طراحی خانه در اقلیم گرم و خشک، این رازهای خنک را دریابید!

چیدانه: میزان وسیعی از سرزمین ما دارای آب‌وهوای گرم و خشک است. به همین منظور باید خانه‌ها را طوری بنا کرد تا از تابش مستقیم آفتاب و گرمای شدید محفوظ بمانند.

 

همچنین به دلیل وجود آب‌وهوای خشک و نبود رطوبت کافی، بادهای گرم و خشک می‌وزد که باعث بیشتر شدن گرما و خشکی هوا است. در این مقاله قصد داریم شمارا با ویژگی‌های و راهکارهای مطلوب ساختن هوای خانه‌ها در این اقلیم آشنا سازیم.

ویژگی‌های اقلیم گرم و خشک

•     اختلاف درجه حرارت بالا در شب و روز
•     خشکی هوا
•     بارندگی کم
•     تابش مستقیم آفتاب
•     وزش بادهای گرم
•     عدم پوشش گیاهی مناسب

اهداف اصلی طراحی در اقلیم گرم و خشک کدم‌اند؟

«خشکسالی مدیریتی»، صدایی که به پاستور نمی‌رسد!

ماهنامه رستاک - محمد زنجانی: مساله آب در کشور ما «مساله» تازه ای نیست؛ اما برخی از کارشناسان و مدیران به تازگی دریافته اند که اگر نگاه ها به آن جدی تر نشود، شاید این موضوع از مرز یک مساله عادی فراتر برود؛ کما اینکه فعالین این حوزه، که ماجرا را به شکل تخصصی و تجربی تر دنبال می کنند؛ معتقدند این موضوع در وهله تحلیلی، ماهیتی تهدیدآمیز و آسیب زا به خود گرفته است و لذا در تبیین و بررسی ان باید از عناوین و واژه های دیگری استفاده کرد و نیز نیاز است که زاویه دیدها را نسبت به آن تغییر داد.

«محمد درویش»، مدیر کامل سابق مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع، نامی آشناست؛ وی که اخیرا در اعتراض به سیاست های ناهمخوان با محیط زیست در سطح مدیریتی سازمان، استعفا داده است، در گفت و گویی با ما، مقوله آب را با واژه ها و اعداد و ارقام جدید همنشین نمود. طبیعتا این روند، حاصل نگاه ویژه ای است که وی به مساله آب دارد. به زعم این کنشگر محیط زیست و کویرشناس، «خشکسالی مدیریتی» ترکیبی است که می توان در این شرایط به رفتار کنونی ما با موضوع آب و مقولات وابسته به آن اسناد کرد.

 

 

از منظر شما شرایط امروز کشور در پیوند با آب چگونه است؟ با نگاهی به مصرف زیاد آب در برخی صنایع حتی در صنعت نوظهوری چون «گردشگری» که در حال رونق است، مساله آب در آینده چگونه خواهدبود؟

ما در کشوری زندگی می کنیم که مجموع آب قابل استحصال آن در بدترین حالت، حدود 88 میلیارد مترمکعب است. تا یک دهه پیش، آب قابل استحصال ما حدود 130 میلیارد مترمکعب بود. اگر فرض کنیم که این عدد 88 میلیارد مترمکعب درست است و از سوی دیگر، 80 میلیون جمعیت ایرانی را عدد دقیقی فرض کنیم، آب مورد نیاز این جمعیت، برای شرب 8 میلیارد مترمکعب است. یعنی چیزی کمتر از 10 درصدِ کل آّب قابل استحصال ایران، آبی است که ایرانی ها می توانند فقط برای شرب استفاده کنند. اگر ایران را با کشور عربستان که 30 میلیون جمعیت دارد، مقایسه کنیم، می بینیم که آب شرب مورد نیازش 3 میلیارد مترمکعب است.

 

کل آب قابل استحصال عربستان در یکسال، یک میلیارد مترمکعب می باشد. یعنی فقط برای تامین آب شرب به 300 درصد بیشتر از موجودی نیاز دارد. به نظر شما، اگر در عربستان بحران آب وجود دارد، آیا ما هم می توانیم بگوییم در ایران هم بحران آب وجود دارد؟! سوال اصلی این است که وقتی ما بر طبل بحران می کوبیم، آیا فکر کرده ایم که واقعا چقدر این بحران واقعی است؟ یک خانواده ای که با سکه های بهار آزادی تفریح می کند و آن ها را به عنوان پول خرد در اختیار کودک زیر 12 سالش قرار می دهد، نمی تواند بگوید که من دچار بحران شده ام زیرا در ماه 400 میلیون هزینه می کنم و درآمدم 300 میلیون بیشتر نیست! مطمئنا ما به این خانواده خواهیم خندید. در دنیا کسانی که دانا باشند، به ایرانی ها هم می خندند؛

 

به کسانی که مدیران یا رهبران آب ایران هستند و می گویند آب هست؛ ولی کم هست و بحران داریم، می خندند. به خاطر اینکه کشورهای زیادی مثل اسراییل، اردن، امارات متحده عربی و عراق هستند که یک صدم منابع آب ما را دارند، ولی این بحران ما را ندارند. در اصل ما به بدترین شکل ممکن آب را هدر می دهیم، استفاده نمی کنیم، ما از آب به عنوان جارو در حوزه خدمات شهری بهره می گیریم و آب را برای تولید هندوانه، برنج، خیار و محصولات بسیار پرمصرف جالیزی به کار می گیریم. ما از آب برای تولید فولاد، لاستیک، سیمان که بسیار صنایع پرمصرفی هستند و فراتر از این ها، برای استحصال انرژی اتمی استفاده می کنیم که 7 برابر پرمصرف ترین صنعت یعنی فولاد، آب مصرف می کند.

زاینده رود نوروز امسال خشک خواهد ماند!

نایب رییس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان، گفت: نوروز امسال که زاینده رود از نعمت جاری بودن محروم است و این روح در اصفهان در جریان نیست، باید برای گرشگران جذابیت دیگری ایجاد کنیم تا برای سفر به اصفهان ترغیب شوند.

به گزارش خبرنگار ایسنا، امیر احمد زند آور در جلسه علنی شورای اسلامی شهر اصفهان، اظهار کرد: شهرداری اصفهان باید تمام تلاش خود را برای مدیریت و ساماندهی مسافران نوروزی به کار بسته و برای اسکان این مسافران چاره اندیشی کند.

وی با اشاره به تشکیل ستاد نوروزی در شهر اصفهان، ادامه داد: امسال که رودخانه زاینده رود در شهر جاری نیست باید جذابیت‌های دیگری در شهر اصفهان ایجاد کنیم تا گردشگران علاوه بر بازدید از آثار تاریخی از دیگر امکانت تفریحی و گردشگری شهر و پارک ها خصوصاً پارک جنگلی ناژوان و پارک کوهستانی صفه استفاده کنند و مدت بیشتری در اصفهان بمانند که در نتیجه به اقتصاد اصفهان کمک می شود.

این عضو شورای اسلامی شهر اصفهان ادامه داد: با توجه به اینکه مسافران علاقمند به اسکان در مدارس و پارک‌های فدک و غدیر هستند، شهرداری اصفهان باید به این مکان‌ها توجه بیشتری کرده و تلاش کند با تامین امنیت و آرامش و همچنین خدمات مورد نیاز، این فضاها را به مطلوبیت قابل قبولی برساند، به همین دلیل پیشنهاد می‌کند در باغ فدک سوییت های 50 تا 70 متری ساخته شود. 

عضو شورای اسلامی شهر اصفهان ادامه داد: رینگ حفاظتی چهارم اصفهان باید به نحو احسن و در کوتاه ترین زمان ممکن تکمیل شود. رشد ترافیک در این شهر در سال های اخیر به گونه‌ای بوده است که مسائل پیش بینی شده در طرح های جامع و تفصیلی چندین سال زودتر در شهر نمود پیدا کرده اند. همچنین پیدایش شهرهای جدید نیز بر ترافیک اصفهان تاثیر بسیاری داشته است و اصفهان را تبدیل به یک کلانشهر مرکزی کرده است.

زندآور گفت: توسعه و رشد شتابان شهر اصفهان نشان می‌دهد باید توسعه حمل و نقل و زیر ساخت‌های شهری نیز به همان سرعت به پیش رفته تا از نیاز شهر عقب نماند و احداث رینگ ترافیکی چهارم اصفهان یکی از طرح‌هایی است که موجب افزایش سرعت توسعه در شهر می‌شود. 

وی با اشاره به اعتراضات کشاورزان در روزهای گذشته گفت: درخواست‌های کشاورزان کاملا به حق است و باید استاندار اصفهان که اقدامات ارزشمندی را در اصفهان آغاز کرده است با طرح هایی همچون بهینه سازی پساب و پرداخت خسارات به کشاورزان باعث شود که این قشر زحمت کش در آستانه عید نوروز خجالت زده خانواده خود نشوند.

خطر گسترش فرونشست در شمال اصفهان

در بیست و سومین نشست راهبردی شهرسازی و معماری اصفهان مطرح شد؛

پدیده فرونشست در استان و شهر اصفهان، پایداری این شهر را با خطر مواجه می کند و به نوعی برای شهر اصفهان، تهدید به شمار می آید. این جمله را می توان از مهم‌ترین نتایج بیست و سومین نشست از سلسله نشست های راهبردی سازمان معاونت و شهرسازی اصفهان با موضوع فرونشت زمین در استان و شهر اصفهان عنوان کرد. به گفته رئیس اداره مطالعات و برنامه‌ریزی شهری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان، فرونشست به مثابه یک زلزله خاموش است که در شهر اصفهان در حال وقوع است و باتوجه به کاهش و افت سطح سفره های زیر زمینی، این پدیده تشدید خواهد شد.

رئیس اداره مطالعات و برنامه ریزی شهری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه در فلات مرکزی ایران و به خصوص در استان اصفهان شاهد پدیده فرونشست در بسیاری از دشت‌های این استان، از جمله دشت گلپایگان، کاشان و دامنه هستیم، گفت:در شهر اصفهان نیز، در سال‌های اخیر شاهد شکاف هایی در مناطق مختلف شهر بودیم که می توان به مناطق شمالی شهر مانند ملک شهر اشاره کرد. پرهیز ادامه داد:

پدیده فرونشست در استان و شهر اصفهان، پایداری این شهر را با خطر مواجه می‌کند و به‌نوعی برای شهر اصفهان، تهدید به شمار می آید؛ زیرا در شهر اصفهان، شبکه فاضلاب شهری و مترو وجود دارد و با جابه جایی این خطوط، در اثر پدیده فرونشست، عملکرد آنها با اختلال مواجه می شود. وی افزود:کاهش سطح آبهای زیر زمینی و بارگذاری های جمعیتی در شهر، نیازمند مطالعات اساسی است.همایون صفایی، استاد گروه زمین شناسی دانشگاه اصفهان به عنوان سخنران اصلی این نشست  با اشاره به اینکه مخاطرات زمین شناختی، شامل حوادثی می شود که به صورت ناگهانی یا تدریجی اتفاق افتاده و باعث صدمه به انسان و محیط می شود، گفت: مخاطرات زمین شناختی انواع مختلفی دارد که از جمله می توان به فرونشست، زمین لرزه، حرکت ریزگردها، زمین لغزش، سنگ لغزش و روان گرایی اشاره کرد که در شهر اصفهان، پدیده فرونشست، نسبت به مخاطرات نام برده از اهمیت بیشتری برخوردار است.

وی در تشریح علل فرونشست زمین تصریح کرد: ازجمله مسائلی که در اثر برداشت بی رویه آب‌های زیرزمینی اتفاق می افتد، فرونشست است.14 استان کشور با فرونشست درگیر شده که استان اصفهان نیز یکی از آنهاست. وی ادامه داد: در اثر برداشت آب‌های زیر زمینی در رسوباتی که ریز دانه هستند، این فضا و خلل و فرج موجود در بین رسوبات تخلیه شده و سبب نشست زمین می شود و این مسئله در سطح زمین، باعث ایجاد عوارضی چون از جمله لوله زایی، تخریب سازه ها و ساختمان ها و جاده ها می شود.استاد گروه زمین شناسی دانشگاه اصفهان گفت: پدیده فرونشست گاهی به صورت فروچاله در مناطقی که زمین های کارستی دارند، رخ می دهد که با افزایش سطح حجم آب برداشتی، پدیده فرونشست به صورت فروچاله نمایان می شود. به گفته صفایی، فرونشست در شهر تهران نیز کاملا جدی است؛ در قسمت های جنوب غرب تهران، میزان فرونشست تا 36 سانتی  همگنی فرونشست سبب شده تا میزان تخریب کمتری را شاهد باشیم.

وی با اشاره به اینکه استان اصفهان یکی از 14 استانی که با مسئله فرونشست روبه روست گفت: این موضوع در اصفهان به صورت جدی مطرح است. به طوری که دشت‌های کاشان، گپایگان و دامنه و مناطق دیگری ازجمله دشت محیا درگیر مسئله فرونشست هستند. به گفته صفایی، بیشترین آثار ناشی از فرونشست در روستایی در کاشان به نام لتحد، به چشم می خورد و از حدود بیست سال پیش فرونشست در آن شروع شده است. صفایی ادامه داد: در اثر برداشت آب‌های زیر زمینی و نشست زمین ابتدا، شکاف و ترک های خطی جزئی و کوچک مشاهده می شود و در اثر ادامه برداشت ها، ترک ها و شکاف های موجود از نظر طولی و از نظر بازشدگی عرضی، افزایش پیدا می کنند و در ادامه این شکاف ها و ترک ها، رشد آنها متوقف می شود و به موازات شکاف اصلی، ترک‌ها و شکاف های جدیدی ایجاد می شود وبه مرور زمان در اثر فرسایش و با ورود رسوبات به داخل شکاف ها و ترک ها پر خواهند شد، اما این فرآیند به معنای رفع مشکل نیست.

آب در ایران تشنه مدیریت است : بارورسازی ابر‌ها چقدر باران می‌آورد!

خبرگزاری مهر - معصومه بخشی پور: «فناوری بارورسازی ابرها» که به عنوان روشی علمی برای افزایش بارش مطرح شده، در ایران مخالفان و موافقان بسیاری دارد و اینکه تا چه حد این روش به حل مشکل کم آبی کمک می کند، محل مناقشه است.

باروری ابرها به عنوان روشی علمی در تعدیل آب و هوا قدمتی ۸۰ ساله در تحقیقات آزمایشگاهی دارد و بسیاری از دانشمندان و فعالان حوزه آب در سراسر دنیا طی سالها، تحقیقات بسیاری انجام دادند تا بتوانند با افزودن مواد به‌داخل یک ابر (با استفاده از ژنراتورهای زمینی، موشک و یا هواپیما) به افزایش بارش کمک کنند.

 

به‌عبارت‌دیگر باروری ابرها یا ایجاد باران مصنوعی روشی برای تأثیرگذاری روی ابرهای طبیعی است که در آن با استفاده از مواد شیمیایی، آب بیشتری از ابر به شکل باران یا برف گرفته می‌شود.

در ایران نیز تحقیق و مطالعه روی این روش از سالها پیش آغاز شده و مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها وابسته به مرکز تحقیقات آب در وزارت نیرو، به عنوان تنها مرکز اجرایی و تحقیقاتی در زمینه تعدیل وضع هوا و انجام پروژه های افزایش بارش در کشور، روی این روش متمرکز شده است.

حال با توجه به موضوع کاهش بارندگی در کشور و نیز معضل کم آبی، استفاده از روش بارورسازی ابرها در محافل مختلف مدیریتی مطرح شده و قرار است به عنوان یکی از راهکارهای افزایش بارندگی اجرایی شود.

با این وجود اما در اینکه روش بارورسازی ابرها روش قطعی و تاثیرگذار برای حل معضل کم آبی است همچنان در محافل علمی محل مناقشه است.

موافقان بارورسازی ابرها می گویند که این روش یک واقعیت علمی تایید شده توسط مجامع علمی بین المللی است که در صورت مدیریت درست، می تواند باعث افزایش بارندگی شود. اما مخالفان این پروژه معتقدند که به اجبار و صرف هزینه بسیار نمی توان ابر بدون رطوبت را بارور کرد و اگر این روش کارگشا بود کشورهای پیشرفته مشتری اصلی آن بودند.

به اعتقاد مخالفان بارورسازی ابرها، حتی اگر باران زایی با این روش ممکن باشد، حجم بارش تولید شده بسیار محدود است و باید به جای اتکا به راه‌حل‌های کوتاه مدت، بر کاهش مصرف و نیاز آبی کشور تمرکز کنیم.

نبود شواهد قطعی بر موفقیت باروری ابرها

دکتر امیر آقاکوچک، دانشیار دانشگاه کالیفرنیا در ارواین که موفق به دریافت جایزه علوم هیدرولوژیک (آب) از اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا شده است در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد علمی بودن روش باروری ابرها توضیح می دهد.

وی با بیان اینکه گزارشهای منتشر شده از آکادمی علوم آمریکا در زمینه تغییر دادن در آب و هوا و روش باروری ابرها نشان می دهد که هنوز دلیل علمی مبنی بر موفقیت این روش وجود ندارد، می گوید: این گزارش نتیجه گیری کلی از تحقیقات تعدادی از محققان و کنار هم قراردادن تحقیقات بین المللی است. با این وجود بسیار از کشورها این روش را آزمایش کرده اند.

آقاکوچک ادامه می دهد: روش بارورسازی ابرها در برخی کشورها جواب داده و در بعضی جاها نیز موفق نبوده و به دلیل آنکه این روش کاملا قابل کنترل نیست، مشکلاتی نیز ایجاد کرده است.

وی گفت: این روش در هر منطقه آب و هوایی ویژگیهای متفاوتی دارد و برای مثال ممکن است در یک منطقه با توجه به میزان ابر و رطوبت، پاسخ مثبت داشته باشد.

دانشیار دانشگاه کالیفرنیا در ارواین خاطرنشان می کند: از سوی دیگر انجمن شیمیدانان آمریکا نیز گزارشی که از چند مقاله مختلف تحلیلی انجام داده است، نتیجه گیری کلی مربوط به سال ۲۰۱۶ داشته است که در این سری گزارشات و آزمایشهای انجام شده نیز اعلام کردند که هنوز نمی توان شواهد قطعی برای افزایش میزان بارندگی با روش بارورسازی ابرها ارائه کرد.

وی با اشاره به وضعیت آب و هوایی کشورهای مختلف و تاثیر این وضعیت در روش بارورسازی ابرها می گوید: تاثیر این روش در مناطق خشک و مرطوب مانند امارات متحده و یا مناطقی که بارندگی بسیار دارد مانند تایلند با بعضی از ایالات آمریکا که تابستان و زمستان سرد دارد، متفاوت است.

ایران سپیدپوش از نگاه ماهواره‌های ناسا !

خبرآنلاین:  ماهواره «Terra» متعلق به ناسا، ظهر امروز از آسمان ایران گذشت و توانست پوشش برفی نیمه شمالی کشور را که چند روز زیر ابر پنهان مانده بود، آشکار کند. مقایسه تصاویر مختلف این ماهواره، پراکندگی برف را به‌خوبی نشان می‌دهد.

ماهواره «ترا» متعلق به ناسا در ارتفاع ۷۱۳ کیلومتری از سطح زمین قرار دارد و هر ۹۶ دقیقه یک‌بار به دور زمین می‌گردد. از سال ۱۹۹۹ (۱۳۷۸) تاکنون، این ماهواره همراه با خواهرش، «Aqua» به تصویربرداری و گردآوری از وضعیت جغرافیایی و آب‌وهوایی زمین مشغولند. به‌خاطر موقعیت مداری این ماهواره، تصویربرداری از استان آذربایجان غربی در گردش مداری بعدی ماهواره ترا انجام می‌گیرد.

 

 

 

لازم به ذکر است نواحی سفیدرنگی که در این تصویر می‌بینید، ترکیبی از لایه‌های ابر و پوشش برف است. برای تفکیک آن‌ها، حسگری روی ماهواره ترا نصب شده است که میزان ذخایر برف را اندازه‌گیری می‌کند. نواحی زرد و صورتی‌رنگ در نمای زیر، پوشش برف و میزان آن را در نواحی مختلف نشان می‌دهد.

 

تاثیر پیامد گرمایش زمین بر زندگی انسان

خبرگزاری مهر: براساس تازه‌ترین گزارش کمیسیون تغییر اقلیم و سلامت «لنست» تا ۹۰ سال آینده به دلیل افزایش سطح دریاها در نتیجه ذوب یخ‌های قطبی، بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت جهان ناچار به مهاجرت خواهند شد.

دکتر میثم طباطبایی، عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با ارائه گزارش سال ۲۰۱۷ کمیسیون تغییر اقلیم و سلامت Lancet، مهم ترین چالش قرن بیست و یکم را کمبود مواد غذایی و سوءتعذیه عنوان کرد و اظهار داشت: هر درجه افزایش دمای جهانی در نتیجه تغییر اقلیم می تواند منجر به ۶ درصد کاهش تولید گندم و ۱۰ درصد کاهش تولید برنج شود.

رئیس انجمن علمی سوخت های زیستی ایران با بیان اینکه تغییر اقلیم و پیامدهای آن تاثیرات ژرفی بر ابعاد مختلف زندگی بشری از جمله سلامت گذاشته است، گفت: نتایج گزارش بین المللی در این زمینه در مجله بین المللی The Lancet با ضریب تاثیر ۴۸ در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۷ نشان می دهد در ۱۵ سال گذشته ۱۲۵ میلیون نفر به تعداد افراد متاثر از پیامد گرمایش جهانی افزوده شده اند.

طباطبائی با اشاره به آمار مهاجرت در دهه های آینده بر اثر تغییرات اقلیمی تصریح کرد: براساس تازه ترین گزارش کمیسیون تغییر اقلیم و سلامت لنست طی ۹۰ سال آینده به دلیل افزایش سطح آب دریاها در نتیجه ذوب یخ های قطبی، بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت جهان مجبور به مهاجرت خواهند شد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ادامه داد: میزان ذرات معلق کوچک تر از ۲.۵ میکرون در ۸۷ درصد شهرهای جهان از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی (WHO) بالاتر است که این میزان به مراتب از آمار قبلی نیز بیشتر است.

به گفته عضو کمیسیون تغییر اقلیم و سلامت Lancet، میزان بروز حوادث متاثر از تغییرات آب و هوایی در ۱۵ سال گذشته، ۴۶ درصد افزایش داشته است که این امر منجر به خسارت های اقتصادی به میزان ۱۲۹ میلیارد دلار شده و متاسفانه ۹۹ درصد این خسارت ها به کشورهای با درآمد پایین، تحمیل شده است.

وی با بیان اینکه به خاطر پدیده گرمایش جهانی، طی ۱۵ سال گذشته در بخش کشاورزی، بهره وری کار به میزان ۵.۳ درصد کاهش یافته است، تصریح کرد: این امر می تواند شرایط زندگی و اشتغال در جوامع روستایی را به مخاطره اندازد.

طباطبائی با تاکید بر اینکه تامین روزافزون انرژی از منابع فسیلی یکی از مهم ترین عواملی است که در گرم شدن کره زمین نقش بسزایی داشته، گفت: انتشارات ناشی از این استفاده گسترده، جهان را به نقطه غیرقابل برگشت نزدیک کرده است؛ تا حدی که چنانچه اقدام عاجل صورت نگیرد، تغییر اقلیم و گرمایش جهانی می تواند تمام دستاوردهای بشریت در حوزه سلامت را که طی نیم قرن گذشته حاصل شده، نقش بر آب کنند.

رئیس کمیته استاندارد سوخت های زیستی درباره راهکارهای تامین سلامت نسل های آینده خاطرنشان کرد: گسترش استفاده از انرژی های تجدیدپذیر مانند سوخت های زیستی (بیواتانول، بیودیزل و…) یکی از راهکارهای حیاتی است که باید در این حرکت همه جانبه با هدف تامین سلامت نسل فعلی و تضمین سلامت نسل های آتی با جدیت مدنظر قرار گیرد.

خوزستان، گمشده در سایه غبار !

روزنامه شهروند: تصویر بیرونی خوزستان، پوشیده  از هاله‌ای از گردوغبار است. ریزگردهای نارنجی جاذبه‌های جنوب‌غرب ایران را در خود پنهان کرده و اهالی دیگر شهرها هم از خوزستان، جز غبار چیزی را نمی‌شناسند.

 

در این شرایط مردم اهواز و آبادان بیش از همیشه از مهاجرت حرف می‌زنند. بعد از موج گردوغبارهای سالانه که نام خوزستان و ریزگرد را به هم گره زد، شهروندان به ستوه آمده‌اند و مسئولان دیگر به تکرار این واژه «خوزستان غبارآلود» راضی نیستند. آنها می‌خواهند این گره کور باز شود و ابر غبارآلودِ نارنجی از صورت خوزستان کنار برود.

 

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان یکی از آنهاست که می‌گوید؛ اگرچه «واقعیت غبار را باید پذیرفت» اما «مگر آلودگی هوای تهران باعث شده موجودیت تهران را نادیده بگیریم» و «میل وسیع به مهاجرت به وجود بیاید»؟ خسرو نشان که در نشستی خبری از این وضع گلایه می‌کرد، از جاذبه‌های مختلف تاریخی، فرهنگی و طبیعی استان خوزستان و ویژگی‌هایی که خوزستان را با آن نمی‌شناسند، گفت ‌و به سوالاتی درباره وضع میراث فرهنگی این استان پاسخ داد.

 

 

او با این گفته‌ها به نگاهی که نسبت به خوزستان درحال شکل‌گیری است، انتقاد کرد: «کم‌آبی و ریزگرد واقعیت است اما با اخباری که درباره این پدیده‌ها به دلیل دخالت‌های بی‌رویه انسان برای محیط‌زیست و زندگی مردم زیان به بار آورده، بخش دیگری از واقعیت کتمان می‌شود. این روند باعث شده مردم نقاط دیگر ایران تصور دیگری از خوزستان داشته باشند. تصور بیرونی خوزستان بسیار وحشتناک است. این واقعیت به باور خود ما هم تبدیل شده و مردم استان میل شدیدی به مهاجرت و گریز از خوزستان پیدا کرده‌اند. این نگاه به باوری عمومی تبدیل شده که استان خوزستان جایی است که باید از آن فرار کرد.»

گردشگری؛ جریانِ نوپای ایران

مسأله اولی که مدیرکل میراث فرهنگی استان خوزستان به آن پرداخت، گردشگری بود؛ موضوعی برای ورود به فراموشی خوزستان. نشان با اشاره به قابلیت‌های بالای گردشگری در کشور و درعین حال استفاده کم از این ظرفیت، دلیل را این‌طور توضیح داد: «مدت زیادی نیست که به گردشگری توجه می‌شود، جریان نوپایی است و طبیعی است که عوامل شکل‌دهنده گردشگری که بتواند به‌عنوان یک جریان قوی اقتصادی و فرهنگی در کشور نقش ایفا کند، هنوز قوام نگرفته است.

 

پس لرزه منطقه ملارد، انرژی زمین را آزاد کرد / ارتباط گرمای هوا و وقوع زلزله مبنای علمی ندارد

رئیس بخش زلزله ‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: پس لرزه 4.2 ریشتری شب گذشته در منطقه ملارد، انرژی زمین را آغاز و بخش قابل توجهی از نگرانی ها را برطرف کرد.

 

علی بیت اللهی روز چهارشنبه با اشاره به این مطلب که زلزله 4.2 ریشتری بامداد امروز، پس ‌لرزه زلزله 5.2 ریشتری هفته گذشته تهران و البرز است، تداوم فعالیت گسل زلزله غرب تهران را یادآور شد.

 

وی افزود: در پس‌لرزه‌هایی که بعد از زلزله ای که اصلی است رخ می‌دهد، بر اساس منطق و علم زلزله‌شناسی باید پس‌لرزه‌ای با نیم تا یک ریشتر از زلزله اصلی رخ دهد و به این ترتیب انرژی آزادشده زمین تخلیه شود که در زلزله 5.2 ریشتری تهران و البرز این مورد را شاهد نبودیم و عموماً پس‌لرزه‌های با فاصله 2 تا 3ریشتر ثبت شده بود که پس‌لرزه شب گذشته تا حد قابل ‌توجهی نگرانی ما را برطرف کرد.

 

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی همچنین خاطرنشان کرد: پس لرزه شب گذشته با بزرگای 4.2 دقیقاً روی موقعیت زلزله 5.2 ریشتری رخ داد و اینکه زلزله 4.2 ریشتری شب گذشته پس لرزه، زلزله 5.2 ریشتری است را تقویت کرد.

 

وی ادامه داد: زلزله 4.2 بامداد 6 دی ماه دقیقاً روی زلزله 5.2 شامگاه 29 آذرماه منطبق می‌شود و نیروی همان منطقه (زون) است و در همان بازه زمانی قرار می‌گیرد، بنابراین به طور قاطع می توان گفت پس‌لرزه است.

** تاکید بر خطر بالقوه زلزله و دائمی بودن آن در اقصی نقاط کشور

 

بیت‌اللهی تصریح کرد: اینکه پیش‌بینی کنیم این پس‌لرزه، آغاز فعالیت گسل شمال تهران بوده و ممکن است زلزله بزرگ‌تری اتفاق بیفتد، سخنی بر مبنای مشاهدات علمی نخواهد بود و از طرفی اینکه گفته شود با وقوع این زلزله، بروز زلزله‌ای با بزرگای بیش از 4 و 5 ریشتر قابل تصور نیست، صحیح نبوده و مورد تایید نیست.

 

رئیس بخش زلزله‌ شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در ادامه گفت: آنچه که ما اعلام می‌کنیم این است که همه متوجه شدند خطر بالقوه زلزله در اقصی نقاط کشور امری دائمی و مستمر است.

 

وی یادآورشد: احتمال خطر را همه می‌دانیم و بر اساس آن نیز باید برنامه‌های ساخت و ساز و توسعه ای را در دستور کار قرار دهیم. همچنین، مسئولان باید با مشاهده چنین زلزله‌های خفیفی که در واقع مانور زلزله محسوب می‌شود رویکردهای صحیح و اجرایی اتخاذ کرده و در اینکار سرمایه‌گذاری کنند تا خطرات را به حداقل برسانند.

 

نخستین زمین لرزه در منطقه ملارد واقع در مرز استان های تهران و البرز به قدرت 5.2 ریشتر شامگاه 29 آذرماه به وقوع پیوست.

 

بامداد امروز در ساعت 54 دقیقه و 33 ثانیه زمین لرزه ای به بزرگی 4.2 ریشتر استان های تهران و البرز را لرزاند.

 

در این مدت یک هفته ای چندین پس لرزه استان های تهران البرز را لرزانده و حتی در استان های قزوین و قم نیز احساس شده است.

زندگی با آرامش در تهران لرزه خیز ، به بهانه روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی؛

---

امروز ؛ ششم دی ماه سالروز وقوع زلزله دردناک بم  است. روزی که از همان تاریخ به نام روز ملی ایمنی در برابر زلزله نام گذاری شد. ضمن آرزوی شادی روح تمامی هموطنان از دست رفته، مروری بر دغدغه ای به نام زلزله خالی از لطف نیست. اول اینکه، این یک حقیقت مبرهن است که ایران روی نوار زلزله قرارگرفته و شهر تهران هم به واسطه وجود گسل های متعدد از نقاط لرزه خیر کشور  است. توجه به این واقعیت هم مهم است که در دنیا هیچ سیستمی قادر نیست به صورت قطعی و دقیق زمان وقوع زلزله را تشخیص دهد اما ذکر این نکته مهم است که با بررسی دقیق بر روی گسل ها و رصد دقیق فعل و انفعالات آن ها می توان به میزان خطر پی برد.

شهر تهران با وسعت حدود 730 کیلومتر مربع و جمعیت حدود هشت ونیم میلیون نفر و استان تهران با وسعت حدود  13.000 کیلومتر مربع و جمعیت حدود 13 میلیون نفر از نقاط جمعیتی پرتراکم محسوب می شود. تهران شامل تعداد 950.000 پارسل (قطعه) است که تعداد 200.846 پارسل آن به مساحت حدود 3 هزار و 268 هکتار در بافت فرسوده قرار گرفته که تقریباً 22 درصد از کل قطعات شهر را شامل می شود. این بافت هر سه ویژگی ریزدانگی ، نفوذ ناپذیری و ناپایداری را تواماً دارد و اگر صرفاً شاخصه ناپایداری را ملاک قرار دهیم مساحت این بافت ها به 14 هزار و 792 هکتار افزایش می یابد که 43 درصد شهر تهران را شامل خواهد شد. توزیع بافت فرسوده نیز در شهر همگون نیست به طوری که هفت منطقه تهران شامل مناطق 12،11،10،15،14،7و17 مساحتی بالغ به 2 هزار و 350 هکتار معادل 72 درصد بافت فرسوده را در خود جای داده اند. بیشترین مساحت بافت فرسوده در بین مناطق در منطقه 12 با 593 هکتار و بیشترین درصد فرسودگی در بین مناطق در منطقه 10 با 52.3 درصد فرسودگی  است.

این آمار زنگ خطری است که باید تمامی مدیران مسئول را نسبت به این رویداد طبیعی حساس تر کند . البته در این میان ارتقاء سطح اطلاعات عمومی و فرهنگ رفتاری مردم در مواجهه به این واقعیت نیز سهم مهمی در کاهش آثار و پیامدهای مخرب زلزله خواهد داشت .

خوشبختانه بیش از دو دهه است که با تنظیم مقررات ملی ساختمان و الزامی شدن استاندارد 2 هزار و 800 (آیین نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله) سعی شده ساختمان ها را از لحاظ تاب آوری آماده این رخداد کرد. براساس این استاندارد (آیین نامه 2800 ساختمان) ساختمان ها در چهار گروه تقسیم بندی شده اند.

گروه 1: «ساختمان های با اهمیت خیلی زیاد» که استفاده از آن ها در نجات و امداد موثر است .(ساختمان ها و تاسیساتی که خرابی آن ها موجب انتشار گسترده مواد سمی و مضر در کوتاه مدت و دراز مدت برای محیط زیست می شود)

گروه 2: «ساختمان های با اهمیت زیاد» که خرابی آن ها موجب تلفات زیاد می شود مانند مدارس، مساجد و ...

گروه 3: «ساختمان های با اهمیت متوسط» نظیر ساختمان های اداری و تجاری

گروه4: «ساختمان های با اهمیت کم» که با خسارت نسبتاً کم ارزیابی می شوند مانند انبارهای کشاورزی، ساختمان های موقت که مدت بهره برداری ازآن ها کم تر از 2 سال است.