همه خانه‌های ایرانی تا سال 1300 حیاط داشتند

هنر باغ سازی یکی از کهن‌ترین هنرهای ایرانیان است که دارای سنت‌های ارزشمند و قدرتی معنوی بوده و به بهترین وجه به سمت شمال –جنوبی جهت گیری می‌شود. شکل باغ در ایران از دیرباز تا کنون با طبیعت و میزان آب تناسبی کامل داشته، بنابراین از دیرباز باغ‌ها به شیوه‌های گوناگون ساخته شده است.

به گزارش ایسنا، با روی آوردن ایرانیان به دین اسلام، جهان‌بینی اسلامی موجب ترویج باغ‌سازی ایرانی در تمام نقاط ایران شد، بنابراین ایرانیان بهشتی را در این عالم طرح کردند که با خصوصیات این دنیا مطابقت دارد، اما تصویری از آخرت را تداعی می‌کند. با این حال می‌توان گفت باغ ایرانی مزین به نظم و تناسب، برخوردار از حرمت و محرمیت، منزه از بیهودگی و افراط و تفریط، مساعد با قناعت و صرفه‌جویی و مجهز به پایداری است.

یک معمار و شهرساز، باغ‌سازی و باغ‌آرایی در حوضه آبریز مرکزی را بخشی از شیوه زندگی این مردمان دانست و گفت: در باغ، احترام به درخت، سازماندهی فضا و ایجاد چشم‌انداز متمایز به جنگل مشاهده می‌شود.

محمدرضا حائری مازندرانی در ششمین نشست باغ ایرانی با محوریت "باغ ایرانی از منظر معماری ایرانی" در موزه حمام علیقلی آقا سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، با بیان اینکه در اوایل قرن 14 کشاورزی، معماری و شهرسازی در کنار هم قرار داشته و به‌هم پیوسته بودند، اظهار کرد: در این زمان شیوه زندگی با سنت از انسجام کافی برخوردار بود و عامل مهمی در آرامش و آسایش مردم محسوب می‌شد.

وی با اشاره به کتبیه داریوش و ستایش خداوند به دلیل زمین‌ها و نعمت‌های بی‌شمار، گفت: با نگاهی به تاریخ ایران در زمان‌های عیلامی‌ها، ایلخانان و حتی دوره‌های صفویه و قاجاریه شاهد تقابل تاریخی فراوانی در این آثار هستیم که نمونه بارز این تقابل در حافظیه شیراز و چهارطاقی نیاسر قابل مشاهده است.

این کارشناس شهرسازی، با بیان اینکه لایه‌های انباشته شده بر روی یکدیگر سرزمین نام دارد که عامل شکل‌گیری طبیعت، اقلیم، جامع و تمدن هستند، اضافه کرد: سرمایه‌های تمدنی و اجتماعی دانش را می‌سازند که موجب گسترش و توسعه می‌شوند.

حائری با بیان اینکه تمام فضای معماری قوم ایرانی از سه بخش باز، بسته و حیاط تشکیل شده که در تمام معماری ایرانی قابل مشاهده است، تصریح کرد: در طول تاریخ این سه ترکیب هم‌زمان با یکدیگر به صورت خلاقانه در دوره‌های متوالی ارائه شده است.

باغ ایرانی؛ حریمی برای معماری

ششمین نشست از سلسله نشست‌های باغ ایرانی با محوریت «باغ ایرانی از منظر معماری ایران» در حمام علی قلی آقا برگزار شد. در این جلسه، به شناخت عبارت باغ ایرانی و تاثیرات آن بر باغ‌های ایران و  همچنین به اثرگذاری باغ ایرانی در معماری ایران پرداخته شد. این تاثیر گذاری سوالی را برای ما  به وجود ‌می‌آورد که در هنگام خزان باغ، معماری چگونه تکامل دهنده باغ خشک از نظر زیبایی شناختی می‌شود. محمدرضا حائری مازندرانی سخنران این جلسه بود که خود تخصص معماری و شهرسازی دارد. او در پایان جلسه نیز به لزوم تداوم‌بخشی، احیا و حفظ باغ ایرانی در زمان حال پرداخت.

حائری  با مطرح کردن پرسشی مبنی بر اینکه با شنیدن دو عبارت باغ ایرانی و باغ‌های ایران چند تصویر در ذهن شما شکل می‌گیرد، سخنان خود را آغاز کرد. این معمار گفت : « معماری ایران با آگاهی بر سرزمین شروع می‌شود. سرزمین، عامل اصلی طراحی معماری است که سرمایه‌های اجتماعی و تمدن، آن را می‌سازند.  آگاهی بر سرزمین به نوعی آگاهی بر مناظر و چشم‌انداز‌ها، حوضه آبریز و جهت وزش باد و ... است. لازمه ارتباط با معماری این است که در محضر آن باشید تا فضا بر شما حاکم شود و به درک کاملی از آن برسید.»

وی ادامه داد: « ما باید دانش بومی خود را نسبت به گذشته کامل کنیم. دانش بومی چیزی نیست که در کتاب‌ها انباشته شده باشد و در حافظه جمعی وجود دارد. دانش بومی  که یکی از زیر شاخه‌های معماری باغ ایرانی است، برای منفعت جامعه بوده و سرزمین، شیوه زندگی و آداب و رسوم بخشی از آن بوده‌اند. اما دانش بومی که امروزه می‌شناسیم، به نوعی تبدیل مکان به لامکان، منفعت شخصی و... است.»

حائری با تاکید براینکه باغ بخشی از شیوه زندگی است، افزود: « باغ یکی از سر فصل‌های معماری ایرانی و بخشی از شیوه زندگی محسوب می‌شود. باغ‌ها برای ساماندهی فضا و ایجاد چشم اندازی متمایز به جنگل ساخته شده‌اند. در باغ سازی درخت محترم  و در طراحی متاثر بوده است.»این شهرساز ادامه داد: « اگر به تاریخ معماری کشورمان از ایلخانی تا کنون نگاه کنیم، یک تدوام تاریخی در فضایی که مردم در آن زندگی می‌کردند، وجود داشته است. وجه مشترک تمام آنها سه فضای باز، پوشیده و بسته بوده که البته در زمان حال این تدوام تغییر کرده است.»محمدرضا حائری افزود: «برای طراحی باید به کشاورزی، عمران، فرهنگ و دستاورد تمدنی و بومی نیز توجه کنیم. برای شناخت دانش بومی یک کتاب خوب و جامع نداریم.

بازبینی طرح تفضیلی و برج باغ ها در الویت کمیسیون معماری و شهرسازی / استفاده از ظرفیت نهادهای مدنی و اصناف

شهردارآنلاین: عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر پنجم تهران، درباره الویت های کمیسیون معماری و شهرسازی شورا گفت: "مصوبه برج – باغ ها از یک سو و موضوع طرح تفضیلی و باغ های موجود در این طرح از طرف دیگر باعث مشکلات بسیاری در شهر شد که هنوز شاهد خسارات آن هستیم، به طور قطع کمیسیون شهرسازی به این موضوعات واکنش نشان خواهد داد."

زهرا نژاد بهرام، عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر پنجم تهران، در گفت و گو با خبرنگار شهردارآنلاین، درباره الویت های کمیسیون معماری و شهرسازی شورا گفت: "الویت کمیسیون معماری و شهرسازی  بازبینی مجدد طرح تفضیلی است، چرا که بسیاری از مشکلات در شهر بعد از اجرای این طرح پیش آمد."

وی ادامه داد: "مدت زمان اجرای آزمایشی این طرح حدود یک سال و نیم طول کشید، و باعث شد تا بسیاری از ساخت و سازهای غیرمتعارف در شهر به وجود بیاید."

نژاد بهرام با اشاره به مصوبه برج – باغ ها و مشکلات ناشی از آن اظهار کرد: "رسیدگی به مسئله مجوزهای برج - باغ ها نیز یکی دیگر از مسائل مهم است، این موضوع هم در راستای تصویب برخی مصوبات است که به عقیده بنده  مصوباتی درست و کامل هستند و برای اتفاقی خوب رقم خوردند، اما در زمان عملیاتی شدن تغییرات و یا سو/ئاستفاده هایی از آنها صورت گرفته است."

وی با تأکید بر درست بودن مصوبات  بیان کرد: "در حقیقت نوع عملکرد و رویکردهای اجرای این مصوبات با اصل قانون همراهی نکرده، و منجر به وارد شدن خسارت های سنگینی به شهر شده است."

عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر پنجم تهران، با اشاره به عدم نظارت دقیق بر اجرای مصوبات شورا تصریح کرد: "البته بروز این مشکلات و خسارات بیشتر به خاطر عدم وجود نظارت کافی بوده، اگر دوستان ما در شورا نظارت بیشتر و دقیق تری داشتند، از این فاجعه جلوگیری می کردند، چراکه این مصوبه، به تصویب اعضای شورا شهر رسیده بود و به راحتی می توانستند آن را متوقف کنند."

وی همچنین افزود: "متأسفانه کمبود نظارت و یا عدم شفافیت در اقدامات موجب خسارات زیادی به شهر شده است."

عضو هیئت رئیسه شورای شهر پنجم تهران خاطرنشان کرد: "مصوبه برج – باغ ها از یک سو و موضوع طرح تفضیلی و باغ های موجود در این طرح از طرف دیگر باعث مشکلات بسیاری در شهر شد که هنوز شاهد خسارات آن هستیم، به طور قطع کمیسیون شهرسازی به این موضوعات واکنش نشان خواهد داد."

وی با اشاره به اهمیت و پتانسیل موجود در نهادهای مدنی و اصناف گفت: "یکی دیگر از مسائلی که در مدیریت شهری مهجور واقع شده، بحث همکاری با اصناف مرتبط و نهادهای مدنی است، که اعضای شورای پنجم توجه ویژه ای به این مسائل خواهند داشت."

نژاد بهرام  در پایان تأکید کرد: "نهادهای مدنی و اصناف ظرفیت های بسیاری در برنامه ریزی، اجرا و نظارت دارند که کمیسیون شهرسازی از این فرصت استفاده خواهد کرد."

باید به جای اجرای پل صدر باغات آزاد می شد

شورای شهر چهارم رو به پایان است و این شورا را شاید دوره ای جنجالی در تاریخ شوراها بتوان نامگذاری کرد؛ در این میان برخی از اعضا فعالیت های گسترده ای برای مردم شهر انجام دادند و تیتر شهر قصد دارد به سراغ این افراد برود و شرحی از خدمات چهارساله آنان بدهد.

 

 

به گزارش تیتر شهر؛ شورای شهر چهارم رو به پایان است و خدمات بسیاری از داخل این شورا عاید شهر شد اما این شورا را شاید دوره ای جنجالی بتوان نامگذاری کرد که هر جلسه علنی، خبرهای داغی را در سطح شهر مخابره می کند؛ یکی از چالش های این شورا وجود دو گروه سیاسی بود که با خود چالش های بسیاری همراه داشت. از این رو تیتر شهر با یکی از فعال ترین اعضای این شورا به گفنگو صمیمانه نشست و از مشکلات موجود پرده برداشت. محمد حقانی، رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر چهارم و از آن دسته افرادی است که برای صیانت از باغات تهران تلاش های بسیاری کرد که مقاومت های وی در برابر قطع این درختان غیر قابل انکار است. امری که بسیاری از اعضای شورای چهارم به راحتی از کنار آن عبور کردند و شهر را به دست نابودی سپردند.

 

- در ابتدا ضمن خوشامد از اینکه دعوت تیتر شهر را پذیرفتید به عنوان سوال اول با توجه به اینکه سال هاست در حوزه مدیریت شهری فعالیت می کنید، شورای شهر را در تمام ادوار تا چه میزان در امری که محول شده، موفق می دانید؟

بنده  بعد از خدمت در شهرداری وارد شورا شدم  و از تجارب گذشته ام برای مدیریت شهری استفاده کردم. اگر بخواهم آسیب شناسی داشته باشم می توان گفت شورای اول برای اولین بار در دوره اصلاحات کلید خورد اما متاسفانه تاکنون علی رغم حضور اعضای باتجربه و دولتی جایگاهش رابه عنوان شورا پیدا نکرده است. مهم ترین چیزی که در دوره اصلاحات کلید خورد این بود که شورا جایگاهش را به خصوص در زمینه آیین نامه ها حفظ کند. اما با این وجود کارهای ارزنده ای انجام شد و اگر بخواهیم مثالی بزنیم می توانیم به مسئله تهیه و پیش بینی آیین نامه شوراها اشاره کرد. 

 شورای دوم و سوم چه شهرداری و چه شورای شهر دور خودش دیوار کشید و ارتباطی با مردم نداشت. در این دوره شورایاری ها که فونداسیون شوراها هستند، جایگاهشان در شورای دوم و سوم مغفول ماند. شورایاری ها، شهرداری و شورای شهر را یاری شدند اما در چنگال شهرداری گیر کردند و متاسفانه انتخابات سوری برگزار شد.