«شهرسازی» از جمله موضوعاتی است که با واژه «شهر» متولد شده است و بدون وجود آن، توسعه و ساخت شهرها امکانپذیر نیست و اجرای موفق طرحها، برنامهریزیها و پروژههای ساختمانی و شهری مستلزم فعالیت مهندسان شهرسازی با مهارت و خلاقیت است تا کالبد شهریِ متناسب و بدوناشکالی را شاهد باشیم. امسال هم روز جهانی شهرسازی (هشتم نوامبر) بهانهای شد که جمعی از صاحبنظران و کارشناسان این حوزه -البته با کمی تأخیر- گرد هم جمع شوند و درباره بایدها و نبایدهای شهرسازی به بحث و تبادل نظر بپردازند.
قاسم تقیزاده خامسی ادامه داد: در سال ١٣۴۵ منزل ما اطراف حرم بود و هرروز برای رسیدن به مدرسه از چهار بازار میگذشتم. چند سال به انقلاب مانده بود که استاندار وقت، عالمانه یا جاهلانه، تمام این بازارها را خراب کرد و فقط بازار فرش مشهد باقی ماند.
وی با بیان اینکه مشهد زمانی بهترین طرح جامع را داشت که براساس آن شهر جدید میساختند و نام آن را نیز شهر جدید (مانند سجادشهر) میگذاشتند اظهار کرد: تفکر این بود که شهر قدیم باقی بماند و شهر جدید ساخته شود. اکنون شهر قدیم نداریم.
آشفتگی بافت جدید شهر
سکاندار شهر مشهد به وضعیت نامناسب ساختوساز اطراف حرم مطهر رضوی نیز اشاره کرد و گفت: قبل از انقلاب، حدود ۵٠ هزار نفر اطراف حرم زندگی میکردند اما اکنون این رقم تنها ١۶ هزار نفر است که معمولا این افراد ایرانی نیستند و در این منطقه تجارت میکنند و سکونت هم دارند.
وی با بیان اینکه هیچجای قدیمی بازسازی جدی نشده است افزود: از بازار فرش عزیزا... بازدید کردم که در گذشته مرکز فروش فرش ترکمن بود اما در حال حاضر، بازار پر از اتباع افغانستان و پلاستیکهای کشور چین است و خود بازار هم در حال ریزش میباشد. البته ١۴ ساختمان دیگر مانند این بنا نیز در حال ریزش است و این وضعیت مشهد قدیم ماست.
تقیزاده خامسی درباره وضعیت بُعد جدید مشهد نیز به جملهای از جلال آلاحمد، نویسنده معاصر، اشاره کرد و گفت: شهری مانند دندان دایناسورها، بدقواره و بیریخت، دندانهدندانه است.
وی اضافه کرد: برای بهبود وضعیت، اولین موضوعی که به ذهنم رسید این بود که شهر باید طرح جامع و تفصیلی درستی داشته باشد. طبق بررسیها متوجه شدیم که طرح جامع به شهرداری ابلاغ شده و دو سال پیش، به دلیل کشمکشها بین شهرداری و مسکن و شهرسازی، شهردار آن را نپذیرفته است.