بی توجهی به نماد 1200 ساله !

اقتصاد ایران: سمنان- ایرنا- مسجد تاریخانه دامغان با یک هزار و 200 سال قدمت به عنوان نماد تاریخ، تمدن، فرهنگ و معماری ایران اکنون دچار آسیب ‌های جدی است ، برای جلوگیری از ریزش دیوارها ، کاهگل ها و فرسایشی شدن این بنای کم نظیر باید تدابیری ویژه ای اندیشید.

نویسنده مرآه البلدان، دستور احداث تاریخانه را به حضرت علی (ع) نسبت داده و برخی مورخان تاریخ ساخت این بنا را اواسط قرن دوم هجری ذکر کردند.
مسجد تاریخانه یا چهلستون یکی از این بناهای کم نظیر تاریخی و از قدیمی‌‌ترین بناهای پس از اسلام در ایران به شمار می‌رود که به گفته کارشناسان تاریخ، نباید به این شناسنامه تاریخ سرزمین ایران کم توجهی کرد.
این مسجد نمونهی بسیار زیبا و کاملی از مساجد قرون اولیه‌ اسلامی در ایران است که پیش از تسلط اعراب بر ایران، مکانی مقدس بوده که در آن آتشکده‌ای به نام تاریخانه (خانه‌ی آتش) بنا کرده بودند، در هنگام ساخت این مسجد از بقایای به ‌جامانده از آن آتشکده که استحکام خوبی داشته است، در اجرای نقشه‌ مسجد استفاده و تغییراتی نظیر قبیل ساخت شبستان و محراب اعمال کردند که دارای ستون های زیادی است.
ساخت بنای اولیه مسجد مربوط به اواسط قرن دوم هجری بین سال‌ های 130 تا 170 هجری قمری است، صحن این مسجد مربع‌ شکل و به طول و عرض 27 متر است و اطراف آن را رواق‌ هایی سرپوشیده (22 رواق) با طاق‌ های ضربی و ستون‌های مدور احاطه کرده بودند که تعدادی از این رواق‌ها سالم هستند و بقیه آن‌ ها یا به صورت کامل یا از جهت طاق خراب شدند.
ستون ‌های این تالار، 26 عدد است به این ترتیب که 18 عدد از این ستون‌ ها در سه ردیف شش تایی و در قسمت داخلی شبستان و هشت ستون دیگر در مقابل این 6 ردیف در قسمت ورودی این شبستان قرار دارد.
این بنای تاریخی یک ظرفیت و سرمایه و از نگاه اقتصادی و صنعت گردشگری دارای اهمیت است که کارشناسان امر تاکید دارند باید با برنامه ریزی اصولی از این ظرفیت برای توسعه این صنعت و اشتغالزایی در منطقه نهایت بهره را برد.
به طور متوسط سالانه حدود 700 گردشگر خارجی و بیش از 100 هزار گردشگر داخلی از مسجد تاریخانه بازدید می کنند و اهالی و گردشگران ثبت جهانی این اثر تاریخی و تخصیص به موقع اعتبار برای احیا و مرمت تاریخانه را از مسوولان امر خواستارند.
به گفته کارشناسان ، متأسفانه این مسجد دچار آسیب ‌های جدی بوده دیوارها رو به تخریب است، کاهگل‌ ها ریخته و کار به جایی رسیده که سنگ‌ های بکار رفته در استخوان بندی بنا مشاهده می‌شود.
شبستان ‌های حیاط هم که در سال‌ های دور تخریب شده به حال خود رها شده و کاهگل ‌های باقی شبستان‌ ها هم نیاز به مرمت دارد.
مسجدی که این توصیف‌ها بخش کوچکی از وصف واقعی آن است و مطالعه روی آن، اطلاعات تاریخی مهمی در اختیار باستان شناسان قرار می‌دهد؛ امروز نباید نسبت به آن بی‌ توجه بود.

**تاریخانه نماد دامغان است
استاد رشته علوم اجتماعی دانشگاه سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود : مسجد تاریخانه جزء نفایس ملی کشور است که کار مرمت و نگهداری از آن باید با وسواس خاصی اجرا شود.
محمد عباس فر گفت : در زمان حاضر ، ضرورت حفظ میراث فرهنگی و آثار با سابقه کمتر در کشور وجود دارد در حالی که این اثر تاریخی با بیش از یک هزار و 200 سال قدمت نیازمند توجه بیشتر است.
وی ادامه داد : حفظ مسجد تاریخانه دامغان به عنوان نماد تدین، تمدن و اثر فرهنگی و مذهبی در تاریخ ایران ضرورت دارد.
عباس فر اضافه کرد : آزاد سازی حریم، سازمان دهی و جابه جایی مسجد الحاقی و انجام اقدامات حفاظتی و مرمتی در این مسجد در حال انجام است.
وی تاریخانه را نگینی بر انگشتر کویر استان سمنان دانست و افزود : حک شدن نام و طرح مسجد تاریخانه بر روی اسکناس های کشور و ثبت جهانی تاریخانه در یونسکو از جمله خواسته های مردم استان سمنان است.
عباس فر ادامه داد : با ثبت جهانی مسجد تاریخانه دامغان و حمایت و نظارت های سازمان یونسکو از این بنا، تاریخانه به یکی از مهمترین مراکز گردشگری ایران تبدیل خواهد شد.

تماشای زیبایی های معماری ایرانی-اسلامی؛اینجاآرامش ورنگ موج می زند!

زیبایی های معماری ایرانی- اسلامی را در خانه های تاریخی می توان به تماشا نشست؛ خانه هایی با پنجره های رنگی، حیاط دل باز، حوض آبی و آسمانی آبی تر؛ اینجا آرامش و رنگ موج می زند.

 

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: وقتی حرف از خانه‌های تاریخی و تجلیگاه معماری ایرانی - اسلامی می‌شود، در غرب کشور کمتر شهرستانی را می‌توان پیدا کرد که به‌مانند بروجرد دارای این‌همه قابلیت و ظرفیت درزمینهٔ این میراث ارزشمند باشد.

گشتی در محلات قدیمی بروجرد

وجود آثاری چون مسجد امام و مسجد جامع به‌عنوان نمادی از معماری ارزشمند ایرانی - اسلامی، وجود ده‌ها خانه تاریخی منحصربه‌فرد و زیبا و محله‌های قدیمی که همچنان ساختار گذشته خود را حفظ کرده‌اند همه و همه از بروجرد یک شهر کم‌نظیر ساخته است.

بروجرد را دیار خانه‌های تاریخی و پایگاه هنر «ورشو»  نام نهاده‌اند، شهرستانی که همچنان بخش عمده‌ای از بافت تاریخی خود را حفظ کرده تا بتواند به‌عنوان یکی از ارزشمندترین شهرستان‌ها به لحاظ بافت تاریخی در ایران اسلامی خود را مطرح کند.

محدوده قدیمی شهر بروجرد نزدیک به ۵۰ خانه تاریخی را در خود جای‌داده

محدوده قدیمی شهر بروجرد با مساحتی بالغ‌بر ۲۸۰ هکتار همچنان ساختار تاریخی خود را حفظ کرده است، محدوده‌ای که نزدیک به ۵۰ خانه تاریخی را در خود جای‌داده و امروزه بیشتر در محدوده خیابان‌های جعفری، صفا، شهدا و بحرالعلوم قرارگرفته‌اند.

این بافت تقریباً شامل حدود تقریبی شهر بروجرد در سال ۱۸۵۰ میلادی است که بر اساس نقشه‌ای که در آن سال توسط ارتش روسیه از این شهر تهیه‌شده تعریف‌شده است. بافت تاریخی بروجرد چهار محله یا کوی دودانگه، صوفیان، یخچال و رازان داشته است. دودانگه محله اصلی و مرکز تجاری و اقتصادی این بافت به شمار می‌رود.

محله‌هایی یاد شده هرکدام دارای بیش از یک زیر محله بوده که با دارا بودن ویژگی‌های یک مجموعه شهری محدودتر از محله‌های اصلی هستند.

بافت ارزشمند و تاریخی بروجرد باوجود زیر محله‌ها و محله‌های منسجم خود دارای ارزش تاریخی و گردشگری فراوانی است که متأسفانه از این سرمایه چندان استفاده برای رونق گردشگری تاریخی در این شهر صورت نگرفته است.

کلیسای چهارصدساله شیراز؛ نیازمند مهربانی!

در میان ساختمان‌های مذهبی مسلمانان که بیشتر به دوره‌ی قاجار متعلق‌اند، صلیبی کوچک بر پشت بام یکی از ساختمان‌ها، خبر از وجود کلیسایی می‌دهد که هیچ نشانی از معماری عبادتگاه مسیحیان ندارد.

به گزارش ایسنا، بنای کلیسای حضرت مریم در شیراز در میان ساخت‌وسازهای شهری کاملا احاطه شده است، به‌گونه‌ای که حتی برخی ساکنان محله‌ی سنگ سیاه نیز از وجود این بنا بی‌اطلاع‌ هستند.

ساختمان اصلی این کلیسا در سال 1662 میلادی ساخته شده و به دوره‌ی صفوی مربوط است. تالار کلیسا یکی از بناهای ظریف باستانی و هنری قرن هفدهم میلادی است و نقاشی سقف چوبی آن بسیار زیبا و دارای طرح‌ها و نقاشی‌های رنگ روغن روی بستر چوبی است که گفته می‌شود، در هیچ‌یک از کلیساهای ایران مشابه آن دیده نشده است. گچ‌بری‌های کلیسا را نیز از شاهکارهای دوره‌ی خود می‌توان به‌شمار آورد.

وارد که می‌شوی شمعدانی‌های قدبلند دو سمت و کاکتوس‌های رنگارنگ تمام نگاهت را پر می‌کند؛ نگاه را سُر می‌دهی سمت تابلوهایی که هر سمتی به دیوارهای قدیمی ساختمان میخ شده است و ‌تلاشت برای خواندن نوشته‌ها نتیجه بخش نیست.

به گزارش ایسنا‌، سالن نه چندان بزرگ با نیمکت های چوبی 4 نفره پر شده و روی نیمکت‌ها به سمت محراب و تصویر حضرت عیسی(ع) و صلیبی قدیمی است.

کلیسای مریم مقدس شیراز با قدمتی بیش از٤٠٠ سال در قلب بافت تاریخی این شهر پرآوازه قراردارد؛ گوشه‌ای از محله ‌سنگ سیاه، با دروازه‌ای بزرگ؛ ساختمانی که اگر نشان صلیب روی درب ها نبود هیچ بیننده‌ای گمان نمی‌کرد اینجا کلیسا باشد. این بنا هم  مانند بسیاری از اماکن تاریخی شیراز، مهربانی را کمتر در خاطر دارد؛ بنایی که چهارصد سال تاریخ را در دل خود جای داده است.

به گفته رئیس انجمن اقلیت‌های مذهبی ارمنی، دور تا دور کلیسا در طول سال‌های زیادی محل کسب و کار تاجران پرتغالی بوده و کمتر کسی از بیرون می‌تواند تشخیص دهد که این مکان کلیساست مگر از روی علامت صلیب!

به گفته آناتوریان، تعداد ارمنی‌های مقیم شیراز با گذشت زمان و مهاجرت به ارمنستان و آمریکا کاهش زیادی داشته و هم‌اینک تنها ٣٢ نفر در این کلانشهر سکونت دارند.

وی با بیان اینکه این کلیسا جزو میراث تاریخی ملی ایران است با بودجه کمی که به اقلیت‌های مذهبی جنوب کشور برای بازسازی کلیسا، امور انجمن و آرامگاه اختصاص داده می‌شود نمی‌توان آن را بیش از این نگهداری کرد، گفت: پولی که به کلیسای شیراز در طول سال می‌دهند، کفاف مرمت و بازسازی بنا را نمی‌دهد.

شمارش معکوس برای تکمیل بازسازی تئاترشهر

مدیر مجموعه تئاترشهر گفت: تسریع در حوزه بهسازی و تکمیل موارد مرتبط با تجهیزات فنی،‌ خدمات ایمنی و سرویس‌های خدماتی، تکمیل سیستم اطفاء حریق، اصلاح معماری سازه تئاتر شهر و ... از مهمترین اولویت‌ها در تئاتر شهر است.

به گزارش خبرگزاری فارس، سعید اسدی مدیر مجموعه تئاتر شهر روز سه شنبه 26 تیر ماه در دیدار با مسعود معمار، سرپرست  دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر ضرورت تکمیل و آغاز دوباره عملیات بازسازی این مجموعه تاکید کرد.

مدیر مجموعه تئاتر شهر ضمن بر شمردن اولویت‌های ترمیم و بهسازی این مجموعه بر ضرورت و تسریع در آغاز دوباره عملیات بازسازی تاکید کرد.

وی در این دیدار ضمن قدردانی از فعالیت‌های انجام گرفته طی دوره‌های گذشته پیرامون بازسازی مجموعه تئاتر شهر توضیح داد: من مدت کوتاهی است که به عنوان مدیر در مجموعه تئاتر شهر حضور پیدا کردم، اما می دانم بازسازی یکی از مطالباتی است که طی سال‌های اخیر توسط مدیران این مجموعه مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین ضرورت دارد تا هر چه زودتر نسبت به آغاز دوباره عملیات بازسازی و تکمیل مواردی که از قبل توسط پیمانکار و مجریان بازسازی تعهد داده شده ، اقدامات لازم صورت گیرد.

اسدی ادامه داد: مجموعه تئاتر شهر در ماه‌های آینده علاوه بر میزبانی گروه‌های نمایشی مختلف در قالب اجرای عمومی، میزبان اصلی رویداد مهمی چون جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی و سپس جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر است که دربرگیرنده فعالیت‌های بسیار فشرده‌ای برای کارکنان این مجموعه است.

وی افزود به همین جهت لازم است به منظور رفاه و امنیت کامل تماشاگران، هنرمندان و کارکنان این مجموعه اولویت‌های ما در عملیات بازسازی تئاتر شهر مورد بررسی دوباره قرار گرفته و کارها هرچه سریع‌تر آغاز شود.

مدیر مجموعه تئاترشهر ضمن قدردانی از تلاش‌های دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ماه‌های گذشته برای بازسازی این مجموعه گفت: در مشاهده میدانی که همراه با سایر همکارانم از تئاتر شهر داشتیم به این نتیجه رسیدیم که برخی از موارد به بازسازی نیازمند تغییر و تحولاتی است که ضرورت دارد، درباره این اولویت‌ها هرچه زودتر اقدامات  لازم صورت گیرد.

اسدی درباره اولویت‌ها در تکمیل بازسازی مجموعه تئاترشهر اظهار کرد: تسریع در حوزه بهسازی و تکمیل موارد مرتبط با تجهیزات فنی، خدمات ایمنی و سرویس‌های خدماتی، تکمیل سیستم اطفا حریق، اصلاح معماری سازه تئاتر شهر در محوطه داخلی و خارجی، تکمیل سالن‌های انتظار تماشاگر تالار قشقایی و پلاتو اجرا، بازسازی و بهسازی رختکن ها و اتاق گریم تالار چهارسو، تکمیل تزیینات داخلی راهروهای مجموعه، اجرا و مهندسی آکوستیک راهروهای منتهی به تالارهای مختلف مجموعه،  بازسازی و بهسازی فضای اداری،  تکمیل و بهسازی فضای معماری بیرونی متعلق به مجموعه تئاتر شهر از جمله اولویت‌هایی است که ضرورت دارد در حوزه بهره برداری مورد توجه قرار گیرد.

مسعود معمار سرپرست دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این دیدار ضمن ارائه گزارشی از روند بازسازی مجموعه تئاتر شهر در دوره‌های گذشته، بر ضرورت آغاز دوباره عملیات بازسازی مجموعه تئاترشهر تاکید و وعده داد به زودی اولویت‌های مد نظر مدیریت فعلی مجموعه تئاترشهر با فراهم شدن اعتبارات لازم و مذاکرات پیش رو با پیمانکاران و مجریان بازسازی شکل اجرایی پیدا می‌کند. البته دراین مورد به خصوص زمان بندی معینی صورت گرفته که به زودی جزییات آن اعلام خواهد شد.

ترمیم پوسیدگی‌های موجود در پشت بام تئاتر شهر، مذاکره با یک شرکت دانش بنیان مرتبط با دانشگاه صنعتی شریف، راه اندازی ماشینری دیجیتال تالار اصلی، تجهیز صندلی‌های تالار اصلی بعد از تکمیل ماشینری، بازسازی و بهسازی تالار چهارسو در حوزه‌های مختلف فنی از جمله مواردی بود که سرپرست دفتر طرح‌های عمرانی وزارت ارشاد در قالب فاز بعدی بازسازی مجموعه تئاتر شهر به آن اشاره کرد.

حال شاهکار معماری جهان خوب نیست/ قلب «فلک الافلاک» ترک برداشت!

روی برج‌ها ترک‌ها رامی‌شود دید،نمِ دیوار همه رانگران کرده،می‌گویند اعتباری برای استحکام‌بخشی شاهکار معماری دنیاوجودندارد،هشدار جدی است اما گوش شنوایی برای شنیدن صدای فلک الافلاک پیدانمی‌شود.

خبرگزاری مهر-گروه استان‌ها: وسط شهر از بالا که نگاه کنی مقتدر و از پایین که چشم بیندازی مستحکم ایستاده است، سال‌هاست همین‌طور بالای تپه‌ای بلند نگاهبانی می‌دهد و نگاهداری می‌کند، نگاهبان امنیت این دیار بوده و نگاهدار میراث فرهنگی چندین هزارساله‌اش.

اما نزدیک‌تر که می‌روی و دستت را روی تن خسته‌اش می‌گذاری، ناگفته‌های بسیاری دارد، قلب «فلک الافلاک» بنای شگرف دوره ساسانی و یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی دنیا ترک برداشته و اگر سراغی از این دل‌شکسته نگیریم شاید دور نباشد روزهایی که قلبش فرو بریزد و آنگاه به دست گرفتن «کاسه چه کنم» هم دردی دوا نخواهد کرد.

فلک الافلاک شاهکار معماری دنیا

قلعه باستانی فلک الافلاک یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی ایران و جهان است، بنای عظیم آجری مربوط به دوره ساسانی که همچنان استوار بر روی تپه‌ای باستانی در مرکز شهر خرم‌آباد میزبان دوستداران میراث فرهنگی این مرزوبوم است.

طی سال‌های گذشته همواره موضوع ثبت جهانی فلک الافلاک به‌عنوان شاهکار معماری جهان مطرح بوده است تا این اثر تاریخی در فهرست موقت ثبت جهانی قرار گیرد ولی به‌رغم گذشت سال‌ها با فراهم نشدن زمینه ثبت جهانی، فلک الافلاک در فهرست موقت خاک می‌خورد.

به نظر می‌رسد موارد مختلفی در عدم ثبت جهانی قلعه تاریخی فلک الافلاک مؤثر باشد، عواملی که شاید تنها بخشی از آن به آزادسازی حریم این بنای تاریخ بازگردد و عوامل دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند روند ثبت جهانی این اثر تاریخی را تحت تأثیر قرار دهد.

طرح استحکام‌بخشی و لرزه‌خیزی قلعه تاریخی فلک الافلاک سال‌هاست که به دلایل مختلفی مسکوت مانده و امروز شاهد مشکلاتی در این بنای تاریخی هستیم، مشکلاتی که با هشدار مسئولان ملی و استانی نیز مواجه شده تا نماینده ولی‌فقیه در لرستان بگوید که با استمرار بی‌توجهی‌ها این بنای عظیم به تلی از خاک تبدیل خواهد شد.

بدبیاری‌های یک بنای تاریخی

نم‌زدگی دیواره‌های قلعه باستانی قلعه فلک الافلاک، گلسنگ‌هایی که روی دیواره دیده می‌شود، وجود موزه‌های مردم‌شناسی و باستان‌شناسی در داخل این بنای منحصربه‌فرد و آسیب‌های ناشی از فعالیت این موزه‌ها و ... همه و همه مشکلاتی است که این بنای تاریخی با آن دست در گریبان است.

مرمت خانه مستوفی‌الممالک در دستور کار قرار گرفت / آذری جهرمی: هویت معماری تاریخی ایران را از دست داده‌ایم

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از مرمت و بازسازی خانه مستوفی الممالک تا قبل از پایان دولت دوازدهم خبر داد.

به گزارش  هنرآنلاین به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمد جواد آذری جهرمی در نشست هم اندیشی احیای خانه مستوفی الممالک با اشاره به اهمیت هویت تاریخی، گفت: هویت تاریخی شهرهای ما بخشی از هویت تاریخی ما ایرانیان و حفظ و احیای هویت تاریخی، نشان دهنده تاریخ پر بار ایران است و به آن افتخار می‌کنیم.

وی تصریح کرد: برای حل بحران هویت باید بدانیم که در اعصار مختلف چه سرگذشتی داشته‌ایم و چه کارهایی انجام شده است و زمانی که به پیشینه تاریخی اشاره می‌کنیم باید به صورت مصداقی و به نوع آثاری که وجود دارد اشاره کنیم و شواهد قابل رؤیت را به جوانان و نسل‌های آینده معرفی کنیم.

آذری جهرمی با بیان اینکه امروز به بهانه خانه مستوفی‌الممالک، بخشی از تاریخ تهران نیز مرور شد، گفت: متأسفانه امروز در بسیاری از شهرهای کشور و به خصوص تهران، هویت معماری تاریخی ایران را از دست داده‌ایم در صورتی که در کشورهایی که دارای هویت تاریخی هستند سبک زندگی و شیوه معماری آن‌ها حاکی از تاریخ و فرهنگ آن‌ها است.

وی با اشاره به اینکه فرهنگ غنی ما از هویت تاریخی ما نشات می‌گیرد، خاطر نشان کرد: در منطقه مرکزی تهران اقدامات بسیاری برای احیای بافت تاریخی انجام شده است تا آثار بجای مانده از گذشته در این منطقه حفظ و نگهداری شود. این اقدامات باعث زنده نگه داشتن هویت شهر و انتقال شادی و انگیزه و روحیه به شهروندان می‌شود.

آذری جهرمی با اشاره به اینکه  به عنوان وزیر ارتباطات از مالکیت خانه مستوفی الممالک توسط این وزارتخانه مطلع نبوده است، تصریح کرد: این موضوع از طریق یکی از خبرنگاران در شبکه‌های اجتماعی مطرح شد و بعد از بررسی موضوع مطلع شدم که این خانه در اختیار شرکت پست قرار دارد.

وی با اشاره به برگزاری این نشست برای هم اندیشی درباره احیای خانه مستوفی الممالک، افزود: هدف از برگزاری این نشست هم فکری از صاحب نظران و متخصصان این حوزه برای تعیین نوع کاربری این مکان و شیوه بازسازی و مرمت آن است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به یکی از پیشنهادهای مطرح شده با توجه به سابقه کاربری دیوان استیفای خانه مستوفی الممالک، گفت: با توجه به اینکه این خانه زمانی مرکز تبادل افکار تجار نیز بوده، می‌تواند  به عنوان مرکز توانمندسازی حقوقی کسب و کارهای نوپا نیز کاربری داشته باشد.

آذری جهرمی درباره موضوع عمارت کلاه فرنگی و موزه ارتباطات نیز توضیح داد: برای مرمت و بازسازی عمارت کلاه فرنگی در طول 3 سال تلاش بسیاری انجام و تجهیزات رادیویی این مکان به صورت کامل به ساختمان موزه ارتباطات منتقل شد و در معرض دید عموم قرار دارد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات عمارت کلاه فرنگی را محلی برای دیدارهای بین‌المللی این وزارتخانه عنوان کرد و گفت: البته نگارخانه‌ای از عکس‌های قدیمی و تعدادی از ژنراتورهای قدیمی که عمر آن‌ها با عمر ارتباطات در ایران برابری می‌کند نیز در این مکان وجود دارد و هیچ منعی برای بازدید عموم از این عمارت وجود ندارد و با انجام هماهنگی‌هایی می‌تواند در معرض بازدید عموم قرار گیرد.

آذری جهرمی با تأکید به اینکه قبل از پایان این دولت خانه مستوفی الممالک به مرحله استفاده می‌رسد، گفت: این خانه متعلق به مردم است و هیچ احساس مالکیتی از طرف وزارت ارتباطات در این مورد وجود ندارد.

وی تصریح کرد: این خانه گنجینه تاریخی است که ما وظیفه حراست و حفاظت از آن را به عهده داریم.

وقتی بوی منفعت به مشام آلمانی‌ها می‌رسد/ ریسبافی که نیمه‌جان ماند !

تبدیل کارخانه ریسباف به موزه بزرگ اصفهان شاید بیشتر به رؤیایی شبیه بود که وزارت راه و شهرسازی در سر داشت اما عاقبت این کارخانه همچنان در فراز و نشیب تصمیمات مختلف مسؤولان نیمه‌جان مانده است.

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، کارخانه ریسباف اصفهان در حوزه ریسندگی فعالیت داشته و با مشارکت‌های مردمی در سال 1313 یعنی 83 سال پیش به عنوان یک شرکت خصوصی با حمایت دولت ساخته شده و نشان‌دهنده اعتماد به بخش خصوصی از دیرباز در ایران است.

این کارخانه در زمانی که در محدوده رودخانه زاینده‌رود، کارخانجاتی از این دست ساخته شده بود، فعال بوده اما در دوره‌های مختلف دچار رکود اقتصادی می‌شده، گاهی به صورت موقت تعطیل و دوباره فعال می‌شده و تا دهه 70 شمسی نیز همچون دیگر کارخانه‌های ریسندگی و بافندگی فعال بوده است.

سرانجام کارخانه ریسباف اصفهان به دلیل رکود اقتصادی و بدهی در اواخر دهه 70 به کلی تعطیل شد؛ پس از آن طی فرآیندی در این سال‌ها به دلایل بدهی‌های خود به بانک ملی واگذار و این بانک به عنوان مالک اصلی آن شناخته شد.

این کارخانه طی 2 دهه اخیر متروکه ماند، به طوری که از فضای 7 هکتاری آن هیچ استفاده‌ای نمی‌شد و فقط چند ساختمان آن در ضلع مجاور خیابان «چهارباغ‌بالا» به عنوان بخش‌های اداری بانک ملی استفاده می‌شد که این روند تا چندی پیش نیز ادامه داشت.

سازمان میراث فرهنگی در سال 1381 براساس مأموریت ابلاغی دولت به عنوان حافظ آثار تاریخی، این کارخانه را به عنوان اثر ملی تشخیص داد و برای آن پرونده و شماره ثبت ملی ایجاد کرد که تحت حفاظت قانون ثبت  آثار ملی قرار گرفت و کاربری ملک این کارخانه به کاربری فرهنگی تغییر پیدا کرد.

وقتی بوی منفعت به مشام آلمانی‌ها می‌رسد

محسن مهرعلیزاده استاندار اصفهان در توصیف این کارخانه می‌گوید: ریسباف اهداف بلندپروازانه و بلندمدتی داشته و مدیران آن درصدد تبدیل آن به عنوان منچستر ایران بوده‌اند، چراکه منچستر یکی از شهرهای صنعتی در آن دوره بوده است؛ ریسباف به درستی و آرامی جای خود را در ساختار اقتصادی وقت کشور ایران پیدا کرد و به هیچ عنوان شیوه‌های قدیمی و قبل از خود را زیر سؤال نبرد و در میان اجتماع نفوذ پیدا کرد.

استاندار اصفهان با اشاره به به کارگیری معماری ایرانی در کارخانه ریسباف اضافه می‌کند: ویژگی دیگر کارخانه ریسباف معماری منحصر به فرد این مجموعه است، با وجودی که معمار این کارخانه یک معمار معروف آلمانی بوده است؛ کشور آلمان هم‌اکنون برای بزرگداشت این معمار آمادگی خود را برای احیای کارخانه ریسباف اعلام کرده است.

تاکید بر همدلی مردم، سازمان‌های تخصصی و مسئولان در حفاظت از آثار تاریخی/ جزییات درخواست شورای‌عالی شهرسازی و معماری از رهبر معظم انقلاب/ ابلاغ بخشنامه ممانعت از تخریب آثار تاریخی به دستگاه‌ها

معاون وزیر راه و شهرسازی در واکنش به تخریب آثار تاریخی در شهرهای مختلف کشور در این مقطع زمانی با تاکید بر اینکه باید مردم، سازمان‌های تخصصی و مسئولان ارشد در حفاظت از آثار تاریخی همدل باشند، گفت: نامه‌ای را از طرف شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، تقدیم مقام معظم رهبری خواهیم کرد با این مضمون که حداقل بنیادهای مذهبی و دستگاه‌هایی که متولی نگهداری مجموعه‌های مذهبی هستند؛ همچون آستان‌های مقدس در قم، مشهد، شیراز، ری و سایر نقاط به بهانه توسعه در معرض تخریب آثار و بافت پیرامونی قرار نگیرند.

محمدسعید ایزدی معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی در مورد دغدغه‌های خود در مورد تخریب آثار تاریخی و بی‌توجهی در حفاظت از آثار تاریخی و مجموعه اقداماتی که شورای‌عالی شهرسازی و معماری و معاونت فوق در دستور کار قرار داده است به خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، گفت: عجیب و نگران کننده است در این مقطع زمانی که همگان داعیه حفاظت از آثار تاریخی را دارند، شاهدیم که چقدر راحت آثار تاریخی تخریب می‌شوند و هر از گاهی خبر این به گوش می‌رسد که ساختمان‌های ثبت شده در اقصا نقاط کشور از جمله بافت تاریخی شهر شیراز مورد هجوم بولدوزرها واقع شده‌اند، یا خبر می‌رسد که بخشی از دیوار مجموعه ارزشمند کارخانه حریربافی چالوس دچار تعرض و تخریب قرار گرفته است، یا همچنین، بناها و ساختمان‌های ارزشمندی در اصفهان، کاشان، شیراز، بوشهر مورد تخریب واقع شده‌اند، یا حتی ساختمان‌های ارزشمندی به دلیل تعریض خیابان در تبریز مورد تعرض قرار گرفته‌اند.

معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید مجدد بر این مطلب که پذیرش این تخریب‌ها در این مقطع زمانی بسیار دشوار است و هیچگونه توجیهی ندارد، افزود: شاید اگر این رخدادها در دوران گذشته بود، می‌توانستیم خود را اینگونه قانع کنیم که اولویت دولت یا دستگاه‌های متولی چیز دیگری است. اما در این مقطع زمانی که همه دستگاه‌ها مدعی موضوع حفاظت از میراث‌فرهنگی هستند، تخریب این آثار به این شکل، هیچ توجیهی ندارد و قابل پذیرش نیست.

ایزدی در بیان دلایل وقوع تخریب‌های گسترده آثار تاریخی از جمله کارخانه حریربافی چالوس، آب انبار قدیمی در اوز فارس و دیگر موارد در این مقطع تاریخی، عنوان کرد: سهل‌انگاری دستگاه‌های متولی، سوداگری زمین و مستغلات و همچنین ناآگاهی و عدم درک صحیح از ارزش های عناصر و بافت های تاریخی از جمله عواملی است که سبب تخریب های گسترده در شهرهای مختلف شده است.

این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی از تنظیم نامه و درخواستی از سوی شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران برای مقام رهبری خبر داد و گفت: نامه‌ای را از طرف شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، تقدیم مقام معظم رهبری خواهیم کرد با این مضمون که حداقل بنیادهای مذهبی و دستگاه‌هایی که متولی نگهداری مجموعه‌های مذهبی هستند؛ همچون آستان‌های مقدس در قم، مشهد، شیراز، ری و سایر نقاط به بهانه توسعه در معرض تخریب آثار و بافت پیرامونی قرار نگیرند.

وی تصریح کرد: اطمینان داریم که مقام معظم رهبری از این تقاضا حمایت خواهند کرد، همانطور که پیش‌تر نیز از این قبیل جریانات، حمایت‌های لازم را داشتند.  

دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، اعلام کرد: معتقدم در این مقطع زمانی نباید اجازه هیچگونه تخریبی را در شهرهایمان به هیچیک از دستگاه‌ها اعم از دولتی، شهرداری، و بنگاه‌های اقتصادی که تمایل به توسعه در این مناطق دارند، بدهیم.

وی ادامه داد: به دلیل آنکه روند طی شده ما را به جایی رسانده که با حداقلی از آثار تاریخی روبه رو هستیم و شاید بتوان گفت که بخش اعظمی از آثار باارزش کشور را در شهرها از دست داده ایم و آنچه که تاکنون باقیمانده، محدود و حداقلی است. بنابراین با تاکید مجدد روی حفاظت از آنها از تمامی مسئولان درخواست دارم که روی حفاظت از آثار باقیمانده تاکید داشته باشند و با حساسیت نسبت به موضوع تاکید داشته باشند.

معاون وزیر راه و شهرسازی از تنظیم بخشنامه ای برای مدیران استانی برای حفاظت ویژه از آثار تاریخی خبر داد و گفت: بخشنامه‌ای را تنظیم کرده و به تمامی مدیران در استان‌ها ارسال کرده‌ایم با این تاکید که مراقبت ویژه ای از آثار تاریخی شهرهای خود داشته باشند و جلوی هرگونه تخریبی را در مراجع قانونی، بگیرند.

ایزدی از تمامی شهروندان به عنوان دیده بانان شهری درخواست کرد تا به هر شکلی که می‌توانند موضوع تخریب آثار تاریخی را اعم از آنکه عضو سازمان‌های مردم نهاد باشند و یا اشخاص حقیقی به دولت و دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری اعلام کنند.

وی تصریح کرد: دیده‌بانی قدرت بزرگی است و اگر بتوانیم دیده بانی را در جامعه تقویت کنیم می‌توان امیدوار بود که از بخش اعظمی از این تخریب آثار تاریخی می‌توان جلوگیری کرد. بنابراین هم مردم، هم سازمان‌های تخصصی و مسئول و هم مقامات ارشد در کشور همه باید همدل باشند و برای حفاظت از آثار همراهی کنند.

معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین اعلام کرد: نظام سوداگری زمین و مستغلات، تمامی تلاش خود را می کند تا از این تخریب ها حداکثر انتفاع را ببرد. بنابراین قدرت تحمل و نگهداشت این آثار را ندارد و به هر نحو ممکن در صدد تخریب آثار بر می‌آید.

ایزدی با اعلام این مطلب که نظام سوداگری زمین و مستغلات نیروی عظیمی است، خبر داد: تمامی تلاش ما این است تا در شورای عالی شهرسازی و معماری و کمیسیون ماده ۵ جلوی صدور مجوز برای تخریب این آثار را بگیریم.

سالگرد رنگ آمیزی و تخریب بنای اولین مرکز تسلیحاتی ایران

گزینش تهران به‌عنوان پایتخت کشور و سفرهای فرنگی پادشاهان قاجار انگیزه‌ای برای دگرگونی‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بویژه ساختار شهری شد. خانه‌های گِلی و خشتی قریه کوچک حاشیه شهر ری جای خود را به خانه‌هایی آجری با معماری و آراستگی‌های نو دادند.

مارال آریایی پژوهشگر تاریخ

ایران آنلاین /   با گسترش شهر، خیابان‌هایی پهن پدید آمد که در دو سوی آنها درختانی کاشته و نهرهایی جاری بود و کالسکه‌ها به آسودگی گذر کرده حتی در برخی خیابان‌ها چراغ گاز و برق ایجاد کردند. یکی از مکان‌هایی که مورد دگرگونی بسیاری قرار گرفته، میدان توپخانه (سپه) و برجای مانده از دوره صفویه است. بناهای پیرامون میدان و حتی خود میدان ویران و در هر دوره با مهرازی نو چشم‌انداز دیگری برای شهر پدید آورد. توپخانه به‌عنوان مکان نظامی، وظیفه پاسداری از ارگ پادشاهی را بر عهده داشت و در گوشه‌ جنوب باختری آن مکانی به نام«قورخانه مبارکه» برای ساخت ساز و برگ نظامی نیز احداث شد و مهندسان آلمانی دانش ساخت سلاح‌ها را با خود به این بنا آوردند.«ناصرالدین شاه»   نیروهای نظامی خود را با نام «قزاق» تربیت کرد و بنای «قزاقخانه» نیز در شمال باختری میدان توپخانه و در میدان مشق ساخته شد.

  قورخانه و قورچی‌باشی در عصر صفویه

در سازمان اداری حکومت صفوی برای دستگاه قورخانه و سرپرست آن، پایه‌های گوناگونی مانند «مستوفی سرکار قورچی»، «وزیرسرکار قورچی»، «قورچی باشی»، «آق پای قورچی‌سی» (نگهدار تیروکمان شاه)، «مندیل قورچی‌سی» (دستاردار)، «قلقن قورچی‌سی» (ترکشدار)، «باشماق قورچی‌سی» (رکابدار) و... در نظر گرفته بودند؛ پایه قورچی‌باشی پس از وزیراعظم بود. در کتاب سازمان اداری حکومت صفوی آمده ‌است: «در زمان سابق هنگامی که ایران قشون دائمی نداشت قورچی‌باشی در واقع به‌منزله‌ وزیر جنگ به‌شمار می‌رفت و لقب و عنوان معمولی او امرالامرا بود....قورچیان همواره پشت‌سر سلطان سوار بودند و قریب به 10نفر مهمیزدار با خود همراه داشت و مأموران نیروی اجرایی بودند و سواره به خدمت می‌پرداختند و شامگاه پیرامون کاخ را نگهبانی می‌کردند و به هنگام بیرون شدن سلطان و آنگاه که شاه سواره بیرون می‌آمد، مردم را دور نگاه می‌داشتند و در محکمه‌ دیوان... برقرار داشتن «سکوت با آنان بود و هم اجرای فرمان اعدام و ضبط اموال و توقیف خوانین را در عهده داشتند.»(1)

   حاکم جنگجو، ارتش توانمند

در دوران  هخامنشی ، عصر ساسانیان، صفویه ، افشاریه و زندیه ، توان نظامی و تسلیحاتی ارتش ایران در اوج پیشرفت و رفاه بود. هرچند که سرنوشت بیشتر جنگ‌ها به وسیله پیاده نظام و سواره نظام مشخص می‌شد، اما استفاده و بکارگیری سلاح‌های سرد و گرم، توپ، زنبورک، تفنگ سرپر فتیله‌ای، شمشیر، نیزه، گرز و تیروکمان از سلاح‌های سرد این روزگاران بود. (2)

در روزگار قاجاری ناصرالدین شاه و پسرش مسعود میرزا (ظل‌السلطان) توجه بیشتری به ارتش داشتند که با ساختن قورخانه تا اندازه‌ای ارتش منظم و یکپارچه‌ای را پدید آوردند.

   کارکرد قورخانه

«جعفر شهری باف» در کتاب «طهران قدیم» از مکان قورخانه در تهران نوشته‌ است و تا اندازه‌ای نشان می‌دهد که سازمان نظامی دوره قاجاری سازماندهی چندانی ندارد: «اولین خیابان مشجر که خلاف دیگر خیابان‌ها درخت و سایه در آن دیده می‌شد، خیابان باب‌همایون یا خیابان سردر الماسیه یا خیابان ارگ یا خیابان لقانطه بود. در ابتدای این خیابان کافه‌ای بود به‌نام «لقانطه» که آن را مردی به‌نام «غلامحسین خان لقانطه» دایر کرده و صورتی آبرومند به‌آن داده‌است.

کمی پایین‌تر از این لقانطه اداره قورخانه بود که مرکز اصلی آن در سمت غرب اواسط خیابان با دری بزرگ و جلوخانی نیم‌هلال دیده می‌شد و هنوز هم در و جلوخان و سردر آجری آن برجای است و کم‌وبیش دکان‌های بسته‌ای در ردیف آنها که در سال یکی دو ماه جهت فروش خوراکی‌هایی مانند توت تازه، خرید و فروش گنجشک‎های خواننده امثال قناری و سهره و بلبل در تابستان‌ها باز شده، دوباره تعطیل می‌شد. قورخانه اگرچه عمل رسمی‌اش ساختن اسلحه و مهمات و ساز و برگ جنگی بود اما کمتر اثری از آنها به‌چشم می‌خورد و تنها فعالیتش تهیه وسایل آتش‌بازی بود که جهت نمایش شب‌های اعیاد و جشن‌های ملی و مذهبی و امثال آن به‌کار می‌آمد. مانند تابلوهایی از پرچم و تاج و شیروخورشید و مشابه آنکه از لوله‌های باروت درست می‌شد، فشفشه و ترقه و خمپاره که به آن قمباره می‌گفتند و کوزه و ترقه و پاچه خیزک یا پاچه خزک و امثال آن که اوقات بی‌مصرف کارکنان آن را مشغول می‌نمود.»(3)

زرادخانه ایران و نخستین اسلحه آتشی

تجارت لباس بنیاد مستضعفان در کاخ نیاوران/ تخلف بنیاد برای برگزاری جمعه بازار فانتزی

هفتاد و چهارمین جلسه علنی شورای شهر تهران به تذکری در خصوص برگزاری شو لباس در کاخ نیاوران خطاب به سازمان میراث و بنیاد مستضعفان سپری شد.

به گزارش تیتر شهر؛عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی در این رابطه گفت:  همانگونه که در رسانه هاشنیده‌اید، شوی لباس در تالار آبی کاخ تاریخی ومیراثی نیاوران که به شماره ٢٠٢٥ و درسال ١٣٧٧به ثبت رسیده برای دومین سال برگزار شده است.

وی افزود: این سالن برای نمایش لباس‌های سلطنتی درنظر گرفته شده بود ولیپی به بهانه نمایش لباس ها وصنایع دستی، شاهد برگزاری شوی لباس و تجارت البسه در آن مکان هستیم که این مساله امری کاملا تجاری و با هدف سودآوریست.

خلیل آبادی تصریح کرد: به عنوان مسئول کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش ضمن اعلام حمایت تمام قد از هنر و تولیدات داخلی به ویژه صنایع دستی متذکر می‌شوم؛ برگزاری شوی لباس، با مجوز عرضه صنایع دستی در کاخ ارزشمند نیاوران جز برای تشکیل جمعه بازار فانتزی نیست.

این عضو شورای شهر تهران خاطر نشان شد: عرضه محصولات مدرن طراحان امروزی در کنار تعداد محدودی پوشاک سنتی ایرانی کلاهی شده است بر سر سازمان های صادر کننده مجوز این رویداد به اصطلاح فرهنگی، برگزاری چنین رویدادی با عنوان صنایع دستی، هدفی جز مجوز ورود به مجموعه نبوده است و به جز چند اثر فاخر، محصولات ارائه شده در تالار آبی فارغ از صنایع دستی ایرانی بوده و طراحان غالبا طرح‌های مدرن خود را در نمایشگاه برای معرفی و فروش عرضه کردند.

وی با طرح سوالی عنوان کرد: آیا انتخاب تالار آبی کاخ نیاوران با این حجم از تردد مردم و این میزان جابه‌جایی بار صرفا برای همشهریان عزیزی که به جهت خرید آمده‌اند درست است؟

خلیل آبادی گفت: آیا در حمل و نقل رگال‌ها و بسته‌های بزرگ پوشاک دقت کافی به خرج داده می‌شود؟

وی ادامه داد: آیا واکنش‌های سال گذشته تاریخ شناسان و مردم علاقمند به حفظ میراث تاریخی و فرهنگی برای توقف این امر کافی نبود؟ آیا بنیاد مستضعفان فضای دیگری برای برپایی این رویداد نداشت؟ ‌و بسیار سوالات دیگری که از وقت این جلسه خارج است همچنان در اذهان باقیست.

این عضو شورای شهر تهران گفت: به نظر می‌رسد صرفا پای مباحث مالی در میان است که اینگونه چشم بر ارزش‌های تاریخی این مملکت بسته اید.

خلیل آبادی بیان کرد: عدم تناسب برگزاری اینگونه نمایشگاه‌ها با فضای فرهنگی و تاریخی مجموعه سبب آسیب‌های جدی به این ملک تاریخی می گردد. تملک یک نهاد غیر مرتبط چه به صورت قانونی و چه برخلاف آن بر یک مکان تخصصی چیزی جز همین اتفاقات را درپی نخواهد داشت.

وی افزود: ازمسئولان بنیاد مستضعفان استدعا دارم برای حفظ هویت مردم ایران هم که شده از تغییر کاربری‌های میراثی جدا خودداری نماید.
تهران به درخت نیازمند است و ایران نیز به تاریخ پرغرور خودش.

خلیل آبادی در پایان اظهار کرد: همچنین از سازمان میراث فرهنگی کشور تقاضا می کنم که با پیگیری مجدانه پرونده املاک تاریخی و گردشگری تحت مالکیت بنیاد مستضعفان، نحوه مدیریت صحیح اماکن تاریخی را جایگزین این فرهنگ جمعه بازاری کند و به جهت حفظ ارزش‌‌های تاریخی و فرهنگی این مجموعه اقدامات لازم را مبذول فرماید.

خلیل آبادی یادآور شد: عدم تناسب برگزاری اینگونه نمایشگاه‌ها با فضای فرهنگی و تاریخی مجموعه سبب آسیب‌های جدی به این ملک تاریخی می گردد. تملک یک نهاد غیر مرتبط چه به صورت قانونی و چه برخلاف آن بر یک مکان تخصصی چیزی جز همین اتفاقات را درپی نخواهد داشت.

وی تاکید کرد: ازمسئولان بنیاد مستضعفان استدعا دارم برای حفظ هویت مردم ایران هم که شده از تغییر کاربری‌های میراثی جدا خودداری نماید.

درباره سخنان اقای خلیل آبادی چند نکته قابل تامل است ابتدا اینکه استفاده تجاری و غیر مرتبط از فضاهای تجاری در مجموعه مدیریت شهری بسیار است به عنوان مثال پردیس های سینمایی که ساخته شد هرگز در قالب یک مجموعه فرهنگی موفق و کار آمد عمل نکرده و با رویکرد تجاری استفاده های تجاری مورد اولویت قرار گرفته است .