باغ شاهزاده یکی از بناهای زیبای ایرانی است که در میان کویر میدرخشد.
هنرآنلاین، معماری ایرانی همان بخش غرورانگیزی است که چشمهای خیره توریستهای خارجی بیانگر ارزش بی اندازه آن است. ارزشی که در گذر زمان نه تنها فراموش نشده است بلکه هنوز ستایش انگیز و زیباست. اما در این میان برخی از آثار معماری تاریخی به واقع در دل این عرصه میدرخشند. از جمله آثار درخشان این عرصه میتوان به باغ شازده یا شاهزاده در دل کویر کرمان اشاره کرد. باغی که چون نگینی سبز بر انگشتر کویر میدرخشد و روایتگر بهشتی دوباره در گرمای جانسوز فضای اطراف است.
باغ شاهزاده یکی از شگفتانگیزترین جاذبههای دیدنی ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است.
در گذشتهای نه چندان دور، میانهی راه کرمان به بم و در مسیر جادهی کهن ابریشم، بهترین مکان برای احداث یک باغ اشرافی به نظر میرسید؛ باغی که بعدها به نام باغ شاهزاده یا شازده شهرت یافت. امروز این باغ همچنان پابرجای مانده و شکوه و زیبایی خود را در قلب کویر به رخ هر رهگذری میکشد و همچون نگینی بر انگشتری سرزمین کویری کرمان میدرخشد.
خاک حاصلخیز، آفتاب کافی، وزش باد ملایم و دسترسی به آب امکان وجود این ساختار تحسینبرانگیز را ایجاد کردهاند. باغی که حضورش در این مکان کمی دور از ذهن به نظر میرسد اما با همهی درختان سر به فلک کشیده و زمزمهی جویبارهایش همهی معادلات را برهم زده و گویی با ورود به آن سرزمینی تازه پیش چشممان قرار میگیرد و ما را از گزند تابش آفتاب داغ کویر در امان میدارد.
حیات شگفتانگیز درختان در دل کویر
به محض ورود به باغ آنچه که بیش از هر چیز دیگری ما را به حیرت وا میدارد جریان آب است که حیات را برای درختان آن ممکن میسازد. آب موجود در باغ شاهزاده از قنات و رودخانه تیگران که از برفهای ارتفاعات کوه جوپار سرچشمه میگیرد، تأمین میشود. این آب از مرتفعترین قسمت باغ ، وارد آن میشود و در سیستم توزیع و نظام آبیاری شگفتانگیزی جریان مییابد تا درختان متنوع و سر به فلک کشیده را سیراب کند.
شیب تند زمین که از اصول اولیه باغ تختها به شمار میرود، سبب میشود که آب در میان باغ شاهزاده از بالا به پایین در قالب یک جوی جریان یابد. در سمت راست و چپ این جوی پیاده راههایی برای عبور و مرور قرار دارند و در حاشیهی پیاده راهها جویبارهایی دیده میشوند که همچون یک مرز، فضای رفت و آمد را از فضای سبز باغچهها جدا میکنند. آب در این جویبارها جریان مییابد تا به پای درختان برسد و سرسبزی آنها را حفظ کند.
این آب پس از خروج از پایینترین قسمت باغ به نهرهایی موسوم به چهارباغ وارد شده و راه خود را به سوی روستایی به نام مقسم تیگران در مجاورت ماهان ادامه میدهد تا باغها و کشت زارها را سیراب کند.