معاون معماری و شهرسازی با یادآوری تشکیل کمپین اصلاح طرحهای توسعه و عمران خواستار همفکری بیشتر اهل فن و صاحبنظران شد و گفت: تعیین رابطه بین تفکیک زمین و جرمگذاری روی آن از موضوعات مهمی است که به دلیل چالش هایی که ایجاد کرده است، نیازمند اصلاح درباره آنها هستیم.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، نهمین نشست از سلسله نشستهای شهرسازی و معماری تحتعنوان بررسی توده و فضا در مسکن ایرانی به ریاست محمدسعید ایزدی معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی و با حضور تعدادی از شهرسازان و معماران و انجمنهای صنفی و حرفهای در ساختمان دادمان وزارت راه و شهرسازی برگزار شد.
محمدسعید ایزدی معاون شهرسازی و معماری در این نشست ضمن اعلام این مطلب که نشستها با هدف هماندیشی و حصول نتیجه از موضوعات مختلف شهرسازی و معماری تشکیل میشود، گفت: اینکه برخی با تعیین برخی از ضوابط و در اجرا، تلاش کردند تا شهرها را یکسانسازی کنیم اتفاق ناخوشایندی است که متاسفانه تعمیم پیدا کرده و این موضوع نیز ادامه دارد.
دبیر شورایعالی شهرسازی و معماری ایران ادامه داد: در حال حاضر در روستاها نیز ضوابط ساخت، تغییر پیدا کرده و این فاجعهای است که در ساخت و سازها شاهد هستیم.
ایزدی با اشاره به تشکیل کمپینی برای اصلاح برخی از ضوابط شهرسازی، ضابطه ۶۰-۴۰ را یکی از ضوابطی عنوان کرد که نیازمند بحث در گروههای تخصصی است. وی گفت: گفته میشود که نشستهای تخصصی فراوانی در حرفه، در مورد ضوابط مختلف و از جمله ضابطه ۶۰-۴۰ در حال برگزاری است. به همین دلیل و به دلیل اهمیتی که نتایج این بحث و بررسیها دارد، معاونت معماری و شهرسازی آمادگی دارد تا نقطه نظرات صاحبنظران و اهل حرفه را در این مورد جویا شود.
معاون شهرسازی و معماری با اعلام اینکه آسیبشناسی جامعی از سوی حرفه در سالهای پیشین نیز انجام شد و نتایج آنها منجر به انجام مطالعهای کلیدی در رابطه با شهرسازی و شیوه ساخت و ساز شد، خاطرنشان کرد: تعیین رابطه بین تفکیک زمین و جرم گذاری در آن از موضوعات مهمی هستند که نیازمند اصلاح در باره آنها هستیم.
وی از تشکیل شبکهای برای اصلاحات طرحهای توسعه و عمران خبر داد و گفت: موضوع تفکیک زمین یکی از موضوعات مهمی است که قرار است در این سلسله نشست ها در مورد آن بحث کنیم و در نهایت در باره آنها تصمیمگیری خواهیم کرد.
ایزدی بهرهمندی از دستاوردهای مطالعات مختلف را در اینباره که در کتابهای مختلف و از جمله کتاب طراحی مجتمعهای مسکونی منتشرشده، حائز اهمیت برشمرد و افزود: در نشستهای مختلف و با رجوع به تجربیات سالیان پیشین و رویکردهای نوین، میتوان راهحلهایی را پیدا کرد. بهر صورت باید راه حلها را در سه مقطع زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت در نظر گرفت و بر همان اساس نیز برنامهریزی اصولی داشت.
وی تصریح کرد: کمپین تشکیل شده را که با هدف اصلاح در طرح های توسعه و عمران ایجاد شده را یاری کنید که با همفکری شما اهل حرفه و دانش می توان تغییرات بنیادین و رو به جلویی را ایجاد کرد.
ایزدی همچنین داشتن برنامههای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت را برای ایجاد اصلاحات در تهیه طرحها از رویکردهای معاونت معماری و شهرسازی عنوان کرد و گفت: امیدوارم در برنامهای کوتاه مدت در ابتدا بتوانیم روندی را که دارد شهرها را به بیهویتی نزدیک میکند، کند کنیم و در میان مدت و بلندمدت اصلاحات مدنظر اهل حرفه را که بر پایه توجه به بوم و کیفیت بخشیدن به ساخت و ساز است در شهرسازی های آتی به کار ببندیم.
این مقام مسئول در پایان سخنان خود، اعلام کرد: اصلاح روشها و شیوههای ناصحیح رویکردی است که دنبال میکنیم و در نظر داریم تا در طول زمان، ضمن بهرهگیری از تجربیات گذشتگان و احترام نسبت به داشتههای تاریخی خود در شهرسازی و ساخت و ساز به راهحلهایی دست یابیم که علاوه بر داشتن تنوع و گونهگونی، کیفیت و توجه به بوم و اقلیم را نیز مدنظر قرار دهند.
جزئیات یک مطالعه در رابطه با ضابطه ۶۰-۴۰ در ایران و مروری بر تاریخچه آن
در این نشست همچنین مطالعاتی که در اینباره توسط برخی از گروه ها تهیه شد نیز برای حاضرین در نشست ارایه شد. بر اساس مطالعاتی که در این نشست مطرح شد، پیشینه تودهگذاری بناهای مسکونی ایران به صورت ۴۰-۶۰ به این شرح بوده است که خانههای کارگری ابتدای دوره انقلاب صنعتی بیشتر در خدمت منافع صاحبان سرمایه بود تا اینکه مناسب حال ساکنان باشد. زیرا خانه ردیقی بودهند. انگلستان مابین ۱۸۳۰ تا ۱۹۱۴ با رشد سریع لند به واسطه صنعتی شدن جامعه از شعاع ۵ به ۱۵ کیلومتر، گزینه خانه سازی ردیفی به عنوان راه حل مطلوب توسعه سریع مطرح شد.
جستجوی الگوهای اولیه توده گذاری ۴۰-۶۰ در شهرهای مدرن ایران نشان میدهد که کارهای مسکونی اولین معماران درس خوانده خارج از ایران مانند وارطان هوانسیان، گورکیان و کیقباد ظفر با رعایت این ضابطه بوده است.
تمایل به توده گذاری یک تکه و فشرده در یک سمت زمین مسکونی از ویژگی های این نوع از ساخت و ساز است.
همچنین بر اساس این مطالعه در طرح جامع تهران و در متن طرح جامع، تصریح بر استقرار در منتهیالیه زمین وجود ندارد. ۴۰ درصد از قطعه به عنوان حیاط و توجه به فضای باز به جای توده در طرح جامع تهران مطرح شده است.