زیر و بم شهرسازی با معماری ایرانی‌اسلامی/ از صرفه اقتصادی و پایداری تا ایمنی بالای بناها

 عضو کمیسیون عمران مجلس، بر ضرورت احیا و حفظ آثار معماری اسلامی در کشورهایی که درگیر جنگ‌های داخلی هستند، تاکید کرد.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمدمهدی افتخاری عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه هنر معماری بیان‌کننده نحوه اندیشه جهان‌بینی، باورها و اعتقادات مذهبی و سنت‌های این سرزمین است، گفت: در این سرزمین معماری باید تلفیقی از ملیت ایرانی و دین آسمانی اسلام باشد، همانطور که در بافت، مسجد، گنبد، محراب، گلدسته‌ها، ستون‌ها و منبرها هر یک پیام بسیار زیبایی را به بیننده انتقال می‌دهد.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، با اشاره به اینکه در معماری‌اسلامی گچ، کاشی، خشت، سنگ، چوب، شیشه و... هر یک با تعریف خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به سبک خاصی طراحی و نمایش داده می‌شود، افزود: آثار به جا مانده و بناهای متعلق به عصرهای مختلف در ایران از آغاز عصر سلجوقی تا دوره تیموری و یا آثار معماری ایران از دوره صفویان تا دوران معاصر جلوه‌های بی‌نظیری هستند که می‌توانند با حرکتی پایدار امروزه با تلفیق با معماری مدون و ایرانی شکوه بی نظیری را ایجاد کنند.

معماری ایرانی به خصوص در دوران پس از اسلام مملو از معماری پایدار است

افتخاری ادامه داد: در ایران اسلامی با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی، نوع آوری در معماری می‌تواند معرف فرهنگ و تمدن غنی کشور با توجه اسلام و ایران شود و طراحی این امر بسیار بزرگ برعهده کمیسیون عمران است.

وی با بیان اینکه معماری ایرانی به خصوص در دوران پس از اسلام مملو از نمونه‌های با ارزش به کارگیری شیوه‌های پردازش بنا به صورت کارآمد، ماندگار، بهینه و دستیابی به آنچه که امروز معماری پایدار نامیده می‌شود است، به خانه ملت گفت: امروز با وجود سیستم‌های ساختمانی نوین به عرصه ساخت  و ساز تصمیم‌گیری جهت به کارگیری مناسب‌ترین سیستم‌های ساختمانی سنتی مهندسین سازه را به چالش کشیده است.

از معماری اسلامی می‌توان به مصارف اقتصادی، سرعت در اجرا و ایمنی پی برد

شورای شهر پنجم تبریز ساختمان تاریخی عمارت شهرداری تبریز را تخلیه می‌کند

رئیس سازمان زیباسازی شهرداری تبریز با اشاره به اینکه مطالعات مرمت موزه شهر و عمارت ساعت تبریز به اتمام رسیده است، گفت: کمیسیون شهرسازی شورا به صورت جدی دنبال احیای خانه‌های تاریخی است و به دنبال این هستند که شورای پنجم هم از عمارت خارج شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، رضا خلیلی صبح امروز در نشست خبری با رسانه‌های آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه مطالعات مرمت موزه شهر و عمارت ساعت تبریز به اتمام رسیده است اظهار کرد: کمیسیون شهرسازی شورا از بقعه 4 قبر و بازار تبریز بازدید کردند و به صورت جدی دنبال احیای خانه‌های تاریخی است و به دنبال این هستند که شورای پنجم هم از عمارت خارج شود. 

وی با بیان اینکه خانه‌های تاریخی باید از کاربری‌های غیر اداری به گردشگری و فرهنگی تغییر یابد افزود: ویژگی برجسته تبریز در خانه‌های تاریخی است که باید در حفظ و نگهداری آنها بیشتر همت کنیم. 

رئیس سازمان زیباسازی شهرداری تبریز اضافه کرد: با سازمان عمران شهرداری تبریز برای تکمیل و ترمیم خانه‌های تاریخی تفاهم نامه امضا کرده ایم که فاز دوم خانه تاریخی علی مسیو اجرا می‌شود و سپس وارد سایر خانه‌های تاریخی خواهیم شد.

وی با بیان اینکه در صدد ایجاد خیابان‌های نمونه در تبریز هستیم خاطرنشان کرد: مطالعات چایکنار شمالی و جنوبی، خیابان 22 بهمن، ورودی تبریز از مرند و خیابان شریعتی از مشاور دریافت شده و اقدامات بعدی برای بهسازی و نمونه سازی خیابان‌ها در دست اجرا است.

رئیس سازمان زیباسازی شهرداری تبریز در ادامه با اشاره به اینکه برخی می گویند 2018 را از دست داده ایم، ابراز داشت: این حرف ها فرافکنی است و همه مدیران ما با امید در حال آماده سازی تبریز هستیم. شهرداری در دوران سرپرستی هم تمامی کارها به صورت شبانه روزی ادامه دارد.

وی با بیان اینکه سازمان زیباسازی در گرافیک محیطی به شدت فعال است گفت: در تبلیغات شهری بیش از 10 هزار متر مربع فضای تبلیغی را کم کردیم چراکه برای ما اصل، درآمد نیست، اصل، آرامش بصری شهروندان است. 

فرهنگ سه تکه‌ای حاکم بر جامعه ایرانی / معماری و شهرسازی اسلامی(۷)

عضو هیأت علمی پژوهشگاه جامعه المصطفی گفت: وضعیت جامعه ما در واقع دارای یک فرهنگ سه تکه‌ای است؛ که از یک سو تحت تأثیر فرهنگ غرب، از سوی دیگر فرهنگ اسلامی و از جهت سوم فرهنگ حاکم بر ایران قبل از ورود اسلام است.

اشاره: جامعه امروز ایرانی با چالش‌ها و آسیب‌های فرهنگی زیادی مواجهه است. مردم جامعه ما در عصری زندگی می‌کنند که برخلاف گذشته «هویت شفاف » و«مواضع سدید و مستحکم » فرهنگی در آن نیست و در واقع یک آمیختگی فرهنگی در حوزهای مختلف از جمله حوزه معماری و شهرسازی درجامعه حاکم شده است. دکتر داود رحیمی سجاسی عضو هیأت علمی پژوهشگاه جامعه المصطفی العالمیه در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری رسا نقشه‌ای از وضعیت فرهنگی بالاخص در حوزه معماری و شهرسازی جامعه ایرانی ترسیم کرد و برخی از راه‌کارهای برون رفت از مشکلات فرهنگی را بیان کرد.

رسا_ وضعیت فرهنگ شهرسازی و معماری جامعه ما آیا یک وضعیت مطلوب و قابل قبولی است؟

قبل از این‌که به وضعیت شهرسازی و معماری بپردازم بیان وضعیت کلی فرهنگی در جامعه نیازاست، وضعیت فعلی جامعه ما در واقع دارای یک فرهنگ سه تکه‌ای است، به این معنا که ما از یک سو فرهنگ غربی را داریم که وارد کشور شده است و نمی‌توانیم ورود آن را به زندگی و فرهنگ جامعه خود انکار کنیم. فرهنگ غرب الان به وسیله رسانه‌های جمعی؛ اینترنت، ماهواره و... ورود پیدا می‌کند و قبلا به وسیله ترجمه کتاب‌ها و... بنابراین خواسته و یا نخواسته فرهنگ غربی به جامعه ما رسوخ پیدا کرده است.  

دومین فرهنگ جامعه ما همان فرهنگ ایرانی بودن است که قبل ورود فرهنگ‌های دیگر بوده و هنوز وجود دارد به عنوان مثال مردم ایران براساس همین فرهنگ مراسم سیزده به در را بر طبق آئین اصیل ایرانی انجام می‌دهند سومین فرهنگ در جامعه ما فرهنگ اسلامی است که به عنوان مثال مردم جامعه ما بر طبق آئین دینی خود عزاداری برای امام حسین (ع) را نیز دارند. بنابراین در جامعه ما سه فرهنگ کلی وجود دارد؛ که مستقیم بر سبک زندگی مردم جامعه اثرگذار است. بنابراین ما باید درتمامی عرصه‌ها این سه فرهنگ را ردیابی کنیم و فرقی ندارد در حوزه سبک زندگی، حوزه شهرسازی، حوزه معماری، علم و...

این در حالی است که مواجهه و برخورد مردم و مسئولان با این فرهنگ‌ها نیز متفاوت است عده‌ای فقط به گزاره‌های دینی و اسلامی عمل می‌کنند و در اصطلاح سنت‌گرا هستند. عده‌ای نیز با علوم روز پیش می‌روند و به گزارهای غربی عمل می‌کنند. بحث اختلاف برخورد در حوزه فرهنگی در همه جا آثار خودش را نشان می‌دهد آثارش درحوزه فرهنگ و معماری این‌گونه است که یک خانه به سبک اسلامی سنتی ساخته شده، خانه دیگر کاملا سبک مدرن و غربی. در واقع فرهنگ امروزین جامعه ما دچار یک ملغمه  و آمیختگی فرهنگی شده است. به عنوان مثال این آمیختگی در فرهنگ‌های دینی مثل عزاداری را می‌توان به وضوح دید که در برخی عزاداری‌ها به سبک پاپ  مداحی و سینه می‌زنند.

رسا_ با توجه به این آمیختگی فرهنگی که وجود دارد می‌توانیم در بحث معماری و شهرسازی تلفیقی بین این سه فرهنگ داشته‌باشیم؟ 

طرح ویژه شهر تاریخی سلطانیه تهیه می شود

 

زنجان-معاون عمرانی استانداری زنجان گفت: تهیه طرح ویژه شهر سلطانیه در کنار شهر شوش استان خوزستان به عنوان دو شهر مهم تاریخی، مورد تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی قرار گرفته است.

به گزارش خبرنگار مهر، جواد رحمتی ظهر پنجشنبه در جلسه شورای برنامه ریزی  و توسعه استان زنجان ، بر امر آموزش کار کنان در دستگاههای اجرایی استان زنجان تاکید کرد و افزود: آموزش ارائه شده به کار مندان باید متناسب با راسته شغلی آنها باشد.

وی اظهار کرد:ارتقای کار مندان به یک کار کلیشه ای تبدیل شده است ولی متاسفانه آموزش های ارائه شده به کار مندان متناسب با راسته شغلی شان نیست. 

معاون عمرانی استانداری زنجان گفت: باید آموزش های ارائه شده به کارمندان عملیاتی تر و کار بردی تر باشد و آموزش ارائه شده با متناسب با نیاز شغلی شان باشد ولی متاسفانه در برخی از دستگاههای اجرایی این آموزش این طور نیست. 

رحمتی با بیان اینکه  نگاه به سلطانیه متمرکز به بنای تاریخی آن بوده و سایر مسئله ها توجه نشده  و باید کمیته راهبری تعریف شود، گفت: با پیگیری های صورت گرفته،تهیه طرح ویژه شهر سلطانیه در کنار شهر شوش استان خوزستان به عنوان دو شهر مهم تاریخی، مورد تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی قرار گرفته است.

در ادامه این جلسه رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان به اقدامات صورت گرفته در راستای رسیدگی و توجه به حوزه سلامت استان زنجان تاکید کرد و افزود: در استان زنجان نیز در این بخش اقدامات قابل توجهی انجام شده است.

علیرضا بیگلری تصریح کرد:  برنامه جامع سلامت استان زنجان یک سند بالادستی در جغرافیای استانی است که با هدف ارتقای عادلانه شاخص‌های سلامت و با مشارکت همه دستگاه‌ها و مردم اجرایی می‌شود.

مؤلفه‌ و جلوه‌های شهر اسلامی (6)

شهر اسلامی شهری است که ساختار و بستر اجتماعی آن ایمان آور، و نمادها و ساختارش کاملا بیان‌گر مؤلفه‌های اسلامی باشد.

 

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، با تکیه بر آیات قرآن و روایات معصومین (ع) اوصاف و ملاک‌هایی برای تعریف و ساخت شهر به معنای شهر مطلوب اسلامی وجود دارد. هر یک از ویژگی‌های مطرح شده در متون اسلامی، به عنوان اوصاف شهر مطلوب است؛ که برای خداوند مطلوبیت داشته و برای تحقق آن در طول تاریخ بشر زمینه‌هایی را فراهم نموده است و اسلامی بودن آن‌ها در این‌جا نه به معنای تحقق در دوره اسلامی؛ بلکه به معنای مطلوبیت در نزد خداوند است که برای تعالی و تکامل انسان ضرروری است. از این رو همه این اوصاف به عنوان مولفه شهر اسلامی مطرح است.

امنیت

مؤلفه‌های شهر اسلامی بر اساس متون اسلامی تنظیم شده است. عمده‌ترین مولفه‌های قرآنی شهر اسلامی که می‌توان از آن صحبت کرد: «امنیت» و «آرامش» شهر است. به لحاظ ساختاری باید همه مؤلفه‌های مربوط به امنیت در شهر برقرار گردد تا مردم بتوانند در یک فضای اَمن به حیات خود ادامه دهند. به عبارت بهتر، منظور از امنیت، امنیت ساختاری و اجتماعی خواهد بود. در توضیح امنیت می‌توان گفت: شهر اسلامی شهری است که امنیت لازم برای اداره ساکنینش را تأمین می‌کند. قرآن کریم در این‌باره می‌فرماید: «وخداوند مثال می زند، دهکده‌ای که آرام و امن بود و روزی آن از هر طرف به فراوانی می رسید[1]»؛  منظور از« آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً» که قرآن بدان توجه کرده، یعنی فضای اطمینان آوری که شهر باید بر آن استوار باشد.

کشاورزی و فراوانی رزق

مؤلفه بعدی فراوانی رزق و زراعت است، به این معنا که در شهر اسلامی باید زراعت و کشاورزی وجود داشته باشد. درحالی که در طراحی ساخت شهرها و توسعه شهری مد‌نظر مهندسین و معماران شهرساز قرار نمی‌گیرد. متأسفانه سوء مدیریت باعث شده است، به بهانه نداشتن زمین، فضای زراعت از شهرها حذف شود. در ایران، بلکه در جهان اصولاً مشکلی به نام کمبود زمین وجود ندارد. مشکل اصلی سوء مدیریت در قبال فضای شهری است که در شهرها  زراعتی منسجم و تحت برنامه‌های شهرداری‌ها گنجیده باشد دیده نمی‌شود.

به نظر می‌رسد جداسازی شهر از روستا و سپردن کشاورزی به روستائیان، یکی از بزرگ‌ترین مفاسدی است که در شهرهای امروزه اتفاق افتاده است. این در حالی است که شهر اسلامی باید از زراعت خوبی بهره‌مند بوده و رزق فراوان داشته باشد. علاوه بر این سرانه فضای سبزی هم که در شهرها به جای مسائل کشاورزی و طبیعت شهرها جایگزین شده‌اند، از اندازه کافی نسبت استانداردهای بین‌المللی برخوردار نیستند. به تعبیر قرآن شهری که در آن زراعت و روییدنی هست، بلد طیب نام دارد. قرآن در این‌باره می‌فرماید: «و زمین پاک به اذن پروردگار گیاهش برمی‌آید و زمین ناپاک جز اندکی بی‌فایده نمی‌رویاند.[2]» شهری که از آن روییدنی نمی‌روید یا زراعت در آن صورت نمی‌گیرد بلد طیب اسلامی نیست.

گزاره‌های معماری و شهرسازی اسلامی ظرفیت تمدن سازی دارد

 

عضو هیأت علمی پژوهشگاه جامعه المصطفی گفت: در متون و آموزهای دین اسلام گزارهای تمدن‌ساز فراوانی پیرامون بحث معماری و شهرسازی وجود دارد که برای برون رفت از وضعیت کنونی معماری و شهرسازی جامعه ما کارآمد است.

 

اشاره: بررسی و مطالعه تاریخ پر افتخار اسلام و دانش‌های مسلمانان نشان دهنده این است که پیامبر عظیم الشأن اسلام و اهل بیت مطهّر ایشان (ع) درباره ابعاد مختلف حوزه معماری و شهرسازی دستورات و راه‌کارهایی را متذکر شده‌اند تا مسلمانان را به شهر امن و طیّب اسلامی رهنمون سازند. به ویژه پیامبر اکرم (ص) که در ساخت شهر با مؤلفه‌ها و مطلوبیت‌های اسلامی گام‌هایی برداشته بودند؛ مانند این که پیامبر ابتدا مسجد النبی را ساخته و سپس سایر بناها اعم از خانه و بازار را پیرامون آن با محوریّت و مرکزیّت مسجد بنا نموده است، ایشان در توسعه مسجد النبی و اطراف آن نظارت داشته و دستورالعمل‌های مناسب معمارانه را به اصحاب خویش ارائه نموده است. از این رو خبرنگار خبرگزاری رسا به سراغ حجت الاسلام والمسلمین حسن یوسف‌زاده، عضو هیأت علمی پژوهشگاه جامعه المصطفی العالمیه رفته تا با وی که در زمینه معماری اسلامی پژوهش‌های وسیع و تألیفاتی داشته است درباره معماری و شهرسازی اسلامی به گفت‌و‌گو بنشینیم.

رسا_ آیا دین اسلام در مورد معماری و شهرسازی آموزه‌هایی دارد؟

پاسخ این سئوال روشن‌تر از آن است که ما دوباره به این نوع سئوالات برگردیم، زیرا در زمینه اصل معماری و شهرسازی در دین اسلام توسط برخی بزرگان، محققین و پژوهشگران فعالیت‌هایی صورت گرفته است، آثاری تولید شده است و  مجامع علمی این را قبول کرده‌اند که آموزه‌های اسلامی مشحون از گزاره‌هایی است که ناظر به حوزه شهرسازی و معماری است.

بنابراین بحث این که آیا دین اسلام راجع به شهرسازی و معماری بحث، گزاره یا آموزه‌ای دارد، تتبعات نشان داده است که بله در دین اسلام توسط معصومین گزاره‌ها، نکات و مفاهیمی وجود دارد؛ از این‌رو پاسخ سئوال کاملاً روشن است

رسا - آیا آموزه‌ها و متون دین اسلام مباحث مربوط به معماری و شهرسازی را به صورت صریح و شفاف بیان کرده‌اند و یا غیر صریح و در لابه‌لای آثار و گزاره‌های دیگر؟

گزاره‌ها و آموزه‌های دینی ورود جدی به مباحث شهرسازی و معماری اسلامی داشته‌اند. در این باره مقدمه‌ای عرض می‌کنم و آن این است که برای ورود به هر بحثی و یا برای بررسی هر پدیده و موضوعی باید سه سطح از نگاه اسلامی را در نظر گرفت؛ سطح فلسفی و تا حدودی کلامی، سطح ارزشی اخلاقی و سطح فقهی و هنجاری.

اگر این سه سطح مراعات شوند و با نگاه به این سه سطح به سراغ آموزه‌های دینی رفت قطعاً بسیاری از مباحث برایمان روشن می‌شود مطالبی که اگر این نگاه منظومه‌ای را نداشته باشیم از آن‌ها غافل می‌شویم و یا اصلاً به آن‌ها دسترسی پیدا نمی‌کنیم.

برج هنر اسلامی ایلام با معماری تاریخی استان احداث می‌شود

مدیرکل راه و شهرسازی استان ایلام گفت: برج هنر اسلامی شهر ایلام با معماری منحصر به فرد بر گرفته از طبیعت و پیشینه تاریخی استان احداث می گردد

به گزارش خبرگزاری فارس از ایلام به نقل از روابط عمومی راه و شهرسازی استان ایلام، سید کمال الدین میر جعفریان اظهار داشت: احداث برج هنر اسلامی شهر ایلام با معماری منحصر به فرد بر گرفته از طبیعت و پیشینه تاریخی استان ایلام اجرایی می‌شود.

مدیرکل راه و شهرسازی استان ایلام گفت: این برج در زمینی به مساحت 1250 متر مربع در 7 طبقه ساخته خواهد شد.

وی افزود: برج هنر اسلامی استان که از نیازهای ضروری نسل جوان است با پیگیری این اداره کل و مسئولین استان و همکاری و همراهی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران که از شرکت‌های وزارت راه و شهرسازی است به مرحله اجرا در آمده است.

این مسؤول اضافه کرد: در معماری این پروژه هنری از معماری سنتی و طرح لاله واژگون که نمادی از منطقه زاگرس نشین ایلام است و نیز زیگورات که پیشینه تاریخی چند هزار ساله تمدن ایلامی است و همچنین در جزئیات و تزئینات از صنایع دستی ایلام الگو گرفته خواهد شد.

میرجعفریان افزود: مساحت برج هنر اسلامی شهر ایلام 8000 متر مربع در 8 طبقه می باشد که شامل نگارخانه، کارگاه تجسمی، سالن خلق آثار، بازار قرفه تولیدات فرهنگی هنری، استدیو ضبط، سالن نمایش و تمرینات، سالن کنفرانس، سالن نمایش، سالن تئاتر، سالن سینما، سالن اجتماعات، نمازخانه و ... بوده و چهار ورودی خواهد داشت .

مدیرکل راه و شهرسازی استان ایلام محل ساخت این برج عظیم هنری را میدان شهدا، خیابان شهیده ربابه کمالی  جنب پارک قدیمی ملت عنوان کرد و خاطر نشان کرد جا نمایی این برج در این محل به لحاظ قدمت محله ، فضای سبز اطراف آن و از همه مهمتر احیاء بافت‌های فرسوده و رونق بخشی مناطق قدیمی شهر عنوان کرد.

تعامل نشانه و معنا در درک شهر و معماری آن

یاداشت: نگین نجار ازلی/ معمار، پژوهشگر ارشد گیمیفیکیشن دانشگاه اسکوده سوئد

«…کمی که عقب عقب رفت در آب شور و عمیقی افتاد. داشت فکر می کرد ممکن است درون دریا یا اقیانوسی افتاده باشد که ناگهان یادش آمد وقتی گنده شده بود و فکر می کرد شاگرد تنبل کلاس یعنی «می بل» شده، خیلی گریه کرده بود و این ها در واقع اشک خود اوست که حالا برایش مثل یک دریا بود. معلوم می شود که در آن دنیا تشخیص مکان هم مثل زمان برایش کار چندان ساده ای نبود. درس جغرافی هم کمکی به او نمی کرد، زیرا «مکان» در آنجا به وضع و موقعیت «خود انسان» بستگی داشت وامری «نسبی» بود و تعریف و مختصات آن با وضع انسان فرق می کرد. آبی که تا چند لحظه پیش فقط چند قطره اشک بود، حالا دریای بزرگی به چشم می آمد…».

آلیس در سرزمین عجایب: چالز لوتویج داجسن
آلیس به دنبال خرگوشی میدود، در دالانی می افتد و وارد دنیایی دیگر میشود. دنیایی که روح لاعلاج انسانی را به تسخر خویش میگیرد تا نشانه ها را دنبال و در معنای کلمات حلول کند [و یا انکه این سرزمین عجیب او را هم مانند دیگران، به چنگال خویش بکشد]. این که شهر و معماری را در بستر یک داستان کودکانه بجوییم، شاید در وهله اول کاری بس غیرواقع و عجیب در نظر آید؛ اما واقعیت این است که درون همه ما آلیسی وجود دارد. آلیسی که در سرزمینی عجایب گرفتار آمده و با چشمانی سردرگم و مبهوت، در حال سر خوردن و فرو رفتن در دالانی رمزگان گذاری شده است!

داستان آلیس در سرزمین عجایب را شاید بتوانیم یکی از شاهکارهای بی بدیل بدانیم که در طی سالیان متمادی به کودکان سراسر جهان آموخته است، جهان و معنای لایه های مختلف آن، آنچنان درهم پیچیده است که گاهی دچار ناتوانی در تشخیص سطوح مختلف ارتباطی یا طبقات منطقی آن میشویم و در برزخ بین دنیای حقیقی و مجازی گرفتار می آییم؛ چنانچه اگر شهر و معماری که شهر را میسازد را در نظر بگیریم، درمی یابیم حضور نمادها در زندگی ما به هیچ وجه حضوری ایستا و غیرفعال نیست بلکه این عناصر از حضوری فعال و پویا در زندگی برخوردارند. همان گونه که ارنست کاسیرر در کتاب چند جلدی خود با عنوان «فلسفه صورت های نمادین» نشان داده است، نمادها نه به یک صورت خاص و منفرد، بلکه به اشکال گوناگون تجلی می یابند و معنا پیدا میکنند.

معماری بیش از آنکه فضای مصنوعی را در بربگیرد، درک نحوه حضور و آگاهی ما نسبت به این فضا است. معمار به عنولن خالق آن، اگر در انتقال لایه های معنایی و نشانه ای به فضای روانی فهمنده، در وضعیت فعالی عمل کند و آن ها را بشناسد میتواند به عنوان کسی که در وادی تولید معنا، به مقصود دست یازیده، موفق عمل کند. این فرمول بدان معناست که اگر معنا را در ساختارهای ساخت و سازی خویش وارد کنیم، در ادامه شهری خواهیم داشت متعلق به همگان و برای تمامی نسل ها. به دیگر سخن، این امر به همان میزان که در مورد رمزگان ها و نشانه های معماری صدق میکند، در مورد نظام های بازنمایی این معماری در ادراک ما از شهر نیز بسط پیدا کرده و صادق است.

ضرورت توجه به عدم ایمنی و بحران هویت در شهرها

 معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به برگزاری بیش از ۳۲ جلسه ستاد ملی با حضور وزیر راه و شهرسازی و تمامی دستگاه‌های عضو ستاد، به صورت یک هفته در میان، افزود: دستاورد تشکیل برگزاری این جلسات، علاوه بر تدوین برنامه‌های بازآفرینی به تفکیک هر استان، تعیین محلات دچار آسیب و مسائل و مشکلات و اولویت‌بندی آن‌ها و همچنین تعیین سهم هر یک از دستگاه‌های عضو ستاد برای تصمیم‌گیری و مدیریت انجام برنامه اقدام مشترک بوده‌است.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی محمدسعید ایزدی، با اشاره به حرکت اورژانسی ستاد برای مقابله با بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری گفت: در دولت یازدهم برای اولین‌بار، برای ۵۴۳ شهر، بالغ بر ۲۷۰۰ محله، که از معضلات حاشیه‌نشینی و زندگی در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری رنج می‌برند، برنامه‌ای جامع تهیه و تدوین شده و طی آن، اقداماتی در دو بخش درمان و پیش‌گیری و پیش‌نگری، به انجام رسیده‌است.

وی با تأکید بر اینکه بحث پیش‌گیری و پیش‌نگری برای اولین‌بار در دولت یازدهم مطرح شده است، افزود: خوشبختانه با حضور معاونت اجتماعی قوه قضائیه توانستیم کارگروهی را در این رابطه تشکیل دهیم که عملکرد آن نیز بسیار موفقیت‌آمیز بوده است.

دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری، با اشاره به ضرورت اتخاذ تدابیری برای جلوگیری از گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی، به موازات درمان مسائل و مشکلات این محدوده‌ها، اظهار داشت: تدوین نقشه‌های کاداستر و برنامه‌های احداث کمربندی سبز در ۱۴ استان طی ۲ سال گذشته، تلاش‌های انجام‌شده برای جلوگیری از مهاجرت و مدیریت فرایند جابه‌جایی در شهرها و ...، از جمله برنامه‌ها در بحث پیش‌نگری است که به کمک کارگروه فوق‌الذکر به انجام رسیده‌است.

 وی همچنین اظهار داشت: در حوزه درمان نیز علاوه بر بحث آسیب‌های اجتماعی، دیگر مسائل و مشکلات گریبان‌گیر شهرها، اعم از عدم ایمنی و تاب‌آور نبودن بخش عمده شهرها و بحران هویت، در هر سه دسته بافت‌های تاریخی، میانی و سکونتگاه غیررسمی، مدنظر بوده‌است. برای اقدام در خصوص موارد نامبرده، در وهله اول لازم بود همه دستگاه‌ها را هم‌راستا کنیم. تصویب سند ملی راهبردی احیاء، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری در شهریورماه ۹۳، برای تدوین چارچوب برنامه‌های مواجهه و بر پایه تصویب این سند، تشکیل ستاد ملی بازآفرینی شهری برای ایجاد هم‌افزایی میان ۲۰ دستگاه مختلف برای اجرایی کردن مفاد سند ملی، از اقداماتی است که برای نخستین بار در کشور برای همراه‌سازی دستگاه‌ها در وحدت رویه، به انجام رسیده‌است.

 ایزدی با اشاره به برگزاری بیش از ۳۲ جلسه ستاد ملی با حضور وزیر راه و شهرسازی و تمامی دستگاه‌های عضو ستاد، به صورت یک هفته در میان، افزود: دستاورد تشکیل برگزاری این جلسات، علاوه بر تدوین برنامه‌های بازآفرینی به تفکیک هر استان، تعیین محلات دچار آسیب و مسائل و مشکلات و اولویت‌بندی آن‌ها و همچنین تعیین سهم هر یک از دستگاه‌های عضو ستاد برای تصمیم‌گیری و مدیریت انجام برنامه اقدام مشترک بوده‌است.

شناخت یک شهر، اولویت شهرسازی دانش بنیان است

مهندس قهاری اظهار داشت: اگر داریم در مورد شهرسازی دانش بنیان صحبت می کنیم باید در ابتدا راجع به شهری که در موردش کار می کنیم شناخت داشته باشیم تا اتفاق نادرستی که برای شهرسازان ما در طول ۵۰ سال اخیر اتفاق افتاد، نیفتد. برنامه "گفت و گوی علمی" رادیو گفت و گو با موضوع شهرسازی دانش بنیان و با حضور مهندس سید علیرضا قهاری رئیس انجمن مفاخر ایران به روی آنتن رفت. مهندس سید علیرضا قهاری شهرسازی بدون دانش را مقابل شهرسازی دانش بنیان خواند و گفت: شهرهایی که به دست بشر ساخته می شود وقتی دارای افراد متخصصی برای ساخت و ساز و برای شکل گیری و توسعه است، بر اساس علم و دانش دارد شکل می گیرد و زمانی که بر حسب سلیقه های فردی یا احیانا سلیقه های افراد غیرمتخصص شکل بگیرد شهرسازی بدون دانش می شود. وی با اشاره به مولفه های موثر در شهرسازی عنوان کرد: از یک طرف شهروندان هستند، کسانی که در یک جامعه شهری زندگی می کنند و به این شهر و جامعه شکل می دهند. از طرف دیگر قانون گذاران هستند. رئیس انجمن مفاخر ایران یادآور شد: بخشی از برنامه ریزان شهری را می توانیم در هر دو این مولفه ببینیم هم در قالب قانون گذار و شکل دهنده به تئوری و نظریه های شهرسازی و بخشی هم در قسمت اجرا یا بخش هایی که یا مدیریت شهر را دارند و یا در طراحی شهر و ساخت و ساز شهر مشارکت می کنند.