
مدیر مرکز زلزلهشناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تاکید بر اینکه مراکز جمعیتی نظیر "کهریزک"،"شورآباد" در زون فرونشست جنوب و جنوب غرب تهران قرار دارند، گفت: در اراضی جنوب ورامین و در حوالی روستای "معینآباد" در حالی با پدیده فرونشست مواجه هستیم که خطوط راهآهن و ۳ خط بزرگ فشار قوی در این منطقه در معرض مخاطرات این رخداد قرار دارند.
دکتر علی بیتاللهی در گفتوگو با خبرنگار ایسنا سابقه فرونشست زمین در ایران را مربوط به بیش از ۴۰ سال پیش دانست و اظهار کرد: هر دشتی که افت سطح آب زیرزمینی داشته باشد، حتما با پدیده فرونشست مواجه است و با بررسیهای ما پدیده فرونشست زمین در همه دشتهای ایران در حال رخ دادن است و نرخ فرونشست در بسیاری از مناطق مستعد در حال گسترش است.
وی فرونشست در ایران را به دلیل برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی به دلیل کمبود آب دانست و یادآور شد: برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی موجب شده تا بسیاری از دشتها به کانونهای گرد و غبار تبدیل شود.
به گفته این محقق، برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی کشور موجب شده که میزان افت سالیانه سطح آب سفرههای زیرزمینی در اغلب دشتهای کشور به حد بحرانی برسد، به گونهای که تا سال ۱۳۹۴ از ۶۰۹ دشت کشور، تعداد ۳۰۹ دشت از نظر توسعه برداشت آب زیرزمینی ممنوع اعلام شده است و ۳۰۰ دشت دیگر کشور نیز یا فاقد منابع آب زیرزمینی شیرین قابل توجه و یا دارای آبهای شور و فاقد کیفیت مناسب هستند.
بیتاللهی اضافه کرد: به عنوان مثال میزان فرونشست در دشتهای "رفسنجان"، "زرند"، "مشهد" و "قزوین" به ترتیب به میزان ۳۰، ۲۵، ۲۵ و ۲۴ سانتیمتر بر سال است.
وی نرخ فرونشست زمین در محدوده دشت تهران- شهریار را حدود ۱۷ سانتیمتر بر سال دانست که برداشتهای جدید این میزان را در سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ حدود ۲۴ تا ۳۶ سانتیمتر بر سال نشان میدهد.
مدیر بخش مرکز زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، منطقه جنوب و جنوب غربی تهران را یکی از مناطق بسیار مهم فرونشست دانست و ادامه داد: بر اساس نقشههای فرونشست کشور در حال حاضر مقدار و گستردگی فرونشست زمین در پهنه ایران بیشتر و گستردهتر شده است.
وی با بیان اینکه اثرات فرونشست بسیار گسترده، متنوع و در عین حال پرهزینه است، اظهار کرد: فرونشست تقریبا همه المانهای اقتصادی و اجتماعی از جمله "کشاورزی"، "مناطق شهری و جمعیت ساکن در آن"، "سیستم حمل و نقل نظیر جادهها، خطوط راه آهن و فرودگاهها" "شریانها و تسهیلات حیاتی مهم نظیر خطوط برق، نفت، مخابرات و آب"، "محیط زیست نظیر زمینهای کشاورزی، پارکهای ملی، گونههای گیاهی و جانوری نایاب"، "تاسیسات مهم نظیر پالایشگاهها، نیروگاهها و بنادر" و "آثار فرهنگی و باستانی مهم" را تحت تاثیر قرار میدهد.
بیتاللهی اضافه کرد: بر مبنای مطالعات صورت گرفته دشتهای جنوب غربی و جنوبی تهران متحمل فرونشست قابل ملاحظهای بویژه در سالهای اخیر شده و میشوند، به گونهای که بیشینه فرونشست در دشت "شهریار" در جنوب غرب تهران و دشت "ورامین" نیز گزارش شده است.
نقشه توزیع فرونشست زمین در کشور