بزرگ‌ترین گنبد خشتی جهان را بشناسیم/نگاهی بر معماری اعجاب انگیز گنبد سلطانیه !

گنبد سلطانیه از جمله شاهکارهای معماری است که گنبد خشتی آن در جهان نظیر ندارد.

 هنرآنلاین، یقیناً معماری ایران یکی از بخش‌های جذابی است که می‌تواند صنعت توریست را به سمت توسعه سوق دهد. این در حالی است که اغلب توریست‌های خارجی، بیش از ما ایرانیان مکان‌های تاریخی و جذاب ایران را می‌شناسند و به آن عشق می‌ورزند. گنبد سلطانیه زنجان از جمله بناهای زیبایی است که به جرات می‌توان گفت، یکی از بهترین سرمایه‌های ملی ما در عرصه معماری است. این گنبد زیبا که در استان زنجان قرار دارد، یکی از شاهکارهای معماری دوره ایلخانی است. گنبد سلطانیه در حد فاصل سال‌های ۷۰۴ تا ۷۱۲ قمری، به دستور اولجایتو پادشاه مغول، معروف به سلطان محمد خدابنده و با تولیت و نظارت خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی ساخته شده است.

گنبد سلطانیه که در مسیر تهران به سمت زنجان قرار دارد، یکی از زیباترین گنبدهای خشتی جهان است که از دور به رنگ نیلگون دیده می‌شود. سلطانیه، زمانی پایتخت و مسکن شهریاران ایران بوده و امروزه نیز آرامگاه سلطان محمد خدابنده است.

زیبایی این گنبد خشتی به حدی است که در بسیاری از متون تاریخی و سفرنامه‌ها، به عظمت این بنای باشکوه اشاره شده و بسیاری از شرق‌شناسان و باستان‌شناسان غربی نیز اهمیت فوق‌العاده آن را مورد تأکید قرار داده‌اند.

بدنه اصلی گنبد و تمام ساختمان آن با آجر ساخته شده و گنبد با روکش کاشی‌های فیروزه‌ای و لاجوردی و به شیوه معرق‌کاری تزیین شده است چنانچه گویی جامه‌ای فیروزه‌ای بر تن کرده است.

در قسمت جنوبی گنبد، آثار ساختمان مسجدی دیده می‌شود که محراب آن دارای حاشیه گچ‌بری است. با ملاحظه دقیق این بنای عظیم، به نظر می‌رسد که علاوه بر محل آرامگاه اصلی که شامل ساختمان مرکزی گنبد است و به نام تربت خانه شهرت دارد، در سایت گنبد سلطانیه آرامگاه ملاحسن کاشی نیز وجود دارد. مولانا حسن بن محمود کاشانی آملی معروف به "حسن کاشی" عارف و شاعر دربار سلطان محمدخدابنده (اولجایتو) (حکـ ۷۰۳-۶۸۳ ق) بود.

درباره این که بنا در چه دوره‌ای ساخته شده اختلاف نظر وجود دارد، برخی آن را مربوط به دوران اولجایتو و برخی دیگر آن را مربوط به دوران شاه طهماسب صفوی (حکـ ۹۸۴-۹۳۰ ق) می‌دانند.

کاشی‌های طلایی رنگ و منقش و هشت گوش تربت خانه آن از لحاظ هنر کاشی پزی فوق‌العاده ممتاز و کم نظیر است. پلان بنا در همکف و طبقه اول با فضاهای اطراف مرتبط با گنبد، نزدیک به مستطیل و ادامه مجموعه در طبقه دوم و سوم دارای پلان هشت ضلعی است. این بنا از سه فضای گنبدخانه، تربت‌خانه و سردابه تشکیل شده است. گنبد آرامگاه اولجایتو، با ارتفاع ۵۰/۴۸ متر و قطر دهانه ۴۰/۲۴ متر، بزرگ‌ترین گنبد تاریخی در ایران و بزرگترین گنبد آجری در جهان است.

این گنبد نخستین گنبد دو جداره در جهان است که نمی‌توان نمونه‌ای قدیمی‌تر از آن در جهان یافت. ضخامت گنبد ۱۶۰ سانتی‌متر و فضای خالی بین دو پوسته ۶۰ سانتی‌متر است. سیستم دو جداره بودن گنبد در ارتباط با مسائل ایستایی قابل بررسی است. به طوری که به لحاظ بالا بودن مقاومت بنا در لنگرهای خمشی و برشی، آن را توخالی و بنا را در مقابل زلزله آسیب‌ناپذیر کرده است.

طراحی متفاوت مجموعه تئاتری در چین

طراحی تئاتر بزرگ Kunshan چین یکی از جدیدترین زیرساخت‌های فرهنگی این کشور به شمار می‌رود که در مرکز شهر واقع شده است.

 هنرآنلاین، تئاتر بزرگ Kunshan یک ساختمان بازسازی شده است که مربوط به یکی از پروژه‌های چندمنظوره محدوده میدان مرکزی شهر Kunshan تحت برنامه بازسازی قرار گرفته است.

این ساختمان به عنوان یک آمفی تئاتر و سالن کنسرت، بخش جدایی ناپذیر این پارک فرهنگی به شمار می‌رود که با کتابخانه‌ای در غرب، سالن شنا در جنوب و پارک ورزشی در جنوب غربی پیوند خورده است. توالی متنوع و مرتب پلان محوطه در کنترل و هدایت مراجعه کنندگان بسیار تأثیرگذار است.

معماری بلوک‌های اطراف مجموعه به عنوان برنامه طراحی فضایی پروژه در نظر گرفته شده است. منحنی‌های آمفی تئاتر یکی از ویژگی‌های ساختمان است که اتصال سیستم‌های درونی را به لایه‌های بیرونی تعریف می‌کند. طراحی آمفی تئاتر در دو پلت فرم گسترده و طولانی خلاصه شده که فضای اداری، تاسیسات و خدمات را نسبت به فضای تئاتر مجزا نموده است. کانسپت مجموعه بر روی یک حجم منفی و مثبت تمرکز داشته تا ساختمان دارای مرزهای پر و خالی متعدد باشد.

زمینه اصلی سایت به واسطه محور مورب ساختمان به یک هارمونی بصری رسیده و مجموعه را به دو سمت شرقی و غربی سوق داده است. سقف مجموعه به واسطه پنل‌های کامپوزیت شفاف، فضای بیرون را هیجان انگیز نموده است. استفاده از متریال پولاد ضد زنگ و همپوشانی آن با شیشه نما کنتراست لذت بخشی را به نمای مجموعه بخشیده است. 9 ستون بتنی در فضای باز قابل مشاهده است که سقف ساختمان را نگه داشته و روی ستون توسط فولاد ضدزنگ پوشیده شده تا هارمونی آن با سقف و نما رعایت شود.

بازآفرینی خرانق از نگاه نقاشان/ نمایشگاه گروهی "چشم انداز" برگزار می شود

نمایشگاه گروهی نقاشی "چشم انداز" که حاصل کار هنرمندان برای بازآفرینی خرانق اردکان یزد است، جمعه در نگارخانه ملل افتتاح می‌شود.

 هنرآنلاین،قلعه خرانق مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان اردکان، بخش خرانق، واقع شده است. این اثر ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شماره ۱۱۵۰۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قدمت قلعه و برج وباروی این روستا،  مربوط به زمان ساسانیان یعنی ۱۸۰۰ سال پیش است. یکی از عجایب این قلعه کوچه‌های پیچ در پیچ و هولناک آن است که برای غافلگیر کردن دزدان وراهزنان مورد استفاده قرار می‌گرفته  است.

 قلعه خرانق یکی از بزرگترین قلعه‌های مسکونی روستایی استان یزد است و همانند نمایشگاهی است که غرفه‌های آن از خشت و گل ساخته شده است. این قلعه از آن مجموعه‌هایی است که نشانه‌های مقاومت را برای حفظ موجودیت و اصالت برای استان یزد به ارمغان آورده است. مساحت این قلعه در حدود یک و یک دهم هکتار است و اطراف قلعه حصارهایی است که آن را احاطه کرده است و موجب استحکام آن می‌شود. این بافت قدیمی دارای ۸۰ خانه است که بیشتر آن دو یا سه طبقه است و متناسب با توانایی اقتصادی و موقعیت اجتماعی قلعه نشینان طراحی و ساخته شده است. دیواره‌های قلعه از خشت و گل است و سقف آن از تیرهای چون حصیرهای الیافی، چوب و پوشال است. این خانه دارای سقف‌های گنبدی و گهواره‌ای است و دارای شش برج نگهبانی است که متصل به بدنه قلعه است.

بر اساس این گزارش، آرمان یعقوب پور، اکبر رفیعی، بدرالملوک صفایی، بهاره قاضی وکیلی، پرویز حبیب پور، پروین اریسیان، پریسا مهدیزاده فرساد، حمیده توحیدی، راهله برخورداری، سعید لزرجانی، سهیلا حمیدپور، صفیه تقی پور دهکردی، طوبی بابا احمدی، علی ذاکری، علی گلباز، غلامحسین سهرابی، فرانک درخشان، فرزانه تقوی، فرشته مقتدر دیزج، فرناز نیکوخواه، فروغ السادات فروتن، لاله قاضی وکیلی، محمدرضا ایزدخواه، مقداد صندید، مهناز جاوی، میترا شیرکوبیان، میترا صمدی، الهام نفیسی فر، هما کشاورزی، سارا بافتی زاده هنرمندانی هستند که آثار خود از این روستا را در مجموعه "چشم انداز" به نمایش گذاشته‌اند.

نمایشگاه گروهی نقاشی چشم انداز جمعه 29 تیرماه از ساعت 16 الی 20 در نگارخانه ملل افتتاح می‌شود.

علاقمندان به بازدید از این نمایشگاه می‌توانند تا 7 مرداد ماه به نگارخانه ملل واقع در قیطریه، بوستان قیطریه مراجعه کنند.

بی توجهی به نماد 1200 ساله !

اقتصاد ایران: سمنان- ایرنا- مسجد تاریخانه دامغان با یک هزار و 200 سال قدمت به عنوان نماد تاریخ، تمدن، فرهنگ و معماری ایران اکنون دچار آسیب ‌های جدی است ، برای جلوگیری از ریزش دیوارها ، کاهگل ها و فرسایشی شدن این بنای کم نظیر باید تدابیری ویژه ای اندیشید.

نویسنده مرآه البلدان، دستور احداث تاریخانه را به حضرت علی (ع) نسبت داده و برخی مورخان تاریخ ساخت این بنا را اواسط قرن دوم هجری ذکر کردند.
مسجد تاریخانه یا چهلستون یکی از این بناهای کم نظیر تاریخی و از قدیمی‌‌ترین بناهای پس از اسلام در ایران به شمار می‌رود که به گفته کارشناسان تاریخ، نباید به این شناسنامه تاریخ سرزمین ایران کم توجهی کرد.
این مسجد نمونهی بسیار زیبا و کاملی از مساجد قرون اولیه‌ اسلامی در ایران است که پیش از تسلط اعراب بر ایران، مکانی مقدس بوده که در آن آتشکده‌ای به نام تاریخانه (خانه‌ی آتش) بنا کرده بودند، در هنگام ساخت این مسجد از بقایای به ‌جامانده از آن آتشکده که استحکام خوبی داشته است، در اجرای نقشه‌ مسجد استفاده و تغییراتی نظیر قبیل ساخت شبستان و محراب اعمال کردند که دارای ستون های زیادی است.
ساخت بنای اولیه مسجد مربوط به اواسط قرن دوم هجری بین سال‌ های 130 تا 170 هجری قمری است، صحن این مسجد مربع‌ شکل و به طول و عرض 27 متر است و اطراف آن را رواق‌ هایی سرپوشیده (22 رواق) با طاق‌ های ضربی و ستون‌های مدور احاطه کرده بودند که تعدادی از این رواق‌ها سالم هستند و بقیه آن‌ ها یا به صورت کامل یا از جهت طاق خراب شدند.
ستون ‌های این تالار، 26 عدد است به این ترتیب که 18 عدد از این ستون‌ ها در سه ردیف شش تایی و در قسمت داخلی شبستان و هشت ستون دیگر در مقابل این 6 ردیف در قسمت ورودی این شبستان قرار دارد.
این بنای تاریخی یک ظرفیت و سرمایه و از نگاه اقتصادی و صنعت گردشگری دارای اهمیت است که کارشناسان امر تاکید دارند باید با برنامه ریزی اصولی از این ظرفیت برای توسعه این صنعت و اشتغالزایی در منطقه نهایت بهره را برد.
به طور متوسط سالانه حدود 700 گردشگر خارجی و بیش از 100 هزار گردشگر داخلی از مسجد تاریخانه بازدید می کنند و اهالی و گردشگران ثبت جهانی این اثر تاریخی و تخصیص به موقع اعتبار برای احیا و مرمت تاریخانه را از مسوولان امر خواستارند.
به گفته کارشناسان ، متأسفانه این مسجد دچار آسیب ‌های جدی بوده دیوارها رو به تخریب است، کاهگل‌ ها ریخته و کار به جایی رسیده که سنگ‌ های بکار رفته در استخوان بندی بنا مشاهده می‌شود.
شبستان ‌های حیاط هم که در سال‌ های دور تخریب شده به حال خود رها شده و کاهگل ‌های باقی شبستان‌ ها هم نیاز به مرمت دارد.
مسجدی که این توصیف‌ها بخش کوچکی از وصف واقعی آن است و مطالعه روی آن، اطلاعات تاریخی مهمی در اختیار باستان شناسان قرار می‌دهد؛ امروز نباید نسبت به آن بی‌ توجه بود.

**تاریخانه نماد دامغان است
استاد رشته علوم اجتماعی دانشگاه سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود : مسجد تاریخانه جزء نفایس ملی کشور است که کار مرمت و نگهداری از آن باید با وسواس خاصی اجرا شود.
محمد عباس فر گفت : در زمان حاضر ، ضرورت حفظ میراث فرهنگی و آثار با سابقه کمتر در کشور وجود دارد در حالی که این اثر تاریخی با بیش از یک هزار و 200 سال قدمت نیازمند توجه بیشتر است.
وی ادامه داد : حفظ مسجد تاریخانه دامغان به عنوان نماد تدین، تمدن و اثر فرهنگی و مذهبی در تاریخ ایران ضرورت دارد.
عباس فر اضافه کرد : آزاد سازی حریم، سازمان دهی و جابه جایی مسجد الحاقی و انجام اقدامات حفاظتی و مرمتی در این مسجد در حال انجام است.
وی تاریخانه را نگینی بر انگشتر کویر استان سمنان دانست و افزود : حک شدن نام و طرح مسجد تاریخانه بر روی اسکناس های کشور و ثبت جهانی تاریخانه در یونسکو از جمله خواسته های مردم استان سمنان است.
عباس فر ادامه داد : با ثبت جهانی مسجد تاریخانه دامغان و حمایت و نظارت های سازمان یونسکو از این بنا، تاریخانه به یکی از مهمترین مراکز گردشگری ایران تبدیل خواهد شد.

تماشای زیبایی های معماری ایرانی-اسلامی؛اینجاآرامش ورنگ موج می زند!

زیبایی های معماری ایرانی- اسلامی را در خانه های تاریخی می توان به تماشا نشست؛ خانه هایی با پنجره های رنگی، حیاط دل باز، حوض آبی و آسمانی آبی تر؛ اینجا آرامش و رنگ موج می زند.

 

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: وقتی حرف از خانه‌های تاریخی و تجلیگاه معماری ایرانی - اسلامی می‌شود، در غرب کشور کمتر شهرستانی را می‌توان پیدا کرد که به‌مانند بروجرد دارای این‌همه قابلیت و ظرفیت درزمینهٔ این میراث ارزشمند باشد.

گشتی در محلات قدیمی بروجرد

وجود آثاری چون مسجد امام و مسجد جامع به‌عنوان نمادی از معماری ارزشمند ایرانی - اسلامی، وجود ده‌ها خانه تاریخی منحصربه‌فرد و زیبا و محله‌های قدیمی که همچنان ساختار گذشته خود را حفظ کرده‌اند همه و همه از بروجرد یک شهر کم‌نظیر ساخته است.

بروجرد را دیار خانه‌های تاریخی و پایگاه هنر «ورشو»  نام نهاده‌اند، شهرستانی که همچنان بخش عمده‌ای از بافت تاریخی خود را حفظ کرده تا بتواند به‌عنوان یکی از ارزشمندترین شهرستان‌ها به لحاظ بافت تاریخی در ایران اسلامی خود را مطرح کند.

محدوده قدیمی شهر بروجرد نزدیک به ۵۰ خانه تاریخی را در خود جای‌داده

محدوده قدیمی شهر بروجرد با مساحتی بالغ‌بر ۲۸۰ هکتار همچنان ساختار تاریخی خود را حفظ کرده است، محدوده‌ای که نزدیک به ۵۰ خانه تاریخی را در خود جای‌داده و امروزه بیشتر در محدوده خیابان‌های جعفری، صفا، شهدا و بحرالعلوم قرارگرفته‌اند.

این بافت تقریباً شامل حدود تقریبی شهر بروجرد در سال ۱۸۵۰ میلادی است که بر اساس نقشه‌ای که در آن سال توسط ارتش روسیه از این شهر تهیه‌شده تعریف‌شده است. بافت تاریخی بروجرد چهار محله یا کوی دودانگه، صوفیان، یخچال و رازان داشته است. دودانگه محله اصلی و مرکز تجاری و اقتصادی این بافت به شمار می‌رود.

محله‌هایی یاد شده هرکدام دارای بیش از یک زیر محله بوده که با دارا بودن ویژگی‌های یک مجموعه شهری محدودتر از محله‌های اصلی هستند.

بافت ارزشمند و تاریخی بروجرد باوجود زیر محله‌ها و محله‌های منسجم خود دارای ارزش تاریخی و گردشگری فراوانی است که متأسفانه از این سرمایه چندان استفاده برای رونق گردشگری تاریخی در این شهر صورت نگرفته است.

شگفت انگیزترین ساختمان‌های کالیفرنیا !

به گزارش ملیت به نقل از تابناک،معماری‌های کنار جاده‌ای در دهه ۱۹۳۰ میلادی در جنوب کالیفرنیا زمان اوج خود را پشت سر می‌گذاشتند. اما پس از مواجه شدن با انتقادهای فراوان، روند ساخت آنها متوقف شد.

البته دوباره اخیرا بخت با این طراحی یار شده و شاهد بازسازی یا استفاده مجدد از ساختمان‌های عجیبی در کالیفرنیا هستیم؛ از دونات غول‌پیکر گرفته تا کفش‌فروشی به شکل یک کفش بزرگ، بستنی‌فروشی به شکل جغد بزرگ، هات‌داگ بزرگ به عنوان ساندویچ‌فروشی و … و شاید بتوان گفت کمتر منطقه‌ای در جهان را می‌توان یافت که به اندازه جنوب کالیفرنیا در خود ساختمان‌های عجیب و غریب داشته باشد.

این طرح‌ها معماری پروگراماتیک نامیده می‌شوند که غیر رسمی معماری عجیب‌وغریب، پاپ یا کنار جاده‌ای هم گفته می‌شوند. این معماری محصول دهه ۱۹۲۰ میلادی است که به عنوان تبلیغی برای ماشین‌سوارها طراحی شد تا نظر سواری‌های گذری را به خود جلب کند.

وقتی استفاده از خودرو مرسوم شده بود، مردم دنبال مکان‌هایی بودند که بتوانند با ماشین به آنجا سفر کنند. به همین خاطر بسیاری از مغازه‌ها برای جلب توجه راننده‌ها سعی کردند نمای فروشگاه خود را به شکل محصولی که ارائه می‌دهند تغییر دهند و این گرایش در جنوب کالیفرنیا بسیار مرسوم شد.

بسیاری از این ساختمان‌ها زشت درست شده‌اند زیرا هدف آنها زیبایی معماری نبوده و فقط قرار بوده نمادی برای مغازه و محصولی باشد که ارائه می‌دهد.

این روند که اغلب موردتوجه فست‌فودها قرار گرفته بود چند سال بعد متوقف شد. اما هنوز برخی از نمونه‌های این ساختمان‌ها همانند دونات بزرگ در نزدیکی lax به قوت خود باقی مانده‌اند.

البته باید گفت از صدها ساختمانی که در آن دوره با معماری پروگروماتیک ساخته شده بودند فقط ۱۵ یا ۲۰ نمونه همچنان سالم باقی مانده است.

یکی از کارشناسان محلی در مورد اپیدمی این معماری در کالیفرنیا گفته، به این خاطر که مردمی با فرهنگ‌ها و تفکرات بسیار متفاوت از کشورهای مختلف جهان در این منطقه زندگی می‌کنند، ساخت ساختمان‌های عجیب و غریب هم بسیار عادی به نظر می‌رسد.

همچنین نزدیکی به هالیوود و ارزان بودن مصالح ساختمانی نیز در رونق این گرایش بی تاثیر نبوده‌اند.

البته این معماری در حال حاضر به کالیفرنیا اختصاص ندارد و در شهرها و کشورهای دیگر جهان هم می‌توان نمونه‌هایی از آنها را مشاهده کرد.

در زیر تعدادی از این ساختمان‌های عجیب و غریب را برایتان انتخاب کرده‌ایم که می‌بینید.

پیانوی بزرگ قرمز: بلوار ونیز ۲۲۵۱ در لس آنجلس – ۱۹۷۷

کلیسای چهارصدساله شیراز؛ نیازمند مهربانی!

در میان ساختمان‌های مذهبی مسلمانان که بیشتر به دوره‌ی قاجار متعلق‌اند، صلیبی کوچک بر پشت بام یکی از ساختمان‌ها، خبر از وجود کلیسایی می‌دهد که هیچ نشانی از معماری عبادتگاه مسیحیان ندارد.

به گزارش ایسنا، بنای کلیسای حضرت مریم در شیراز در میان ساخت‌وسازهای شهری کاملا احاطه شده است، به‌گونه‌ای که حتی برخی ساکنان محله‌ی سنگ سیاه نیز از وجود این بنا بی‌اطلاع‌ هستند.

ساختمان اصلی این کلیسا در سال 1662 میلادی ساخته شده و به دوره‌ی صفوی مربوط است. تالار کلیسا یکی از بناهای ظریف باستانی و هنری قرن هفدهم میلادی است و نقاشی سقف چوبی آن بسیار زیبا و دارای طرح‌ها و نقاشی‌های رنگ روغن روی بستر چوبی است که گفته می‌شود، در هیچ‌یک از کلیساهای ایران مشابه آن دیده نشده است. گچ‌بری‌های کلیسا را نیز از شاهکارهای دوره‌ی خود می‌توان به‌شمار آورد.

وارد که می‌شوی شمعدانی‌های قدبلند دو سمت و کاکتوس‌های رنگارنگ تمام نگاهت را پر می‌کند؛ نگاه را سُر می‌دهی سمت تابلوهایی که هر سمتی به دیوارهای قدیمی ساختمان میخ شده است و ‌تلاشت برای خواندن نوشته‌ها نتیجه بخش نیست.

به گزارش ایسنا‌، سالن نه چندان بزرگ با نیمکت های چوبی 4 نفره پر شده و روی نیمکت‌ها به سمت محراب و تصویر حضرت عیسی(ع) و صلیبی قدیمی است.

کلیسای مریم مقدس شیراز با قدمتی بیش از٤٠٠ سال در قلب بافت تاریخی این شهر پرآوازه قراردارد؛ گوشه‌ای از محله ‌سنگ سیاه، با دروازه‌ای بزرگ؛ ساختمانی که اگر نشان صلیب روی درب ها نبود هیچ بیننده‌ای گمان نمی‌کرد اینجا کلیسا باشد. این بنا هم  مانند بسیاری از اماکن تاریخی شیراز، مهربانی را کمتر در خاطر دارد؛ بنایی که چهارصد سال تاریخ را در دل خود جای داده است.

به گفته رئیس انجمن اقلیت‌های مذهبی ارمنی، دور تا دور کلیسا در طول سال‌های زیادی محل کسب و کار تاجران پرتغالی بوده و کمتر کسی از بیرون می‌تواند تشخیص دهد که این مکان کلیساست مگر از روی علامت صلیب!

به گفته آناتوریان، تعداد ارمنی‌های مقیم شیراز با گذشت زمان و مهاجرت به ارمنستان و آمریکا کاهش زیادی داشته و هم‌اینک تنها ٣٢ نفر در این کلانشهر سکونت دارند.

وی با بیان اینکه این کلیسا جزو میراث تاریخی ملی ایران است با بودجه کمی که به اقلیت‌های مذهبی جنوب کشور برای بازسازی کلیسا، امور انجمن و آرامگاه اختصاص داده می‌شود نمی‌توان آن را بیش از این نگهداری کرد، گفت: پولی که به کلیسای شیراز در طول سال می‌دهند، کفاف مرمت و بازسازی بنا را نمی‌دهد.

نمایشگاه عکس "گرمابه" در کاشان

کیوریتور نمایشگاه گرمابه گفت: در همه جای ایران حمام‌هایی وجود دارد که مورد توجه قرار نگرفته یا تغییر کاربری داده‌اند.

هنرآنلاین: نمایشگاه گروهی عکـس مستند "گرمابه" در کاشان برگزار می‌شود. مجید عباسی فراهانی، کیوریتور و دبیر اجرایی این رویداد در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره شکل‌گیری این پروژه گفت: از ۴ سال پیش در شهر فراهان به تحقیق و بررسی درباره حمام‌های قدیمی پرداختم زیرا بناهایی هستند که بسیار مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند. در همه جای ایران حمام‌هایی وجود دارد که مورد توجه قرار نگرفته یا تغییر کاربری داده‌اند.

عباسی ادامه داد: از حدود ۲ سال پیش تصمیم گرفتم به‌صورت متمرکز روی حمام‌ها تحقیق کرده و کتاب‌ها یا آرشیوهایی که درباره این موضوع وجود دارد را بررسی کنم. بخش‌های مختلف پژوهشی و نمایشگاهی را برای این کار تعریف کردم و آثار عکاسان خبری که در این زمینه مستندنگاری کرده بودند را گردآوری کردم.

او با اشاره به اینکه آثار ۷ عکاس در این مجموعه نمایش داده می‌شود گفت: هدف من نمایش تقابل حمام‌های سنتی تاریخی با حمام‌های عمومی امروزی است. حمام‌های سنتی آداب و رسوم خاصی داشت و مراسم گوناگون در آن برگزار می‌شد که نوعی از ضیافت بود، اما حمام‌های عمومی دوره معاصر فضای نامناسب و وسایل مستعمل و شرایط سطح پایین دارند. در واقع اشاره من به چیزهایی است که امروز دیگر نداریم و یا چیزهایی که داریم و می‌توانند غنی‌تر شوند. حمام سنتی در ترکیه به جاذبه توریستی تبدیل شده است ولی ما با این قدمت تاریخی در حمام‌ها هیچ توجه جدی به آن نکرده‌ایم.

عباسی ادامه داد: این برنامه شروع سلسله نمایشگاه‌هایی است که قصد داریم از وجوه مختلف به آن بپردازیم و در شهرهای مختلف آن را ادامه خواهیم داد تا نقطه آغازی برای توجه بیشتر به شرایط حمام‌ها و روش برخورد با آنها باشد.

گفتنی است نمایشگاه "گرمابه" با آثاری از سجاد باقری ، علی حامد حقدوست ، آذین حقیقی ، علی سلطانی تهرانی ، حامد قصری ، امید وهاب‌زاده ۲۹ تا ۳۱ تیرماه در حمام تاریخی سلطان امیر احمد برگزار می‌شود. افتتاحیه نمایشگاه و نشست‌های این رویداد نیز در سرای عامری‌ها به شرح زیر برگزار می‌شود:

سخنرانان: دکتر اکبر عالمی، احمد محیط طباطبایی

کارگاه‌ها:  پیمان هوشمندزاده ( ۲۹ تیر ساعت ۱۷ تا ۱۸) ، زروان روحبخشان ( ۳۰ تیر ساعت ۱۸ تا ۲۰)

نقاشی‌های من کارهای تحقیقاتی هستند / سیستم آموزش مرمت در ایران قوی نیست/ از مینیاتور تا مرمت آثار هنری با محمد ناصری‌پور

مریم درویش: محمد ناصری‌پور عقیده دارد در مرمت آثار هنری توجهی به مسائل روز دنیا نداریم و فقط می‌خواهیم با دانسته‌های قبلی خودمان کار کنیم.

هنرآنلاین: محمد ناصری‌پور نقاش، معمار، مرمت‌گر و پژوهش‌گر ایرانی که در سطح بین‌المللی شناخته شده است، سهم قابل توجهی در شناساندن هنر مینیاتور ایران و هنر دوره قاجار در خارج از کشور داشته است.  ناصری‌پور متولد 1321 در تهران، از شاگردان استاد حسین بهزاد و طراح، ناظر و بانی تاسیس موزه استاد حسین بهزاد در کاخ موزه سعدآباد و مؤلف کتاب آثار زندگی این استاد تحت عنوان "آفرین بر قلمت ای بهزاد" است.

 ناصری‌پور مدارجی همچون تخصص در تعمیر و مرمت آثار هنری اروپایی، فوق تخصص در مرمت آثار هنری ایرانی و اسلامی و همچنین فوق لیسانس معماری با درجه عالی از دانشگاه تهران را کسب کرده است. او دوره‌های تکاملی علم تکنیک و تعمیرات آثار هنری شامل خشک کردن و صاف کردن کاغذ را در فرانسه و آمریکا آموخت. همچنین سوابق مهمی در زمینه مشاوره و آموزش هنری داشته است از جمله: مشاور هنری موزه سکلر (اسمیت سونیون، آمریکا)، تدریس تذهیب در موزه سکلر (اسمیت سونیون، آمریکا)، عضو انجمن AIC (انستیتوی مرمت آثار هنری)، عضو انجمن ICOM کنسول بین‌المللی موزه‌ها در فرانسه و....

ناصری‌پور پس از گذشت 25 سال نمایشگاهی در ایران برگزار کرده است. گفت‌وگوی هنرآنلاین با این هنرمند را بخوانید.

 

آقای ناصری‌پور، علاقه‌مندی شما به هنر از چه زمانی آغاز شد؟

شروع کار نقاشی‌ام به دوره ابتدایی برمی‌گردد. با معلم دوره ابتدایی‌ام نقاشی می‌کردم و بعد به واسطه دو تن از شاگردان آقای کمال‌الملک (آقای حیدریان و آقای دولتشاهی) که در دبیرستان البرز درس می‌دادند، نقاشی‌های بیشتری کشیدم و جدی‌تر به کار من نگاه شد. چند دوره در مسابقات مدارس کل کشور شرکت ‌کردم و مقام گرفتم. در دانشگاه تهران در دو رشته نقاشی و معماری پذیرفته شدم اما ترجیح دادم معماری بخوانم. در دانشگاه کارم جدی‌تر شد و بیشتر از قبل با فضاها، کتاب‌ها و مسائل روز هنری دنیا آشنا شدم. دو سال هم در مسابقات دانشگاه‌های کشور شرکت کردم و مقام اول را به دست آوردم. بعد از دانشکده هم وارد پروژه‌های معماری شدم و در دفتر فرمانفرمائیان برای پروژه‌های المپیک آسیایی و دفاتر دیگر برای پروژه‌های خیلی سنگین نظارتی مشغول به کار شدم.

با توجه به این‌که در دانشگاه معماری خواندید، چه آموزشی در زمینه نقاشی دیدید؟

قبل از این‌که به دانشگاه بروم، بدون استاد و با توجه به قریحه و علاقه‌ای که داشتم نقاشی می‌کشیدم. تقریباً هیچ راهنمایی نداشتم. در آن‌ سال‌ها تلویزیون برای اولین بار یک برنامه زنده از منزل استاد بهزاد پخش کرد که من برنامه را دیدم و علاقه‌مند شدم با ایشان تماس بگیرم. به تلویزیون زنگ زدم و شماره استاد بهزاد را گرفتم و به ایشان زنگ زدم. بعد از صحبت‌هایی که با ایشان داشتم متوجه شدم که منزل ایشان فقط 5 دقیقه با خانه ما فاصله دارد. استاد بهزاد آن موقع در هنرستان درس نمی‌دادند و شاگرد خصوصی هم در خانه نداشتند ولی من با سماجت به دیدار استاد رفتم. وقتی ایشان کارهای من را دیدند، خودشان پیشنهاد کردند که من خدمت‌شان باشم. در ادامه من را به هنرستان کمال‌المک معرفی کردند که آن‌جا استاد محمدعلی زاویه (مینیاتور)، استاد حسین الطافی (گل و مرغ)، استاد نصرت‌الله یوسفی (تذهیب) و استاد حسین شیخ (طراحی) تدریس می‌کردند. من آن‌جا از محضر اساتید استفاده کردم و بعد با استاد عباس کاتوزیان آشنا شدم و پرتره و رنگ روغن را از ایشان یاد گرفتم.

چطور شد که تصمیم به مهاجرت گرفتید؟

من یک سفر 4 ماهه برای دیدن آثار هنری به اروپا داشتم و برنامه‌ریزی کردم تا موزه‌ها و آثار هنری مورد علاقه خود را ببینم. آن سفر روی دید من نسبت به کارهایی که می‌خواستم انجام بدهم تأثیر زیادی داشت. پس از آن به ایران بازگشتم و مدتی بعد تصمیم گرفتم در فرانسه زندگی کنم. دو سال در فرانسه بودم و چند نمایشگاه در پاریس و نیس برگزار کردم که خیلی مورد توجه قرار گرفت. بعد از آن هم به آمریکا رفتم.

معماری ایران در سال‌های اخیر پایگاه نظری ندارد / معماران باید گنجینه‌های ملی را بشناسند / باززنده‌سازی بافت تاریخی کنگ

سمیه باقری: معماری بندر کنگ موضوعی است که دکتر شیوا آراسته در تازه‌ترین کتاب خود به آن پرداخته است. این کتاب سعی دارد بخشی از گنجینه‌های معماری کهن ایران را برای جامعه معماری رمز گشایی کند.

 هنرآنلاین، دکتر شیوا آراسته بانوی مستقل و فعالی است که همواره با انرژی وصف ناپذیری به دنبال ایده‌های نوین و پژوهش‌های پایه‌ای است. او که اخیراً کتابی درباره بندر کنگ منتشر کرده، معتقد است که معماری امروز ما نگاه به فراسوی مرزهای کشور دارد و هنوز نتوانسته گنجینه‌های ملی خود را آن‌طور که باید و شاید بشناسد. آراسته که بارها با طرح‌های خود توانسته در مسابقات معماری برنده شود، اعتقاد دارد که امروز عرصه معماری ایران بیش از برگزاری نشست‌های متعدد، نیازمند سکوت و تأمل در شرایط کنونی و صد البته مطالعه است. آنچه می‌خوانید گفت‌وگوی هنرآنلاین با این بانوی برجسته معماری ایران است.

 

معماری زمینه‌گرا جزو تخصص‌های شماست. این معماری به چه موضوعی می‌پردازد و دغدغه اصلی آن چیست؟

معماری زمینه‌گرا شاخه و حوزه‌ای از معماری را شامل می‌شود که فقط نگاه کالبدی به معماری ندارد و معماری را فقط ساخت و ساز نمی‌بیند. بلکه معماری را برآیندی از مسائل اجتماعی و اقتصادی و زمینه‌های تاریخی، اقلیمی و محیط زیست و همین‌طور کالبد می‌‌داند. در واقع به کلیه نیروها و آیتم‌هایی که در به وجود آمدن یک کالبد معماری تأثیر دارند، توجه می‌کند و معماری را برآیند چندین حوزه می‌بیند، موضوع طراحی در حوزه زمینه‌گرایی فقط کالبد فیزیکی نیست. حالت کلی باید زمینه را در چهار حوزه کلان؛ اجتماعی، فرهنگی و تاریخی، محیطی و کالبدی بررسی و تحلیل کرد و تأثیر آن را در معماری و شهرسازی معاصر لحاظ کرد.

این نگاه از چه زمانی بر معماری حاکم شده است و آیا ما می‌توانیم بگوییم در دوره‌ها و سده‌های قبل هم چنین نگاهی وجود داشته یا این صرفاً یک نگاه مدرن بر معماری است؟

زمینه‌گرایی دقیقاً اصل و جوهره معماری پیشینیان ما بوده و معماری‌ و شهرسازی گذشته مانند معماری بازارها، مساجد و خانه‌های ایرانی با این نگاه ساخته شده‌اند. به همین دلیل معماری خانه‌ها در هر بوم و اقلیمی متفاوت بوده و منتج از زمینه فرهنگی، طبیعی و تاریخی آن شهر بوده است. معماری دنیا در دوره‌ای از معماری زمینه‌گرا فاصله گرفت و به سمت مدرنیسم سوق پیدا کرد ولی در چند سال اخیر ما دوباره شاهد این هستیم که جایزه پریتزکر را به معمارانی می‌دهند که معماری را در بین مردم و با مردم انجام می‌دهند. من فکر می‌کنم این خیلی مهم است که معماری برای مردم باشد. ما اصولاً دو دسته معمار و هنرمند داریم؛ یک دسته از آن‌ها می‌گویند هنر برای هنر است و دسته دوم هنر را برای مردم می‌دانند.

معماری زمینه‌گرا جزو دسته دوم است. اصولاً معماری برای مردم است. معماری برای خود معمار نیست که ما بر اساس احساسات خودمان و با هزینه مردم بنایی را بسازیم و مردم را در خصوص اظهار نظر در مورد کارمان واجد صلاحیت ندانیم. در مدرنیسم، مردم صاحب نظر و عقیده واجد ارزش تلقی نمی‌شوند و معمار در رأس هرم قرار دارد و از همه بهتر می‌فهمد. بنابراین هر کاری هم که انجام بدهد خوب است و مردم باید تمجید کنند. ولی در معماری زمینه‌گرایی این‌طور نیست

در معماری زمینه‌گرا، معمار در اقلیم‌های (اقلیم در معنای کلان آن) مختلف در کوچه و خیابان‌ راه می‌رود تا نیازهای مردم را ببیند. مثلاً یک معمار باید بداند که در شهر شیراز چه نیازهایی وجود دارد و یا نیازهای یک روستا در سیستان چه چیزهایی است. قطعاً نیازهای معماری این دو با هم فرق دارد ولی ما در دوران مدرنیسم می‌بینیم که شهرها و ساخت و سازها شبیه یکدیگر شده‌اند. در گذشته چهره شهرها فرق داشت و حتی الان شما از تصاویر قدیمی می‌توانید تشخیص دهید که آن عکس‌ها مربوط به کدام شهر است و یا حداقل می‌توانید اقلیم آن‌ها را تشخیص دهید. احتمالاً در معماری آن‌ها هویت را می‌بینید چون معماری زمینه‌گرا واجد هویت و تشخص  بصری است و وجه تمایز آن در چهره‌اش نمایان است .