ساری - معماری بومی و اصیل که ریشه در فرهنگ و سنن دارد در روستاهای مازندران غریب مانده است.
خبرگزاری مهر - گروه استان ها، علیرضا نوری کجوریان: کمتر می توان معماری اصیل و بومی را در ساخت و سازهای روستایی مازندران دید و ساختمان های روستایی مازندران یا تهرانیزه و یا غربی شده اند.
روستائیان می‌گویند هزینه های ساختمان های با معماری سنتی و کاه گلی. دیواره های چوبی و سنگ و ساروج چندبرابر ساختمان های بتنی و سیمانی است اما مسئولان می گویند نمی توان روستائیان را به ساخت خانه هایی با معماری بومی اجبار کرد چرا که اکنون نیمی از هزینه های ساخت در قالب تسهیلات داده می شود.
افزایش وام روستایی تا ۲۵ میلیون تومان هم نتوانست روستائیان مازندران را به ساخت خانه های سنتی و بومی ترغیب کند و معماری اصیل بومی در جدال با سیمان و سنت رنگ باخته است.
یک روستایی مازندران می‌گوید وام ۲۵ میلیون تومانی تا اسکلت و ستون ساختمان یک طبقه بیشتر کفاف نمی دهد و از سوی دیگر نمی توان مصالح قدیمی همانند سنگ و ساروج و کاه و گل پیدا کرد.
افزایش هزینه های نهاده های مسکن نظیر میلگرد، شن و ماسه و انواع مصالح سبب شده تا ساختمان سازی حتی در روستاها نیز تبدیل به سرپناه شود
به تاکید کارشناسان افزایش هزینه های نهاده های مسکن نظیر میلگرد، شن و ماسه و انواع مصالح سبب شده تا ساختمان سازی حتی در روستاها نیز تبدیل به سرپناه شود و دیگر آن معماری گذشته که برگرفته از سنت های قدیمی بود رنگ باخته است.
سعید خزایی کارشناس فنی مسکن می گوید: در گذشته از پنجره های تو رفته در دیوارها استفاده می شد که این نوع معماری در نوردهی و بازتابش و انتقال نور به محیط خانه تاثیر داشت و اینک این نوع معماری دیگر دیده نمی شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر در گذشته شاهد برچین به عنوان دیوارکشی در حریم ساختمان بودیم و بیشتر ساختمان های روستایی دیوار حیاط نداشت و امروزه سطح زمین مسکن روستایی به حدود ۲۰۰ متر کاهش یافته و دیگر خبری از ساختمان هایی با زمین های چندهزارمتری خبری نیست و چاره ای نیست معماری جدید با ضوابط جدید اجرایی کنیم.
از سوی دیگر کارشناسان و دفاتر فنی مسکن روستایی در مازندران معتقدند نمی توان روستائیان را به استفاده از نقشه های با معماری بومی و سنتی به دلیل هزینه بر بودن ترغیب کرد. به باور آنان مشوق های چندانی نیز برای ساخت مسکن با معماری اصیل در نظر گرفته نمی شود و مسکن در روستا هم کارکرد خود را در حد سرپناه تنزل داده اند.طبق آمار سالانه ۱۵ هزار مسکن روستایی در مازندران بهسازی و مقاوم سازی می شود و چند برابر این میزان نیز توسط مردم، بساز و بفروش ها و خوش نشینان بدون دریافت تسهیلات مسکن ساخته می شود و تنها شمار محدودی از آن دارای معماری اصیل و بومی هستند.
احیای بافت با ارزش تاریخی و قدیمی در برخی از روستاهای مازندران به حفظ معماری کهن در روستاها کمک کرده است. روستاهای کندلوس و زروم از جمله روستاهای دارای بافت باارزش تاریخی و گردشگری در مازندران است و احیای بافت تاریخی به جذب مسافران و بازدید گردشگران بهاری و تابستانی کمک کرده است.
برای حفظ معماری بومی روستاهای مازندران را به چهار ناحیه و اقلیم تقسیم و نسبت به گرفتن مشاور در این زمینه اقدام کرده ایم
محمد خانی نوذری مدیرکل بنیاد مسکن مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره حفظ معماری بومی و سنتی در روستاهای استان با بیان اینکه تلاش های زیادی در این راستا به خرج داده ایم، افزود: .برای حفظ معماری بومی روستاهای مازندران را به چهار ناحیه و اقلیم تقسیم و نسبت به گرفتن مشاور در این زمینه اقدام کرده ایم.
وی افزود: برای مناطق کوهستانی، کوهپایه ای، دشتی و جلگه ای طرح های مختلفی تهیه شده است و با توجه به هجوم ساخت و سازها در مازندران که بخشی غیرمجاز و غیرقابل کنترل بوده، شاهد بروز معماری مختلف در روستاها هستیم.
وی تغییر سلایق مردم را از دیگر دلایل در عدم بکارگیری معماری بومی و سنتی در ساخت و سازهای روستایی برشمرد و گفت: ارتباط بین شهر و روستا نیز ذائقه و فرهنگ سنتی را تغییر داده است ولی می توانیم با هسته مرکزی و مقاوم، معماری سنتی را در ساخت و سازهای روستایی داشته باشیم.
خانی نوذری به پرداخت مشوق برای کاربردی شدن معماری بومی و سنتی روستایی خبر داد و گفت: کمک در پرداخت بلاعوض و تسهیلات قرض الحسنه بیشتر از جمله مشوق های درنظر گرفته شده است، همچنین اگر از مصالحی مانند کاهگل که در ساختمان های قدیمی بیشتر مورد کاربرد بود، استفاده شود نیز حمایت های لازم صورت گیرد.
مدیرکل بنیاد مسکن مازندران با عنوان اینکه نمی توانیم روستاییان را برای معماری بومی و سنتی در ساخت و سازها مجبور کرد گفت: وقتی اجبار کنیم باید مصالحه و ملزومات مورد نیاز را در اختیار قرار دهیم.
خانی نوذری با اشاره به اینکه ساخت هر ساختمان روستایی حدود ۶۵۰ هزار تومان به ازای هر متر مربع هزینه دارد گفت: در حال حاضر ۴۰ تا ۵۰ درصد هزینه ساخت در قالب تسهیلات مسکن روستایی ارائه می شود.
وی از ابلاغ طرح های معماری بومی و سنتی به دفاتر مسکن روستایی خبر داد و گفت: از این دفاتر خواسته شد در مرحله اول طرح های بومی و سنتی را برای ساخت و ساز به روستاییان پیشنهاد دهند.
روستاهای مازندران هم در ساخت و سازها گوی سبقت را از شهرها ربوده اند و روند کنونی و غربت معماری بومی و کهن، این مناطق را دچار بحران هویت و سردرگمی کرده است.
