در تمام کشورهای توسعه یافته احیای بافت های فرسوده و ناپایدار یک ضرورت اجتناب ناپذیر از سوی دولت ها و مدیران شهری است. اما در ایران به رغم آنکه متولیان امر به این ضرورت اعتقاد دارند، اما در عمل مدیریت یکپارچه و عزم ملی ای برای تحقق این برنامه که یکی از مصداق های توسعه یافتگی از منظر سازمان اسکان بشر است؛ توجهی نمی شود.
به گزارش تیتر شهر: در طول نیم قرن اخیر احیای بافت های فرسوده در میان متولیان اعم از دولتی و مدیریت شهری یک ضرورت اجتناب ناپذیر و به عنوان یکی از مصادیق توسعه یافتگی شناخته شده است. اما آنچه در عمل اتفاق افتاده عدم اجرای تعهدات قانونی هر کدام از متولیان برای اقناع شهروندان ساکن در این بافت های فرسوده و ناپایدار جهت نوسازی بوده است.
از سوی دیگر سیستم نوسازی بافت های فرسوده که یکی از مهمترین ویژگی های آن وجود پارسل (املاک) کوچک و ریزدانه است، از همان ابتدا تنها به فکر تبدیل خانه های کوچک به مجتمع های آپارتمانی بزرگ بدون ارتقای فرهنگ آپارتمان نشینی بود. مشکل دیگری که بعد از نوسازی گریبان تهرانی ها را گرفت.
آهنگ نوسازی از قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و در دوران پهلوی اول نواخته شد. از سال 1309 همزمان با حکمرانی رضاشاه در ایران برخورد با بافت فرسوده در قالب تخریب دیوارهای کهن و گسترش شهر شروع شد. این روند در گذر زمان ادامه پیدا کرد.
شاید بتوان گفت یکی از پروژه های بارز در زمان اوج تحولات نوسازی بافت فرسوده در اواخر دهه 80 در زمان مدیریت شهری غلامحسین کرباسچی اجرایی شد. پروژه ای که مهمترین پیامد آن از بی نرفتن بافت اجتماعی محله قدیمی نواب بود و اکنون ساختمان های یکنواخت این پروژه درگیر مشکلات عدیده ای شده است.
در آن زمان هجمه های زیادی به این روند نوسازی وارد شد. چرا که قاعده نوسازی براساس استانداردهای جهانی این بود که محله ها هویت تاریخی و اجتماعی و فرهنگی شهری خود را حفظ کنند نه اینکه به محله ای سرد و بدون روح تبدیل شوند. به رغم این تجربه ناموفق در دوران شهرداری محمد باقر قالیباف نیز یک بار دیگر این تجربه ناموفق در محله اتابک اجرایی شد.
مداخله مستقیم شهرداری تهران در نوسازی تجذربه ناموفقی بود که در دهه 80 باردیگر تجربه شد. بعد آن شهردار وقت تصمیم گرفت تا مداخله مستقیم سرمایه گذاران را تجربه کند و پروژه هایی نیز بابت اجرایی شدن این ایده تعریف شد که باز با مقاومت مردم و ساکنان بافت های فرسوده روبه رو شد.
بعد از این اتفاقات بود که شهردار قبلی تهران مداخله مردم را در احیای بافت های فرسوده امتحان کرد. ایجاد دفاتر نوسازی محله ها اقدامی بود که در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 تجربه شد.
ایجاد انگیزه در بین مردم برای اینکه خانه های فرسوده خود را نوسازی کنند هدف و برنامه شهرداری تهران در احیای بافت های فرسوده شهر تهران قرار گرفت اما اجرای این طرح یک پیش نیاز اساسی داشت اینکه شهرداری تسهیل گری در حوزه اعطای مجوزها را به عنوان یک بسته تشویقی طراحی کند و در مقابل نیز دولت تسهیلات مالی را به مالکان ارائه دهد.
