تهران-ایرنا- نشست توسعه محله محور بافتهای فرسوده شهری، امروز در محل شورای شهر تهران، به صحنه هم اندیشی استادان معماری و شهرسازی، اعضای پارلمان شهری و نیز نمایندگان ساکنان بافتهای فرسوده که در نشست حاضر شده بودند، تبدیل شد.
در این نشست که سومین مورد از سلسله نشست های ارائه پژوهشهای مدیریت شهری . مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران بود، پژوهش «چارچوب های توسعه محله ای در بافت های فرسوده و ناکارآمد شهر تهران و سازوکارهای تحقق» آن ارائه شد و مورد بررسی قرار گرفت.
سخنرانان این نشست محمد سالاری، کاوه حاجی علی اکبری، مصطفی بهزاد فر و میثم بصیرت بودند و در پایان برخی اساتید دانشگاه و شورایاران نیز به نمایندگی از ساکنان بافتهای فرسوده نکات خود را مطرح کردند.
**رئیس سازمان نوسازی:آغاز توسعه محله محور آزمایشی در 5 محله فرسوده
در ابتدای این نشست، کاوه حاجی علی اکبری رییس سازمان نوسازی تهران و مجری پژوهش مورد بررسی به ارائه محتوای پژوهش خود با عنوان «توسعه محله محور بافتهای فرسوده» و مراحل اجرایی آن پرداخت.
او با ذکر مساله پژوهش مبنی بر فرسودگی محلات و عواقب آن عنوان کرد: سیاست هایی که تاکنون در این خصوص اجرایی شده مبتنی بر تخریب و نوسازی بوده است و بهبود همه جانبه را لحاظ نکرده است.
وی ضمن توضیح گامهای انجام پژوهش بر توسعه محله محور به عنوان توسعه ای که بهبود همه جانبه را در دستور کار دارد تاکید کرد.
حاجی علی اکبری با یادآوری این که 196 محله با حداقل یک بلوک فرسوده در شهر تهران هستند و 66 درصد بلوک های فرسوده در 56 محله متمرکزند، مهم ترین مشکلاتی که طبق پژوهش انجام شده در فرایند نوسازی وجود داشته است را بر شمرد.
به گفته او تراکم مسکن ها در برخی مناطق تا دوبرابر میانگین شهری است و در 24 محله به 4 برابر میانگین شهری می رسد.
رئیس سازمان نوسازی نبود مالکیت رسمی، نرخ اشتغال کمتر در این محله ها و سطح پایین اعتماد به حکمروایی را از دیگر مسایل پیش روی این بافت ها در فرایند نوسازی دانست و ذکر کرد که در 106 محله اعتماد به نهادهای حکومتی زیر 50 درصد است.
او در ادامه از بررسی طرح های پیشین اجرا شده همچون «طرح جامع تهران» و «طرح تفصیلی تهران» در پژوهش مورد ارائه سخن گفت و ضمن برشمردن مسایل اجرایی در سطح نهادهای مسئول همچون عدم هماهنگی و به رسمیت شناخته نشدن توسعه محله محور، از برنامه ریزی های اجرایی ای که در پژوهش مورد بحث انجام شده بود سخن گفت.
تاکید بر نقش هدایت کننده به جای نقش چیره در نهادهای دولتی، محله محوری، برخورداری و دربرگیری همه جانبه، امنیت و پایداری و نهادسازی موضوعات مورد تاکیدی بودند که برنامه ریزی پیشنهادی بر مبنای آن انجام شده بود.
وی با تاکید مجدد بر این که هدف گذاری پژوهش، محلات دارای بافت فرسوده یعنی 50 درصد محله های تهران هستند، از اجرایی شدن این طرح پژوهشی توسط سازمان نوسازی به صورت پایلوت در 5 محله خبر داد.
**بصیرت: تولید مسکن انبوه در بافتهای فرسوده به سمت نارضایتی سیاسی می رود
میثم بصیرت معاون مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران سخنران بعدی بود. او با اشاره به این که 3268 هکتار بافت فرسوده در تهران داریم، به مسایل این بافتها از جمله درآمد پایین خانوارها در این مناطق و چرخه های فقر، رشد قدرت املاک و مستغلات در این بافت ها به جای برنامه ریزان، اجاره نشینی عمده جمعیت این بافت ها و مسئله سند مالکیت در بین آن دسته از ساکنین که مالکند پرداخت.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با انتقاد از نگاه کمی به مساله نوسازی، به ناکارآمدی های نوسازی های انجام شده تا کنون اشاره کرد و از کسری پارکینگ و خدمات در مناطق نوسازی شده گفت و عنوان کرد مبالغ هنگفتی هزینه کسری پارکینگ و کسری خدمات در مناطق نوسازی شده است.
او در ادامه انتقادات خود از فرایند نوسازی که تا کنون اجرا شده، مطرح کرد که این نوسازی ها خود به تولید مجدد بافت فرسوده می انجامند.
بصیرت از اجرایی نشدن سند بازآفرینی محله محور گفت و بطور موازی از امکان اجرایی شدن این سند پرسید.
او در انتهای سخنان خود عنوان کرد : «نمی توانیم انکار کنیم که همیشه گوشه چشمی سوداگرانه به نوسازی داشته ایم» و افزود هر وقت این گوشه چشم را کنار بگذاریم و بر مشارکت خود شهروندان تکیه کنیم، می توانیم به نتیجه مطلوب برسیم. او ضمنا هشدار داد که باید نگاه تصدی گری به بحث نوسازی را کنار گذاشت؛ چرا که نوسازی جنبه ای سیاسی دارد و می تواند به نارضایتی ها و فروپاشی های بزرگی بیانجامد.
وی در پایان تاکید کرد: تولید مسکن انبوه در این بافت ها شکست خورده و به سمت نارضایتی سیاسی می رود.
**بهزادفر: در سی سال آینده بسیاری از 1300 شهر ما فرسوده خواهد شد
سخنران سوم جلسه مصطفی بهزاد فر، رئیس دانشکده شهرسازی و معماری دانشگاه علم و صنعت بود. او ضمن تاکید بر نگاه غیرالگویی و غیر کلیشه ای پژوهش، به دفاع از رویکرد محله محور پرداخت و عنوان کرد: با رویکرد مکان سازی، ما از پیش برنامه آماده نداریم. اما از روانبخشی تا بازآفرینی همه برنامه هایی از پیش تعیین شده هستند.