رئیس بخش زلزلهشناسی مرکز تحقیقات راه، مسکنوشهرسازی ضمن تشریح چرایی وقوع پسلرزهها و اثرات آن بر آسیبپذیری ساختمانها، گفت: با روشهای عملی تخمین زده میشود که مدت دوام رخداد پسلرزهها در منطقه تا حدود بیش از ۶ ماه نیز ادامه خواهد یافت اما تعداد و بزرگی آنها به مراتب نسبت به روزهای اول وقوع زلزله، کمتر خواهد بود.
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به تشریح چرایی وقوع پسلرزهها و اثرات آنها بر آسیبپذیری ساختمانها با نگاهی بر پسلرزههای زلزله کرمانشاه- سر پل ذهاب پرداخت.
بیتاللهی گفت: بسیاری از پسلرزهها پس از یک زلزله اصلی شدید، منجر به آسیب تجمعی سازههای آسیبدیده میشوند. افزایش آسیبپذیری مربوط به شرایط آسیبدیده سازه ممکن است به طور قابلملاحظهای ایمنی ساکنان در آنها را تهدید کند. بنابراین پسلرزهها میتوانند خطرپذیری فروریزش سازه و نیز خسارات جانی و مالی را افزایش دهند.
رئیس بخش زلزلهشناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: زمینلرزهها، ارتعاش ناگهانی لایههای زمین است که هر از چندی در زونهای لرزهخیز رخ میدهد. این پدیده طبیعی دارای ویژگیهای خاصی است که آگاهی از پدیدههای مرتبط با زمینلرزه نظیر شناخت گسلها و انواع آن در تعیین الگوی لرزه زمینساختی و تعیین رژیم لرزهای ایالتهای مختلف مهم است.
وی با اشاره به اینکه امروزه، در طراحیهای زلزله اغلب تاکید بر تحلیل و طراحی لرزهای برای زلزله اصلی طرح مدنظر است و اثر پسلرزهها معمولا لحاظ نمیشود، گفت: پسلرزههایی که معمولا بطور متناوب و به تعداد زیاد هم رخ میدهند، رخدادهای متناوب تکراری و شامل احتمالا زلزلههای قوی تا متوسط در فاصله زمانی کوتاه است.
بیتاللهی ادامه داد: زمینلرزههای متعددی در بسیاری از مناطق در سراسر جهان با رژیم لرزهها و خصوصیت لرزه زمین ساختی که مشتمل بر سامانه گسلهای متعدد با جهت و نوع خاص خود است، رخ میدهد. رخداد و تکان اصلی در اثر زلزله بزرگ و اصلی معمولا تمامی کرنشها و انرژی های انباشته شده را در اولین شکست آزاد نمیکند و لذا انرژی و تنش باقیمانده در زونها و امتدادهای مکانی خاص باعث ادامه گسترش شکست لایههای زمین و در نتیجه رخداد مکرر پسلرزهها میشود تا زمانی که سامانه گسلی مسبب زلزله از تکاپو خارج و کل انرژی ذخیره شده در درون زمین تخلیه و حرکت گسلی به طور کامل تثبیت شود.
به گفته وی، پسلرزه، به زلزلههای کوچکتر حاصل از رخداد زمینلرزه بزرگ که در اثر شکستگی لایههای زمین و پس از وقوع زلزله اصلی پدید میآیند، اطلاق میشود. خصوصیات اصلی پسلرزهها عبارت است از این که کوچکتر از زلزله اصلیاند و در بازه زمانی معین بعد از رویداد اصلی و در گستره مکانی اطراف زلزله اصلی رخ میدهند.
بیتاللهی تصریح کرد: پسلرزهها در روزهای اول رخداد معمولا با تعداد و بزرگای زیاد شناخته میشوند که به تدریج و با گذشت زمان از تعداد و بزرگی آنها کاسته میشود. رخداد پسلرزهها ممکن است روزها و ماهها به طول بیانجامد.