وبلاگ معمار شهر

اخبار و مطالب معماری و شهرسازی ایران و جهان

وبلاگ معمار شهر

اخبار و مطالب معماری و شهرسازی ایران و جهان

مطالب و مباحث تخصصی معماری و شهرسازی و دیگر علوم وابسته را با ما مطالعه نمایید...




در اين وب
در كل اينترنت
  • قالب وبلاگ
  • تبلیغات

    طبقه بندی موضوعی

    ۸۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «معماری اسلامی» ثبت شده است

    مساجد تجلی‌بخش قسمت مهمی از معماری و تاریخ اسلامی شهرها را تشکیل می‌دهند که آشنایی با این تاریخ، عامل بالندگی به فرهنگ، تاریخ و هنر اسلامی ایرانی است.

    به گزارش خبرنگار مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، مساجد تجلی‌بخش قسمت مهمی از معماری و تاریخ اسلامی شهرها را تشکیل میدهند که هر بیننده مسلمان و غیرمسلمانی را مجذوب خود میکنند، آشنایی با این تاریخ، عامل بالندگی به فرهنگ، تاریخ و هنر اسلامی ایرانی است.

     

    در این گزارش شش مسجد ماندگار و زیبای کشورمان معرفی میشوند:

     

    مسجد سپهسالار که با نام مسجد آیت الله مطهری نیز شناخته میشود یکی از مساجد بزرگ شهر تهران است، این مسجد که همراه مدرسهای به همین نام در تهران در کنار مجلس شورای ملی (ساختمان مشروطه در میدان بهارستان) واقع شده است.

     

    مسجد و مدرسه سپهسالار (شهید مطهری) نخستین و بزرگترین مسجد و مدرسه عالی در تهران محسوب میشود که معماری آن از نزدیکترین تلفیقها میان معماری ایرانی و معماری مساجد استانبول است.

     

    مسجد سپهسالار گنبد ویژهای دارد و تعداد منارههای آن بیش از ۱۰ مناره است.

     

     

    مسجد امام خمینی (ره) یا مسجد شاه اصفهان یکی از مساجد میدان نقش جهان است که در دوران صفوی ساخته شد و از بناهای مهم معماری اسلامی ایران به‌شمار می‌رود این بنا شاهکاری جاویدان از معماری، کاشی‌کاری و نجاری در قرن یازدهم هجری است، مسجد شاه در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۰۷ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

     

    ساخت این مسجد که در ضلع جنوبی میدان نقش جهان قرار دارد، در سال ۱۰۲۰ هجری به فرمان شاه عباس بزرگ، در بیست و چهارمین سال سلطنت وی شروع شد و تزئینات و الحاقات آن در دوره جانشینان او به اتمام رسید، شاه عباس این مسجد را برای شادی روح جدش، شاه طهماسب بنا کرد.

     

    ۴ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۷ ، ۱۸:۱۶

    وجود سنگاب یکی از مشخصه‌های سبک معماری برخی از مساجد تاریخی ایران است که امروزه به جز بعضی از مساجد کهن، در کمتر مسجدی یافت می‌شود، ضمن اینکه در معماری نو نیز جایی برای این نوع ظرف دیده نشده است.

    خبرگزاری شبستان: سبک معماری ساختمان‌ها و بناها بستگی کامل به فرهنگ حاکم بر هر شهر و دیاری دارد، از اینرو بسیاری از سبک‌های معماری به نام سلسله‌ها و جریان‌های سیاسی مشهور شده‌اند مانند سبک معماری عباسی، قاجاری یا صفوی.

    سبک معماری مساجد ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست به طوری که مساجدی به نام دوران سلجوقیان یا تیموریان و ... در تاریخ ایران ثبت شده‌اند، که با ویژگی هایی که به وضوح در طراحی صحن، شبستان، ایوان، مناره، گنبد و محراب، جلوه می‌کنند، شناخته می‌شوند.

    سنگاب یکی از مشخصه‌های برخی از مساجد تاریخی و آستان امامزادگان ایران است که امروزه به جز برخی مساجد کهن، در کمتر مسجدی یافت می‌شود، ضمن اینکه در معماری نو نیز جایی برای این نوع ظرف دیده نشده است.

    در تعریف سنگاب گفته اند «ظرف سنگی بزرگی است که در گذشته آنرا از آب پر می کرده‌اند و برای وضوگرفتن یا آشامیدن بکار می رفته‌است. محل نصب سنگاب معمولا در حیاط مسجد یا امامزاده بوده‌است، ولی بر حسب نیاز در سایر مکان های عمومی هم از آن استفاده می کرده‌اند.»

    دهخدا نیز در تعریف این واژه، به ارتباط آن با مسجد اشاره کرده است «ظرف بسیار بزرگ که تواند چند خروار آب گیرد از یک پاره سنگ تراشیده که در مسجدها برای آشامیدن یا وضو دارند.»

     

     

    سنگاب در گذشته بخشی از معماری مساجد سراسر ایران بود هرچند برجسته ترین نمونه های آن را می توان در اصفهان جست به طوری که در مسجدها و امامزاده‌های شهر اصفهان، بیش از ۵۰ سنگاب وجوددارد که مربوط به دوران های صفویه و قاجاریه هستند.

    سازندگان و معماران بناهای دینی نیک می‌دانند که زیبایی این بناها نقشی مهم در جذب بیشتر مردم به آنها دارد بنابراین شایسته است امروزه نیز در ساخت مساجد، آستان‌های امامزادگان و سایر مراکز دینی و فرهنگی کشور نیم‌نگاهی به مشخصه های معماری گذشته شود؛ معماری‌ای که روح ایمان و دیانت را همراه با آرامش وجود، به انسان‌ها القا می‌کند.

    ترکیبی از ویژگی‌های دوران مختلف تاریخی ایران از عهد عباسی تا دوره قاجار، می‌تواند مساجدی سراسر زیبایی، جذابیت و آرامش که از تک تک بخش‌های آن، معنویت و دیانت جلوه می‌کند، پیش روی مردم قرار دهد و در این صورت حتما شاهد حضور بیشتر مردم در این خانه های خدا خواهیم بود، ضمن اینکه زمینه‌ساز استقبال بیشتر گردشگران داخلی و خارجی، و به تبع آن رونق بیشتر گردشگری مذهبی در کشور می‌شود.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۷ ، ۱۷:۰۲
    غفلت از جایگاه کلیدی «مسجد» در نظام شهرسازی مدرن/ نقش مساجد معاصر در سیمای شهر

    به بهانه هفته جهانی مسجد/ ستار خالدیان؛

    متأسفانه در دوران معاصر، در شکل‌یابی شهرها، تا حد زیادی نقش محوری مساجد نادیده گرفته شده است و دیگر طرح‌ریزی ترکیب سیمای مسجد، که در ایفای نقش صحیح مسجد در سیمای شهر اسلامی اهمیت بسزایی دارند، با منطق همراه نیست و دیگر ساختار و سیمای بصری مساجد ما هماهنگ با هویت حاکم بر جامعه‌ی اسلامی‌مان نیست.

    شبکه اجتهاد: مسجد اولین فضای معماری بود که در صدر اسلام و به هنگام مهاجرت پیامبر اعظم(ص) به مدینه خلق شد و از مصادیق بارز جامعه‌ی اسلامی گردید و به سبب نقش‌آفرینی‌اش در تمامی عرصه‌ها و شئون جامعه‌ی اسلامی، گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی را در پی داشت. مسجد به عنوان مکانی عبادی – ‌سیاسی که مسلمانان در آن بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تصمیمات اجتماعی را می‌گیرند، همواره مطرح بوده است.

    اسلام مسجد را به وجود آورد تا به نیازهای عبادی، آموزشی، سیاسی و نظامی جامعه‌ی اسلامی جواب دهد. بنابراین مسجد در جامعه‌ی اسلامی به عنوان وسیله‌ای مطرح شد که امت را جدای از اینکه از بُعد معنوی پرورش و تزکیه دهد، محلی باشد برای احیای فرهنگی و مذهبی و جامعه را از تهدیدهای داخلی و خارجی در امان نگه دارد.

    مسجد دارای آن‌چنان اهمیتی است که مقام معظم رهبری درباره‌ی آن فرموده‌اند: «پدید آمدن هویتی به نام مسجد، نخست در قبا و سپس در مدینه، در شمار زیباترین و پرمغزین ابتکارهای اسلام در آغاز تشکیل جامعه‌ی اسلامی است.»

    مسجد به عنوان بااهمیت‌ترین فضای معماری اسلامی نیز همواره نقش بسیار پررنگی را در شکل‌گیری و روند توسعه‌ی شهرها بر عهده داشته است و جایگاه رفیعی را در حوزه‌ی فرهنگی و اجتماعی، جدای از حوزه‌ی شهرسازی پیدا کرده است؛ تا آنجا که در شکل‌گیری شهرهای جهان اسلام، به ویژه ایران، همواره نقش محوری بازی می‌کرد و بافت‌های شهری، حول آن‌ها نقش می‌بستند. اما امروزه مساجد ما بر خلاف گذشته، نتوانسته‌اند با معماری زمان و عصر خود در هم بیامیزند و از لحاظ فرمی و عملکرد ظاهری، همسو و همگام با نیازهای معاصر شوند. از دیگر سو، سیمای کلی شهرهای ما نیز تا حد زیادی عاری از مفاهیم اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی شده است و حضور مساجد در شهرها، به عنوان مهم‌ترین عنصر ساختار شهر، بسیار کم‌رنگ شده است و نقش آن در سازمان‌دهی فضای شهرهای اسلامی نادیده گرفته شده است.

    امروزه مساجد ما بر خلاف گذشته، نتوانسته‌اند با معماری زمان و عصر خود در هم بیامیزند و از لحاظ فرمی و عملکرد ظاهری، همسو و همگام با نیازهای معاصر شوند. از دیگر سو، سیمای کلی شهرهای ما نیز تا حد زیادی عاری از مفاهیم اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی شده است.

    مسجد در اسلام

    هدف اصلی از تأسیس مسجد و پایه‌گذاری این فضای دینی عبادت است. این نکته شایان توجه است که در فرهنگ اسلامی، تمامی فعالیت‌های انسان در وضعیت خاص می‌تواند رنگ عبادی به خود بگیرد و انسان تربیت‌یافته در مکتب اسلامی، می‌تواند به درجاتی برسد که همه‌ی زندگی او الهی و عبادی شود.

    بدین ترتیب، مسجد صرفاً محلی برای ارتباط با خدا نیست، بلکه ارتباط با جامعه و امت نیز در دستور کار قرار می‌گیرد و یکی از موفقیت‌های شگفت‌انگیز پیامبر (ص) را باید در همین ارتباط مسجد و مردم یا به تعبیری، پیوند دین و دنیا از طریق مسجد جست‌وجو کرد.

    در کنار جنبه‌ی فوق، مسجدها نخستین جایگاه دانش در اوایل عصر اسلامی شدند. در آنجا مسلمانان اصول دین و مقدمات اسلام را می‌آموختند. پیامبر اعظم(ص) نخستین مسجد خود را در مدینه بنا نهاد تا جایی برای نماز، کانونی برای حکومت و همچنین جایگاهی برای آموختن اصول و ریشه‌های دین اسلام باشد. هرچند در مساجد تنها به وعظ و راهنمایی و تفسیر قرآن و آموختن خواندن و نوشتن به بی‌سوادان و مانند آن پرداخته نشد، بلکه دانش‌های فراوان نوظهوری که در اسلام، پس از کشورگشایی‌های بزرگ به دست آمد، راهی مسجد شد و در کنار علوم دینی مورد توجه قرار گرفت. آن‌چنان شد که مسجد رسالت آموزشی و فرهنگی خود را به بهترین وجهی انجام داد و دانشجویان و دانش‌پژوهان فراوانی از سراسر دنیا به مساجد روی آوردندو دانشمندان و پژوهشگرانی بلندپایه‌ای از آن طلوع یافتند و این مساجد بودند که نخستین جرقه‌های پایه‌گذاری مدارس در جهان اسلام را زدند.

    در هر مسجدی کتابخانه‌ای بزرگ وجود داشت و کتاب‌های فراوانی، در حوزه‌های مختلف در آن قرار داشت که معمولاً وقف مسجد بودند. بدین سان از روزگار پیامبر(ص) تا قرون بعدی، مسجد دگرگونی‌هایی در حوزه‌ی معماری به خود دید و گسترش فراوان یافت و رسالت خود را در انتشار اعتقاد اسلامی و دمیدن روح جهاد برای آماده نمودن رزمندگان و آماده ساختن آنان برای دفاع از میهن اسلامی انجام داد. در پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی خودمان و نیز در زمان دفاع مقدس نیز به خوبی این نقش کلیدی مسجد را می‌توان دید.

    البته شاید همه‌ی کارکردهای مساجد در صدر اسلام، در دنیای امروز تحقق نیابد؛ اما باید فرهنگ حاکم بر مساجد به ساختارهای اجتماعی و سیاسی منتقل شود تا از رهگذر آن، جهت‌گیری همه‌ی فعالیت‌های جامعه، جهت‌گیری الهی و دینی باشد.

    جهان‌بینی اسلامی و فضاهای شهری

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۷ ، ۱۲:۳۸
     

    طراحی و معماری مسجد از دیرباز همواره نمادی از زیبایی و آرامش بوده است. گلدسته ها و گنبد مساجد با نقش های چشم نواز از زیباترین تصاویر حک شده در ذهن هر مسلمانی است.

    با این وجود برخی از مساجد از مختصات جغرافیایی و طراحی منحصر به فرد تری برخوردارند و گاهی از شاهکارهای معماری به شمار می روند. مساجد ساخته شده در کنار دریاچه ها و دریاها از جمله ی آنهاست. در این گزارش معروفترین مساجد ساحلی جهان را خواهید دید.

     
    مسجد رحمه در جده عربستان در ساحل دریای سرخ. این مسجد با مدّ دریا در آب فرو می رود و در 1985 بنا شده است
    مسجد رحمه در جده عربستان در ساحل دریای سرخ. این مسجد با مدّ دریا در آب فرو می رود و در 1985 بنا شده است
    مسجد کریستال مالزی در جزیره وان مان
    مسجد کریستال مالزی در جزیره وان مان
    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ مرداد ۹۷ ، ۲۲:۳۰
     
    هم‎نوایی هنر و معماری در مسجد امام خمینی بروجرد به عنوان بزرگترین مسجد تاریخی غرب کشور آن را به نگینی درخشان در قلب شهر بروجرد تبدبل کرده است.

    به گزارش خبرگزاری فارس از بروجرد، توصیف ویژگی‎ها، شاخصه‎ها و برجستگی‎های ممتاز و گاه بی‌بدیل و کم نظیر آثار فاخر تاریخی و مذهبی بروجرد با آن همه دیرینگی و ارزش و اعتبار معماری کاری بس دشوار برای هر نگارنده است.

    تنوع، تکثر و تعدد آثار و ابنیه گران‌بهای تاریخی، مذهبی و فرهنگی در بروجرد این شهرستان را مفتخر به داشتن مجموعه‎ای گران‌سنگ و گاه نایاب کرده است که زبان در بیان ارزش و اعتبارش قاصر است.

     مسجد امام خمینی یا سلطانی بروجرد یکی از این بناهای فاخر تاریخی و مذهبی است که با آن جاذبه حیرت‌آورش کهربایی است که هر ذوق بیدار و جستجوگری را به خود جذب می‎کند.

    مسجدی که با گام نهادن در فضای ملکوتی‎اش تو را در سکوتی عمیق و معنوی محو می‎کند، به طوریکه گذر زمان و عبور و مرور آدم‎ها از کنارت را احساس نمی‎کنی.

    خنکای دلپذیر هوا در این خانه خدا روح و جانت را صیقل داده و از هر چه هیاهو، آشفتگی و دغدغه‎های دنیایی است، می‎رهاند.

    مسجد تاریخی امام خمینی که با استواری بی‎مانند و ستودنی در مرکز شهر بروجرد خودنمایی می‎کند، برای خودنمایی و ادامه حیات به باز زنده‎سازی و مرمت نیاز دارد، تا همچون گنجینه‎ای گرانقدر برای آیندگان به یادگار بماند.

    بروجرد 7 مسجد تاریخی دارد

    یک کارشناس میراث فرهنگی در گفتگو با فارس می‎گوید: در بروجرد حداقل 7 مسجد تاریخی از جمله مساجد رنگینه، دو خواهران، سید، امیرالمومنین و بوریاباف‌ها وجود دارد.

    محمد مهدی گودرزی از مساجد جامع و امام خمینی به عنوان دو مسجد مهم تاریخی در بروجرد یاد و عنوان می‎کند: بسیاری از کارشناسان معتقدند که مسجد امام خمینی یا جامع سلطانی بر روی مسجد جامع حدیث احداث شده است.

    وی بیان می‎کند: در گذشته مرسوم بوده که اگر مسجدی تخریب می‎شده بر روی آن مسجد دیگری بنا و از مصالح مسجد قدیمی برای ساخت مسجد جدید استفاده می‎شده و با این اوصاف به نظر می‎رسد که مسجد امام خمینی بر روی مسجد جامع حدیث بنا شده است.

    این کارشناس میراث فرهنگی ادامه می‎دهد: ساخت بنای مسجد امام خمینی حداقل از زمان زندیه آغاز و الحاقات و تزئیناتی در زمان قاجار به آن افزوده شده است، به همین خاطر خیلی‎ها این بنا را متعلق به دوران قاجار می‏‌دانند.

    گودرزی با اشاره به اینکه این مسجد از نوع مساجد چهار ایوانی و شامل ایوان‎های شرقی و غربی و شمالی و جنوبی است، می‎افزاید: ایوان‎های شرقی و غربی به صورت قرینه ساخته شده و هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند اما ایوان‎های شمالی و جنوبی اندکی تفاوت دارند، البته کار آنقدر استادانه اجرا شده که این تفاوت دیده نمی‎شود.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ مرداد ۹۷ ، ۲۲:۲۲

    سومین پیش نشست تخصصی کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت با موضوع "مبانی زیبایی شناسی فرهنگ، هنر و معماری در گردشگری" در راستای برگزاری سومین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت در قم برگزار شد.

     دکتر محمد حسین ایمانی خوشخو، رئیس کمیته علمی سومین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت در ارتباط با موضوع هنر، معنویت و گردشگری مطالبی را بیان کرد.

    ایمانی خوشخو با اشاره به اهمیت موضوع معنویت در مطالعات هنر و گردشگری، هنر و معنویت را دو عنصر ناگسستنی دانست و گفت: هر چند ابزار هنر مادی است اما خمیر مایه اصلی آن معنویت است. همان‌طور که هنر اسلامی نیز نتیجه تجلی وحدت در کثرت است و وابستگی همه چیز را به خداوند متعال نشان می‌دهد در این فضای هنری انسان به هر سو رو کند به یاد خداوند متعال می‌افتد و خداوند در ضمیر او روشن می‌شود.

    ایمانی خوشخو با تأکید به اینکه گردشگری نیز از معنویت جدا نیست، عنوان کرد: در فلسفه گردشگری مطالعات زیادی انجام شده است که نتیجه این مطالعات از گردشگری به عنوان وسیله رشد و پیشرفت یاد می‌کند و اگر تغییر و رشد در فرد گردشگر رخ ندهد آن فرد دچار نقص بوده است.

    رئیس کمیته علمی سومین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت، اذعان کرد: همه گردشگران ضمن بازدید از معماری بناهای تاریخی و مذهبی در همه نقاط جهان، دارای یک حس مشترک هستند که این حس معنوی بوده و از طریق هنر منتقل می‌گردد. لذا عناصری چون زیبایی، مابعدالطبیعه، لذت، خیال، قرب الهی، همساز با سرشت انسانی و مقصد حقیقی، به عنوان محورهای هنر معماری و گردشگری هستند که از طریق حس مشترک معنوی در فطرت انسانی، افراد را از طریق گردشگری به یکدیگر متصل می‌نمایند؛ و این امر در فلسفه حرکت گردشگری رخ می‌دهد که هم‌راستا با اصول معنویت بوده و در مسیر تحقق حرکت انسان به سوی آفریدگار محقق خواهد گشت.

     

    وی یادآور شد دو نگاه به موضوع صنعت وجود دارد، یک نگاه اقتصادی و دیگر نگاه هنری. در نگاه هنری، فن و حرفه خمیر مایه اصلی صنعت را تشکیل می‌دهد، چه بسا در گردشگری این فن، محوریت کلیدی مبانی هنر و گردشگری را از حیث زیبایی شناختی و اتصال با معنویت بیان می‌دارد. لذا فرآیند گردشگری محصولی را خلق می‌کند که انسان به خداوند متعال نزدیک‌تر می‌شود

    در این نشست تخصصی دکتر اردکانی، رئیس اداره امور بین‌الملل حرم کریمه اهل‌بیت(س) و همچنین معاون فرهنگی حرم حضرت معصومه سلام الله علیها، حجت الاسلام والمسلمین فلاحی، ضمن تأکید به اهمیت شهر مقدس قم از حیث توجه گردشگران خارجی، گزارشی را از آمار گردشگران و نیز اقدامات فرهنگی آستان حرم حضرت معصومه علیها السلام ارائه کردند.

    دو نفر از هنرمندان عرصه معماری و هنر در این نشست با تشریح معماری اسلامی از حیث زیبایی شناختی و فرهنگ، ضمن اشاره به منحصر به فرد بودن معماری اسلامی در جهان، بر شناخت مفاهیم و معانی مکنون در بناهای ایرانی اسلامی، که هر یک از این مفاهیم دارای مبانی کلیدی از معنویت و هنر است، تأکید کردند.

    سومین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت در اواخر مهرماه سال 1397 در شهر قم برگزار می‌شود. علاقه‌مندان و پژوهشگران می‌توانند مقالات خود را از طریق سایت اصلی کنفرانس به نشانی    http://icts-usc.ir  مقالات خود را بفرستند.

    معنویت راهی برای تحقق گردشگری پایدار، مبانی فلسفی و تعالی انسان در گردشگری، مبانی روانشناسی و سلامت معنوی در گردشگری، مبانی جامعه شناسی و تعامل اجتماعی در گردشگری، مبانی زیبایی شناسی فرهنگ، هنر و معماری در گردشگری و مبانی برنامه ریزی، اقتصاد و مدیریت در گردشگری با رویکرد معنوی موضوعات سومین کنفرانس  بین‌المللی گردشگری و معنویت است.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ مرداد ۹۷ ، ۱۷:۰۰

    معماری اسلامی

    به گزارش خبرگزاری حوزه، چندی پیش مجمع حوزویان مهندس به همت مرکز خدمات حوزه های علمیه در قم برگزار شد که در حاشیه همین همایش فرصتی دست داد تا با تنی چند از طلاب و روحانیونی که علاوه بر تحصیلات و امور حوزوی مشغول به فعالیت های مهندسی هستند و یا این که خود عضو نظام مهندسی می باشند، گفتگویی انجام دهیم.

    آنچه در ادامه می آید، مشروح صحبت های این مهندسان حوزوی با خبرنگار خبرگزاری حوزه است که در آن علاوه بر فعالیت های خود از دغدغه هایشان در زمینه معماری و شهرسازی اسلامی و تاثیر تشکیل این مجمع در تحقق اهداف مدنظر سخن گفته اند.

    تشکیل مجمع حوزویان مهندس؛ اقدامی ارزشمند و موثر

    حجت الاسلام سید علی امامیان، فارغ التحصیل رشته مهندسی برق از دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول با اشاره به این که سال 82 بعد از فراغت از تحصیل در دانشگاه وارد مدرسه علمیه معصومیه شده است، می گوید: یکی از کارهای خوبی که در حال حاضر برخی دوستان طلبه و روحانی به دنبال آن هستند تشکیل مجمع حوزویان مهندس است که اقداماتی هم در این راستا انجام شده و امیدواریم با تحقق این مهم ، بستر مناسبی به منظور اهمیت دادن بیشتر به معیارهای اسلامی در ساخت و ساز و مهندسی و عمران فراهم شود.

    وی می افزاید: خوشبختانه طلاب و روحانیون مهندس دغدغه قابل توجهی نسبت به مسایل روز دارند و با توجه به تخصصشان در عرصه مهندسی تمایل دارند که چه در بحث خانه سازی و چه شهرسازی و معماری شهری ، آن زمینه هایی که دین برای آسایش و رفاه واقعی بیان کرده ، محقق شود که البته این مساله نیازمند عزم و اراده و همت مضاعف دوستان و دغدغه مندان است.

    همچنان خلأ نظام معماری اسلامی را شاهد هستیم

    حجت الاسلام حسن ابراهیم بیگی ، روحانی شاغل در درس خارج حوزه که از دانشگاه آزاد اسلامی در رشته مهندسی عمران فارغ التحصیل شده است، با اشاره به این که از همان زمان فراغت از تحصیل دانشگاهی در سال 85 وارد مدرسه علمیه معصومیه قم شده، ابراز می دارد: یکی از مسایلی که در حوزه های علمیه و به طور کلی 14 قرن پس از اسلام و نیز گذشت چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان خلأ آن احساس می شود، نبود یک نظام و چارچوب دینی در زمینه معماری و شهرسازی است

    وی می افزاید: البته فقه معماری و شهرسازی چند سالی است که از سوی آیت الله محسن اراکی ارایه می شود اما بسنده کردن به همین میزان کافی نیست و لذا تدوین و ارایه این نظام بعد از این همه مدت یک نیاز ضروری به شمار می رود.

    حتی در شهر مقدس قم نیز رنگ و بوی معماری ما ، دینی نیست

    این روحانی مهندس همچنین تاکید می کند:در حال حاضر در شهر مقدس قم که عش آل محمد(ص) و مرکز تشیع است چه در بحث خانه سازی، چه در عرصه ساخت و ساز تجاری و یا اداری ، ما رنگ و بوی دینی را در معماری و شهرسازی نمی بینیم و لذا بنده به طور جدی معتقد هستم که باید این نظام آماده و تدوین شود و طبق آن به نظارت دقیق در عرصه های شهرسازی، ساخت مسکن و مجتمع های اداری و تجاری و غیره پرداخت.

    وی در بخش دیگری از سخنان خود می گوید: از سوی دیگر ما متاسفانه در زمینه نظام اقتصادی اسلام ضعف داریم و هنوز یک بسته مدون و کامل نداریم و بسیاری از دلایل تهاجم فرهنگی نیز ناشی از همین نبودن نظام ها مبتنی بر اندیشه و تفکر اسلامی است.

    لزوم توجه به وضعیت نامناسب معماری در پردیسان قم

    حجت الاسلام ابراهیم بیگی در ادامه به صورت مصداقی به وضعیت پردیسان قم اشاره کرده و می افزاید: در حال حاضر ما در ساخت و سازهای نوین از جمله در شهرک پردیسان قم با مشکلات جدی روبرو هستیم و این مهم در حالی است که اساساً زیربنایی ترین کار تدوین نظام شهرسازی است چرا که طبق آن باید شهرک های جدید در داخل و یا حومه شهرها ساخته شود؛ به این معنا که بعد از تدوین و ابلاغ قانون، نظارت جدی نیز صورت گیرد تااین مساله  به صرف شعار و بخشنامه نباشد و اثرات آن را در سطح جامعه عملاً مشاهده کنیم.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ مرداد ۹۷ ، ۱۴:۵۷


    آب در معماری باغ‌های اسلامی
    تعالی‌بخش ذهن و روح
    از دیگر عناصر معماری ایرانی/اسلامی، عنصر آب است. صدای آب که در باغ‌های ایرانی شنیده می‌شود، خود تعالی دهنده ذهن و متوجه‌کننده آن به سوی راز و رمز خلقت است. این نوع جاری شدن آب با صدای خاص و به نوعی زمزمه گر طبیعت و یادآور و تذکر عناصر و نشانه‌های خلقت محسوب می‌شود، از عناصر اصلی باغ‌های ایرانی و معماری اسلامی به شمار می‌رود.این نوع باغ‌ها به عنوان الگو در کشورهای غیر اسلامی دیگرمانند ایتالیا و اسپانیا که زمانی مسلمانان درآن‌ها حکومت داشتند، راه پیدا کرده و همواره به عنوان یکی از مصادیق شگفت انگیز معماری اسلامی تلقی شده چراکه برخلاف معماری مدرن، در این نوع معماری روح انسان تعالی پیدا کرده و متوجه خلقت و حق تعالی می‌شود. این درحالی است در معماری مدرن امروز با کوتاه شدن سقف‌ها و محدود شدن فضاها و خالی بودن اتاق‌ها، روح انسان در این فضاهای بسته و تنگ بیشتر تحت فشار قرار گرفته و اضطراب و تشویش و استرس را بر وی حاکم می‌سازد.
    دکتر ایمان زکریایی کرمانی، عنصر دیگر معماری اسلامی و نقش آن در تامین سبک زندگی اسلامی در این معماری را اینگونه شرح می‌دهد:
    «... یکی از مهمترین عناصر طبیعی که در معماری ایرانی اسلامی بسیار جایگاه قابل توجهی دارد، حضور آب است. آب در قالب حوض آب و آب نماها و فواره‌ها در تمام گونه‌های معماری اسلامی از معماری مسکونی گرفته تا معماری باغ‌های ایرانی و اسلامی و حتی در معماری مساجد حضور پیدا می‌کند. آب در اسلام نماد تطهیر، نماد پاکی ، نماد روشنایی و نماد خلوص است. آب، نماد زندگی به همراه خود آورده و وجود آن در معماری اسلامی نشان دهنده حضور زندگی و جریان زندگی در جریان روزمره آن است...»


    حوض آب در معماری اسلامی
    بیانگر اضمحلال بناهای باشکوه
    حوض آب را می‌توان یکی از رایج‌ترین عناصر معماری اسلامی دانست که تقریبا در تمامی خانه‌های سنتی ایرانی اعم از کوچک و بزرگ یا کاخ و کوخ وجود داشته و برای آن کاربردهای متفاوت و مختلفی در نظر گرفته شده، از محلی برای شستشو تا منبع آبیاری باغچه‌ها و گل‌ها، تا جایی برای خنک شدن میوه‌ها و مکان تلطیف فضای دورهمی‌های خانوادگی و تفرج‌های فامیلی. اما مهمترین جلوه حوض‌ها خصوصا در خانه‌های بزرگ و به خصوص کاخ‌ها، بروز اندیشه فانی بودن همه و باقی بودن ذات باری تعالی است. اندرو گراهام دیکسون (منتقد و پژوهشگر هنری و کارشناس شبکه BBC)‌اشاره می‌کند:
    «...انعکاس جامدترین اجسام در سطح آب بی‌دوام و گذرا دیده می‌شود...»
    با توجه به تفکر و اندیشه دینی این گونه تعبیر کرده‌اند که حوض همواره منعکس‌کننده تصویر بناهایی است که در کنار آن قرار گرفته و تصویر این بناها علی‌رغم قوت و استحکام و شکوه و عظمتی که دارند وقتی در حوض مقابل خود منعکس می‌شود، لرزان و شکننده و در حال اضمحلال جلوه می‌کنند. این همان اصل و مغز اندیشه دینی و اسلامی است که باور دارد جز ذات حق تعالی همه این عناصر مادی و زمینی از بین رفتنی و نابود شدنی هستند. این یکی از مصادیق مهم بروز اندیشه و تفکر دینی و اسلامی در معماری اسلامی/ ایرانی است.


    مساجد؛ معماری پایدار
    اما در میان همه این تمهیداتی که برای معماری کاخ‌ها و خانه‌ها و القای ناپایداری و سست بودن آن در نظر گرفته شده، معماری مساجد متفاوت است. مساجد به عنوان خانه خدا، مستحکم‌ترین معماری دارا بوده و برخلاف معماری درونگرای خانه‌های مسکونی بعضا برونگرا و دارای تزیینات بسیار زیبا و چشم نواز در سردرها و گنبدها و مناره‌ها بوده و هستند. دکتر ایمان زکریایی کرمانی درباره معماری متفاوت مساجد می‌گوید:
    «... تنها گونه معماری که سعی می‌شد در معماری اسلامی پایدار کار بشود، معمولا معماری مساجد بود. شما اگر معماری دوران سلجوقی را در خود اصفهان در نظر بگیرید، جز آثاری که در رابطه با معماری مذهبی هست و شاخص‌ترین آن هم مسجد جامع اصفهان به شمار   می‌آید، اکثر ساختارهای معماری از بین رفته‌اند. به خصوص معماری مسکونی. یعنی تاکید براین بود در حکمت معماری اسلامی بنای مسکونی متناسب با فانی بودن انسان ساخته بشود برای همین است که ما خانه‌های زیادی از دوران گذشته نداریم و مجموعه اماکنی که از دوران گذشته بر جای مانده، مربوط به دوران صفوی و حدود 300 سال است که برجای مانده است. و این همان بحثی است که آنچه در ارتباط با خداوند هست باید پایدار ساخته شود و تنها هستی حقیقی که در تمام عالم هستی وجود دارد و پایدار هست، وجود حضرت باری تعالی است. برای همین، خانه خدا و مسجد خدا را باید به صورت محکم‌ترین بنا می‌ساختند، باید به شکل مرتفع‌ترین و بهتربن بنا می‌ساختند و بهترین‌ها را در آن‌ها به کار می‌بردند...»

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ تیر ۹۷ ، ۲۳:۱۲

    خبرگزاری فارس: لحظه‌شماری برای افتتاح صحن حضرت زهرا(س) / هنر ایرانی در قلب نجف

    پروژه‌ ۲۲۰هزار مترمربعی صحن حضرت زهرا(س) در حرم علوی، نشانی از ارادت ایرانیان به اعتاب مقدسه است که توانسته بخشی از معماری اسلامی ایرانی را احیا کرده و بزرگترین پروژه عمرانی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور باشد.

    مجله فارس پلاس- وحید ونایی: صحن حضرت زهرا(س) در نجف اشرف، محیطی دلنشین در جوار حرم علوی و بخشی از طرح توسعه جامع این حرم است که چند سالی است چشم‌ها را نوازش داده و در ماه‌های آینده رخ نقاب برداشته و میزبانی از زائران امیرالمومنین (ع) را تسهیل می‌کند.

    محوطه این صحن، از محل مقام حضرت زین‌العابدین (ع) شروع شده تا محل فعلی حرم مطهر امیرالمومنین(ع) ادامه می‌یابد و طراحی آن به نحوی است که ۶۰درصد زائرین ورودی به حرم مطهر از همین ورودی وارد شوند. اگر در کنار این مقام کمی درنگ کنید تا سلامی به حضرت علی (ع) بدهید، دریای نجف یا بحر النجف را هم می‌توانید مشاهده کنید.

     

    از مقام حضرت زین‌العابدین (ع) تا گنبد طلایی امام اول شیعیان ۴۵۰متر فاصله است. این همان محلی است که امام سجاد(ع) برای زیارت مخفیانه قبر مطهر جد پدری خود می‌ایستادند و سلام و عرض ارادت کرده و به سمت ضریح مطهر گام برمی‌داشتند. مقام صافی صفایمانی هم جنب همین مقام است.

    ساخت و ساز صحن حضرت زهرا (س) بر اساس معماری ناب اسلامی ایرانی صورت گرفته است. چرایی این کار هم به سابقه ساخت و سازهای مربوط به حرم مطهر حضرت علی‌(ع)  بازمی‌گردد. معماری حرم امیرالمومنین را می‌توان به ۹دوره از زمان آل‌بویه تا کنون تقسیم کرد که آخرین معماری هم مربوط به ۳۰۰سال پیش و متعلق به نادرشاه افشار بوده است.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ تیر ۹۷ ، ۲۳:۰۷
    محسن بهشتی

    قم - معاون امور عمرانی استاندار قم گفت: ما نتوانسته‌ایم مکتبی به نام معماری و مهندسی ایرانی داشته باشیم و سبقه خود را فراموش کردیم و شاهد هجوم فرهنگ غربی به کشور هستیم.

    به گزارش خبرنگار مهر، محسن بهشتی ظهر پنج‌شنبه در گردهمایی حوزویان مهندس که در سالن همایش مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران برگزار شد در سخنانی اظهار داشت: وقتی از مهندسان طلاب صحبت می‌شود واژه‌هایی همانند معماری اسلامی و شهرسازی اسلامی به ذهنمان خطور می‌کند.

    وی افزود: معماری و شهرسازی مسیحیت یا یهودیت نداریم و آن‌ها در این زمینه مدعی نیستند و تئوری پردازان نیز که غالباً دینی غیر از اسلام دارند معتقد به این سبقه و پیشینه نیستند در حالی که در معارف اسلامی ما مسائل زیادی در زمینه معماری و شهرسازی داریم.

    معاون امور عمرانی استاندار قم ادامه داد: مؤلفه‌های عینی برای واژهایی چون معماری اسلامی و شهرسازی اسلامی معرفی نشده است که می‌توان با استفاده از منابع اسلامی و دینی این موارد را تدوین کرد.

    وی گفت: ما نتوانسته‌ایم مکتبی به نام معماری و مهندسی ایرانی داشته باشیم و حتی در جاهایی سبقه خود را فراموش کردیم و شاهد هجوم فرهنگ غربی به کشور هستیم.

    بهشتی با بیان اینکه شیخ بهایی نمونه برجسته‌ای از تفکر مهندسی و اسلامی است، گفت: شیخ بهایی فردی حوزوی بود که آثار ۴۰۰ سال قبل وی تا کنون دچار چالش نشده است و بر آثار مکتوب وی نیز همچنان رساله دکتری می‌نویسند.

    وی با بیان اینکه خدماتی باید تعریف شود که مجمع مهندسان روحانی آن را دنبال کنند، افزود: جا دارد مرکز مشاوره‌ای در حوزه مسکن برای طلاب راه‌اندازی شود تا طلاب در زمینه ساخت و ساز و خرید مسکن به مشکل بر نخورند چرا که در گذشته شاهد بودیم به دلیل نداشتن اطلاعات لازم تخصصی سرمایه این افراد مورد سوءاستفاده قرار گرفته و مشکلاتی برایشان ایجاد شده است.

    انگیزه‌های الهی باید در معماری و شهرسازی وجود داشته باشد

    به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام طاهری  در همایش «حوزویان مهندس» در مقاله‌ای به بررسی حضور علمای دین در عرصه معماری و شهرسازی پرداخت.

    وی با بیان اینکه انگیزه ساخت و ساز مهم است گفت: انگیزه‌های الهی چون تقوی باید در معماری و شهرسازی وجود داشته باشد و تا زمانی که انگیزه‌های غیر الهی مانند تجارت و سود کلان و فشار به قشر ضعیف و دلال پروری در معماری و ساخت ساز جامعه وجود داشته باشد این بناها اسلامی نیست و باید از دیدگاه قرآن خراب و نابود شود هرچند صورت و اسم مسجد را داشته باشد.

    ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ تیر ۹۷ ، ۱۴:۰۰