر مناطق مشابه را دارد.

نه به محیط زیست لوکس

مسئله محیط زیست آنچنان این روزها پر رنگ است که نگاه لوکس بدان محکوم به تخریب خواهد شد. بر این اساس نگاه جدی به آن از دوران کودکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است

 

 

به گزارش تیتر شهر؛ از سالیان گذشته انسان در ارتباط مستقیم با محیط زیست بوده است و این ارتباط متقابل سبب ارتباط موثر میان انسان و طبیعت شده است به طوری که حس مهربانی و از خود گذشتگی بیش از اکنون در میان انسان ها که متاثر از طبیعت بوده، وجود داشته است. با رشد و توسعه تکنولوژی، کم کم ارتباط انسان با محیط زیست کاهش یافته و این جدایی میل به خود خواهی و در پی آن میل به تسلط بر محیط زیست هر ساله افزایش می یابد.

 

کشورهای توسعه یافته و صنعتی در سال های اخیر به اهمیت محیط زیست پی برده اند و تا حدی از مخاطرات زیست محیطی جلوگیری به عمل می آورند این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه مانند ایران روزانه آسیب های جبران ناپذیری که ناشی از عدم مدیریت صحیح منابع آبی، خاکی و.. است را بر طبیعت وارد می کنند.

 

در کشور ما به طور کلی و در استان بحرانی تهران هر روزه میل به حفاظت از محیط زیست افزایش می یابد و افراد خود را دوستدار محیط زیست می نامند اما کمتر شاهد فعالیت اثرگذار هستیم؛ شعار حفاظت از محیط زیست سال هاست که در هر کوی  برزن دیده می شود ولی آیا استقاده لوکس از واژه محیط زیست در میان مردم و مسئولان چه پیامدهایی را به همراه خواهد داشت؟

مردم نیز اگر در زمینه محیط زیست آگاهی بیشتری داشته باشند رویه ای دیگر در پیش خواهند گرفت اما روی سخن با متولیان امر است که خود بر طبل حفاظت از محیط زیست می زنند و هر یک دیگری را متولی تخریب طبیعت می داند. 

 

برخی ارگان های دولتی نیز حتی حرکات نمادین نیز از خود نشان نمی دهند و در بدو ورود به حوزه کاری شاهد هدر رفت آب، آبیاری فضای سبز و چمن در ساعات غیرمتعارف و گرم، مصرف بیش از حد برق و... هستیم. نکته جالب توجه آن است که برخی دیگر از مدیران متولی امر محیط زیست در سطح استان و ملی نیز برای پیشبرد اهداف سازمانی بر حفظ و حراست از محیط زیست تاکید دارند و در رسانه های مختلف انعکاس می دهند گویی لطفی بیش از حد انتظار است که در حق محیط زیست انجام می دهند و رسالت آنان همین بس که اشاره به واژه ای که امروزه نگاهی لوکس به آن می شود رسالت خود را انجام داده اند.

 

در این میان سازمان حفظ محیط زیست نیز که کمترین بودجه بدان اختصاص داده می شود که به دلیل نداشتن بودجه و تداخل با سازمان های مهم تر صنعتی!! جز تذکر به سایر ارگانها و افراد دیگر نمی تواند کاری انجام دهد و اینجاست که می گوییم محیط زیست در پایتخت درمیان عموم مردم و حتی مسئولان کالایی لوکس است که گاهی باید از آن یاد کرد زیرا جذاب است! اما هنوز اهمیت حفظ محیط زیست برای خیلی‌ها مشخص نیست. حتی خیلی‌ها حساسیت به محیط زیست را نوعی لوس بازی از جنس کارهای لوکس‎!‎ می دانند

 

بر این اساس اگر حفاظت از محیط زیست از کودکی و درون خانواده آموزش داده شود،کمتر شاهد تخریب این سرمایه ارزشمند خواهیم بود. البته اگر پدر و مادر خودشان این مساله را یاد گرفته باشند و برایشان مهم باشد‎.

 

نریختن زباله یکی از اولین نکاتی است که می‌توانید به بچه‌ها یاد بدهید. اینکه در پارک یا در پیک نیک‌ها کیسه‌ای برای زباله همراه داشته باشید و بعد آن را در سطل زباله بیندازید اولین و اصولی‌ترین کاری است که می‌توانید در زمینه محیط زیست به بچه‌ها یاد بدهید.

شاید بتوان توسعه مدارس محیط زیستی که این روزها با شکست مواجه شده را برای شروع در دستور کار مجدد قرار داد. همانند مدارس طبیعت که دکتر وهاب زاده راه اندازی کرده از دوران کودکی به مسئله نه چندان لوکس محیط زیست پرداخت.