وبلاگ معمار شهر

اخبار و مطالب معماری و شهرسازی ایران و جهان

وبلاگ معمار شهر

اخبار و مطالب معماری و شهرسازی ایران و جهان

مطالب و مباحث تخصصی معماری و شهرسازی و دیگر علوم وابسته را با ما مطالعه نمایید...




در اين وب
در كل اينترنت
  • قالب وبلاگ
  • تبلیغات

    طبقه بندی موضوعی

    ۱۴۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «میراث تاریخی» ثبت شده است

    معماری زیبا - کراپ‌شده

    ساری - شهرسازی معاصر با نداشتن درک صحیح از ماهیت برون گرای معماری غرب، از مبانی معماری بومی و اصیل دور شده و در تقابل با هویت های فرهنگی قرار گرفته است.

    خبرگزاری مهر - گروه استان ها - زهرا باغبانی: ساختمان‌ها و تابلوها که روح را از جان شهرهای کشور گرفته است و درختان و فضاهای سبزی که جای خود را به ترافیک، شلوغی و زشتی‌های بصری ناشی از بی‌توجهی مسئولان به مدیریت شهری داده است

    بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی نشان‌دهنده پیشینه معماری ایران ( هزاره هفتم پیش از میلاد) است که این هنر در ارتباط با مسائل گوناگون اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، مذهبی توسعه و تکامل‌یافته و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن ازجمله توجه به منطق ریاضی و عرفان سبب شده که در مقایسه با معماری کشورهای دیگر جهان از ارزشی ویژه برخوردار شود.

    امروزه با ظهور مدرنیسم و معماری مدرن که تأکید ویژه‌ای بر کیفیت مصالح ساختمانی، نمایاندن سازه و تطابق فرم با کارکرد دارد، منطقه‌گرایی چالش‌های فراوانی را در خصوص تعامل یا تقابل معماری مدرن و هویت‌های فرهنگی منطقه پیش روی تئوری‌های نوین معماری قرار داده است که برای رفع این مشکل باید نوعی از معماری مدرن و درعین‌حال منطقه‌گرا را ترسیم کرد.

    واقعیت این است که شهرسازی معاصر ایران با نداشتن درک صحیح از ماهیت برون‌گرای معماری غرب، به مبانی معماری و شهرسازی خود پشت کرد و موجب پیدایش شهرهایی نامتناسب شده است که نه‌تنها اصول مدرنیته را رعایت نکرده بلکه از اصول معماری ایرانی نیز فاصله گرفته است به‌طوری‌که شهرهای ایران به‌تدریج از هویت کالبدی خود فاصله گرفته است.

    سیاست‌گذاری‌های کشور نیز در حوزه توسعه شهری در مسیر درست خود قرار نگرفت و به گردشگری به‌عنوان درآمد پایدار شهری توجه زیادی نشده است و بسیاری از بناهای تاریخی گرد فراموشی گرفته یا در حال نابودی است. همچنین غفلت از مناسب‌سازی شهری و عدم پاسخگویی به نیازهای روانی، عاطفی، فرهنگی و رفاهی شهروندآن‌یکی از ضعف‌های اساسی طرح‌های توسعه شهری در کشور ما است که موجب نابسامانی و بروز انواع بیماری‌های روحی و روانی شده است.

    همچنین غفلت از مناسب‌سازی شهری و عدم پاسخگویی به نیازهای روانی، عاطفی، فرهنگی و رفاهی شهروندآن‌یکی از ضعف‌های اساسی طرح‌های توسعه شهری در کشور ما است

    دانشجوی دکترای شهرسازی معتقد است شرایط محیطی، ویژگی‌های انسانی و فرهنگی از عوامل شکل‌گیری شهرهاست که در آن افراد باریشه‌های فرهنگی مختلف زندگی می‌کنند؛ این افراد درعین‌حال تفاوت‌ها در برخی از عقاید و سنت‌ها مشترک و تنها در خرده‌فرهنگ‌ها متفاوت هستند که با برگزاری مراسم‌های مختلف آیینی می‌توان این افراد را به هم نزدیک کرد.

    رستم علی پاک‌دامن ادامه می‌دهد: در حوزه تاریخی شهرها، بناهای مختلف ارزشمند هستند و دولت و شهرداری‌ها باید برای حفظ و مرمت این آثار تلاش کنند زیرا هویت یک شهر در این بناها نهفته است که در بلندمدت علاوه بر هویت بخشی به شهر با جذب گردشگر هزینه‌های آن جبران می‌شود.

    همچنین استفاده از نمادهای تاریخی در ساختمان‌های جدید در هویت بخشی شهر بسیار مؤثر است به‌طوری‌که در کشور ژاپن از نمادهای سنتی در احداث ساختمان‌های بلند استفاده می‌شود و در فرهنگ و تفکر ایرانی و اسلامی نور مقدس است که به‌صورت پراکنده در بعضی از بناها استفاده‌شده، اما در سطح کلی شهرهای ما به دلیل بی‌توجهی به ساختارهای مناسب و الگوهای مطلوبی که از نیاکان ما به ارث رسیده‌اند، خسته‌کننده و یک‌شکل شده‌اند و ذهن نمی‌تواند این بی‌نظمی‌ها را به هم ارتباط دهد.

    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ خرداد ۹۷ ، ۱۲:۵۴

    رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به تجلی مفهوم ایران شهر در بزرگترین پایانه فرودگاهی کشور گفت: پروژه پایانه هوایی ایران شهر درس بزرگی برای معماری و شهرسازی ایران است.

    به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، سید محمد بهشتی شیرازی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و رییس سابق  این سازمان در مراسم تقدیر از ایده های برتر پایانه هوایی ایران شهر، بر لزوم رجوع مجدد به تفکر ایران شهری تاکید کرد و گفت: ما در گذشته نه چندان دور این هنر را داشتیم که هیچ چیزی را جز با اندیشه ایران شهری پدید نیاوریم. این اندیشه در لباس و بنا و غذا و صنعت و هنر ایرانی متجلی بود.

    سید محمد بهشتی

    وی به انتقاد از وضعیت اجتماعی کنونی ایران پرداخت و افزود: متاسفانه در دهه‌های اخیر به جنبه‌های کارکردی در صنعت و معماری  اکتفا کردیم و با پرداختن به بحث مدرنازیسیون از هنری که داشتیم فاصله گرفتیم.

    بهشتی شیرازی ادامه داد: ما همواره برای هر چیز شعر می‌سرودیم. اکنون با همت آقای آخوندی جریان جدیدی در سرودن شعر ایجاد و سرودن شعر فرودگاه آغاز شده است.

    رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در انتها با تقدیر از پرداختن به مفهوم ایران شهر در بزرگترین پایانه فرودگاهی کشور گفت: حتما اجرای پروژه ایران شهر در شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) درس بزرگی برای معماری و شهرسازی ایران خواهد بود.

    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ خرداد ۹۷ ، ۱۲:۴۹
    برترین‌ها: گنجینه‌های باستان شناسی پنجره‌ای به تاریخ، فرهنگ، مردم و آداب و رسوم دوران باستان هستند. حتی گاهی اوقات نشانه حضور موجودات فرازمینی روی زمین هستند.
     
    استون هنج

    استون هنج در دشت مسطحی در شمال سالزبری در انگلستان قرار دارد و چیدمان مدور سنگ‌های عظیمی است که بزرگترینشان ۹ متر ارتفاع و ۲۵ تن وزن دارد. دانشمندان معتقدند این بنای تاریخی، نشانه یک محل دفن بزرگ است که حدود چهار تا پنج هزار سال پیش ساخته شده است. هیچکس هنوز نمی‌داند چطور و چرا چنین چیزی ساخته شده یا اینکه توسط انسان‌ها ساخته شده یا خیر، باستان شناسان به تازگی کشف کردند که حداقل دو تا از سنگ‌ها قبل از سکونت انسان روی زمین در این محل قرار داده شده اند.
     
    گنجینه های اسرارآمیز باستان شناسی روی زمین
     


    سوپر هنج

    دانشمندان در سال ۲۰۱۶ و در فاصله ۳ کیلومتری استون هنج، یک اثر تاریخی سنگی اسرارآمیز دیگر به نام سوپرهنج را کشف کردند. اما باستان شناسان یک سال بعد کشف کردند که که این‌ها اصلا سنگ نیست، بلکه صد‌ها تیر چوبی در گودال بزرگی هستند که ۲۴۵۰ سال قبل از میلاد به صورت مدور چیده شده اند. جالبتر اینکه شواهد نشان می‌دهد تیر‌ها مدت کوتاهی بعد از جای گذاری خارج شدند.
     
    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ خرداد ۹۷ ، ۲۳:۱۳

    همگردی : تخت فولاد اصفهان نام مکانی است پر از مقبره و تکیه های نامی لااقل در جهان اسلام؛ اغلب بناها و مقبره های افراد نامی در این قبرستان یا در میان صحنی قرار گرفته است و یا به دور آن اتاقک و حجره ای ساخته شده است. این مکان مقدس در قسمت جنوب شرقی استان اصفهان قرار گرفته است و در حدود 75 هکتار از اراضی منطقه را نیز به خود اختصاص داده است.. تخت فولاد اصفهان از جنوب به خیابان سعادت آباد، از غرب به خیابان مصلی، از شمال به خیابان میر شهرستان اصفهان و از شرق نیز به خیابان های سجاد و بهار منتهی می شود.

    تخت فولاد اصفهان از گذشته حائز اهمیت و پرفراز و نشیبی برخوردار می باشد که شاید بد نباشد با هم در ادامه این مطلب همراه شویم تا با معرفی تخت فولاد اصفهان، قدری بیشتر ما را با معماری تکیه های تخت فولاد اصفهان، پیشینه و کاربرد تکیه های تخت فولاد اصفهان که متعدد بودند آن در دوران حکومتی خاندان صفویه و قاجاریه آشنا نماید.

    تخته فولاد

    پیشینه تخت فولاد اصفهان

    تخت فولاد اصفهان با شماره 1735 درست در تاریخ 26 خرداد سال 1375 به ثبت ملی کشورمان رسید. این بنا پر است از تکیه هایی با مقبره های خانوادگی در وسط و تعدادی حجره در محیط کناری خود که  تکیه های تخت فولاد سبب گشته تا این بنا به یک قبرستان حائز اهمیت در جهان اسلام تبدیل شود. برای آنانی که از معنی تکیه مطلع نیستند باید بگوییم که تکیه در واقع مکانی است که عارفان دینی و عالمان مذهبی در آن مکان زندگی کرده و در همان مکان نیز از دنیا رفته و به خاک سپرده شده اند؛ البته در معانی دیگر به مکان عبادت و سکونت و ریاضت درویشان نیز تکیه گفته می شود که با توجه به نقش اساسی ایران در جریان های اسلامی، در تخت فولاد اصفهان ما بیشتر با تکیه های عارفان و عالمان دینی مواجه می شویم که بسیار مشهور و مطرح بوده اند در روزگاران خویش! البته نباید از معانی مختلف تکیه در کتب برجسته تاریخی نیز غافل شویم که در برخی از انان تکیه را محلی برای عزاداری و سوگواری نامیده اند، در برخی دیگر تکیه را مکانی برای اهل تصوف و عبور و مرور قشر فقیر و تهی دست جامعه می دانند،

    در تعدادی دیگر از همین نوشته های تاریخی واژه خانقاه را به عنوان معنی کلمه تکیه به مخاطب معرفی کرده اند و سایر معانی اینچنینی؛ جهانگرد معروف فرانسوی ژان شاردن (Jean Chardin) صراحتا در سفرنامه خود از تکیه های ایرانی به عنوان مکانی مقدس برای تضرع و عبادت به درگاه حق تعالی نام برده است و در کتاب تاریخ کاشان نیز به تیکه عنوان محلی برای فقیران نسبت داده شده است؛ همچنین در نوشته های مهمی همانند اخبارالعباد و البلاد هم از تکیه به عنوان خانقاه نام برده شده است! جالب است بدانید بنابر اظهار نظر تعداد کثیری از مورخان و کارشناسان حوزه های تاریخی، تکیه های تخت فولاد اصفهان ساخته شده در قرن 8 هجری قمری می باشند که در گذشته به انضمام اینکه محل دفن عارفان و عالمان دینی بوده اند، به عنوان محل اسکان درویشان فقیر و بی چیز هم مورد استفاده واقع می شدند.

    البته این تنها یک نظر و ادعا می باشد چرا که اسناد و مدارک تاریخی و مستندی در خصوص این اظهار نظر وجود ندارد اما می توان با در نظر گرفتن حجره های مختلفی که برای هر تکیه ساخته شده است، بیان کرد که این ادعا خیلی هم پوچ و خالی از اندیشه نبوده است؛ تکیه های تاریخی این مرز و بوم تنها در تخت فولاد اصفهان خلاصه نمی شوند و می توان در شهری همچون شیراز نیز با تکیه های برجسته ای نظیر: چهل تنان، هفت تنان، شاه داعلی الله مواجه شد. طبق بررسی های صورت گرفته محققان تاریخی در پیشینه تخت فولاد اصفهان به این نتیجه رسیده اند که تعداد بخصوصی از تکیه های تخت فولاد اصفهان در گذشته محل زندگی و آموزش عارفان و عالمان دینی بوده اند که با فرا رسیدن زمان مرگشان، این امکان تغییر کاربری داده و به محل دفنشان نیز تبدیل شده اند و امروزه نیز از کنار هم آمدن این تعداد مقبره و تکیه مهم، تخت فولاد اصفهان در جهان اسلام به عنوان یکی از برجسته ترین قبرستان های تاریخی-اسلامی قلمداد می شود.

    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ خرداد ۹۷ ، ۱۴:۰۰
    بی تفاوتی میراث فرهنگی وشورای شهر برای حفظ میراث تاریخی شهر/حمایت بخش خصوصی کلید ضمانت میراث تاریخی
    خانه هایی که میراث گذشتگان شهر تهران هستند، هر روز در برابر یک آسیب تازه قرار می گیرند و درمقابل چشم شهروندان از درون می شکنند و در نهایت نیز اثری جز  جسدی متروک  از آنها بر زمین  پایتخت برجای نمی ماند.
    به گزارش تیتر شهر- زهرا نوروزی: با توجه به اینکه در مقابل حکم قضائی تخریب خانه حسام لشگر  سکوت رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورا برای برخی از رسانه ها انتقاد کردند، اما به تازگی حسن خلیل آبادی درمورد ضرورت ترمیم خانه کوچه هفت تن بیشتر از آنکه هشدار دهد، درد دل کرده و گفته است:  در گذشته نیز تغییر کاربری این عمارت تاریخی به پاساژ مطرح شده بود ، اما تا کنون این موضوع تائید نشده است.
    به گفته این عضو شورای شهر تهران؛ از آن جایی که بنا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، تخریب آن غیر قانونی بوده و با متخلفان مطابق قانون برخورد می‌شود.
    اظهار نظر عضو کمیسیون فرهنگی شورا که تنها در قالب یک هشدار بیان شده، نشان دهنده سیستم معیوب حفظ و حراست میراث فرهنگی کلانشهر تهران است که دریک سوی آن شورایی با ظرفیت پایین رایزنی با نهادهای مسئول قرارداشته و درسوی دیگر آن نیز بی توجهی سازمان متولی اولیه یعنی میراث فرهنگی وجود دارد.
    اظهارات مشابه مسئولان وسرنوشت مشابه بناهای تاریخی

    مدتی پیش بعد از اینکه شهرداری منطقه 12 اعلام کرد خانه حسام لشگر طبق حک قضایی در دست مالک باید تخریب شود و درصورت عدم اجرای این حکم قضائی شهردار و یا معاون معماری و شهرسازی بنابر تاکیدی که در این حکم شده از مسئولیت سازمانی خود بر کنار خواهد شد، این موضوع نشان می دهد که نه متولی حفاظت از میراث فرهنگی تهران دغذغه حفظ بناهای تاریخی باقی مانده را در شهر تهران دارد و نه عزمی جدی در میان سازمان سازمان های حمایتی مانند شهرداری و یا شورای شهر تهران به عنوان یک پارلمان تصمیم گیر مهم در حوزه شهری به آخر و عاقبت سرنوشت این آقار به جا مانده از تاریخ پایتخت دغدغه حفظ آن را دارند.
    به همین دلیل است که هر روز سرنوشت خانه های تاریخی تهران که هرزگاهی از اخبار سیاسی جامعه پیشی گرفته و متاسفانه در صدر اخبار رسانه ها قرار می گیرد.
    بی تفاوتی میراث فرهنگی وشورای شهر برای حفظ میراث تاریخی شهر/حمایت بخش خصوصی کلید ضمانت میراث تاریخی
    در جریان پیگیری های خبرنگار تیتر شهر درباره عملکرد کمیسیون فرهنگی در قبال موضوع خانه های تاریخی، محمد جواد حق شناس رییس کمیسیون فرهنگی اعلام کرد که مسئول مستقیم و متولی خانه های تاریخی سازمان میراث فرهنگی است و شورای شهر تهران به لحاظ اختیارات قانونی نمی تواند  قوه قضاییه یا حتی میراث فرهنگی را مورد خطاب قرار دهد.
     بعد از مدتی که از بیان این اظهار نظر رئیس کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای شهر تهران می گذرد؛ اکنون حسن خلیل آبادی رییس کمیته میراث فرهنگی وگردشگری شورا  بازهم به روال سابق درباره خانه هفت تن که در کوچه ای به همین نام در بازار چهار سوق تهران قرار داشت هو متعلق به دوره قاجاریه است،هشدار داده است.
    این اثر تاریخی  مربوط به دوره قاجار است ودر  امتداد جنوبی چهارسوق بزرگ، بازار مسگرها  و در داخل یک پاساژ واقع شده  است این خانه در تاریخ ۱ مهر ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۱۰۴۱۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است  و بسیار از گردشگران از آن بازدید می کنند.
    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ خرداد ۹۷ ، ۲۳:۰۹
    رئیس کمیسیون شهرسازی، معماری و عمران شورای اسلامی شهر:

    رئیس کمیسیون شهرسازی، معماری و عمران شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به گفت و گوهای مطرح شده در جلسه با معاون میراث کشور، اتفاقات رخ داده در پایگاه میراث جهانی میدان امام (ره) را خطرناک توصیف و اذعان کرد که اصفهان باید در این مورد به جهان پاسخگو باشد.  شیرین طغیانی در گفت و گو با روزنامه اصفهان زیبا درباره محتوای مباحث مطرح شده در جلسه‌ اعضای شورای شهر، شهردار و معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی کشور، گفت: «موضوع اصلی جلسه محور چهارباغ بود.ظاهرا قرار است که آبراهی در این محور باشد. معاون میراث فرهنگی کشور بعد از بازدید از محل، زمانی را برای گمانه‌زنی درباره مستندات تاریخی این موضوع خواستار شد و تاکید کرد که نباید فقط از روی یک عکس تصمیم گرفت.» عضو شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح کرد:  «در جلسه  این نکته را مطرح کردم که اصفهان پتانسیل‌های زیادی دارد ولی به این شهر به اندازه لازم رسیدگی نشده. نمی‌دانم این مسئله مربوط به مدیریت میراث در اصفهان است یا نه.»

     

    او افزود: «محور پروژه‌هایی که در بافت‌ تاریخی شهر صورت می‌گیرند، بیشتر مرمتی است، در حالی که این نگاه باعث شده فضای شهری پویایی مورد انتظار را نداشته باشد. انگار این فضاها در تاریخ فریز شده‎‌اند و این یعنی پس‌رفت. باید در کنار مرمتگران تفکرات معماری و شهرسازی هم وجود داشته باشند.» طغیانی تصریح کرد: «دلیلم برای این صحبت این است که همین الان اگر در کنار اسم یک خانه در اصفهان عنوان "میراث" بیاید، همه ناراحت می‌شوند، در حالی که در برخی شهرهای دیگر، مردم برای ثبت بنایشان در فهرست میراث ملی پیش قدم می‌شوند. دلیلش این است که می‌توانند بابت آن خدماتی بگیرند، اما در اصفهان این فضا هنوز باز نشده است.»

     

    اوافزود:« وضعیت میراثی اصفهان در مقایسه با قبل بهتر شده اما انتقاداتی وجود دارد. مثلا در این جلسه مطرح کردیم که اتفاقاتی  که در میدان نقش جهان، مسجد امام (ره) و مسجد شیخ لطف الله می‌افتد، اتـفـاقـات خطرناکی است. این ابنیه فقط میراث اصفهان نیستند و متعلق به دنیا هستند. اگر خدای ناکرده اتفاقی بیفتد، به همه جهان باید پاسخگو باشیم، بنابراین مسئولان مرکز باید بیشتر به این موضوعات توجه کنند.» به گفته او، در این جلسه معاون میراث فرهنگی کشور، بر تغییر رویکرد سازمان میراث تاکید داشته و نوید داده که دیگر این سازمان «نگاه تاریخی بیش از حد» ندارد و به سمت برگرداندن زندگی به بافت‌های تاریخی رفته،اما یک نگرانی برای خود او و همکارانش در میراث فرهنگی هنوز وجود دارد، اینکه «گاهی کاری می‍‌کنیم که نتیجه‌اش نابودی بافت است.» شیرین طغیانی اضافه کرد: «تعامل خوبی حداقل در گفتمان بین مدیریت شهری و میراث فرهنگی اتفاق افتاده و ان‌شالله باید داشته‌های بالقوه اصفهان را به فعلیت برسانیم.» 

    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ خرداد ۹۷ ، ۲۲:۵۲
    روزنامه شهروند: روایتی که جعفر شهری در کتاب «طهران قدیم» درباره یکی از کافه‌های پرآوازه تهران در اوایل دوره پهلوی اول ارایه می‌دهد، ما را از دریچه یکی از نخستین کافه‌های مشهور نوین در تهران، به روزگار آغازین دگرگونی‌های اجتماعی در تاریخ معاصر ایران می‌برد؛ به نخستین سال‌های سده چهاردهم خورشیدی، به ویژه دو دهه نخست آن، که روزگاری مهم از جنبه اجتماعی به شمار می‌آید. ورود پدیده‌های تازه به جامعه ایران، از کافه و رستوران گرفته تا مهمان‌خانه، سینما و اتومبیل و نیز تغییر چهره پایتخت به عنوان مرکز این دگرگونی‌ها، جامعه ایران را در آغاز مرحله‌ای تازه از زیست خود گذارده بود.
     
    ایرانِ دهه‌های ١٣٠٠ و ١٣١٠ خورشیدی دگرگونی‌هایی تازه می‌آزمود. ورود وسیله‌هایی چون دوچرخه، اتومبیل و موتوسیکلت و در پی آن‌ها رواج بهره‌گیری از طیاره، پیدایش پدیده‌هایی تازه چون کافه و رستوران و شکل‌گیری پدیده‌ای به نام «خیابان لاله‌زار» در قلب پایتخت که چکیده تجددخواهی جوانان آن روزگار را می‌شد در آنجا به تماشا نشست، تهران و در پی آن ایران را به دوره‌ای تازه از چرخه زندگی اجتماعی‌اش وارد می‌کرد. این‌ها اما همه تغییرها نبود؛ خیابان‌ها و گذرهای خاکی شهر آسفالت شدند، اتومبیل به شکل‌های گوناگون شخصی و همگانی در این خیابان ها به راه افتادند، آب لوله‌کشی به خانه‌ها راه یافت و بسیاری دگرگونی‌های دیگر که تصویری دیگر از ایران ارایه می‌کرد.

    تهرانِ دگرگون‌شده، جوانانی با ذائقه نو

    کافه از نخستین نمادهای دگرگونی اجتماعی در میان طبقات گوناگون جامعه در ایران از آغاز سده چهاردهم خورشیدی به شمار می‌آید. تا پیش از پیدایش کافه‌های نوین در ایران، قهوه‌خانه‌ها مکانی همگانی برای وقت‌گذرانی به شمار می‌آمدند. قهوه‌خانه‌ها ویژگی‌هایی داشتند که آن‌ها را با گذشته پیوند می‌زد.
     
    کافه اما پدیده‌ای نو به شمار می‌آمد که بخشی از جامعه را به سوی خود می‌کشاند؛ آنانی که ذایقه‌ای تازه داشتند و در پی دگرگونی بودند. این پدیده در سال‌های پایانی حکومت قاجار در ایران آرام‌آرام رواج یافت و در سراسر دهه‌های ١٣٠٠ و ١٣١٠ در برخی شهرهای بزرگ به ویژه پایتخت رواج یافت. کافه‌ها گاه به تنهایی گاه به گونه کافه‌رستوران یا هتل‌کافه مخاطبانی را به سوی خود می‌خواندند که از پایگاهی جز سنت‌گرایی در ایران برخاسته و در بستری دیگر بالیده بودند؛ روشنفکرها به ویژه فرنگ‌رفته‌ها و دانش‌آموختگان دانشگاه‌های اروپایی از آن‌جمله به شمار می‌آید. ایرانیان از سده‌ها پیش با نهاد قهوه‌خانه در جایگاه مکانی برای گردهم‌آیی خوی داشتند.
     
    کافه ایران
     
    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۹۷ ، ۲۲:۰۱

    شهر > شهری - سمیرا وکیلی:
    سید محمد بهشتی ـ رئیس پ‍ژوهشگاه میراث فرهنگی ـ به‌ رغم اینکه سال‌ها در بنیاد فارابی مدیر بوده و به‌عنوان مدیر سینمایی شناخته می‌شود، بیشتر از همه، یک مدیر فرهنگی است.

    تحصیلات دانشگاهی وی در رشته معماری بوده و دارای نگاه فرهنگی به معماری و شهر است؛ تخصصی که کمتر به آن شناخته می‌شود. برای صحبت‌کردن درباره حق بر منظر و هویت تاریخی‌ـ‌ فرهنگی شهر تهران به سراغ او رفتیم و در گفت‌وگویی، نظر وی را درخصوص معماری شهر تهران جویا شدیم.

    • آمار نشان می‌دهد که مردم شهر تهران با مشکلات روحی درگیر هستند. فکر می‌کنید کالبد شهر تهران تا چه اندازه بر مردم شهر تأثیر‌گذار است؟ آیا شهر تهران، شهری‌است که مردم با نگاه‌کردن به فضاهای شهری و معماری آن احساس آرامش کنند یا اینکه خود شهر بیشتر عامل عصبانیت و گرفتگی روحی مردم است؟

    کالبد شهر در همه‌جای دنیا منعکس‌کننده احوال اهل شهر است. اگر کالبد شهر، وضعیت نابسامان و مغشوشی داشته باشد افرادی که در آن شهر زندگی می‌کنند هم احوال مغشوشی خواهند داشت. تأثیر بیشتر از ناحیه مردم جامعه بر کالبد شهر است.

    البته این دو فاکتور تأثیرات متقابلی نیز بر هم دارند اما در یک نگاه، کلانشهر، محصول احوال مردمان آن است. زمانی که احوال ما خراب است حتی عناصری را که در کالبد شهر دلالت بر هویت آن دارند به جا نمی‌آوریم و ممکن است در چشم‌مان ارزشی هم نداشته باشند. احوال شهر ما از اوایل دهه40 کم‌کم رو به خرابی رفته است. از زمان آغاز فروپاشی کالبد شهر و روبه‌روشدن با بحران مدنیت، سیطره جمعیت رخ می‌دهد، زندگی از فضای شهر به سمت محیط خصوصی کوچ می‌کند و زندگی‌کردن در شهر به مفهوم زنده‌بودن در شهر تغییر می‌یابد. یکی از نکات جالب این است که وقتی زندگی از شهر به پلاک‌های خصوصی می‌رود، شهر دیگر چهره امن ندارد.

    در زمان کودکی ما کوچه، محل بازی‌ بچه‌ها بود؛ درحالی‌که نسل‌های بعد از ما در آپارتمان بازی کرده‌اند و کوچه در آنها و والدین‌شان احساس نگرانی و ناامنی ایجاد می‌کرد. یکی از نمودهای جالب این احساس ناامنی همین نرده‌های نوک‌تیزی‌است که روی دیوار خانه‌ها نصب شد. قبل از دهه40 چنین نرده‌هایی روی دیوار خانه‌ها مشاهده نمی‌شد، زندگی در خارج از پلاک‌های خصوصی جریان داشت و شهر، امن و روشن بود.

    از نیمه دوم دهه70 عملا بحران رو به افول می‌رود و مدنیت، دوباره شروع می‌کند به اوج‌گرفتن و زندگی از داخل پلاک‌های خصوصی به شهر رجوع می‌کند. در زمان بحران مدنیت، بخش قابل‌توجهی از کالبد شهر که دلالت بر کیفیت زندگی شهر می‌کرد و به جاری‌بودن آن شهادت می‌داد، تخریب شد؛ تخریبی که به نوعی همه در آن دخیل بودند؛ هم اهل شهر و هم مدیریت شهری. آنچه در نظر همه مشهود بود، نه داشتن ریشه و شهادت تاریخی -‌ فرهنگی که کهنگی بود.

    می‌خواهم بگویم چطور احوال بد شهر مانع دیدن کالبد شهر می‌شود. وقتی احوال اهل شهر رو به بهبود می‌رود لابه‌لای آشغال‌هایی که در شهر وجود دارد نشانه‌ها و ارزش‌ها یک‌به‌یک دیده می‌شود؛ نمونه‌اش همین خیابان سی‌تیر. این خیابان تازه ‌احداث نشده بلکه ‌بیش از یک قرن است وجود دارد ولی درست در آن مقطع که بحران مدنیت در شهر غالب بود، ارزش‌های این خیابان نادیده گرفته شد و فقط به ‌عنوان یک شریان ارتباطی از آن استفاده می‌شد؛ اکنون که حال شهر رو به بهبود است، می‌بینیم که به سراغش می‌آیند، کف‌اش را سنگفرش می‌کنند، پر از رنگ و نور و زندگی می‌شود و همه تعجب می‌کنند که شهر ما خیابانی دارد که محل گفت‌وگوی ادیان است.

    • چطور می‌توان با استفاده از رنگ‌ در معماری ساختمان، منظر شهر را چشم‌نواز کرد تا حس آرامش را به شهروندان منتقل کند؟

    وقتی حال ما خوب نیست شهر را نمی‌بینیم اما وقتی حالمان خوب است متوجه شهر می‌شویم و از آن توقعاتی پیدا می‌کنیم. شما در حال حاضر تمنای رنگ دارید و این نشان می‌دهد که حالتان خوب است وگرنه وقتی حالتان خوب نباشد توقعات‌‌تان از جنس دیگری است؛ می‌خواهید ترافیک، روان باشد؛ توقع دارید خانه‌ای داشته باشید که سرپناهتان باشد و به نیازهای اولیه‌تان پاسخ داده شود؛ دیگر کیفیت مد نظر شما نیست.

    • وقتی سراغ منظر و زیبایی شهر می‌رویم که به نیازهای اولیه‌مان پاسخ داده شده باشد؟

    خیر. وقتی به سراغ زیبایی شهر می‌رویم که حالمان رو به بهبود باشد. ممکن است یک زمان حال ما خراب باشد ولی وقتی به نیاز‌های اولیه‌مان پاسخ داده شد، ساکت شویم؛ درحالی‌که وقتی حالمان خوب است، دیگر کیفیت برای ما اهمیت دارد. کمیت همچنان وجود دارد؛ باید به نیاز‌های اولیه‌مان پاسخ داده شود و شکم‌مان سیر شود اما در کنار آن، عطر و طعم و رنگ نیز برایمان اهمیت می‌یابد.

    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۹۷ ، ۱۳:۰۰

    قم- ایرنا- معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت: تجلی هنر اسلامی در معماری این استان در حال مستندسازی است تا از این طریق به احیای آن پرداخته شود.

    حسن بحرینی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در این مستند به سه حوزه کتیبه نویسی، استفاده از نقوش اسلامی در معماری اسلامی و ایرانی و کاربردی سازی این هنر پرداخته شده است که به زودی منتشر می شود.
    وی گفت: در این مستند به تاریخچه هنراسلامی در استان قم و آثار آن در حرم حضرت معصومه(س) و بقاع متبرک امامزادگان و سایر اماکن با معماری اسلامی خواهیم پرداخت.
    معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم اضافه کرد: معرفی کارگاه های هنرمندان در این حوزه و پرداختن به آثار آنها در اماکن مختلف از دیگر بخش های این مستند خواهد بود.
    وی حضور هنرمندان شاخص در قم را مورد اشاره قرار داد و گفت: در حال حاضر 200 کارگاه صنایع دستی در حوزه معماری اسلامی و 400 هنرمند صنایع دستی در رشته انگشترسازی در استان مشغول به فعالیت هستند.
    وی ادامه داد: همچنین هنرمندان قم در حوزه کتیبه نویسی و نقوش اسلامی در سطح کشور و حتی در عرصه بین المللی شناخته شده هستند و در اماکن مذهبی آثار دست این هنرمندان به یادگار مانده است.
    در استان قم چهار هزار و 200 هنرمند صنایع دستی دارای پروانه فعالیت می کنند، 2 هزار و 300 کارگاه هنرهای دستی نیز در استان وجود دارد.
    بحرینی با بیان این که احیای هنرهای اسلامی نیازمند فرهنگسازی است گفت: در اسفندماه سال گذشته نخستین نمایشگاه منطقه ای هنرهای اسلامی و صنایع دستی در صحن جامع فاطمی حرم مطهر حضرت معصومه(س) در رشته های تزیینات معماری، کاشی هفت رنگ، آینه کاری، معرق، منبرسازی، حاتم کاری، قلم کاری و سایر هنرهای دستی برپا شد که نقش مهمی در معرفی و احیای این هنر داشت.
    وی افزود: این نمایشگاه با محوریت کاربرد صنایع دستی در حوزه فرهنگ اسلامی، کتیبه نگاری در تولید هنرهای دستی و صنایع دستی در تزیینات معماری اسلامی و ایرانی برپا شده بود که مورد توجه علاقه مندان در این رشته ها قرار گرفت.

    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ خرداد ۹۷ ، ۲۲:۱۰

    مفهوم «باغ ایرانی» در بازار بزرگ ایران، جایگاهی ویژه یافته است؛ آنجا که بازطراحی و بازآفرینی باغ شازده ماهان، پرده‌های خیال را آرام‌آرام به کناری نهاده، دنیایی شگفت‌انگیز از هنر معماری و خیال‌انگیزی ذهن ایرانی پیش روی می‌نمایاند. این باغ جذاب ایرانی از دیار کرمان بار سفر بسته و در بازار بزرگ ایران جای خوش کرده است. یکی از باغ هایی که تلألو آن را می‌توان در بازار بزرگ ایران دید.

    به گزارش «تابناک»؛ بازار، پدیده‌ای شگفت در تاریخ مشرق‌زمین به شمار می‌آمده است و بازار‌های ایران در این میانه، از ویژگی‌هایی جذاب برخوردارند. غیر ایرانیانی که در سده‌های گذشته به ایران سفر کرده‌اند، به اندازه‌ای شیفته بازار، فرهنگ، کارکرد و نهاد‌های آن در این سرزمین شده‌اند، که فراوانی توصیف‌ها را در این زمینه، در سفرنامه‌هایشان بسیار می‌توان دید.

    ویتا سکویل‌وست، نویسنده و جهانگرد انگلیسی که در اوایل دوره پهلوی اول به ایران آمده است، در کتاب «مسافر تهران» درباره ویژگی بازار‌های ایرانی می‌نویسد: «در بازار‌ها هیچ‌کس کاری به شما ندارد، حتی کمتر از درویشی که در پیکادلی لندن پرسه می‌زند و توجه ما را برنمی‌انگیزد. حتی بازرگان‌ها که برای فروش کالای خود دنبال مشتری می‌گردند به سراغ شما نمی‌آیند. سر فرصت می‌توان یک پشته پارچه ابریشمی را یک‌یک پشت‌ورو کرد و دید زد، زیبایی آن‌ها را ستود، و با فروشنده درباره آن‌ها گفت‌وشنود کرد بدون اینکه به شما گفته شود "بخر بخر، " کاری که در قاهره و استانبول می‌کنند و آدم را به ستوه می‌آورند».

    هینریش کارل بروگش، خاورشناس و جهانگرد پرآوازه آلمانی در عصر قاجار، در کتاب «در سرزمین آفتاب» نیز درباره باغ‌های پرآوازه ایرانی توصیفی دلنشین دارد. او در این‌باره می‌نویسد: «در باغ‌های ایران حوض‌های بزرگی وجود دارد که درونشان پر از ماهی‌های قرمز و طلایی است و در وسط‌شان فواره‌ای نصب شده است. در این باغ‌ها آبشار‌های مصنوعی و جوی‌های عریضی تعبیه می‌کنند و آن‌ها را با کاشی‌های پر نقش و نگار می‌پوشانند، درختکاری‌ها و گل‌کاری‌ها چشم‌نواز و دلفریب و کوشک‌هایی که به سبک معماری اصیل ایرانی ساخته می‌شود و به آن‌ها "کلاه‌فرنگی" می‌گویند، نشستن در هوای آزاد را واقعا دلپذیر می‌سازد. از بالای دیوار این باغ‌ها قلل پوشیده از برف البرز دیده می‌شود که حتی تماشایشان در فصل تابستان، تأثیر خنک‌کننده‌ای بر ساکنان خوشبخت این باغ‌ها می‌گذارد.»

     
    بازار بزرگ ایران؛ هم‌نشینی دل‌انگیز بازار و باغ ایرانی در تاریخ
    این شهر باغ‌هایش را از دست داده است؟

    انسان‌ها در فضا و مکان می‌زیند. رفتار، آیین و خوی آن‌ها و نیز مناسبات‌شان در همین فضا و مکان شکل گرفته و پدید می‌آید. اقلیم از این منظر، اهمیتی فراوان در شکل‌گیری یک جامعه دارد و بر مردمان آن جامعه به ویژه در زمینه شیوه زندگی تأثیر می‌گذارد. تهران در دوره‌های گوناگون تاریخی حتی پیش از پایتختی، باغ‌هایی بسیار، پوشیده از درخت، داشته است. دگرگونی‌های این شهر، اما در سده‌ها و دهه‌های گذشته، نسبت به دیگر شهر‌های ایران بسیار شتابان بوده است. شتاب دگرگونی‌های تهران، اما با دیگر شهر‌های ایران بسیار تفاوت دارد؛ به آن اندازه که کافی است چند سالی در این شهر نباشی؛ در بازگشت به شهر، آنچه برایت می‌ماند، جز شگفتی چیزی نیست.

    ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ خرداد ۹۷ ، ۲۲:۳۰