روزنامه آسمانی آبی - فاطمه عمیدی: «Confabulation» یا مسامحتا «خیال پردازی»، نام کتابی است از ویلیام هریستین، فیلسوف آمریکایی که حوزه تحقیقاتش فلسفه ذهن و فلسفه زبان است. او در این کتاب به بررسی خطاهای ذهنی از دیدگاه علوم اعصاب، روان پزشکی، روان شناسی و فلسفه پرداخته است.
Confabulation نوعی از خطای ذهنی است؛ به معنای پرکردن نادانسته ها با تخیلات. این خطا به حالتی در ذهن اطلاق می شود که فرد، اطلاعات اندکی از چند مسئله دارد؛ اطلاعاتی که حتی مرجع و اساس معتبری ندارد، اما در ذهنش بین این اطلاعات ارتباطی وجود ندارد و این خالی است، بنابراین فرد فاصله بین این اطلاعات را با تخیلات خود پر می کند. از این رو است که می بینیم هنگامی که مردم با هم صحبت می کنند، به راحتی ادعاهایی بدیهی مطرح می کنند و صادقانه بر این باورند که درست هستند.
کتاب ویلیام هریستین با کمک چند روانشناس، روان پزشک، دانشمندان علوم انسانی و فیلسوفان، نوعی از گفت و گویی بین رشته ای را امتحان می کند که افزایش درک ما از خطاهای ذهنی و بیماری های عصبی را نوید می دهد که احتمالا به درک بهتر ما از حافظه، آگاهی و طبیعت انسانی نیز کمک شایانی می کند.
با گفتن «نمی دانم» مشکل را حل کنید
کافی است کمی آشنایی با سقراط و علم و دانش او داشته باشیم تا بدانیم با وجود این که او را حکیم می دانستند، اما او همیشه اذعان به ندانستن می کرد و معتقد بود یقین به ندانستن است که راه به دانش دارد. فلسفه می گوید برای پا گذاشتن به دنیای خرد باید از «من نمی دانم» آغاز کنید. فاصله بین علم و منطق با اظهارات پوچ، دقیقا جایی است که می پذیریم نمی دانیم و در مقابل وقتی برای چیزی که به ما ارائه می شود و شاهدی وجود ندارد طبعا نمی پذیریم و باور نمی کنیم.
ویلیام هریستن در کتاب خود با بررسی خطای ذهنی «کانفابیولیشن» توضیح می دهد که فرد هنگام بحث درباره مسئله ای از سه حالت خارج نیست؛ یا می داند، یا نمی داند یا جسته و گریخته چیزهایی شنیده است.
