32 هزار پلاک در پایتخت روی گسل یا در حریم آن قرار دارند

قائم مقام معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران با بیان اینکه حدود 32 هزار پلاک روی گسل یا در حریم آن قرار دارند، گفت: تمامی موارد مربوط به گسل ها و حریم آن ها روی سامانه شهرسازی کاملاً مشخص و بارگذاری شده است و در دستور نقشه هایی که برای مردم صادر می شود، معلوم است که وضعیت ملک از حیث گسل به چه صورت است.

به گزارش ایسنا، تورج فرهادی با اشاره به اینکه گسل های تهران و حریم آن ها توسط ستاد بحران و مرکز مطالعات ژئوتکنیک مشخص و به معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران اعلام شده است، اظهار کرد: تمامی این موارد روی سامانه شهرسازی معاونت پیاده سازی شده است به این معنی که در هر یک از مناطق اگر شهروندان تقاضای ساخت یک پارسل یا پلاک ثبتی را داشته باشند، مشخص است که این پلاک روی گسل یا در حریم آن قرار دارد یا نه.

وی با بیان اینکه در حال حاضر در پایتخت حدود 32 هزار پلاک در حریم یا روی گسل قرار دارند، گفت: تمامی موارد مربوط به گسل ها و حریم آن ها روی سامانه شهرسازی کاملاً مشخص و بارگذاری شده است و در دستور نقشه هایی که برای مردم صادر می شود، معلوم است که وضعیت ملک از حیث گسل به چه صورت است.

قائم مقام معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران تاکید کرد: همچنین، شهروندان با ورود به سامانه طرح تفصیلی می توانند از وضعیت ملک خود از حیث قرار داشتن روی گسل یا در حریم آن مطلع شوند.

ممنوعیت احداث ساختمان های بسیار با اهمیت روی گسل  و حریم آن

فرهادی در ادامه با بیان اینکه در ویرایش آئین نامه 2800 و مبحث ششم مقررات ملی ساختمان مجموعه ای از ضوابط و مقررات برای ساخت املاکی که روی گسل قرار دارند تبیین شده است، گفت: با توجه به حساسیت موضوع قرار شده بود برای این حرایم ضوابط خاص دیگری غیر از آئین نامه های موجود در نظر گرفته شود.

وی با تاکید بر اینکه در گذشته ضوابطی از سوی سازمان مدیریت بحران تدوین شده بود، تصریح کرد: البته ضوابط پیشنهادی به دلایلی مورد قبول سیستم قرار نگرفت. در حال حاضر هم مرکز تحقیقات ساختمان وابسته به وزارت راه و شهرسازی ضوابط خاص طراحی ساختمان روی گسل ها و حریم آن ها را تدوین می کند اگرچه این ضوابط هنوز ابلاغ نشده است.

معماری زلزله ...

از آنجا که ایران یکی از منطقه‌های زلزله‌خیز است و در این رابطه امتحان‌‌های رنج‌آوری را آزموده است، توجه به زلزله لازم و یکی از اهداف اصلی کارشناسان در امر ساخت و ساز می‌باشد. در این راستا، همراهی حوزه‌هایی مانند زلزله‌شناسی و مهندسی سازه با هدف ارتقاء عملکرد سازه‌ها در برابر زلزله و در نتیجه افزایش پایداری و امنیت آن‌ها، در برابر زلزله الزامی است.

به گزارش هم نوا، یکی از دلایل فقدان تسلط و بهره‌مندی در این گستره و تکرار ناگواری‌های یکسان در دوره‌های مختلف، مربوط به انفصال این همگامی است. از آن‌جا که جای خالی معماران در این همگامی احساس می‌شود، شاید با تعیین اثر مهندسان معمار در این فرآیند بتوان قدمی در جهت انجام یک همگامی منسجم برداشت. فقدان تقسیم کار و ارتباط صحیح میان مهندسان معمار، مهندسان عمران و سازه و …. در امر ساخت و ساز نیز یکی دیگر از دشواری‌‌ها است. از دیپلماسی‌های نادرست در گستره دشواری‌ها مربوط به زلزله، می‌توان به فقدان توجه به پیشگیری از وقوع خسارت به جای درمان و جبران خسارت بعد از وقوع حوادث نام برد. کاردانان به هشدار خطرات وارده در اثر زلزله می‌پردازند، بی‌خبر از آنکه تنها آگهی کافی نیست بلکه اندیشیدن به راه‌حل‌های مبارزه با این خطرات و مهم‌تر از آن مهیا کردن تعهدهای اجرایی برای تحقق این راه‌حل‌ها می‌بایست در رأس این تدبیر‌ها قرار گیرد. با اشاره به اثر معماران در طراحی و ساخت بنای مقاوم در برابر زلزله و الگوهای مطرح شده در آن‌ها شاید بتوان گامی در جهت رفع کاستی‌های موجود برداشت.

در این راستا، برقراری ارتباط میان معماران و مهندسین عمران و سازه موجب ارتقاء و رشد طراحی بر اساس اصول مقاوم در برابر زلزله خواهد شد. زمانیکه جایگاه معماران و دیگر کارشناسان در فرآیند ساخت و ساز مشخص شود و دانش آنان بهنگام شده و تعهد تحقق آن دانش نیز حضور داشته باشد، می‌توان شاهد کیفیت چگونگی ساخت و ساز بود. عملکرد نادرست سازمان‌هایی مانند شهرداری‌ها، فرآیند نادرست تهیه نقشه‌های اجرایی و عدم کنترل بر کیفیت نتایج مندرج در نقشه‌ها از سوی شهرداری‌ها، عدم جلوگیری از خلاف‌هایی که سازندگان و ….

در حین اجرای ساختمان انجام می‌دهند، اجرای ساختمان به روش‌های غیر اصولی و عدم کنترل مناسب بر فرآیند ساخت و ساز، سطح کم‌بها کیفیت مصالح ساختمانی، وجود قوانین نادرست و گمراه‌کننده در زمینه طراحی، عدم آگاهی و تسلط کافی مهندسان معمار به مسائل زلزله و در نتیجه طراحی و ساخت بناهایی با مقاومت بسیار ضعیف در برابر آن، عدم تسلط و اعتقاد کافی مهندسان سازه در زمینه الزامات فضایی و فرمی بکارگرفته در طراحی معماری و در نتیجه عدم هماهنگی و همکاری لازم و مناسب میان مهندسان معمار و مهندسان عمران و سازه در طراحی و ساخت بناهای مقاوم در برابر زلزله در ارتقاء ایمنی ساختمان در برابر زلزله نقش بسزایی دارند.

در فرآیند طراحی، از ایده اولیه تا طراحی جزئیات اجرایی حضور ملاحظات سازه‌ای جهت طراحی و ساخت مقاوم در برابر زلزله ضروری است و نمی‌توان توقع داشت که در یک طرح مقاوم در برابر زلزله فرآیند طراحی معماری جدای از فرآیند طراحی سازه‌ صورت گرفته و انتخاب سیستم سازه پس از اتمام طراحی معماری انجام گرفته است. فرآیند طراحی معماری و طراحی سازه در راستای هم بوده و هیچ‌یک بدون دیگری به هدف نهایی خود دست نمی‌یابند. در حقیقت فرم و سازه و به تبع آن مهندس معمار و مهندس عمران و سازه از یکدیگر نمی‌توانند جدا باشد بلکه آنان پیوندی عمیق جهت خلق اثری با کیفیت دارند. از جمله رسالت‌های معماران در این رابطه، بررسی و سنجش سریع بناهای خسارت دیده، همکاری در بازسازی و فراگیری نکات تخصصی- تجربی از زمین‌لرزه‌ها با بازدید از آنان است.

تکذیب احتمال فعالیت همزمان سه گسل در تهران !

خبرگزاری فارس: رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران گفت: مثلا وقتی می‌گوییم اگر 3 گسل تهران همزمان فعال شوند، تعدادی جان خود را از دست می‌دهند، اما این را باید در نظر بگیریم که احتمال فعال شدن همزمان این گسل‌ها تقریباً نزدیک به صفر است.

 احمد صادقی در بازدید اعضای شورای شهر از مراکز درگیر با زلزله در ستاد مرکزی مدیریت بحران و  سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه در سال 1394، از جایکا خواستیم که طرح های قبلی خود در تهران را به روز کند، گفت: مقرر شده تا در خردادماه سال 98 جایکا خروجی های اولیه این تحقیقات را به ما ارائه دهد.

وی در ادامه تصریح کرد: براساس مطالعات 50 پروژه تعریف شده تا بتوانیم به کاهش 90 درصدی خسارات ناشی از زلزله برسیم. 15 پروژه از 50 پروژه را اولویت‌دار کرده ایم که تعدادی از آنها انجام شده اند و تعدادی هم در نوبت قرار دارند.

صادقی محور اصلی این پروژه‌ها را مقاوم‌سازی دانست و گفت: این امر خارج از توانایی و ظرفیت یک دستگاه است که در کنار مقاوم‌سازی بافت فرسوده، سیستم آموزش و هشدار و مرکز فرماندهی هم جزو همان 15 پروژه اولویت‌دار است.

باید 50 دستگاه شتاب نگار داشته باشیم اما تنها 14 دستگاه در اختیار داریم

رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران خاطرنشان کرد: از جمله این 15 پروژه ساخت همین مرکز فرماندهی مدیریت بحران است که در سال 1387 به بهره‌برداری رسید و از جمله این سامانه‌ها ارتباط با مراکز رسمی اعلام و رصد و پایش موقعیت، همچون مرکز ژئوفیزیک تهران است.

وی با بیان اینکه به صورت آنلاین با هواشناسی در ارتباط هستیم، عنوان کرد: در حال حاضر به منظور بررسی وضعیت از سازمان‌های مختلف هشدارها را دریافت می‌کنیم.

صادقی تخلیه تهران در شرایط ضروری را جزو وظایف و امکانات مرکز مدیریت بحران برشمرد و گفت: ما براساس برنامه پنجم باید 50 دستگاه شتاب‌نگار در تهران داشته باشیم که متاسفانه بیشتر از 14 عدد در اختیار نداریم.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران ادامه داد: سیستم هوشمند پیش‌بینی و هشدار سریع این قابلیت را دارد که اگر سنسورها و دستگاه‌های آن به اندازه کافی در سطح شهر وجود داشته باشند تا قبل از 10 ثانیه در سطح شهر به مردم اطلاع دهد، این هشدار از طریق پیامک یا بلندگوهای سطح شهر خواهد بود.

باید 56 سیستم روی گسل های تهران قرار گیرد

به گفته صادقی، در حال حاضر فقط یک نمونه از این سیستم روی گسل مشا قرار دارد، این درحالی است که باید 56 سیستم روی گسل های سطح شهر قرار گیرد.

«سامانه هشدار سریع در زمان زلزله» اختراع شد

خبرگزاری تسنیم: یک فعال فناور در زمینه ساخت دستگاه لرزه‌نگار گفت: قابلیت هشدار سریع از ۴.۵ تا ۲۲ ثانیه از زمان وقوع زلزله در کانون را برای سایر نقاط واقع در شعاع مورد نظر طراحی کرده‌ایم و به‌زودی سامانه مدیریت بحرانمان نیز رونمایی می‌شود.

 

علی سیف‌پور با اشاره به پیشگامی این شرکت فناور در طراحی و تولید سیستمهای ثبت‌کننده دیجیتال ژئوفیزیکی در کشور  اظهار کرد: ایده و هدف اولیه راه‌اندازی این شرکت تأمین تجهیزات زلزله‌نگاری در داخل کشور بوده که در طی سالیان اخیر با همه مشکلات موجود، سعی داشتیم تا در این راه حرکت کنیم.

این فعال فناور با اشاره به زلزله‌های اخیری که در کشور اتفاق افتاد و توان دستگاه لرزه‌نگاری این شرکت در مدلسازی و احیانا پیش‌بینی لرزه‌های بعدی تصریح کرد: از جمله موضوعاتی که در دستگاه لرزه‌نگاری ما ابداع شده، پایش سلامت سازه پس از وقوع زلزله است؛ به گونه‌ای که فرضا اگر ساختمانهای کرمانشاه صدمه دیده باشد به صاحب آن گفته می‌شود که سازه امکان بهره‌برداری مجدد را دارد یا خیر.

وی افزود: همچنین سامانه هشدار سریع را نیز برای نخستین بار طراحی کرده‌ایم که تا چند ثانیه بعد از وقوع زلزله در کانون، می‌تواند تا شعاع مشخصی را از احتمال وقوع موج مخرب مطلع کند.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان لرزه‌نگار با بیان اینکه وقوع زلزله با دو موج P و S همراه است که یکی با فاصله کمی دیرتر از دیگری به وقوع می‌پیوندد، ابراز کرد: نحوه کار سامانه هشدار سریع ما به این گونه است که از فاصله 20 کیلومتری بعد از وقوع زلزله در کانون، می‌توانیم به مدت 4.5 تا 22 ثانیه در فاصله 70 کیلومتری، هشدار سریع را فعال کنیم.

وی افزود: با این تکنولوژی می‌توانیم قبل از رسیدن موج مخرب، هشدارهای لازم را برای مردم در ساختمانها فعال کنیم تا همه بتوانند از جاهای مسقف خارج شوند.

این فعال فناور با تأکید بر اینکه دستگاه ساخته شده ما نمونه دیگری ندارد و از 20 سال پیش در این بخش فعال هستیم، درباره اینکه چرا مسئولان دستاوردهای ایرانی را جدی نگرفته و از آنها در بخشهای اجرایی استفاده نمی‌کنند، گفت: متأسفانه با توجه به زلزله‌های اخیر، کمی فعالیتهای ما پررنگ شد و از آن سو که متولی این بخش همواره کشوری است، موجب شده تا مدیران اجرایی به معاملات خارجی راغب‌تر باشند.

آمادگی علمی راه حل مقابله با بحران ها / زلزله ای که هوا را آلوده می کند!

به گزارش تیتر شهر؛ برای اداره جامعه، امروزه باید دانش علمی را مورد استفاده داد تا بتوانیم به توسعه دست یابیم. نگاه علمی به مجموعه های مختلف در سیستم مدیریت شهری نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ زیرا شهر به مثابه موجود زنده، با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند که حل آن انرژی زیادی از مردم و متولیان امر خواهد گرفت. در صورت استفاده از راهکارهای علمی در شهر به تبع مقابله با بحران ها قابل پیش بینی تر خواهد بود. امری که در گذشته به دست فراموشی سپرده شده است. چنان چه این نگاه علمی از زندگی ما حذف شود با مسائل زیادی مواجه خواهیم شد.

به عنوان نمونه با افزایش خودروهای شخصی، معضلی به نام معضل ترافیک در کلانشهرها و شهرستان‌های بزرگ و پر جمعیت مشاهده می‌شود که این ترافیک ناشی از عدم برنامه‌ریزی صحیح و نداشتن نگاه علمی در مدیریت شهری است. اما چنان چه نگاه علمی زیر نظر مجموعه های مشخص وجود داشته باشد اساسا معضلی با نام گره های ترافیکی محلی از اعراب نخواهد داشت.

 بر این اساس مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه و نظارت شورای شهر تهران در حاشیه بازدید از پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله به اهمیت نگاه مدیریتی در سیستم مدیریت شهری و پیشبرد پروژه ها اشاره کرد. وی پس از بازدید از پژوهشگاه زلزله شناسی در این ارتباط گفت: پژوهشگاه زلزله شناسی مجموعه بزرگی است که شامل 4 پژوهشکده است و یک آزمایشگاه پیشرفته دارد.  امکانات بسیار خوبی در این مجموعه وجود دارد که در صورت حمایت می تواند خدمات بسیار خوبی به مردم و جامعه بدهد. 

فراهانی بیان کرد: آزمایشگاه زلزله شناسی می تواند در خصوص تست انواع سازه های صنعتی کمک کند؛ از این رو پروژه های وزارت نیرو، سد ها، پالایشگاه ها و... می توانند از خدمات این آزمایشگاه استفاده کنند تا ببینند سازه هایی که ساخته می شود و یا وجود دارد تا چه میزان استحکام در برابر زلزله را دارد.

عضو شورای شهر تهران بیان کرد:  فرض کنید اگر پالایشگاه تهران در حال فعالیت باشد و زلزله ای در آن جا اتفاق بیفتد، خدایی نکرده قسمت آیزوماکس پالایشگاه آسیب ببیند فاجعه ای در منطقه ری ما رخ می دهد و نه تنها کل پالایشگاه بلکه شهر ری و در ابعاد بزرگ آتش سوزی اتفاق می افتد. اما اگر از طریق تست های مختلف بررسی شود می تواند آسیب ها کاهش یابد؛ همچنین بررسی مقاومت سد ها برای جلوگیری از سیل در زمان زلزله توسط این آزمایشگاه ها لحاظ می شود که نیاز به توجه جدی دارد.

وی ادامه داد: اگر ما خواهان حاکمیت علمی در جامعه هستیم باید به این موضوع ها بها بدهیم. حضور اعضای شورای پنجم در این مکان این پیام جدی را دارد که ما باید بیش از گذشته به مدیریت علمی بها بدهیم. اگر از واقعه ای مانند زلزله در تهران نگران هستیم باید لوازم مدیریت، پیش بینی و آمادگی در برابر آن بر اساس نظرات علمی دانشمندان و صاحبنظران خودمان داشته باشیم. 

رئیس کمیته بودجه ونظارت شورای شهر تهران بیان کرد:  مدیریت شهری و شهرداری باید کاملا هماهنگ با مراکز علمی و پژوهشگاه عمل کنند؛ از این رو تسهیلات لازم را در اختیار پژوهشگاه قرار دهند.

پس لرزه منطقه ملارد، انرژی زمین را آزاد کرد / ارتباط گرمای هوا و وقوع زلزله مبنای علمی ندارد

رئیس بخش زلزله ‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: پس لرزه 4.2 ریشتری شب گذشته در منطقه ملارد، انرژی زمین را آغاز و بخش قابل توجهی از نگرانی ها را برطرف کرد.

 

علی بیت اللهی روز چهارشنبه با اشاره به این مطلب که زلزله 4.2 ریشتری بامداد امروز، پس ‌لرزه زلزله 5.2 ریشتری هفته گذشته تهران و البرز است، تداوم فعالیت گسل زلزله غرب تهران را یادآور شد.

 

وی افزود: در پس‌لرزه‌هایی که بعد از زلزله ای که اصلی است رخ می‌دهد، بر اساس منطق و علم زلزله‌شناسی باید پس‌لرزه‌ای با نیم تا یک ریشتر از زلزله اصلی رخ دهد و به این ترتیب انرژی آزادشده زمین تخلیه شود که در زلزله 5.2 ریشتری تهران و البرز این مورد را شاهد نبودیم و عموماً پس‌لرزه‌های با فاصله 2 تا 3ریشتر ثبت شده بود که پس‌لرزه شب گذشته تا حد قابل ‌توجهی نگرانی ما را برطرف کرد.

 

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی همچنین خاطرنشان کرد: پس لرزه شب گذشته با بزرگای 4.2 دقیقاً روی موقعیت زلزله 5.2 ریشتری رخ داد و اینکه زلزله 4.2 ریشتری شب گذشته پس لرزه، زلزله 5.2 ریشتری است را تقویت کرد.

 

وی ادامه داد: زلزله 4.2 بامداد 6 دی ماه دقیقاً روی زلزله 5.2 شامگاه 29 آذرماه منطبق می‌شود و نیروی همان منطقه (زون) است و در همان بازه زمانی قرار می‌گیرد، بنابراین به طور قاطع می توان گفت پس‌لرزه است.

** تاکید بر خطر بالقوه زلزله و دائمی بودن آن در اقصی نقاط کشور

 

بیت‌اللهی تصریح کرد: اینکه پیش‌بینی کنیم این پس‌لرزه، آغاز فعالیت گسل شمال تهران بوده و ممکن است زلزله بزرگ‌تری اتفاق بیفتد، سخنی بر مبنای مشاهدات علمی نخواهد بود و از طرفی اینکه گفته شود با وقوع این زلزله، بروز زلزله‌ای با بزرگای بیش از 4 و 5 ریشتر قابل تصور نیست، صحیح نبوده و مورد تایید نیست.

 

رئیس بخش زلزله‌ شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در ادامه گفت: آنچه که ما اعلام می‌کنیم این است که همه متوجه شدند خطر بالقوه زلزله در اقصی نقاط کشور امری دائمی و مستمر است.

 

وی یادآورشد: احتمال خطر را همه می‌دانیم و بر اساس آن نیز باید برنامه‌های ساخت و ساز و توسعه ای را در دستور کار قرار دهیم. همچنین، مسئولان باید با مشاهده چنین زلزله‌های خفیفی که در واقع مانور زلزله محسوب می‌شود رویکردهای صحیح و اجرایی اتخاذ کرده و در اینکار سرمایه‌گذاری کنند تا خطرات را به حداقل برسانند.

 

نخستین زمین لرزه در منطقه ملارد واقع در مرز استان های تهران و البرز به قدرت 5.2 ریشتر شامگاه 29 آذرماه به وقوع پیوست.

 

بامداد امروز در ساعت 54 دقیقه و 33 ثانیه زمین لرزه ای به بزرگی 4.2 ریشتر استان های تهران و البرز را لرزاند.

 

در این مدت یک هفته ای چندین پس لرزه استان های تهران البرز را لرزانده و حتی در استان های قزوین و قم نیز احساس شده است.

زندگی با آرامش در تهران لرزه خیز ، به بهانه روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی؛

---

امروز ؛ ششم دی ماه سالروز وقوع زلزله دردناک بم  است. روزی که از همان تاریخ به نام روز ملی ایمنی در برابر زلزله نام گذاری شد. ضمن آرزوی شادی روح تمامی هموطنان از دست رفته، مروری بر دغدغه ای به نام زلزله خالی از لطف نیست. اول اینکه، این یک حقیقت مبرهن است که ایران روی نوار زلزله قرارگرفته و شهر تهران هم به واسطه وجود گسل های متعدد از نقاط لرزه خیر کشور  است. توجه به این واقعیت هم مهم است که در دنیا هیچ سیستمی قادر نیست به صورت قطعی و دقیق زمان وقوع زلزله را تشخیص دهد اما ذکر این نکته مهم است که با بررسی دقیق بر روی گسل ها و رصد دقیق فعل و انفعالات آن ها می توان به میزان خطر پی برد.

شهر تهران با وسعت حدود 730 کیلومتر مربع و جمعیت حدود هشت ونیم میلیون نفر و استان تهران با وسعت حدود  13.000 کیلومتر مربع و جمعیت حدود 13 میلیون نفر از نقاط جمعیتی پرتراکم محسوب می شود. تهران شامل تعداد 950.000 پارسل (قطعه) است که تعداد 200.846 پارسل آن به مساحت حدود 3 هزار و 268 هکتار در بافت فرسوده قرار گرفته که تقریباً 22 درصد از کل قطعات شهر را شامل می شود. این بافت هر سه ویژگی ریزدانگی ، نفوذ ناپذیری و ناپایداری را تواماً دارد و اگر صرفاً شاخصه ناپایداری را ملاک قرار دهیم مساحت این بافت ها به 14 هزار و 792 هکتار افزایش می یابد که 43 درصد شهر تهران را شامل خواهد شد. توزیع بافت فرسوده نیز در شهر همگون نیست به طوری که هفت منطقه تهران شامل مناطق 12،11،10،15،14،7و17 مساحتی بالغ به 2 هزار و 350 هکتار معادل 72 درصد بافت فرسوده را در خود جای داده اند. بیشترین مساحت بافت فرسوده در بین مناطق در منطقه 12 با 593 هکتار و بیشترین درصد فرسودگی در بین مناطق در منطقه 10 با 52.3 درصد فرسودگی  است.

این آمار زنگ خطری است که باید تمامی مدیران مسئول را نسبت به این رویداد طبیعی حساس تر کند . البته در این میان ارتقاء سطح اطلاعات عمومی و فرهنگ رفتاری مردم در مواجهه به این واقعیت نیز سهم مهمی در کاهش آثار و پیامدهای مخرب زلزله خواهد داشت .

خوشبختانه بیش از دو دهه است که با تنظیم مقررات ملی ساختمان و الزامی شدن استاندارد 2 هزار و 800 (آیین نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله) سعی شده ساختمان ها را از لحاظ تاب آوری آماده این رخداد کرد. براساس این استاندارد (آیین نامه 2800 ساختمان) ساختمان ها در چهار گروه تقسیم بندی شده اند.

گروه 1: «ساختمان های با اهمیت خیلی زیاد» که استفاده از آن ها در نجات و امداد موثر است .(ساختمان ها و تاسیساتی که خرابی آن ها موجب انتشار گسترده مواد سمی و مضر در کوتاه مدت و دراز مدت برای محیط زیست می شود)

گروه 2: «ساختمان های با اهمیت زیاد» که خرابی آن ها موجب تلفات زیاد می شود مانند مدارس، مساجد و ...

گروه 3: «ساختمان های با اهمیت متوسط» نظیر ساختمان های اداری و تجاری

گروه4: «ساختمان های با اهمیت کم» که با خسارت نسبتاً کم ارزیابی می شوند مانند انبارهای کشاورزی، ساختمان های موقت که مدت بهره برداری ازآن ها کم تر از 2 سال است.

کاهش چشمگیر پیامدهای زلزله به دنبال رعایت استانداردهای شهرسازی و آموزش همگانی از پیامدها

معاون اجتماعی وزیر بهداشت گفت: زلزله از جمله مسایلی است که رعایت استانداردهای جهانی ساخت و ساز و شهرسازی، فرهنگ‌سازی و آموزش همگانی می‌تواند به طور چشمگیری از مخاطرات و پیامدهای ویرانگر آن بکاهد.

به گزارش ایسنا و بنابر اعلام روابط عمومی معاونت اجتماعی وزارت بهداشت، دکتر سیدمحمدهادی ایازی در پیامی به مناسبت روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی، آورده است: «چگونگی مواجهه جوامع انسانی با آثار و بلایای طبیعی، نقشی تعیین‌کننده در کاهش یا افزایش اثرات ویرانگر آن‌ها دارد. این مساله را به خوبی در مقایسه‌ای گذرا میان ویرانی‌ها، مرگ و میر و پیامدهای خواسته و ناخواسته زلزله در کشور ما با بسیاری از کشورهای زلزله‌خیز جهان می‌توان دید.

بر پایه پژوهش‌ها و آمارهای جهانی و مشاهدات ملی، حداکثر ۲۵ درصد سلامت مردم تحت تولیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار دارد و ۷۵ درصد باقی‌مانده شامل مولفه‌های اجتماعی موثر بر سلامت می‌شوند که نیازمند همکاری و هماهنگی میان‌بخشی و برون‌بخشی و پذیرش مسوولیت از سوی دستگاه‌ها و نهادهای مسوول در هر زمینه است. در حقیقت بخش عظیمی از بار نظام سلامت به دلیل کمبود و کاستی‌های بخش‌های دیگر جامعه به آن تحمیل می‌شود؛ مانند آلودگی‌های زیست‌محیطی و در راس آن‌ها آلودگی هوا و ریزگردها، حوادث و پیش‌آمدهای جاده‌ای و مرگ و میر و معلولیت‌های مترتب بر آن‌ها که بیشتر ناشی از رعایت نکردن ایمنی و استانداردهای لازم در راه‌سازی و تولید خودروها تا عدم آموزش و فرهنگ‌سازی لازم در این زمینه است. این‌ها و بسیاری از مسایل دیگر شامل همان کمبود و کاستی‌هایی است که اثرات سنگین آن گریبان‌گیر نظام سلامت شده‌اند و هزینه‌های زیادی را بر آن و جامعه تحمیل کرده‌اند.

زلزله نیز از جمله مسایلی است که رعایت استانداردهای جهانی ساخت و ساز و شهرسازی، فرهنگ‌سازی و آموزش همگانی می‌تواند به طور چشمگیری از مخاطرات و پیامدهای ویرانگر آن -که البته افسردگی و بیماری‌های روانی و مسایل و مشکلات اجتماعی پس از روزهای بحران به مراتب سخت‌تر و بدتر است- بکاهد و آن را نزدیک به صفر برساند. کشور ما از جمله کشورهایی است که در پهنه گسترده خود با گسل‌های پرشمار و بزرگی در گوشه گوشه خود مواجه است و در همین سده اخیر زلزله‌های ویرانگر و بزرگی چون لار، طبس، بویین‌زهرا، رودبار و منجیل، بم، اهر و ورزقان را از سر گذرانده. در همین دو دهه ۸۰ و ۹۰ خورشیدی این تفاوت به خوبی میان زلزله بم و آثار آن تا زلزله امسال کرمانشاه و زمین‌لرزه‌های ریز و درشت جاری کرمان به خوبی قابل مشاهده و لمس است.

نوع برخورد، ایمن‌سازی و آمادگی در برابر هر کدام، موجب تفاوتی فاحش در میزان اثرات مخرب و مرگ و میر ناشی از هر کدام شده است.

امیدواریم امروز که روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی نامیده شده است، بویژه در این ایام پرزلزله، تلنگر و آغازگاهی باشد برای پذیرش مسوولیت از سوی دستگاه‌ها و اجتماع در راستای ایمن‌تر شدن و کاهش اثرات بلایا.»

برداشت بی رویه آب های زیر زمینی و احتمال خطر زلزله

به گزارش تیتر شهر؛ در هفته گذشته زمین لرزه ای به بزرگی 2/5 ریشتر تهران را لرزاند. تهرانیان با توجه به پیش بینی زمین لرزه بزرگ تهران،  شب را در پارک ها و بوستان ها گذراندند و دیگر به خانه های خود اعتماد نداشتند. در این راستا شایعاتی شکل گرفت که اضطراب بروز زمین لرزه بزرگ تهران را شدت بخشید. یکی از این شایعات شاید این باشد که گرمای چند روزه هوا، پیش زمینه بروز زلزله بزرگ تهران است و دیگر اینکه زمین لرزه ی رخ داده سبب جلوگیری از زلزله آینده تهران شده است. امری که باید مورد توجه قرار داد و با کارشناسان به بحث و گفتگو نشست. 

در این راستا مهدی زارع؛ مدیر گروه و استاد زلزله شناسی مهندسی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در پاسخ به شایعه اول مبنی بر گرمای چند روز اخیر گفت: آن چه این روزها عنوان می شود مبنی بر اینکه گرم شدن هوا به صورت تغییرات جوی ارتباطی با زلزله دارد، مستندات علمی ندارد اما تغییرات اقلیمی در سطح کلان و در دراز مدت بحث دیگری است که می توان مورد توجه قرار داد.

وی افزود: این بدین معنا نیست که در روزهای اخیر شاهد جبهه هوای گرم  بودیم سببی برای امر زلزله است؛ اساسا این دو مقوله ارتباطی به هم ندارد.

زارع با اشاره به گرمایش کره زمین بیان کرد:  تغییرات اقلیمی در بازه 100 ساله رخ می دهد که از این سو با گرم شدن 2.5 تا 3 درجه هوا مواجه خواهیم شد که ممکن است سبب آثاری روی گسل ها باشیم اما از آن مهم تر برداشت بی رویه آب های زیر زمین است که در ایران سال های گذشته رخ داده است و این امر همان خشکسالی است.

این استاد زلزله شناسی خاطر نشان شد:. احتمال بروز این رخداد در مکان هایی مانند دشت تهران، کرمان، مشهد، آذربایجان و سمنان بیش از سایر مناطق است. اگر گسل فعال از مناطقی که این برداشت ها رخ داده عبور کند سبب تحریک گسل ها و در پی آن بروز زلزله خواهد شد.

زارع در پاسخ به این سوال که زلزله روزهای گذشته ارتباطی با گسل فعال تهران دارد یا خیر، گفت: زمین لرزه ای که در روزهای گذشته رخ داد در جنوب کرج و در مجاورت گسل شمال تهران بوده است؛ اما زلزله ای که در تهران پیش بینی شده مربوط به گسل شمال تهران است و زلزله پیش آمده ربطی به گسل شمال تهران نداشته است. 

وی در پاسخ به این سوال که اساسا آزاد شدن انرژی از گسل ها که در روزهای قبل رخ داد سبب کاهش خطر زلزله بزرگ تهران خواهد شد یا خیر، گفت: این تکانه از نظر من نه تنها موجب کاهش خطر زلزله بزرگ تهران نشده و نخواهد شد بلکه چه بسا بتواند سبب تحریک این گسلها بشود. تضمینیوجود ندارد آزاد شدن انرژی از این گسل سبب رها شدن انرژی شود .

تشریح دلایل زلزله‌های اخیر در پوسته فلات ایران/ تداوم کوه‌زایی زاگرس و البرز به دلیل حرکت‌های درونی زمین/ وضعیت لرزه‌‌خیزی تهران زرد شد

  رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه؛ مسکن و شهرسازی، درباره علل زلزله‌های اخیر کشور که با وسعت، شدت و فراوان غیرقابل انتظار در حال رخ دادن است، گفت: فعالیت گسل‌ها به دلیل نیروها و تنش‌های تکنوتیکی (زمین‌ساخت صفحه‌ای) است، که در اصطلاح علمی، صفحات عربستان و صفحات هند در حال فشار و حرکت به سمت فلات ایران هستند و آن را تحت فشار قرار می‌دهند و علت کوه‌زایی زاگرس و البرز نیز همین حرکت‌های درونی زمین و فشارهایی است که به کل پوسته ایران وارد می‌شود.

علی بیت‌اللهی رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در بیان جزئیات جلسه‌ای که با شرکت وی و محمد شکرچی‌زاده رئیس مرکز، (۲ دی‌ماه) در ستاد بحران شهرداری تهران به ریاست محمدعلی نجفی برگزار شد به ارائه نکاتی پرداخت.

در ابتدا بیت‌اللهی بر جایگاه آموزش های عمومی تاکید کرد و گفت: راهکارهایی برای عموم شهروندان از جمله آموزش‌های عمومی برای آمادگی در هنگام زلزله از طریق رسانه ملی، انجام مانورها، آشنایی مردم برای خروج از مناطق مسکونی و یافتن مکان‌های امنی برای اسکان اضطراری که به صورت نقشه‌های رنگی تهیه شده و از سوی شهرداری تهران و ستاد بحران در اختیار مردم قرار  می‌گیرد، از جمله تصمیماتی بود که در جلسه فوق در مورد آن جمع‌بندی نهایی صورت گرفت.  

وی همچنین گفت: هم‌اکنون وضعیت بحرانی و خطرآفرین پایتخت از نظر زلزله و لرزه‌خیزی از وضعیت قرمز یا بحران به وضعیت زرد رسیده است.

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی همچنین خاطرنشان کرد: مقرر شد که وضعیت قرمز که برای آماده باش ۱۰۰ درصدی است به آماده باش کامل به دلیل جلوگیری از خستگی و فرسایش نیروهای امدادی و همین طور یک نوع حالت آرامش که مورد نیاز جامعه است تنزل یابد و هم اکنون وضعیت لرزه‌خیزی تهران و آماده باش نیروهای امدادی زرد اعلام شده است.

بیت‌اللهی با تاکید بر این مطلب که زلزله قابل پیش‌بینی نیست و داده‌ها و آمار و روند پس‌لرزه‌ها ملاک تخمین آینده زلزله احتمالی است، گفت: روند پس‌لرزه‌ها و داده‌های دستگاه‌های شتاب‌نگار و لرزه‌نگار نشان می‌دهد که در منطقه حالت سکون و آرامش نسبی برقرار شده است. همچنین با توجه به آنکه از روز گذشته پس‌لرزه‌ای در منطقه رخ نداده است، این احتمال داده می‌شود که آرامش نسبی برقرار شود. اما باز تاکید می‌کنم که واقعا پیش بینی مطلق وجود ندارد و ما براساس داده‌های موجود اظهار نظر می‌کنیم.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که دلایل زلزله‌های پشت سر هم و بدون وقفه که عموما با پس لرزه‌های فراوانی نیز به همراه دارند و تقریبا در کشور پراکنده شده‌اند، چه می‌تواند باشد؟ و با توجه به آنکه پیش‌تر با آمدن یک زلزله در یک منطقه برای سایر مناطق به نوعی مصونیت به وجود می‌آمد، گفت: از زلزله منجیل و رودبار که سال ۶۹ رخ داد تا حال حاضر که برای اغلب زلزله‌های رخ داده، گزارش تهیه و روند رخداد پس‌لرزه‌ها و زلزله‌های مختلف را موردتوجه قرار دادیم به واقع برای بنده نیز این تنش و این جنبش زمین که ما آثار و علائم آن را به صورت زلزله های بزرگ، متوسط و کوچک در اقصا نقاط کشور را می‌بینیم جای شگفتی دارد و این وضعیت را تاکنون شاهد نبودم.

این استاد زلزله‌شناسی کشور، ادامه داد: ویژگی زلزله‌های اخیر، ناپایداری، وسعت فراوان و توزیع مکانی گسترده است. در مجموع واقعیتی که وجود دارد این است که بعد از چند سال سکون و آرامش نسبی لرزه‌ای در کشور، فعالیت گسل‌ها به دلیل نیروها و تنش‌های تکنوتیکی (زمین‌ساخت صفحه‌ای) فعال شده‌اند.

وی افزود: اصطلاحا می‌گوییم که صفحات عربستان و صفحات هند در حال فشار و حرکت به سمت فلات ایران هستند و فلات ایران را تحت‌فشار قرار می‌دهند که علت کوه‌زایی زاگرس و البرز نیز همین حرکت‌های درونی زمین و فشارهایی است که به کل پوسته ایران وارد می‌شود.

بیت‌اللهی گفت: پس از چندین سال سکون نسبی در زمینه فعالیت گسل ها و لرزه خیزی، زلزله کرمانشاه با بزرگای ۷.۳ که در حدود دو ماه گذشته رخ داد و پس‌لرزه‌های فراوانی را نیز داشت ما شاهد ۳ زلزله بزرگ در هجدک کرمان، کوهبنان کرمان و لنگرود بودیم.

وی یادآور شد: طی ۲۰ سال گذشته تا قبل از زلزله چهارشنبه شب (۲۹ آذرماه) در استان البرز حدود ۱۰۰ زلزله ثبت شده بود. اما ظرف دو ماه اخیر که مصادف با زلزله کرمانشاه است و چند روز قبل از آن، تاکنون بیش از ۵۰ زلزله در منطقه کرج،ملارد و مارلیک ثبت شده که نشان می دهد بالاخره منطقه از نظر بی هنجاری و جنبش لرزه ای فعالیت بیشتری را از خود نشان می‌دهد. این امر در کشور در نقاط مختلف کشور محسوس است و دلیل‌اش نیز خصلت‌ لرزه زمین ساختی کل کشور ایران است که در معرض تنش مستمر و دائمی است.