به گزارش ماین نیوز، واقعیت این است که نه تنها در کشورمان ایران بلکه در هیچ کجای دنیا پژوهشگران قادر به شناسایی زمان دقیق زمینلرزه نیستند و اینکه در آینده و با پیشرفت علوم در زمینههای مختلف، انسان قادر به پیشبینی زمینلرزه باشد در هالهای از ابهام است. از سویی حقیقت امر این است که هر از گاهی زمینلرزههای بزرگ و کوچک، نقاط مختلف کشورمان را به لرزه درآورده و متاسفانه جان بسیاری از هموطنانمان را گرفته و خسارت مالی گستردهای را نیز به بار آورده است.
زلزلههای بزرگ تکراری
رئیس پژوهشکده علومزمین سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور ضمن اشاره به پیشینه لرزهخیزی ایران و وقوع دستکم یک زمینلرزه بزرگ در هر دهه با خسارت مالی و جانی گسترده گفت: تاریخ لرزهخیزی ایران نشان از وقایع تلخ و زمینلرزههای بزرگ تاریخی فراوان دارد و اگر آنچه امروز اتفاق میافتد را با آنچه در گذشته اتفاق افتاده مقایسه کنیم، مشاهده میکنیم بیشتر مناطقی که در گذشته شاهد وقوع زمینلرزههای تاریخی بودهاند، امروز نیز کم و بیش شاهد زمینلرزههای مخرب هستند.
مرتضی طالبیان، مکان وقوع زمینلرزهها و همچنین میزان شدت و بزرگی را با مراجعه به تاریخ لرزهخیزی کشور قابل درک عنوان کرد و گفت: هر چه زمان میگذرد، میزان خسارت زمینلرزهها بیشتر میشود ولی باید توجه کرد که این موضوع به معنای بزرگتر شدن زمینلرزهها یا افزایش فراوانی آنها نیست.این استاد دانشگاه ادامه داد: وقوع زمینلرزهها از گذشته تا امروز روند طبیعی داشته و تمرکز جمعیت و افزایش ساختوسازهای نامناسب در مناطق پر خطر، خسارت جانی و مالی را نسبت به سالهای گذشته افزایش میدهد و متاسفانه ما با تمرکز بیش از حد مراکز سکونت انسانی و پروژههای عمرانی در این مناطق، بیشتر از گذشته خود را آسیبپذیر کرده و در معرض خطر قرار دادهایم بنابراین در منطقهای که در زمان حاضر در آن زمینلرزهای اتفاق میافتد، خسارت بیشتری نسبت به زمینلرزههای همان منطقه در گذشته مشاهده میشود.
به گفته وی، زمینلرزههای ایران به طور عمده در مناطق لرزهخیز البرز و کپهداغ در شمال و شرق کشور و همچنین در زاگرس اتفاق میافتند و در قسمت مرکزی ایران فراوانی زمینلرزهها کمتر است که بهدلیل دوره بازگشت طولانیتر زمینلرزهها در ایران مرکزی است و موجب شده ثبت تاریخی یا دستگاهی کمتری از آنها موجود باشد.
رئیس پژوهشکده علومزمین با بیان اینکه در منطقه زاگرس تعداد زمینلرزههای کوچک و متوسط بیشتر است، تصریح کرد: در قسمتهای جنوب و جنوب باختری زاگرس اگرچه همانند سایر نقاط ایران امکان رخ دادن زمینلرزههای بزرگ وجود دارد اما زمینلرزههای متوسط(با بزرگی۴ تا ۵) فراوانی بیشتری نسبت به سایر مناطق ایران دارد و وجود گسلهای فعال در این منطقه را به ما یادآوری میکند.
این در حالی است که دررشته کوههای زاگرس شمالی، البرز و کپهداغ از شمال باختری تا شمال خاوری کشور و همچنین شرق ایران و مکران، دوره بازگشت زمینلرزهها طولانیتر است و همین دوره بازگشت طولانی موجب شده که ساکنان این مناطق که بسیاری از آنها در سازههای نامقاوم کلانشهرها سکونت دارند خطر زمینلرزه را جدی نگرفته و آن را متعلق به نسلهای گذشته بدانند. طالبیان در ادامه درباره راهکارهای موجود برای کاهش خسارتهای مالی و جانی ناشی از زمینلرزه گفت: اینکه منتظر بمانیم که شاید زمانی بتوانیم زمینلرزه را پیشبینی کنیم راهحل منطقی نیست و پیشبینی زمانی زمینلرزه نه تنها در ایران بلکه در هیچ کجای دنیا امکانپذیر نیست.
برخی اخبار مبنی بر آگاهی از زمان وقوع این پدیده از سوی برخی افراد که به طور معمول بعد از رویداد آن مطرح میشود، نادرست است و هرگز پایه علمی ندارد، اما مطالعات زمینشناسی و زلزلهشناسی تا حد زیادی مکان رویدادهای آینده را برای ما آشکار میکنند. این استاد زلزلهشناسی، زمینلرزههای سرپل ذهاب و هجدک کرمان را نمونهای از زمینلرزههای زاگرس و خاور ایران دانست که هر کدام ویژگیهای منحصر به فرد دارند.