وبلاگ معمار شهر

اخبار و مطالب معماری و شهرسازی ایران و جهان

وبلاگ معمار شهر

اخبار و مطالب معماری و شهرسازی ایران و جهان

مطالب و مباحث تخصصی معماری و شهرسازی و دیگر علوم وابسته را با ما مطالعه نمایید...




در اين وب
در كل اينترنت
  • قالب وبلاگ
  • تبلیغات

    طبقه بندی موضوعی

    ۸۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «معماری اسلامی» ثبت شده است

    تسنیم : توضیحی درباره یکی از زیباترین مساجد جهان می‌دهد و تا دوربین را برای فیلم‌برداری می‌گردانی شروع به اقامه نماز می‌کند، آن هم بر روی فرش ایرانی از دیار بافندگان نیشابور که به نگین مسجد سلطان قابوس مبدل شده است، مسجدی عظیم با کلکسیونی از معماری ایرانی.

    سفر | نماز بر روی فرش ایرانی در یکی از زیباترین مساجد جهان + تصاویر

    به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، 1500 کیلومتر آنسوی خاک وطن و در دیار شن‌های روان سرزمین معروف به سوئیس خاورمیانه - مسجدی به عنوان نماد کشور عمان می‌درخشد که به معماری اعتدال گونه در جهان اسلام مشهور است، به طوریکه در ورود به مسجد جامع سلطان قابوس - انواع معماری‌های اسلامی و ایرانی را در باشکوهترین جلوه‌های زیباشناسی خواهید دید.

    مسجد جامع سلطان قابوس یکی از زیباترین و جذاب‌ترین مساجد مدرن جهان است و در این مسجد می‌توان ترکیبی از سبک‌های معماری اسلامی، خاورمیانه و عمان را مشاهده کرد، عبدالحسین خدری ـ سفیر گردشگری ایران و نماینده اطلاع‌رسانی گردشگری کشورمان در عمان به تسنیم می‌گوید: در مسجد سلطان قابوس معماری ستونها از معماری سبک مصر گرفته شده است، همچنین بخشی از سقف‌های مسجد از معماری مراکش است و به کاشی‌های ایرانی و معرفی سبک‌های معماری حجازی، ایلخانی، صفوی و در مجموعه ایرانی اسلامی پرداخته شده است.

    وی در توضیح چرایی وجود این تعداد سبک های معماری در مسجد جامع سلطان قابوس تصریح میکند: به این علت که سلطان قابوس برای ساخت و مرمت این مسجد از معماران بزرگ دنیا درخواست و فراخوان زده شد که از مهمترین معماری این مسجد عظیم و زیبا می‌توان به محراب آن اشاره کرد که کار یک معمار ایرانی است.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ مهر ۹۷ ، ۱۹:۰۰

    طراحی مسجد معاصر دبی با تاثیرپذیری از ماهیت نور، توسط استودیو طراحی QASTIC ارائه شده است و یک نقطه نمادین و محوری در بندر این شهر به شمار می‌رود.

     طراحی مسجد معاصر دبی با دو طبقه اصلی که به ضلع جنوبی غربی امتداد یافته، فضای قبله را با پیچشی مکعبی و مرتفع برجسته کرده است. زمانی که مسلمانان در حال برگذاری امور مذهبی خود هستند، مسیر جهت گیری قبله مسجد به واسطه خاصیت هندسی خود، جنبشی از نور و سایه را در داخل مهیا می‌کند. دلیل شکل گیری قبله به این شیوه،افزایش حس معنوی فضا بوده است.

    طرح پیشنهادی استودیو QASTIC با هدف تعریف مجدد یک ساختمان مذهبی معاصر در یک نقطه کانونی در شهر بوده است. به واسطه استفاده از نور جنوب غرب به عنوان یکی از ابزارهای طراحی، ارتباط فضایی ساختمان بین منطقه نماز خواندن، طبقات بالا، منطقه سرویس و خدمات به یک هارمونی پویایی رسیده‌اند. قالب مفهومی سیر حرکتی نور، کانسپت شکل‌گیری پروژه بوده که یک حجم موجی شکل را از روی زمین بلند کرده و به سمت نقطه کانونی قبله مکعبی امتداد یافته است.

    طراحی مسجد معاصر

    عرصه‌های دیگر مسجد شامل کاربری‌هایی همچون: فضاهای فرهنگی، حوزه‌های خدماتی است.عرصه وضوخانه در محور اصلی مسجد تعبیه شده تا از محور نورگیر ساختمان بهره ببرد. مسیر قرارگیری قبله کمک کرده تا یک گذر نرم و صاف در محور اصلی ساختمان مسجد خلق شود و سیرکولاسیون استانداردی برای 10  هزار نمازگذار ارائه دهد. 

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ مهر ۹۷ ، ۲۳:۱۱

    مرکز معماری اسلامی به مناسبت تاسوعا و عاشورای حسینی و هم‌زمان با دومین فراخوان مسابقه معماری طراحی موکب تجمع بزرگ معماران و شهرسازان حسینی را برگزار می‌کند.

    تجمع بزرگ معماران و شهرسازان حسینی با موضوع موکب و سبک زندگی اربعین، هم‌زمان با ایام شهادات سالار شهیدان برگزار می‌شود.

    مرکز معماری اسلامی جهت ارتقاء سطح آگاهی معماران و شهرسازان از موضوع موکب و همچنین آشنایی بیشتر جامعه متخصصین با سبک زندگی اربعین، ارتقا طرح‌های متقاضی شرکت در مسابقه و هم‌خوانی بیشتر آن‌ها با فرهنگ  و سبک زندگی اربعین، هم‌زمان با اعلام دومین فراخوان "طراحی موکب" در نظر دارد، نشستی ترویجی جهت  درک بهتر معماران و دانشجویان این رشته فراهم کند.

    بر اساس این گزارش، در این نشست که همزمان با ایام سوگواری سالار شهیدان برگزار می‌شود، حجت الاسلام علیرضا پناهیان به تعریف "جایگاه موکب و سبک زندگی اربعین" پرداخته و ابعاد معرفتی و معنایی جایگاه موکب را تبیین خواهند کرد.

    در ادامه دکتر حیدر جهانبخش، مدیر نظام سازمان مهندسی ساختمان تهران به "بایدها و نبایدهای فضایی در موکب اربعین" خواهد پرداخت. همچنین در این مراسم حاج امیرعباسی مداح اهل بیت دقایقی به ذکر مناقب اهل بیت (ع) پرداخته و مرثیه‌سرایی خواهند کرد.

    علاقه‌مندان به شرکت در این گردهمایی می‌توانند جمعه ۶ مهرماه از ساعت 15 به تالار سوره واقع در خیابان سمیه بین نجات‌الهی و حافظ حوزه هنری مراجعه کنند.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ شهریور ۹۷ ، ۲۲:۳۴

    ظهر عاشورا و ماجرای غم انگیز کربلا، همان چیزی است که در معماری بی‌نظیر تکیه معاون‌الملک به تصویر کشیده شده است.

     هنرآنلاین، تکیه معاون‌الملک از آن دست بناهایی است که به جرات می‌توان گفت معماری در آن روایتی متفاوت از هنر ساخته است. این تکیه در دوران قاجار یعنی سال ۱۲۸۲ در شهر کرمانشاه ساخته شد. این بنا توسط حسین‌خان معین‌الرعایا بنا و سپس به همت حسن‌خان معین‌الملک تکمیل شد. اصغر معمارباشی، هنرمند سازنده این بنا بود که نام وی نیز روی سردر بنا ذکر شده است.

    این تکیه بی‌همتا از سه بخش اصلی حسینیه، زینبیه و عباسیه تشکیل شده است. کاشی کاری‌های بی‌نظیر و معماری خاص این بنا البته در طول تاریخ به سختی از بلایای مختلف جان سالم به در برد. در سال ۱۲۸۸ شمسی مشروطه خواهان این بنای نفیس را به توپ بستند و به آتش کشیدند. بعد از این حوادث و همچنین به دنبال ترور حسین‌خان معین‌الرعایا، بازسازی تکیه، مدت‌ها به تعویق افتاد. بالاخره در سال ۱۳۲۰ شمسی، میرزا حسن‌خان معاون‌الملک حسینیه را از برادرانش خریداری و شروع به مرمت آن کرد.

    حسن خان در سال ۱۳۲۶ شمسی ساختمان مجاور حسینیه را خرید و بخش‌های زینبیه و عباسیه را بنا کرد تا تکیه بتواند جوابگوی عزاداران باشد.

    اواخر عمر حسن‌خان با تغییر حکومت قاجار به پهلوی و همین‌طور وضع مالی وی، دوران ویرانی بنا آغاز ‌شد. به این ترتیب سید محمد میبدی و آقا شیخ محمدهادی جلیلی پیشنهاد کردند برای جلوگیری از تخریب بنا، بخش عباسیه به مدرسه علوم اسلامی تبدیل شود تا فواید آن را صرف تعمیر بنا کنند. از آن زمان به بعد، عباسیه به مدت ۳۰ سال به صورت مدرسه باقی ماند.

    در سال ۱۳۵۲ تکیه معاون‌الملک به اداره فرهنگ و هنر آن زمان تحویل داده شد و در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۹۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.

    تکیه معاون الملک

     

    معماری و کاشی‌کاری بنا

    عمارت تکیه معاون‌الملک شش متر از سطح زمین پایین‌تر است و بعد از ورود از در اصلی باید ۱۷ پله را طی کرد تا بتوان وارد صحن ورودی مجموعه شد. مجموعه‌ تکیه معاون‌الملک سه در ورودی دارد که معمولاً در قدیم برای برگزاری بهتر مراسم مذهبی، ورود دسته‌ها و هیئت‌های عزاداری و جلوگیری از تداخل آن‌ها با یکدیگر بوده است.

    کاشی‌کاری‌های تکیه معاون‌الملک، یکی از عمده دلایل شهرت این بنای بی‌نظیر است. کاشی‌های زیبای این مجموعه، جلوه‌ای بی‌مانند از پیوند معماری و کاشی‌کاری است. غنای تصویری در کاشی‌های به کار رفته، تنوع رنگ‌های آن‌ها و تنوع در نوع ساخت و ابعاد کاشی‌ها، تکیه معاون‌الملک را به یکی از نفیس‌ترین و تماشایی‌ترین بناهای به یادگار مانده از دوران قاجار تبدیل کرده است.

    به باور عده‌ای، این کاشی‌های کم‌نظیر که از رنگ‌های صد درصد طبیعی در ساخت آن‌ها استفاده شده است، بیانگر ارزش هنری تکیه معاون‌الملک هستند. اما باید گفت معماری زیبا و قابل تحسین بنا را نمی‌توان نادیده گرفت.

    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ شهریور ۹۷ ، ۲۲:۳۳

    سمیه باقری: کیانوش معتقدی، طراحی و ساخت انواع محراب‌ها را عنصر مهمی در میان تزئینات وابسته به معماری ایران می‌داند و معتقد است محراب‌ها نقشی مهم در تحولات طراحی و کتیبه‌نگاری بناهای مذهبی در ایران داشته‌اند.

     هنرآنلاین، محراب‌ها محور اصلی در ساختار معماری مساجد به شمار می‌روند که در طول تاریخ تغییرات قابل توجهی را در متریال و نوع تزئینات پشت سر گذاشته‌اند. تازه‌ترین کتاب کیانوش معتقدی، پژوهش‌گر هنرهای اسلامی به بررسی سیر تحولات این نمونه‌های جذاب در معماری ایرانی اسلامی پرداخته است. کتاب "محراب‌های سفالین" که به گفته معتقدی نزدیک به ۸ سال برای پژوهش آن وقت صرف شده است، نگاهی کامل به این بخش از معماری دارد. این کتاب مقایسه‌ای جدی بین محراب‌های اولیه تا پایان دوره قاجار انجام داده است، به همین خاطر پژوهش‌گر این کتاب سفرهای متعددی را به بناهای ایران و موزه‌های مختلف دنیا برای به دست آوردن اطلاعات کافی و تصاویر ناب پشت سرگذاشته است.

    کتاب محراب‌های سفالین که با حمایت سازمان زیباسازی شهر تهران به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده، با استقبال خوبی از سوی مردم فرانسه و دیگر کشورها روبه‌رو شده است، زیرا به گفته کیانوش معتقدی، فرهنگ و تاریخ ایران و معماری اسلامی- ایرانی برای پژوهش‌گران بسیاری از کشورهای دنیا هنوز جذابیت دارد. آنچه می‌خوانید گفت‌وگوی هنرآنلاین با این پژوهش‌گر در زمینه محراب‌های سفالین و سیر تحولات آن در معماری اسلامی است.

     

    به عنوان پرسش ابتدایی، لطفاً بفرمایید که چطور شد، به سمت پژوهش در عرصه تزئینات در معماری سوق پیدا کردید؟

    من از سال 1380 فعالیت هنری خود را با کسب تجربه در زمینه‌های سفال و سرامیک، خط و تذهیب آغاز و چند نمایشگاه در این زمینه‌ها برپا کردم. به دلیل علاقه زیادی که در سنین جوانی به هنر داشتم، از سال 1389 به شکل جدی فعالیت در زمینه پژوهش هنر را آغاز کردم.  هم اکنون حدود 8 سال است که تمام وقت در این زمینه فعالیت می‌کنم. دو سال پیش به دعوت از موزه لوور پاریس به فرانسه رفتم و حدود سه ماه در لوور به عنوان پژوهش‌گر با پروژه نمایشگاه هنر قاجار در موزه لوور لانس همکاری کردم. همکاری‌هایم چه در داخل و چه خارج از کشور با برخی موزه‌های هنر اسلامی و دانشگاه‌ها همراه بوده و سخنرانی‌ و ورکشاپ‌های مرتبط با هنر ایران در دوران اسلامی در ایران و خارج از کشور برگزار کرده‌ام.

    موضوعات پژوهشی در حوزه هنر و معماری ایران را چگونه و با تکیه بر چه نکاتی انتخاب می‌کنید؟

    از آنجا که تخصص من در هنرهایی نظیر خوشنویسی، کتاب آرایی و سفال و کاشی است، پژوهش را نیز در همین زمینه‌ها دنبال کردم. به عقیده من هنرمندان هر عرصه‌ هنری، در فضای پژوهش، دریافت بهتری از حیطه کاری خود دارند. تفاوتی که در برخی آثار پژوهش‌گران غربی نسبت به پژوهش‌گران ایرانی وجود دارد، همین امر است که خود پژوهش‌گران با اجرا در کار هنر آشنایی دارند. اما عدم آشنایی سبب شده که فاصله‌ای میان واقعیت خلق اثر و بسیاری از ریزه‌کاری‌ها در روایت تاریخ هنر به وجود آید. البته در ایران توجه به منابع پژوهشی به روز و خارجی در برخی زمینه‌ها کم است. به طور مثال در حوزه کاشی‌کاری ایران، منابع پژوهشی در ایران و حتی در سطوح بین‌المللی بسیار ضعیف هستند و شاید کتاب‌های پژوهشی در این زمینه از تعداد انگشتان دست نیز تجاوز نکند. هرچند در زمینه کتاب‌آرایی ایرانی منابع خوبی در دست است اما  باز هم می‌بینیم که در این زمینه به شکل گزینشی عمل شده است. به طور مثال بیشتر پژوهش‌گران حوزه کتاب‌آرایی بر روی دوره‌های صفویه و تیموریان تأمل می‌کنند در صورتی‌که کتاب‌آرایی دوره ایلخانی و اخیراً دوره قاجار نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است.

    کیانوش معتقدی

    ظاهراً شما در زمینه پژوهش و کتاب‌آرایی تجربه‌های موفقی داشتید؟

    در زمینه کتاب آرایی از سری کتاب‌های مجموعه "گلستان هنر" از انتشارات "پیکره"، سه عنوان را بنده انجام دادم. نخستین کتابم مربوط به بررسی زندگی و آثار "خاندان روزبهان شیرازی" و کتاب‌آرایی دوره صفویه و ترکمانان بود. کتاب دیگری درباره زندگی و آثار استاد بیوک احمری از هنرمندان معاصر و فعال در زمینه کتاب‌آرایی، نقاشی و مرمت منتشر کردم. تازه‌ترین پژوهش بنده نیز درباره "خاندان وراق غزنوی" و کتاب‌آرایی ایران در دوره سلجوقی و غزنوی با تکیه بر تحولات خط کوفی پیرآموز بوده است.

    چه شد که پس از تجربیات خود در زمینه پژوهش هنر، به سراغ سفال رفتید و در کتاب "محراب‌های سفالین" به این موضوع پرداختید؟

    من یک پژوهش‌گر مستقل هستم و همواره تلاش کرده‌ام تجربیات و تازه‌ترین پژوهش‌های داخل و خارج از ایران را مورد توجه قرار دهم. به همین خاطر همواره سعی کرده‌ام،  بیشتر کتاب‌ها، مقالات و کنفرانس‌ها در زمینه پژوهش هنر ایران در دوران اسلامی  را در سراسر جهان رصد کنم، زیرا برخی موضوعات برایم بیشتر جذاب هستند. در بررسی تاریخچه تزئینات وابسته به معماری، موضوع محراب‌ها به عنوان نماد اصلی و محور معماری در مهم‌ترین بناهای اسلامی توجه مرا به خود جلب کرد. جالب است بدانید در طول تاریخ، هنرمندان ایرانی، بیشترین تلاش خود را صرف زیباسازی مساجد می‌کردند و از آنجا که تمام تمرکز نمازگزاران برای حضور در مساجد بر روی محراب‌ها بوده است، ناخودآگاه در ادامه مسیر محراب‌ها تبدیل به مهم‌ترین نقطه معماری در ارائه جلوه‌های هنری با انواع مواد و مصالح شدند.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ شهریور ۹۷ ، ۱۴:۰۰
    گروه معارف - مسجد جامع سرایان بنایی تاریخی مربوط به دوره صفویه است که دارای معماری و تزئینات اصیل ایرانی است.

    چشم نوازی معماری اصیل ایرانی در مسجد جامع سرایان

    به گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، مسجد جامع سرایان مسجدی تاریخی است که شامل دو بخش شبستان زمستانی و شبستان تابستانی است.
    شبستان زمستانی سر پوشیده و دارای رواق‌هایی است که ستون‌های مستحکمی آن را بر پا داشته‌اند، این قسمت بر اثر زلزله و به مرور زمان تخریب شده که در این اواخر به همت اهالی سرایان مرمت و بازسازی شده است.
    شبستان تابستانی این مسجد دارای ایوانی بلند است که گچ بری‌های زیبایی دارد و دارای محراب گچ‌بری شده‌ زیبایی است که سوره مبارکه حمد را پیرامون خود به طرز زیبایی دارد.

    چشم نوازی معماری اصیل ایرانی در مسجد جامع سرایان
    علاوه بر صحن و ایوان دو رواق کناری را نیز در دو طرف ایوان به سبک مساجد صفوی دارد. این مسجد شامل؛ یک ایوان با دو گنبدخانه در طرفین آن است، ایوان دارای طاق جناغی است که با کمک تویزه و گنبد پوشش یافته است. در طرفین ایوان طاق‌نماهایی در دو طبقه قرار دارد. در هر یک از طاق‌های پایینی دری تعیبه شده که به فضای گنبد خانه راه دارد.
    قوس طاق‌نماهای فوقانی از نوع هلالی بوده و به فضای پشت بام راه دارند. ایوان اصلی بنا از نظر معماری و تزئینات مهم‌ترین بخش محسوب می‌شود.
    تزئینات به‌کار رفته در ایوان عبارت از مقرنس‌کاری‌های انتهای ایوان، رسمی‌بندی‌های زیر گنبد، رنگ‌آمیزی تویزه‌ها با رنگ اخرایی، اجر کاری به شیوه خفته و راسته در نمای ایوان است.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ شهریور ۹۷ ، ۱۹:۰۴
    گروه فرهنگی- کتاب حکمت اسلامی در فرایند‌های هنری و معماری؛ مجموعه مقالات مشترک(۱)، نوشته عبدالحمید نقره‌کار، مدیر قطب علمی معماری اسلامی دانشگاه علم و صنعت ایران توسط انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین منتشر شد.

     انتشار کتاب «حکمت اسلامی در فرایندهای هنری و معماری» در جهاد دانشگاهی قزوین

    به گزارش ایکنا از قزوین، کتاب «حکمت اسلامی در فرایندهای هنری و معماری؛ مجموعه مقالات مشترک (۱)»، مجموعه مقالات گردآوری‌شده در حوزه حکمت اسلامی در هنر و معماری و شهرسازی است. برای آنکه مخاطبین و جستجوگران، نکات بااهمیت معماری را که عده‌ای از محققین به آن‌ها دست‌یافته‌اند در یک مرور کوتاه و سریع آگاهی یابند، مقالات با توجه به شماره آنان آورده شده است تا دانشجویان و استادان ارجمند به مقصد و مقصود این نوشته‌های پژوهشی قبل از مطالعه و بررسی علمی پی ببرند.
    بنا بر این خبر درمجموع ۲۳ مقاله در این کتاب گردآوری‌شده است.
    کتاب حکمت اسلامی در فرایندهای هنری و معماری؛ مجموعه مقالات مشترک (۱) با شمارگان هزار نسخه در ۵۷۰ صفحه به بهای ۳۵ هزار تومان از سوی انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین منتشرشده است.

    ۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ شهریور ۹۷ ، ۱۹:۴۷
    کتاب مسجد بریتانیا منتشر شد

    کتاب «مسجد بریتانیا: تاریخ معماری و اجتماعی» اثر شاهد سالم منتشر شد.

    به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «مسجد بریتانیا» تکامل جوامع مسلمان بریتانیا را از طریق ساختمان‌هایی که ساخته شده‌اند، شرح می‌دهد. این کتاب به عنوان اولین بررسی جامع مسجد در بریتانیا، به سیر ناکامل مساجد در قرن نوزدهم و بیستم می‌پردازد.

    شاهد سالم، نویسنده اثر مراحل کلیدی معماری در کنار تاریخ سکونت و رشد مسلمانان را با تمرکز بر این که مسجد به عنوان شکل جدید فرهنگی و معماری با چشم انداز موجود در شهر سازگار است، توضیح می‌دهد.

    کتاب مسجد بریتانیا به عنوان یک تاریخ اجتماعی، نشان می‌دهد که چگونه شخصیت، زندگی و عملکرد مسلمانان بریتانیا از طریق ساختمان‌هایش تجسم یافته است و آینده معماری اسلامی در بریتانیا را تحت تأثیر تنوع فرهنگی و اجتماعی جوامع مسلمان بریتانیا در نظر دارد.

    این کتاب در ۳۴۰ صفحه، توسط انتشارات هیستوری انگلند در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ شهریور ۹۷ ، ۱۱:۰۰
    مساجد مکه و مدینه

    مساجد، زیباترین آثار اسلامی هستند و نه تنها مکان معنوی برای عبادت بوده، بلکه فضایی برای بیان زبان معماری هستند.

    به گزارش ایسنا- منطقه خراسان و به نقل از مازلم هریتاژ، مساجد در سراسر جهان نقش بسیار مهمی در وحدت مسلمانان دارند. 

    برخی از مساجد معروف جهان عبارتند از:

    مسجدالحرام در عربستان سعودی از مقدس‌ترین مساجد جهان است. زائران از سراسر جهان این مسجد را هر ساله به عنوان بخشی از اعمال حج زیارت می‌کنند.

    مسجد نبوی که پیامبر آن را در مدینه ساخته است.

    مسجد شاه فیصل اسلام آباد، شبیه به چادر صحرایی است که از نظر طراحی، در نوع خود بی‌نظیر است.

    مسجد حسن دوم کازابلانکا که بر روی آب ساخته شده است. طول مناره این مسجد، نزدیک به 700 فوت بوده و بلندترین مناره در جهان را دارد.

    بزرگ‌ترین فرش دست‌بافت جهان در مسجد بزرگ شیخ زاید ابوظبی پهن شده است. گنجایش این مسجد، 40 هزار نفر است.

    مسجد بزرگ شی آن چین که با طراحی منحصر به فرد چینی، گردشگران زیادی را جذب می‌کند.

    مسجد کریستالی مالزی که از شیشه، کریستال و فولاد ساخته شده است.

    مسجد تنگه مالاکا در اندونزی که در جزیره‌ای ساختگی بنا شده است.

    مسجد آبی استانبول، یکی از متفاوت‌ترین سازه‌های معماری در جهان محسوب می‌شود. این یکی از دو مسجد در ترکیه است که دارای 6 مناره بوده و نام خود را از کاشی‌های آبی که در آن به کار رفته، گرفته است.

    مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان هم یکی از مساجد زیبا با معماری بی‌نظیر ایرانی در جهان است.

    اولین مسجد زیرزمینی دنیا در استانبول ترکیه در منطقه بویوک ککمس ساخته شده و برنده جایزه معماری اسلامی شده است. این مسجد که سانجاقلار نام دارد، از معماری اسلامی و دوره عثمانی بهره گرفته است .

    این مسجد اولین مسجد زیرزمینی دنیا  بوده  و بدون مناره ساخته شده است.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ شهریور ۹۷ ، ۰۰:۰۴

    سمیه باقری: مهدی حجت اعتقاد دارد که نوع تزئینات و معماری مساجد تحت تاثیر احساس و ارادت قلبی معمار به معنویات شکل گرفته است.

    هنرآنلاین، حس و حال عجیب و لذت‌بخش فضاهای مذهبی به خصوص مساجد در ایران از جمله مواردی است که حتی توریست‌های خارجی را نیز جذب می‌کند و به همان فضای عمیق و روحانی می‌کشاند. شکل و فرم عرفانی، فلسفی و عمیق این نوع معماری‌ها همان چیزی است که معماری اسلامی را به یک شاخه مستقل و فوق‌العاده گسترده بدل کرده است. دکتر مهدی حجت، معمار برجسته‌ای است که سمت‌های مختلفی چون بنیان‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، معاونت شهرداری تهران و عضویت شورای شهر تهران را در کارنامه کاری خود دارد.

    او معتقد است که معماری بناها و مساجد زاییده حال و هوای هنرمندان و احساس نابی است که در درون آن‌ها شکل گرفته است. حجت مساجد را علاوه بر فضایی روحانی برای انجام فرایض مذهبی، محلی برای تعاملات اجتماعی و سوق دادن جامعه به سمت بهبود فرهنگی می‌داند که به دلیل تهاجم‌های فرهنگی و نگاه‌های غرب محورانه در بدنه سیاست‌گذاری‌های کلان، کارکرد کمرنگ‌تری نسبت به گذشته گرفته است. آنچه می‌خوانید گفت‌وگوی هنرآنلاین با این معمار و شهرساز به مناسبت روز جهانی مساجد است.

     

    جناب حجت، همان‌طور که می‌دانید، معماری امروز بناها و مکان‌های مذهبی، بعد از ورود اسلام به ایران سیری تکاملی را گذرانده است و از یک زمان به بعد، فرم‌ها و طرح‌های اسلیمی شروع به بروز و ظهور کردند. به نظر شما چه روندی طی شد، که امروز مساجد به این شکل درآمدند و این فرم از مساجد حاصل چه شرایط و تفکراتی در حوزه معماری است؟

    این نکته بدیهی است که معماری تحت تأثیر شکل زندگی انسان به وجود می‌آید. شکل زندگی انسان نیز تحت تأثیر جغرافیا، تاریخ و باورها و اعتقادات مردم قرار دارد. بنابراین زمانی که جهان‌بینی‌ای مانند اسلام وارد کشور ایران می‌شود، تغییراتی را در شکل زندگی مردم ایجاد می‌کند. بخشی از این شکل زندگی مبتنی بر داده‌های جغرافیایی است و طبیعتاً بخشی از آن هم به پیشینه تاریخی مردم برمی‌گردد. از طرفی مقدار زیادی از آن متأثر از جهان‌بینی جدیدی است که وارد کشور می‌شود که البته این جهان‌بینی جدید با مجموعه اعتقادات مردم در گذشته مخلوط خواهد شد. این سه عنوانی که عرض کردم، از گذشته می‌آیند که جغرافیای آن مربوط به ایران و تاریخ آن نیز از گذشته ایران است. ایران پیش از ورود اسلام یک پیشینه اعتقادی داشت بنابراین وقتی مجموعه آن اعتقادات وارد ایران می‌شود، با اعتقادات قبلی مردم ترکیب شده و نیروی باور و اعتقاد جدید مردم را می‌سازد. بنابراین هر سه عنوان با یکدیگر زندگی مردم را شکل می‌دهند. بگذارید مثالی بزنم، تصور کنید ایران پیش از ظهور اسلام به رنگ قرمز و مصر به رنگ زرد بوده است.

    با شروع اسلام به یک‌باره از جزیره‌العرب یک رنگ آبی بر روی این دو رنگ ظاهر می‌شود طبیعتاً رنگ ایران را بنفش و رنگ مصر را سبز می‌کند. در آن صورت این دو کشور در رنگ آبی با یکدیگر وجهه اشتراک دارند و وجهه افتراقشان نیز پیشینۀ ایشان یعنی جغرافیا، تاریخ و اعتقادات قبلی هر دو کشور است. بنابراین اسلام به همین ترتیب آمد و یک بستری را برای شکل زندگی مردم ایجاد کرد و به اندازه‌ای که مردم این مفاهیم و اعتقادات جدید را درک کردند، خود به خود در زندگی و ظرف زندگی آن‌ها یعنی معماری تأثیرگذار بود. بنابراین، با توجه به ورود اسلام به ایران، طبیعی است که هنوز تا حدی برخی سنن معماری قبل اسلام که منبعث از جغرافیا و تاریخ این سرزمین است امتداد پیدا کند.

    به نظر می‌رسد که در دوره‌های مختلف، شکل مساجد تغییر چندانی نداشته است؟

    مسجد جایی است که شکل رفتار مردم در آن مشخص است و یک رفتار و زندگی خاص در آن دیکته می‌شود. این در حالی است که در خانه و مدرسه شکل زندگی این‌قدر مشخص نیست. منظورم این است که در مسجد مثلاً باید جایی برای وضو گرفتن باشد و نمازگزاران در صف رو به قبله بایستند، همه این‌ها شکلی از زندگی است که توسط آن باور دیکته می‌شود. طبیعتاً ظرفی هم که برای معماری به وجود می‌آید، زودتر از سایر ظروف تحت تأثیر اسلام قرار می‌گیرد. به همین جهت است که مساجد ما در قرون اولیه هم، شکل مسجد دارند و اصول مسجد در آن‌ها ثابت است و آن اصول هنوز پس از ۱۴۰۰ سال باقی ‌مانده است.

    جدا از ویژگی‌های مورد نیاز، چه اصولی برای ساخت یک مسجد باید رعایت شود؟ منظورم این است که یک مسجد بر اساس چه ویژگی‌هایی نیازسنجی و طراحی می‌شود؟

    این مسئله بسیار ساده است. من فکر می‌کنم ساخت یک مسجد نیاز به جنبه‌های رفتاری و ذهنی دارد. در جنبه رفتاری، عملا تعداد زیادی از افراد باید جمع شوند. این ایجاب‌هایی را در معماری به وجود می‌آورد. ما درگذشته برای پوشش دهانه‌های بزرگ از سقف با ستون استفاده نمی‌کردیم و طبیعتاً باید از گنبد استفاده می‌کردیم. بعد شبستان‌های وسیعی به سمت قبله درست کردیم که آدم‌های زیادی بتوانند به آن‌جا بروند. در این میان، یک فضای آزاد هم در مسجد وجود داشت که مردم بتوانند نماز خود را در فضای باز بخوانند. از طرفی به غیر از جنبه‌های رفتاری، جنبه‌های ذهنی و عاطفی هم وجود دارد. مثلاً مردم در مساجد عبادت می‌کنند، بنابراین باید آرامش، آسایش، تمرکز و همچنین رضایت داشته باشند.

    آن شکل معماری که به این ترتیب به وجود می‌آید، باید بتواند این ویژگی‌ها را هم به نمازگزاران بدهد و رفتار و حالات آن‌ها را تنظیم کند. شکل گنبد در عین ‌حال‌که  سطح وسیعی را ایجاد می‌کند، می‌تواند از نظر بصری، به آسمان عمق دهد و نوعی روحانیت و عروج به وجود ‌آورد بنابراین می‌تواند تا حدودی، پاسخگوی حالت روحانی افراد در این فضا باشد. سقف کوتاهی را بالای سر جماعت نمازخوان تصور کنید، آن وقت متوجه می‌شوید که دیگر آن حالت کشش روحانی ایجاد نمی‌شود. پس آنچه که امروز در ارکان مسجد می‌بینیم کاملاً، حساب و کتاب دارد. با توجه به همین حساب و کتاب‌ها است که ما امروز می‌گوییم شکل مساجد چندان نمی‌تواند تغییر پیدا کند زیرا این حساب و کتاب‌ها در انسان ثابت است. یعنی هم رفتار نماز دستور داده شده و باید رعایت شود و هم حالات آن یک شکل اولیه و روشن دارد و آن این است که بین افراد باید روحانیت، صفا و صمیمیت وجود داشته باشد.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ شهریور ۹۷ ، ۱۴:۴۶