شهر به مثابۀ یک موجود زنده

محمدهادی مهدی‌نیا، رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر معتقد است معماری و شهرسازی ما بازتابی از نظام های فرهنگی و اجتماعی ماست.

 

 

 

 

 

گفتگوی شهرآرا آنلاین / اگر معماری و طرز آرایش فضاهای شهری را یکی از ابعاد اساسی جامعه درنظر بگیریم، در‌می‌یابیم که نقش طراحی فضاهای شهری و معماری، بخشی از هویت فرهنگی جامعه قلمداد می‌شود. اگر این هویت، برخاسته از فرهنگ اصیل جامعه باشد، در شکل شهر باید به‌خوبی آشکار شود. اغتشاش و به‌هم‌ریختگی در نمای شهر، از نبود پیوندی قوی و مستحکم بین معماری و فرهنگ جامعه خبر می‌دهد. 

دراین‌باره محمدهادی مهدی‌نیا، رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر مشهد می‌گوید: «لجام‌گسیختگی و بی‌برنامگی در سیما و معماری شهر مشهد، نقطۀ کانونی اغلب مسائل پیش روی ماست و خودگردانی مالی شهرداری‌ها به ولنگاری معماری شهری آسیب زده است. وقتی شهرداری‌ها از نظر مالی خودگردان شدند و حمایت‌های مالی دولتی قطع شد، به فکر افتادند که برای امورات شهری به فکر تأمین درآمد باشند تا چرخ شهر از حرکت نیفتد و قادر به ارائۀ خدمات شهری به شهروندان خود باشند.».

..........................................

آقای دکتر، به‌عنوان سؤال اول، فکر می‌کنید مهم‌ترین چالش‌های پیش روی معماری و عمرانی مشهد، در تراز پایتخت معنوی جهان اسلام چیست؟

این سؤال را می‌‌توان در دو بخش تقسیم کرد؛ یکی در سطح کلان‌شهر مشهد و دیگری در سطح وظایف شهرداری شهر مشهد. اگر بخواهیم موضوع را در سطح کلان‌شهر مشهد درنظر بگیریم، باید گفت که شهرها معمولا بازتانبدۀنظام‌های اجتماعی و فرهنگی مردمی است که در آن شهر به‌عنوان شهروند زندگی می‌کنند. به‌عبارتی، تبلور وضعیت اجتماعی و فرهنگی یک شهر را در کالبد یک شهر می‌توان دید. به‌عنوان مثال اگر ولنگاری، بی‌نظمی، اغتشاشات بصری و... در یک منظر شهری موجود است، نشان‌دهندۀ وضعیت لایۀ زیرین شهری است که در این شاخصه‌های بی‌نظمی دیده می‌شود. دراصل این وضعیت شهری مشهد است که چالش‌های شهر مشهد را نشان می‌دهد. اصلی‌ترین چالش مشهد در حوزۀ معماری همین لجام‌گسیختگی و بی‌برنامگی است که در سیمای شهری و معماری شهر مشهد می‌توانید ببینید.

 

راه‌حل اصلاح این اغتشاشات و بی‌نظمی‌های معماری شهر مشهد چیست؟

این معضلات صرفاً راه‌حل کاربردی ندارند. به‌دنبال راه‌حل کاربردی‌بودن برای این مسائل، مانند زخمی است که شما مدام با آن زخم بازی می‌کنید و این راه درمان زخم نیست. اگر بخواهیم درمانی در کالبد شهر ایجاد کنیم، باید هم‌زمان در آن مناسبات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که در آن شهر جاری و ساری است نیز اصلاحات و تغییراتی صورت دهیم. این یکی از اساسی‌ترین چالش‌های شهرسازی و معماری شهر مشهد است که اتفاقاً این معضل به‌نسبت دیگر شهرها خود را بیشتر در شهر مشهد نشان می‌دهد.

بزرگراه طبقاتی صدر نمادی از خطای محاسباتی مدیران شهری

در شرایطی که تهران از مشکلات عمیق ترافیکی و آلودگی های زیست محیطی رنج می برد ، تکیه مدیران بر اجرای پروژه هایی که به خودرومحوری دامن می زند، پایتخت را به بن بست می کشاند. تهران نیز مانند بسیاری از کلان شهرها برای تعدیل کردن مشکل ترافیک باید به سمت توسعه خطوط مترو پیش برود

 

 

 

به گزارش تیترشهر:به گواه کارشناسان و متخصصان شهری ساخت بزرگراه طبقاتی صدر یکی از بزرگترین اشتباهات سال های اخیر توسط مدیریت شهری بوده که از آثار این اشتباه  زندگی شهروندان را از زوایای مختلف تحت الشعاع قرار داده است. به گزارش تیترشهر، درشرایطی که بسیاری از کشورهای دنیا در حال تبدیل اتوبان های طبقانی خود به فضای سبز و محلی برای پیاده روی هستند، در تهران پروژه طبقاتی کردن اتوبان صدر عملیاتی شد. پروژه ای که پرحاشیه و جنجالی که از همان ابتدا انتقادات تند و تیز جامعه کارشناسی را برانگیخت. صاحب نظران همواره نسبت به تبعات این طرح به مدیران شهری وقت هشدارهای لازم را دادند و  نسبت به این تصمیم که بدون انجام مطالعات و تحقیقات لازم عملیاتی شد، اعتراض کردند.

 

چرا که به باور بسیاری در شرایطی که تهران از مشکلات عمیق ترافیکی و آلودگی های زیست محیطی رنج می برد ، تکیه مدیران بر اجرای پروژه هایی که به خودرومحوری دامن می زند، پایتخت را به بن بست می کشاند. تهران نیز مانند بسیاری از کلان شهرها برای تعدیل کردن مشکل ترافیک باید به سمت توسعه خطوط مترو پیش برود و اگر هزینه گزافی که برای طبقاتی کردن اتوبان صدر صرف شد به توسعه مترو اختصاص پیدا می کرد قطعا در شرایط فعلی پایتخت با این حجم از آلودگی هوا، آلودگی صوتی و افزایش ترافیک مواجه نبود. ستون های سرد و بی رنگ  و فضایی که این اتوبان اشغال کرده آرامش بصری را هم از شهروندان سلب کرده است و  باعث شده شهروندانی که در این مسیر رفت و آمد دارند عملا احساس خفگی  کنند.

راهکار وزیر راه‌وشهرسازی برای خانه‌دار شدن دهک‌های پایین جامعه/ تغییرات جدید در انتظار بازار مسکن

صما- در اولویت‌بندی که اخیراً توسط وزیر مسکن و شهرسازی مطرح‌شده چهار گروه در اولویت تأمین مسکن از طرف دولت قرارگرفته‌اند.

به گزارش «صما» نخستین گروه حاشیه‌نشینان با حدود ۱۱ میلیون نفر جمعیت، گروه دوم ساکنان بافت‌های فرسوده با حدود 8 میلیون نفر جمعیت، گروه سوم خانه ‌اولی‌ها و گروه چهارم نیز اقشار کم‌درآمد هستند که باید در بخش مسکن به وضعیت آن‌ها سامان داده شود.

به گفته کارشناسان برای حل معضل هریک از گروه‌های هدف دولت می‌بایست علاوه بر برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و موضعی، به حل ریشه‌ای این معضلات بیندیشد، چراکه اگرچه روند رو به رشد گروه‌های نام‌برده اجتناب‌ناپذیر است اما با اجرای برخی سیاست‌ها و راهکارهای ریشه‌ای، هم می‌توان از حجم آن‌ها تا حد زیادی کم کرد و هم میزان آسیب‌پذیری آن‌ها تا مقدار قابل‌توجهی مرتفع کرد.

به اعتقاد این عده وجه مشترک بین چهار گروهی که وزیر نام‌برده‌اند کم‌توانی و احتمالاً ناتوانی مالی در تأمین مسکن مناسب است. پس فصل مشترک تمام برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات وزارتخانه‌ها و نهادهای ذی‌ربط می‌بایست معطوف به مسائل مالی و حمایتی باشد؛ اما دولت تا چه اندازه می‌تواند برای مسکن بودجه اختصاص دهد.

راهکارهایی برای خانه‌دار کردن

در این خصوص یک کارشناس ساخت‌وساز بابیان اینکه دولت‌ها نه می‌توانند و نه اینکه باید بخواهند بیش از مقدار ضرورت در بخش مسکن هزینه ریالی بکنند. گفت: ابزار حمایتی دولت فقط نقدینگی و تأمین اسکناس نیست.

ایمان رفیعی بابیان مطلب فوق به «صما» گفت: دولت با استفاده از ابزارهای حمایتی غیرمستقیم می‌تواند بیشترین اثرگذاری را داشته باشد.

وی گفت: ابزارهایی مانند قوانین تسهیل‌کننده، تخصیص خطوط اعتباری، کاهش هزینه‌های قانونی و... در مورد گروه‌های یادشده نیز رویه به همین منوال است.

این کارشناس بازار ساخت‌وساز در خصوص حل معضل مسکن حاشیه‌نشینان وزارت مسکن و شهرسازی گفت: این موضوع می‌بایست با همکاری سایر نهادها نظیر وزارت کشور و شهرداری علاوه بر تعیین کاربری و تقسیم مناسب فضاها به بحث تعیین محدوده شهری ورود کنند و حد گسترش را به‌ویژه برای کلان‌شهرها معین نمایند.

احتمال تغییر پایتخت سیاسی کشور

 

عضو ناظر مجلس در شورای ساماندهی مرکز سیاسی و اداری کشور و ساماندهی و تمرکز زدایی از تهران با اشاره به اینکه تهران به عنوان پایتخت سیاسی کشور به قدری بزرگ شده که اگر خدای ناکرده آسیبی به آن وارد شود تبعات جبران ناپذیری برای کل ایران به همراه دارد گفت: از مقام معظم رهبری درخواست شده راهکارهایی در ذیل سیاست‌های کلی نظام برای ساماندهی پایتخت ارائه کنند.

ابوالفضل ابوترابی دبیر دوم کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در گفت وگو با خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز، از کلید خوردن طرح سوال از عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در صحن مجلس خبر داد و گفت: با توجه به اینکه شخص آقای آخوندی دبیر این شورا نیز تلقی می شوند باید گفت متاسفانه این شورا در یک سال و نیم گذشته تشکیل جلسه نداده است، به همین دلیل این موضوع در مجلس مطرح شده است.

وی ادامه داد: موضوع طرح سوال از وزیر راه و شهرسازی مقرر شده تا در نوبت صحن علنی مجلس قرار گیرد و در روزهای آینده آقای آخوندی باید در صحن مجلس حاضر و به این سوال نمایندگان پاسخ دهد.

نماینده مردم نجف آباد تاکید کرد: اگر به هر دلیلی نمایندگان از پاسخ‌های آقای آخوندی وزیر راه و شهرسازی در صحن علنی مجلس قانع نشوند اعضای ناظر مجلس در شورای ساماندهی پایتخت تقاضای اجرای بند 236 آیین‌نامه داخلی مجلس را خواهند داشت.

گفتنی است ماده 236 عنوان دارد که هر گاه حداقل ده‌ نفر از نمایندگان و یا هر کدام از کمیسیون‌ها، عدم رعایت شئونات و نقض یا استنکاف از اجرای قانون یا اجرای ناقص قانون توسط رئیس جمهور و یا وزیر و یا مسؤولان دستگاه‌های زیرمجموعه آنان را اعلام نمایند، موضوع بلافاصله از طریق هیأت رئیسه جهت رسیدگی به کمیسیون ذی‌ربط ارجاع می‌گردد.

ماجرای ساختمان های بزرگ نیمه کاره رها شده در تهران چیست؟

امروز در هر محله از تهران یکی از آن ساختمان های نیمه کاره بزرگ وجود دارد که به حال خود رها و تبدیل شده به پاتق معتادان.

 

به گزارش تیترشهر: در هر محله ای از تهران که قدم میزنیم، ساختمان نیمه تمامی را مشاهده می کنیم که سالهاست به حال خود رها شده است.
ساختمان هایی که مزاحمت های بسیاری را برای اهالی محل از همان ابتدای ساخت تا همین الان بوجود آورده اند. از خاک خوری اهالی محل گرفته تا تهدید جانی که توسط معتادان و اراذل و اوباش ساکن این ساختمان ها می شوند.
متاسفانه تعداد این ساختمان ها کم نیست و به جنوب شهر نیز محدود نمی شوند، در شهرک غرب، خیابان ولیعصر، ولنجک، انقلاب، شوش و ... به راحتی می توان این ساختمان ها را مشاهده کرد.
ساختمان هایی که حالا تبدیل به محل اسکان معتادان، پاتق دزدان و زورگیران و محلی برای خرید و فروش مواد مخدر شده است.
فرقی هم نمیکند که ساختمان های نیمه کاره متروکه چقدر از شهرداری محل فاصله داشته باشد، برای نمونه چند متری شهرداری منطقه 9 ساختمانی به حال خود رها شده و درست روبروی شهرداری منطقه 10 نیز سالهای سال است ساختمانی بتنی به حال خود رها شده است.
 مناطق مرکزی پایتخت؛ دارای بیشترین سازه نیمه کاره

احمد دنیامالی عضو شورای چهارم شهر تهران نیز کمی پیشتر در مصاحبه ای در پاسخ به این سوال که برنامه شهرداری برای ساماندهی ساخت و سازهای ساختمانی نیمه کاره که عمر بیشتر آنها به 20 سال نیز می رسد اظهار داشت: متاسفانه تعداد ساختمان های نیمه کاره مسکونی و تجاری در کلانشهر تهران بسیار رقم قابل توجهی است. همچنین اکثر این سازه ها چنانچه مشکل کاربری داشته بودند، هم اکنون دارای مشکل سازه ای نیز شده اند.

وی در ادامه افزود: مشکلات سازه ای که این ساختمان های نیمه کاره برایشان پیش آمده است، هم مشکل پوسیدگی و تیرآهن ها و مقاومت مصالح پیدا کرده اند که چنانچه مالک خوستار ساخت مجدد آن است، بایستی مقوله مقاومت مصالح و سازه مورد ارزیابی و کارشناسی قرار گیرد.

رئیس کمیسیون عمران و حمل ونقل عمومی شورای چهارم اسلامی شهر تهران با بیان این که اولین شهرداری و شورای شهر برای حل معضل ساختمان های نیمه کاره این است که با مالکین این سازه ها به توافق برسیم خاطرنشان کرد: البته مشکلی که وجود دارد این است که شهرداری به دلیل محدودیت های مالی امکان این را ندارد که با مالکین سازه های نیمه کاره به توافق برسد. از جمله مشکلاتی که سازه های نیمه کاره وجود دارد این است که برخی از آنها مشکل سند دارند و برخی دیگر مشکل مالکین هستند که برخی از آنها مجهول اند.

کلاف درهم تنیده مشکلات پیش روی شهردار

متخصصان شهری و محیط زیست بر این نکته تاکید دارند که هر چقدر از زمان طلایی برای نجات شهر تهران فاصله بگیریم و از آن استفاده نکنیم عملا به شرایط موسوم به غیرقابل بازگشت دچار می شویم . یعنی شرایطی که دیگر امکان ساماندهی و بهبود شرایط وجود ندارد و بسیاری از شهروندان گرفتار یک زندگی فرسایشی می شوند که هر لحظه جان آنها را تهدید می کند.

 

 

 

صبح امروز شهردار تهران با حضور در دفتر کارش به طور رسمی سکان مدیریت کلان تهران را برعهده گرفت. به گزارش تیترشهر، حالا به صورت رسمی، محمد علی نجفی با مدیریت شهری روبه رو است که مشکلاتی انبوه و بحران های مختلفی را در خود جای داده است. از ترافیک و آلودگی هوا گرفته تا معضلات اجتماعی گسترده از جمله تکدی گری، کودکان کار، معتادان رها شده و بی سرپرست و کارتن خوابهای که در سطح شهر زنگ خطر را در خصوص افت شاخص های کیفی زندگی در تهران را به صدا درآورده اند. همه این مسائل انتظارات شهروندان تهرانی را برای اتخاذ سیاست های تاثیرگذار و راهکارهای ضرب العجلی از سوی شهردار بالا برده است.  

 

سختی های زندگی در پایتخت 

جامعه کارشناسی معتقد است تهران به لحاظ شاخص های کیفی زندگی از زوایای مختلف سیر نزولی سریعی را طی می کند. در تهران بالاترین میزان جرم وجنایت رخ می دهد و رتبه اول نزاع در کشور نیز متعلق به این شهر است . همچنین روزانه هزار و 600 پرونده نزاع منجر به جرح در سازمان پزشکی قانونی  تشکیل می‌شود و این یعنی هر ساعت حدود 66 نفر با هم درگیر می‌شوند. بر اساس آخرین آمار، مراجعان نزاع در هفت ماه سال جاری 368 هزار و 434 نفر بودند که از این تعداد مصدوم 255 هزار و 701 نفر مرد و 112 هزار و 733 نفر زن بودند.

از سوی دیگر، آمار فوت بر اثر تصادفات در استان تهران بسیار قابل تامل است.به طوری که در شش ماهه اول سال گذشته، بیشترین فوتی ها با ۳۷/۷ درصد مربوط به فوت عابرین پیاده بوده و این در حالی است که ۲۰درصد کل تصادفات در کشور مربوط به عابرین پیاده بوده است.بعد از عابرین پیاده، موتورسیکلت سواران دومین قربانیان تصادفات رانندگی در تهران هستند به طوری که ۳۲/۸۵درصد از کل فوتی ها در تصادفات شش ماه اول امسال مربوط به این افراد است.

بیشترین  آمار طلاق ونرخ افسردگی  نیز متعلق به تهران است. اما این آمار در شرایطی است که بیشترین دانشگاهها، بهترین بیمارستان و بیشترین تمرکز مراکزفرهنگی  در پایتخت متمرکز است ولی در عین حال بالاترین میزان  جرم و بزهکاری ها را از آن خود کرده است. 

 

ترافیک فرسایشی

سیاست‌ها و اولویت‌های شهرسازی تغییر نمی‌کند

وبلاگ پیروز حناچی- دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری کشور معتقد است اگرچه بنا شده در این دوره از ظرفیت‌های درونشهری برای رونق بخش مسکن استفاده شود، قطعا بافت فرسوده به تنهایی حلال مشکلات نخواهد بود و برای این موضوع باید مطالعات خاص انجام شود.

تین‌نیوز

 دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری کشور معتقد است اگرچه بنا شده در این دوره از ظرفیت‌های درونشهری برای رونق بخش مسکن استفاده شود، قطعا بافت فرسوده به تنهایی حلال مشکلات نخواهد بود و برای این موضوع باید مطالعات خاص انجام شود. پیروز حناچی، معاون شهرسازی وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگو با «حمل‌ونقل» با نگاهی به مشکلات گذشته و دوره کنونی بخش شهرسازی و معماری، می‌گوید نگاه به بخش شهرسازی در این دوره تغییر کرده و در دیدگاه بلندمرتبه‌سازی جزء جدایی‌ناپذیر طرح‌های جامع شهرها نخواهد بود.

 

آقای دکتر! دولت دوازدهم به تازگی شروع به کار کرده است. گرچه این دولت در امتداد دولت یازدهم تعریف می‌شود، به سنت روزنامه‌نگاری ایرانی خوب است به این موضوع پاسخ داده شود که دولت قبل در حوزه مسکن و شهرسازی چه وضعیتی را به دولت جدید تحویل می‌دهد؟

برای پاسخ به این سؤال من هم فکر می‌کنم اگر به سنت مسئولان عمل کنم و ابتدا آنچه را تحویل گرفته‌ایم باز کنم به شفاف شدن آنچه تحویل داده‌ایم کمک می‌کند. در واقع، با استفاده از قیاس می‌توان بهتر دستاوردها و کارنامه را سبک و سنگین کرد. ما وقتی شروع به کار کردیم برای یک دهه مانتیورینگ (نظارت) بر نظام شهرسازی به طور کامل خاموش بود. اساسا شهرسازی جایگاه و موضوعیت خود را در سیستم سیاستگذاری از دست داده بود. بنابراین مسئله‌ای که جناب دکتر آخوندی بنده و همکارانم بر آن تمرکز کردیم، روشن‌کردن سیستم مانتیورینگ و احیای جایگاه شهرسازی بود. نه اینکه همکاران قبلی نمی‌خواستند این کار را بکنند بلکه دولت قبل به مانیتورینگ و برنامه‌ریزی اعتقادی نداشت.

 

ترک عادت یک‌دهه‌ای باید کار سختی باشد. این ترک عادت به چه شکلی انجام شد؟

در گزارش‌هایی که برای دولت و مجموعه سیاستگذاری تهیه کردیم، نشان دادیم بر خلاف دوره‌های گذشته که عنوان می‌شد سد شهرسازی ترک برداشته، در دوره مورد اشاره حوزه شهرسازی به سمتی پیش رفته بود که می‌توان گفت این سد فروریخته است.

یک‌سوم جمعیت ایران «بدمسکن» هستند/با تخریب بافت قدیم مخالفم

وزیر راه و شهرسازی گفت: در کشور ما 19 میلیون بد مسکن وجود دارد که 10 میلیون آن در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند و 9 میلیون در بافت فرسوده سکونت دارند.

به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، عباس آخوندی عصر امروز در جمع خبرنگاران در محل خانه تاریخی امامی کرمان اظهار داشت: ما یک مسأله جدی در ایران داریم که هنوز توسط سیاست‌گذاران مورد توجه قرار نگرفته است و با وجود تلاش همه و اقدامات بزرگ در حوزه‌های مختلف و هزینه‌های زیاد اما نتیجه و محصول نهایی کار راضی کننده نیست و سؤال این است که کجای کار ایراد دارد که رضایت و کیفیت عمومی مردم ارتقا نیافته است.

وزیر راه و شهرسازی گفت: 19 میلیون بد مسکن در کشور داریم که 10 میلیون نفر در حاشیه شهر و 9 میلیون در بافت قدیمی زندگی می‌کنند یعنی یک سوم جمیعت ایران بدمسکن هستند که درمان آن ساده نیست.

آخوندی بیان داشت: حس من این است تا در ایران اجماع پیدا نکنیم، نمی‌توانیم مسأله را رفع کنیم و از نظر من اصلی‌ترین مشکل، نحوه رویایی ما با مفاهیم مدرن است که عمدتا بر نفی گذشته و خلق کار جدید استوار است.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: مدرنیته یک ویژگی دارد که به هرجا می‌رود افراد به دست خود تاریخشان را تخریب می‌کنند.

آخوندی با طرح این سؤال که کرمان شهر کویری است و تابش خورشید را به صورت  زیاد دریافت می‌کند آیا در این شهر خانه‌ای که ساخته می‌شود از  انرژی تابشی خورشید استفاده می‌کند؟ اظهار کرد: ما باید به متن خود برگردیم و جایگاه خود را ببینیم باید به بافت قدیم برگردیم نه اینکه قدیمی زندگی کنیم اما نباید تاریخ خود را فراموش کنیم.

وی گفت: باید اقلیم را باور کنیم در کرمان سقف شیروانی زیاد دیدم اما برایم سؤال بود که چرا با وجود عدم سازگاری این معماری با این اقلیم از این استفاده شده است همین موضوع موجب افزایش مصرف انرژی در کشور میشود و همه اینها به دلیل فراموش کردن اقلیم است.

وزیر راه و شهرسازی اضافه کرد: جدا کردن آدم‌ها به دلیل سکونت آنها در بافت قدیم و جدید اشتباه است و اگر توانستیم در بافت قدیم زندگی مدرن را سازگار کنیم هنر بزرگی کرده‌ایم و با تخریب بافت قدیم مخالفم و منظورم سازگاری است.

آخوندی گفت: در بافت قدیم انسان احساس آشنایی و آرامش می‌کند و امیدوارم این اندیشه برگشت به متن و بافت قدیم مورد قبول همه ما قرار گیرد و این‌گونه می‌توانیم به سمت توسعه پایدار برویم.

تجریش، میدانی جدا افتاده از تهران!

شاید تجریش تنها میدان یا محله ای در تهران باشد که برای رسیدن به آن تنها 2 راه وجود داشته باشد.

 

 

به گزارش تیترشهر: تجریش، نام محله ای قدیمی در تهران است. البته بسیاری آن را فراتر از محله به عنوان یک شهر می شناسند. شاید تغییر نام شورای شهر تهران به شورای شهر تهران، ری و تجریش، گواه همین امر باشد.

تجریش مرکز شهرستان شمیرانات استان تهران است و در منطقهٔ ۱ شهر تهران واقع شده‌است. میدان تجریش که نقطه پایانی خیابان ولیعصر تهران است یکی از مکان‌های تجاری و شلوغ تهران به شمار می‌رود. بازار قدیمی، تکیه بزرگ تجریش و امامزاده صالح از نقاط دیدنی محله تجریش‌اند.

هزار سال پیش تجریش، طجرشت خوانده می‌شد. چنان‌که راوندی مورخ تاریخ در شرح سلطنت طغرل سلجوقی آورده است: «آنگاه سلطان از تبریز به سوی ری رفت تا زفاف به دار الملک باشد. اندک مایه رنج بر وی مستولی شد، به قصران بیرونی، به در ری به دیه طجرشت (تجریش) از جهت خنکی هوا نزول فرمود، چه حرارت هوا بغایت بود (به سال ۴۵۵ ق).»

جالب اینجاست که طغرل در همان تجریش وفات یافت و جنازه اش برای دفن به ری منتقل شد. البته مقبره متبرکه صالح ابن موسی کاظم برادر امام هشتم شیعیان نیز دلیل دیگری بر قدمت این منطقه می‌باشد. زمانی که خبر ولیعهدی برادرش را می‌شنود از عراق راهی ایران می‌شود.

گویا شخصی به نام حسن بهبهانی در پل کرخ که همان کرج امروزیست در تعقیب امامزاده بود که او را در باغ گلشن قریه تجریش در کنار همان درخت چنار کهنسال به شهادت می‌رساند.

اهالی این منطقه به احترام انتصاب وی به ائمه برای وی گنبد و بارگاه می‌سازند.

تجریش دور افتاده از شهر

اما نکته مهم و اساسی در مورد تجریش این است که برای رسیدن به این منطقه از تهران، شهروندان تنها 2 مسیر در مقابل خود می بینند. آنها یا باید از خیابان ولیعصر (عج) تردد کنند یا از خیابان شریعتی.

خیابان شریعتی به میدان قدس می رسد و از آنها به میدان تجریج امتداد پیدا می کند و خیابان ولیعصر (عج) نیز به میدان تجریش ختم می شود.

راه دیگر رسیدن به تجریش از محله نیاوران است و مسیری بسیار دورتر به حساب می آید. به همین علت است که خیابان های منتهی به تجریش در تمامی روزها و ساعات با ترافیک سنگین مواجه هستند.

مشکل «تمرکز» در کلانشهرها و پایتخت

روزنامه اعتماد: پیروز حناچی معاون وزیر راه و شهرسازی و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری کشور

 

این روزها مدیریت شهری در پایتخت و کلانشهرها، در آستانه تحولی اساسی قرار دارد. تغییراتی که می‌طلبد تا مدیران شهری کلانشهرها و به خصوص تهران، اولویت‌هایی را مد‌نظر قرار دهند. اولویت‌هایی که شاید از مهم‌ترین آنها بتوان به تمرکز زدایی در شهرهای بزرگ و به ویژه تهران اشاره کرد.
 
واقعیت این است که کلانشهرهای ما و در راس آنها پایتخت، امروزبا معضلی جدی به نام «تمرکز» جمعیتی و فعالیت مواجهند که تبعات مختلفی را برای آنها به دنبال داشته و دارد. تبعاتی که چالش‌های زیست‌محیطی و کمبود آب از مهم‌ترین آنها تلقی می‌شود و باعث شده تا آب‌های سفره‌های زیرزمینی به سمت کلانشهرها سرازیر شود.
 
به بیانی این تمرکز باعث تشدید آسیب‌پذیری کلانشهرهای ما در مواقع بحرانی و کاهش توان اکولوژیک ناشی از همین تمرکز در آنها و البته تخریب و آلودگی آب، خاک و هوا در این کلانشهرهاست. راه‌حل برون‌رفت از این بحران نیز حرکت به سمت ایجاد «تعادل» منطقه‌ای است که نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلانی است که البته همین سرمایه‌گذاری نیز امروز نه فقط یکی از مشکلات شهرداری‌ها که از معضلات دولت تلقی می‌شود.  
 
در حوزه فرهنگی و اجتماعی نیز کلانشهرهای ما و به خصوص تهران با معضلات فراوانی مواجهند. امروز ما با کلانشهرهایی مواجهیم که هویت محله‌ها کم رنگ و خدشه‌دار شده، احساس تعلق به کوچه، محله و شهر کمرنگ است و مردم در اداره امور شهر مشارکت فعالانه ندارند (شهر ما خانه ما نیست). به عبارتی مردم شهردارها را از خودشان نمی‌دانند.
 
ضمن آنکه ارتباط مردم با اعضای شورای شهر ضعیف است و مردم در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی مشارکت ندارند. در کنار این مسائل ما شاهد آن هستیم که مشکلات اجتماعی حاشیه‌ای در تهران و سایر کلانشهرها به داخل شهر تهران سرازیر می‌شود و شهر از مشکلات حاشیه‌ای تاثیرپذیر شده است.
 
در این بخش نیز شاید بهترین راه‌حل، ایجاد حس مشارکت مردم برای تعیین سرنوشت شهر خودشان باشد. مردم باید بتوانند با مدیران شهری خود ارتباط داشته باشند و چه راهی بهتر از شورای شهر به عنوان حلقه رابط بین مدیران شهری و مردم.
 
از جمله چالش‌های مهم دیگر تهران و سایر کلانشهرها که باید در اولویت مدیران ارشد شهری آنها قرار گیرد، چالش‌های زیست محیطی است. امروز آلودگی ناشی از تردد خودرو‌های شخصی، آلودگی ناشی از کارخانجات، آلودگی ناشی از مصارف خانگی، آلوده و بی‌مصرف شدن آب‌های رود دره‌های تهران، مدیریت زباله‌ها و پسماند، آلودگی صوتی ناشی از تسلط خودرو در همه جا و مصرف بی‌رویه آب و فضای سبز نامناسب برای اقلیم این کلانشهرها از مهم‌ترین چالش‌های شهرهای بزرگ کشور و در راس آنها تهران است.