
بررسی یکی از بنیادی ترین چالش های معماری شهری؛
نصر: کودکان نیازمند تقویتِ فردیتی هستند و مشارکت و خلاقیت نباید تزئینات زندگی آنها باشد اما نبودِ جایگاه ویژه برای این قشر حساس و در حال رشد در شهر سبب شده است کودکان با فضا شهر غریبی کنند و این مسئله حلقه مفقوده عنوان "شهر دوستدار کودک" به حساب می آید.
به گزارش نصر، این روزها، تکنولوژی متهم ردیف اول دلایل متعدد دورشدن کودکان از بازی های فیزیکی در فضای باز شناخته می شود اما اگر به قضیه منصفانه بنگریم خواهیم دید که کم کم با رواج آپارتمان نشینی امکان داشتن حیاط از بین رفت و به این ترتیب، فضای خانهها برای گذراندن زمان کافی نبود. با پیشروی این روند خیابان ها و اماکن شهر به محل هایی برای گذران اوقات فراغت خانوادهها به ویژه کودکان تبدیل شد اما با وجود افزایش نیاز به فضاهای باز و تفریحی شهری، معماران و شهرسازان، توسعه شهر به صورت فیزیکی را مهمتر از توجه به نیاز انسان هایی که در آن زندگی میکنند،دانستند.
یکی از عوامل مهم که کمتر مورد نقد و بررسی قرار می گیرد، مشکلات مرتبط با طراحی شهری، به ویژه طراحی "شهر دوستدار کودک" است. "شهر دوستدار کودک" اصطلاحی است که در سالهای اخیر از زبان طراحان و برنامهریزان شهری، مهندسان شهرساز، کارشناسان مسائل کودکان و فعالان مدنی زیاد شنیده میشود اما شاید کمتر کسی از مسئولان اجرایی شهر به این موضوع اهمیت دهند، ایجاد فضاهای شهری که دارای امکاناتی نظیر پارکها، المان و مبلمان شهری مناسب و اماکنی برای بازی کودکان با وسایلی بازی متناسب مراحل رشد کودکان باشد.
کودکان بازتاب رفتار ما در جامعهاند و ایجاد محیط های یکنواخت، خشن، ملال آور برای کودک به اندازه ایجاد فضاهای باز،در کنار طبیعت، میل به یک زندگی اجتماعی سالم، همراه با قصه پردازی و شعر و موسیقی و هیاهو بر او تأثیر می گذارد بنابراین فضای شهر می بایستی در مناسبسازی مبلمان شهری به روح کودکان توجه کند.
محیط انسانی نیز به مثابه باغبانی می ماند که در رویش و نحوه رشد او مهمترین نقش را بازی می کند و اگر باغبان در پرورش یک نهال یا بوته تلاش نکند، گیاه آفت زده و یا به حالتی خودرو خواهد رویید. منظور از پرورش آن است که کودک را با روش های صحیح برای زندگی در جامعه آینده آماده ساخت. این قشر آسیب پذیر و حساس از فضاهای شهری درس ها و آموخته هایی یاد می گیرند که چه بسا ممکن است آنان را از نظر رفتاری بیش از آموزه های خانه و مدرسه متأثر سازد، بنابراین، لازمه رشد سالم کودک، ایجاد این زمینه ها در جهت ارتباط بخشیدن بین کودک و محیط طبیعی محسوب می شود.
این گزارش حاکی است،"انریکه پنالوسا" مىگوید: " اگر ما بتوانیم شهر موفقى براى کودکان طراحى کنیم، شهر موفقى براى همه خواهیم داشت."چراکه کودک نیازمند تقویتِ فردیتی است مشارکت و خلاقیت نباید تزئینات زندگی او باشد، بلکه این موارد از الزامات انسانیتر بزرگ شدن کودکان جهان است بنابراین باید برای کودکان فضایی فراهم شود تا بتوانند با مسائل دنیای پیرامون خود آشنا شوند زیرا نبودِ جایگاهی برای مشارکت کودکان یکی از اصلیترین حلقههای مفقوده برنامههای مربوط به شهردوستدار کودک است.
متاسفانه امروزه خیابانها مکانی کمارزش و صرفاً جهت جابجایی تلقی میشوند این در حالی است که در بسیاری از شهرهای فعلی 20 تا 30 درصد سطوح شهرها را به خود اختصاص میدهند و محل عمومی است که مردم در آنها گردهم میآیند ،از این رو این دارایی عمومی ارزشمند میبایست جایگاه والاتری در برنامهریزی و طراحی شهری داشته باشند.
در کشورهای جهان سومی، کودکان با فضاهای شهر غریبه هستند و این مسئله به یکی از بنیادی ترین چالش های معماری و مباحث شهری تبدیل شده است که چگونه با استفاده از تکنولوژی و تفکرات نوین برای ترکیب المان های شهری و ذهن شهروندان به صورت خلاقانه و نوآورانه به حل مشکلات نسل های فردا بپردازند .
به بهانه هفته جهانی مسجد/ ستار خالدیان؛
شبکه اجتهاد: مسجد اولین فضای معماری بود که در صدر اسلام و به هنگام مهاجرت پیامبر اعظم(ص) به مدینه خلق شد و از مصادیق بارز جامعهی اسلامی گردید و به سبب نقشآفرینیاش در تمامی عرصهها و شئون جامعهی اسلامی، گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی را در پی داشت. مسجد به عنوان مکانی عبادی – سیاسی که مسلمانان در آن بزرگترین و مهمترین تصمیمات اجتماعی را میگیرند، همواره مطرح بوده است.
اسلام مسجد را به وجود آورد تا به نیازهای عبادی، آموزشی، سیاسی و نظامی جامعهی اسلامی جواب دهد. بنابراین مسجد در جامعهی اسلامی به عنوان وسیلهای مطرح شد که امت را جدای از اینکه از بُعد معنوی پرورش و تزکیه دهد، محلی باشد برای احیای فرهنگی و مذهبی و جامعه را از تهدیدهای داخلی و خارجی در امان نگه دارد.
مسجد دارای آنچنان اهمیتی است که مقام معظم رهبری دربارهی آن فرمودهاند: «پدید آمدن هویتی به نام مسجد، نخست در قبا و سپس در مدینه، در شمار زیباترین و پرمغزین ابتکارهای اسلام در آغاز تشکیل جامعهی اسلامی است.»
مسجد به عنوان بااهمیتترین فضای معماری اسلامی نیز همواره نقش بسیار پررنگی را در شکلگیری و روند توسعهی شهرها بر عهده داشته است و جایگاه رفیعی را در حوزهی فرهنگی و اجتماعی، جدای از حوزهی شهرسازی پیدا کرده است؛ تا آنجا که در شکلگیری شهرهای جهان اسلام، به ویژه ایران، همواره نقش محوری بازی میکرد و بافتهای شهری، حول آنها نقش میبستند. اما امروزه مساجد ما بر خلاف گذشته، نتوانستهاند با معماری زمان و عصر خود در هم بیامیزند و از لحاظ فرمی و عملکرد ظاهری، همسو و همگام با نیازهای معاصر شوند. از دیگر سو، سیمای کلی شهرهای ما نیز تا حد زیادی عاری از مفاهیم اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی شده است و حضور مساجد در شهرها، به عنوان مهمترین عنصر ساختار شهر، بسیار کمرنگ شده است و نقش آن در سازماندهی فضای شهرهای اسلامی نادیده گرفته شده است.
امروزه مساجد ما بر خلاف گذشته، نتوانستهاند با معماری زمان و عصر خود در هم بیامیزند و از لحاظ فرمی و عملکرد ظاهری، همسو و همگام با نیازهای معاصر شوند. از دیگر سو، سیمای کلی شهرهای ما نیز تا حد زیادی عاری از مفاهیم اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی شده است.
مسجد در اسلام
هدف اصلی از تأسیس مسجد و پایهگذاری این فضای دینی عبادت است. این نکته شایان توجه است که در فرهنگ اسلامی، تمامی فعالیتهای انسان در وضعیت خاص میتواند رنگ عبادی به خود بگیرد و انسان تربیتیافته در مکتب اسلامی، میتواند به درجاتی برسد که همهی زندگی او الهی و عبادی شود.
بدین ترتیب، مسجد صرفاً محلی برای ارتباط با خدا نیست، بلکه ارتباط با جامعه و امت نیز در دستور کار قرار میگیرد و یکی از موفقیتهای شگفتانگیز پیامبر (ص) را باید در همین ارتباط مسجد و مردم یا به تعبیری، پیوند دین و دنیا از طریق مسجد جستوجو کرد.
در کنار جنبهی فوق، مسجدها نخستین جایگاه دانش در اوایل عصر اسلامی شدند. در آنجا مسلمانان اصول دین و مقدمات اسلام را میآموختند. پیامبر اعظم(ص) نخستین مسجد خود را در مدینه بنا نهاد تا جایی برای نماز، کانونی برای حکومت و همچنین جایگاهی برای آموختن اصول و ریشههای دین اسلام باشد. هرچند در مساجد تنها به وعظ و راهنمایی و تفسیر قرآن و آموختن خواندن و نوشتن به بیسوادان و مانند آن پرداخته نشد، بلکه دانشهای فراوان نوظهوری که در اسلام، پس از کشورگشاییهای بزرگ به دست آمد، راهی مسجد شد و در کنار علوم دینی مورد توجه قرار گرفت. آنچنان شد که مسجد رسالت آموزشی و فرهنگی خود را به بهترین وجهی انجام داد و دانشجویان و دانشپژوهان فراوانی از سراسر دنیا به مساجد روی آوردندو دانشمندان و پژوهشگرانی بلندپایهای از آن طلوع یافتند و این مساجد بودند که نخستین جرقههای پایهگذاری مدارس در جهان اسلام را زدند.
در هر مسجدی کتابخانهای بزرگ وجود داشت و کتابهای فراوانی، در حوزههای مختلف در آن قرار داشت که معمولاً وقف مسجد بودند. بدین سان از روزگار پیامبر(ص) تا قرون بعدی، مسجد دگرگونیهایی در حوزهی معماری به خود دید و گسترش فراوان یافت و رسالت خود را در انتشار اعتقاد اسلامی و دمیدن روح جهاد برای آماده نمودن رزمندگان و آماده ساختن آنان برای دفاع از میهن اسلامی انجام داد. در پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی خودمان و نیز در زمان دفاع مقدس نیز به خوبی این نقش کلیدی مسجد را میتوان دید.
البته شاید همهی کارکردهای مساجد در صدر اسلام، در دنیای امروز تحقق نیابد؛ اما باید فرهنگ حاکم بر مساجد به ساختارهای اجتماعی و سیاسی منتقل شود تا از رهگذر آن، جهتگیری همهی فعالیتهای جامعه، جهتگیری الهی و دینی باشد.
جهانبینی اسلامی و فضاهای شهری
مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران پروژههای قابل افتتاح این ادارهکل در هفته دولت را تشریح کرد.
به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمدنادر محمدزاده مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران درباره برنامههای این اداره کل در هفته دولت اظهار کرد: پروژههای قابل افتتاح برای هفته دولت شامل سه مورد است که این پروژهها در شهرهای تهران، شهرری و شهرقدس قرار دارند.
وی با بیان اینکه در هفته دولت ساختمان و محوطه مدیریت بحران استان تهران افتتاح میشود، تصریح کرد: برای این پروژه ۵۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال هزینه شده که اعتبار هزینه شده در قالب ۴ قرارداد به صورت جداگانه با توجه به خواستههای بهرهبردار که استانداری تهران است، مصرف شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران افزود: ساختمان و محوطه مدیریت بحران استان تهران با پیشرفت فیزیکی ۱۰۰ درصدی، دو هزار و ۲۰۰ مترمربع زیربنا دارد که ۵۰۰ متر آن دیوارکشی و ۶۰۰ مترمربع آن محوطه سازی شده است.
وی درباره پروژه قابل افتتاح شهرری گفت: کتابخانه تورقوزآباد شهرری با اعتبار هزینه شده ۳ میلیارد و ۱۵۰ میلیون ریال که در دو قرارداد به صورت جداگانه تخصیص داده شده، ۱۷۲ مترمربع زیربنا دارد و دارای ۶۲۳ مترمربع محوطه سازی و ۵۲ متر دیوارکشی شده است.
محمدزاده بیان کرد: این پروژه به صورت ۱۰۰ درصدی پیشرفت فیزیکی دارد که نهاد کتابخانههای استان تهران سازمان بهرهبردار آن است.
وی اظهار کرد: پروژه روشنایی معابر محلههای شهرک عزیزی، شورای جنوبی و محمدآباد شهرقدس با اعتبار هزینه شده هفت میلیارد و ۸۷۷ میلیون ریال در قالب یک قرارداد شامل اجرای لامپ و تعویض دستکهای محلات هدف انجام شده که شهرداری و اداره برق شهرقدس دستگاههای بهره بردار این پروژه هستند.
مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران درباره پروژههای مربوط به احداث و بهسازی راه اصلی در این استان بیان کرد: روکش آسفالت آزادراه تهران- کرج، محور شهریار-کرج و تعریض و روکش آسفالت محور چیتگر- شهریار مجموعاً به طول ۹ کیلومتر با اعتبار هزینه شده ۲۷۳ میلیارد ریال از پروژههای قابل افتتاح در هفته دولت است.
وی افزود: همچنین چهار پروژه در حوزه راههای روستایی با مجموع ۱۴ کیلومتر احداث، بهسازی و آسفالت شده است.
محمدزاده درباره پروژههای روبنایی مسکن مهر استان تهران بیان کرد: یک کلانتری در پروژه مسکن مهر دماوند و دو باب مدرسه در پروژههای مسکن مهر پاکدشت و پیشوا در هفته دولت افتتاح میشود.
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تبریز از اعلام آمادگی شهرداری تبریز برای اجرای طرح سازمان ملل در مناطق حاشیهنشین تبریز خبر داد.
به گزارش ایلنا، فریدون بابایی اقدم گفت: چندماه قبل نشستی در کشور مالزی با عنوان نشست شهری دنیا به همت سازمان ملل برگزار شد و مهمترین بحث مطرحشده در آنجا، موضوع بدمسنکی در کشورهای جهان سوم از جمله ایران بود.
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تبریز ادامه داد: برخی ارتباطهایی با مرکز سازمان ملل در تهران برقرار کردیم و شهرداری تبریز برای همکاریهای مختلف اعلام آمادگی کرد و مقرر شد طرح «سولات» که برنامه ارزیابی و بهسازی مناطق حاشیهنشین است در تبریز اجرا شود.
به گفته بابایی در ایران فقط تبریز و سنندج مورد قبول اجرای این طرح قرار گرفته که برای این کلانشهر فرصت خوبی به شمار می آید تا نسبت به ساماندهی مناطق حاشیه نشین اقدام کند.
وی اولین گام برای بهبود وضعیت مناطق حاشیهنشین شهر را به رسمیت شناختن مالکیت اهالی حاشیه شهر دانست و اظهار کرد: بحث دوم این است که تمام کارهایمان را از دولت نخواهیم بلکه باید در این موضوع از بخش خصوصی و پیمانکاران و سازمانهای مردمنهاد و حتی دانشگاهها نیز استفاده کنیم.
بابایی اقدم در خصوص اقدامات و تصمیمهای شورای شهر تبریز در حوزه بافت فرسوده شهر نیز اعلام کرد: بحث بافت فرسوده شهر یک موضوع حاکمیتی است و دولت نقش بسیاری زیادی در بهبود وضعیت بافت فرسوده دارد.
وی خاطرنشان کرد: ابتدا لازم است که شهروندان خودشان قدم پیش بگذارند و درخواست صدور پروانه کنند و متاسفانه این اتفاق نمیافتد و همین باعث شده که اکنون شهر ما بیشترین بافت فرسوده را داشته باشد.
بابایی اقدم تصریح کرد: از متولیان و مسئولان خواهشمندیم موضوع حاشیهشهر و بدمسکنی را یکی از اصلیترین مشکلات شهر بدانند و برای برطرف کردن مشکلات ساکنان آن مناطق همت کنند.
این عضو شورای اسلامی شهر تبریز در ادامه با اشاره به موضوع پسماندهای شهری و بیمارستانی گفت: طبق قانون پسماند شهری، بیمارستانها موظف هستند که زبالهها و پسماندهایشان را ابتدا بیخطرسازی و سپس دفع کنند اما در بازدیدی که از چند بیمارستان تبریز داشتیم، با وضعیت نامطلوبی مواجه شدیم و این برای سلامت شهروندان خطرناک است.
وی همچنین اظهار داشت: همچنین در بازدیدی که اخیرا از منطقه غرب تبریز داشتیم، متوجه شدیم که پسابهای صنعتی از داخل روستا و مزارع و کشتزارها عبور میکنند و علیرغم اینکه در صحن شورا مطرح کردم هنوز اتفاقی نیفتاده است.
بابایی اقدم همچنین تصریح کرد: در سالهای گذشته مقرر شده بود که برای قالیبافان سیاستهای تشویقی در نظر گرفته شود اما برخی اتحادیهها از این موضوع سواستفاده میکردند؛ امسال نیز تلاش کردیم برای قالیبافان عزیز ۱۰میلیون تومان بخشودگی بدهی شهرداری تبریز را در نظر بگیریم و از امروز این موضوع به مناطق ۱۰گانه شهرداری تبریز توسط شهردار محترم ابلاغ شد.
چهارشنبه، 22 اوت ۲۰۱۸ میلادی برابر 31 مرداد ۱۳۹۷ هجری خورشیدی و 10 ذیالحجّه ۱۴۳۹ هجری قمری
ایلنا : چهل و هشتمین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار صبح امروز سه شنبه ۳۰ مردادماه با حضور عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی و نائب رئیس ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار در محل وزارت راه و شهرسازی برگزار شد.
ارائه گزارش وضعیت محدوده ها و محلات هدف بازآفرینی شهری و عملکرد ستادهای استانی و شهرستانی استان قزوین و ارائه تجربه راه اندازی دفاتر تسهیل گری اجتماعی در محلات ناکارآمد شهرهای کشور توسط سازمان امور اجتماعی کشور، دو دستور کار ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار بود که امروز تنها به بررسی وضعیت بازآفرینی استان قزوین، اختصاص یافت.
همچنین در این جلسه، محمدسعید ایزدی، معاون وزیر و دبیر شورایعالی شهرسازی و معماری ایران، محمد شکرچی زاده، معاون وزیر و رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، عبدالمحمد زاهدی، استاندار قزوین، مسعود حق لطفی، مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین، علی صفری، شهردار قزوین، حضور داشتند.
گزارشی از وضعیت بازآفرینی استان قزوین
در ابتدای این نشست، مسعود حق لطفی، مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین با ارائه گزارش عملکرد ستاد بازآفرینی شهری پایدار قزوین، اظهار داشت: استان قزوین 12 درصد آثار ملی کشور را در خود جای داده است. تعداد مهاجران وارد شده به این استان 96، یک هزار و 320 نفر و تعداد مهاجران خارج شده از استان تعداد 94 هزار و 548 نفر اعلام شده است. همچنین، دو شهرستان البرز و قزوین به دلیل صنعتی و مرکزی بودن بیشترین جذب مهاجر را در استان دارند.
وی با بیان اینکه استان قزوین، یک درصد مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است، ادامه داد: نخستین شهر صنعتی کشور در قزوین ایجاد شد. 12 شهر از 25 شهر استان قزوین مورد هدف بازآفرینی قرار گرفته اما این تعداد از محلات هدف در سال جاری به از 12 محله به 21 محله افزایش یافته است.
به گفته حقلطفی، در استان قزوین، 520 هکتار بافت تاریخی وجود دارد. جمعیت 101 هزار نفری از کل جمعیت 410 هزار نفری شهرستان قزوین در بافت های محدوده زندگی می کنند. به عبارت دیگر، معادل 25 درصد جمعیت، در این محدوده هستند.
مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین با بیان اینکه سکونتگاه های غیررسمی قزوین در سه محله باغ نشاط، لالوها و کوی بهار قرار دارد، بیان کرد: در دو سال گذشته، شهرداری قزوین اندکی بیش از 45 میلیارد و 600 میلیون تومان برای بازآفرینی هزینه کرده است.
وی تاکید کرد: با کمک سایر دستگاه های استان قزوین مثل جهاد دانشگاهی و شهرداری، برخی معابر و محله ها بازآفرینی و بهسازی شده است که می توان به بهسازی معابر داخل بافت چوبیندر،بهسازی معابر داخل بافت هادی آباد و پیاده رو سازی خیابان حیدری اشاره کرد.
حق لطفی به اعتبارات پیش بینی شده برای بازآفرینی محلات هدف استان قزوین اشاره کرد و گفت: اعتبارات پیش بینی شده در سال جاری 24 میلیارد تومان ردیف اعتباری پیش بینی شده است که در کل 96 میلیارد تومان برای برنامه اقدام مشترک در استان قزوین تعریف شده است.
این مقام مسئول در استان قزوین، عدم پرداخت یارانه به منظور دریافت تسهیلات از سوی متقاضیان را یکی دیگر از چالش های استان قزوین در بازآفرینی اعلام کرد و گفت: یکی از چالش های استان قزوین، انطباق بافت های تاریخی و فرسوده بر یکدیگر است. در برخی محلات هدف، مشکل سند مالکیت وجود دارد. همچنین وجود آثار تاریخیِ میراثیِ پراکنده در محلات هدف و وجود محدودیت در اجرای طرح های بازآفرینی شهری از جمله چالش های این استان است.
وی، کمبود تقاضا و عدم رغبت سرمایه گذاران به حضور در بافت، جایگزینی اتباع بیگانه و مهاجران با ساکنان اصلی محلات، گرایش به ترک محلات هدف و سکونت در محدوده های جدید شهر، عدم توجه به برخی آثار تاریخی و تخریب آثار را از دیگر چالش های پیش روی استان قزوین دانست.
حق لطفی چند درخواست در زمینه بازآفرینی محلات هدف قزوین مطرح کرد و اظهار داشت: الزام مطالعه شهر قزوین بر اساس آخرین شاخص های بازآفرینی نیاز به تدوین سند بالادستی بازآفرینی شهری برای مطالعات بازآفرینی محلات قزوین، مهمترین نیازهای محلات هدف بازآفرینی در قزوین است.
وی افزود: تهیه طرح جامع بازآفرینی با محوریت گردشگری شهر قزوین به عنوان اولین مرکز استان در کشور، انجام مطالعات شناسایی رودخانه های شهرها برای بازآفرینی حاشیه آن و استفاده از ظرفیت گردشگری آنها، درخواست واگذاری بناهای واجد ارزش که در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار دارد به منظور احیا و اجرای برنامه های بازآفرینی شهری، اختصاص ردیف اعتبار ملی برای طرح ساماندهی مجموعه حرم امام زاده حسین، تخصیص اعتبار به منظور تملک و احیا کارخانه آرد قزوین،تهیه طرح جامع بازآفرینی شهر قزوین با محوریت گردشگری به عنوان اولین مرکز استان در کشور، بازآفرینی خیابان سبزه میدان و احیای دولتخانه صفوی و تسریع در انجام مطالعات و طراحی های لجستیک استان قزوین از دیگر درخواست های استان است.
به گزارش «صما» حامد مظاهریان در این نامه بر ضرورت اجرای دستورالعمل عدم اخذ حقالزحمه 5 درصدی در سازمان نظاممهندسی استانها تأکید کرد و متذکر شد: در صورت مشاهده تخلف سازمانهای نظاممهندسی در موضوع دریافت حقالزحمه 5 درصدی و توزیع کار نامتعادل بین مهندسان از سوی هیئتمدیرهها به هر نحو، با خاطیان برخورد قانونی صورت میشود.
معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین با اشاره به اینکه سازمان استان مکلف است مشخصات کامل پروژههای مورد تعهد اشخاص حقیقی و حقوقی دارنده پروانه اشتغال به کار را بلافاصله پس از اخذ، در سامانه اطلاعات حرفهای، درج کند، تاکید کرد: عدم رعایت این بند (طبق بند پ ماده 2) برای هیئتمدیره سازمان استان علاوه بر تخلف انتظامی بهمنزله عدم رعایت نظامت دولتی محسوب میشود .
مظاهریان با اشاره به شکایت برخی از اعضا در خصوص اجبار سازمانها در دریافت عوارض 5درصدی که با اکراه و اجبار از مهندسان اخذ میشود گفت: اینگونه اقدامات علاوه بر اینکه غیرقانونی است، امکان تلقی آن بهعنوان تخلف انتظامی و عمل مجرمانه در مراجع ذیصلاح نیز محسوب میشود.
معاون وزیر راه و شهرسازی در این نامه به مدیران کل راه و شهرسازی ابلاغ کرده است که این موضوع سریعا به هیئتمدیره سازمان نظام مهندسی استان ها تذکر داده و درصورت مشاهده مواردی که اینگونه مبلغ اخذشده، عین مبالغ اخذشده را به ذینفع آن برگردانده شود .
مظاهریان همچنین در این نامه با اشاره مصوبه مجمع عمومی سازمان ها در خصوص عوارض 5 درصدی گفته است: مصوبه مجمع عمومی یا هرگونه مجوز شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی فاقد اختیار و بدون وثیقه در این موارد معتبر نبوده و نخواهد بود .
محمد شکرچی زاده در گفت و گو با «صما» گفت: در طرح بازآفرینی شهری، یکی از برنامه هایی دولت که مورد تاکید رییس جمهور است، این است که بتوانیم توسعه گران را ترغیب به ورود و مشارکت در این زمینه کنیم.
وی با بیان اینکه باید تسهیلاتی در اختیار توسعه گران قرار بگیرد، ادامه داد: دولت برنامه هایی داشته که بتواند زمین های دولتی غیرمرتبط با وزارت راه و شهرسازی را در اختیار بگیرد، که این برنامه جواب های روشنی نداده است و دستگاه های دولتی زمین های خود را به شرکت بازآفرینی شهری واگذار نکرده اند.
لزوم چاره اندیشی برای اراضی در اختیار وزارت راه
وی در ادامه اظهار کرد: بنابراین قاعدتا باید روی موقعیت فیزیکی خود بافت های ناکارآمد و همچنین زمین هایی که در اختیار وزارت راه و شهرسازی است، چاره اندیشی کرد.
شکرچی زاده با بیان اینکه در طرح بازآفرینی شهری، آن بخشی که مربوط به وزارت راه و شهرسازی است، احداث امکانات زیربنایی و روبنایی است که در دستور کار شرکت عمران و بازآفرینی شهری قرار دارد، افزود: به نظر می رسد که در موقعیت فعلی تغییراتی که در قیمت ها به وجود آمده و ساخت و سازها و امور عمرانی را تحت الشعاع قرار داده و نیز محدودیت منابع، می تواند یک چالش محسوب شود.
وی تاکید کرد: ما هر چه به شرایط پایدارتری دست پیدا کنیم، طرح ها و پروژه های موردنظر می تواند با سرعت بیشتری پیش برود.
میزان موفقیت طرح بازآفرینی شهری
معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به اینکه با توجه به تجارب ناموفق گذشته در زمینه احیا و نوسازی بافت های فرسوده، طرح بازآفرینی شهری تا چه حد می تواند موفق باشد، گفت: در برنامه های قبلی، نوسازی و بهسازی در ردیف اول کارهای دولت قرار نداشته است.
وی افزود: اما در شرایط کنونی شخص رییس جمهور این موضوع را دنبال می کند و هیئت های عالی رتبه برای این منظور تعیین کرده و یک عزم جدی از سوی قوه مجریه برای انجام این امر وجود دارد که این امر قاعدتا می تواند تاثیربخشی بیشتری داشته باشد.
شکرچی زاده در عین حال تاکید کرد: هرچه ما بتوانیم مداخله دولت را کمتر کنیم و مشارکت بخش خصوصی را فراهم کنیم و توسعه گران را ترغیب کنیم و بیشتر در نقش تسهیل گر برای آنها ظاهر شویم، میزان موفقیت در این بخش بیشتر خواهد بود.
خطر افزایش خسارت ها و تلفات
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در عین حال با اشاره به یک نگرانی در این بخش گفت: نکته ای که ما نگران آن هستیم این است که با توجه به افزایش زیاد قیمت اجاره بها به ویژه در کلان شهرها، طبقاتی از مردم که امکان اجاره و رهن مسکن در مناطقی غیر از بافت های فرسوده را داشتند، دیگر این توانایی را نداشته باشند.
شکرچی زاده ادامه داد: بنابراین ما نگرانیم که این دسته از افراد به سمت بافت های فرسوده بروند و در این مناطق سکنی گزینند که در این صورت به حجم سکونت و تمرکز جمعیت در بافت های فرسوده، ناکارآمد و حاشیه نشین اضافه خواهد شد.
وی تشریح کرد: این در حالی است که قبلا شاهد سکونت کمتری در این بافت ها بودیم و درصورتی که به دلیل افزایش اجاره بها، مستاجران به سمت سکونت در این بافت ها بروند، درصورت وقوع حوادثی نظیر زلزله، میزان خسارت ها افزایش پیدا می کند.
خبرگزاری فارس؛ اواسط هفته گذشته ابوالقاسم رحیمیانارکی مدیرعامل و رییس هیات مدیره بانک مسکن از پیشنهادی برای حمایت از ساخت واحدهای مسکونی با متراژ متوسط به پایین خبر داد. رحیمیانارکی در این زمینه گفت: « به بانک مرکزی پیشنهاد داده ایم پرداخت تسهیلات بانکی برای ساخت مسکن صرفا مشمول ساخت واحدهای مسکونی با متراژ متوسط به پایین شود؛ در واقع مهمترین عامل برای برخورداری ساخت و سازهای جدید از تسهیلات بانکی، رعایت الگوی مصرف است که در تهران در این زمینه، متوسط متراژ 75 مترمربع و در سایر شهرها 100 مترمربع مد نظر است. بنابراین امسال تسهیلات بانکی ساخت مسکن صرفا به این گروه از واحدها پرداخت می شود و برای واحدهای بزرگ متراژ و بزرگ مقیاس پرداخت تسهیلات را نخواهیم داشت».
این پیشنهاد بانک مسکن که در واقع سیاست حمایت کوچک سازی واحدهای مسکونی است با استقبال وزارت راه و شهرسازی مواجه شد. حامد مظاهریان، معاون وزیر راه و شهرسازی در مصاحبه با رسانه ها این پیشنهاد را اقدام مثبتی دانست و از آن به عنوان رویکردی مطلوب جهت حل معضلات موجود در بازار مسکن یاد کرد و گفت: «با اجرای این سیاست میتوان به کاهش شکاف موجود بین الگوی عرضه مسکن و نوع تقاضا در بازار ملک امیدوار بود؛ چرا که به رغم آنکه عمده متقاضیان در بازار مسکن در پی خرید واحدهای مسکونی کوچکمتراژ و میانمتراژ هستند».
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی نیز یکی از مدافعین جدی سیاست کوچک سازی است. آخوندی اولین بار این سیاست را در دوران وزارت خود در دولت دوم سازندگی، در سال های 72 تا 76 در کشور اجرا کرد و در این سال ها همواره آن را سیاستی لازم الاجرا می دانست. او سوم مرداد امسال نیز در نامهای به معاون اول رئیسجمهور پیشنویس لایحهای به منظور حمایت از تولید واحدهای مسکونی کوچکمتراژ فرستاد و خواستار بررسی و تصویب آن در هیات وزیران و ارسال به مجلس شورای اسلامی در قالب لایحه دوفوریتی شده بود.
عامل اصلی توجه به کوچک سازی مسکن ، تقاضای موجود در بازار مسکن به خرید واحدهای مسکونی کوچکمتراژ است. در واقع، عدم توانایی اقشار متوسط و کم درآمد در تأمین مسکن است که آن ها را مجبور به تن دادن به زندگی در واحدهای کوچک تر می کند. اجرای این سیاست هر چند در ابتدا توان خرید مردم برای واحدهای کوچک متراژ را افزایش می دهد ولی بعد از مدت کوتاهی باعث می شود این واحدها نیز با هجوم متقاضیان رو به رو شوند و قیمت این واحدها با افزایش بیشتری نسبت به واحدهای بزرگتر روبرو شود. در نتیجه، مردم توان خرید آن ها را نیز نخواهند داشت یعنی مجددا شکاف بین توان مردم و قیمت فروش مسکن ایجاد می شود. اگر سیاست کوچک سازی راهکاری اصولی باشد، متراژ واحدها باید پایین تر بیاید و الگوی مسکن را به سمت واحدهای 30 و 40 مترمربعی ببرد که به نظر نمیرسد برای زندگی یک خانواده مناسب باشد.
اجرای کوچک سازی که الگویی کپیبرداری شده از غرب است، تبعات اجتماعی و فرهنگی خاص خود را نیز دارد. در فرهنگ مردم ایران، خانه فقط محل خواب و استراحت نیست. آرامش و سکون و عبادت و صله رحم خانواده ها در محیط خانه شکل می گیرد و این نیازها در واحدهای کوچک متراژ تامین نمی شود. همچنین بخش قابل توجهی از بانوان کشور خانه دار هستند و بیشتر اوقات خود را در منزل سپری می کنند که تحمل واحدهای کوچک برای آن بسیار سخت خواهد بود. از طرفی، در حالی که کشور در آستانه بحران جمعیتی است و سیاست های تشویق به فرزندآوری باید در دستور کار قرار گیرد، کوچک سازی مسکن کاملا در تضاد با این رویکرد هاست. بنابراین اگر مردم مجبور شوند برای تامین مسکن خود به زندگی در واحدهای کوچک تن دهند، باید منتظر غربیتر شدن سبک زندگی آنها نیز باشیم.
به نظر میرسد بهتر است وزارت راه و شهرسازی بجای کپی برداری از سیاست های غربی که سنخیتی با فرهنگ مردم ایران ندارد و نقش مُسکّن های کوتاه مدت در بازار مسکن را ایفا می کند و یا تداوم اجرای سیاست تحریک تقاضا که آن هم اثرات تورمی دارد، به فکر راهکارهای اصولی و کلیدی باشد. این وزارت خانه باید سیاست هایی را در پیش گیرد تا تولید و عرضه مسکن بیشتر شود و همچنین با اخذ مالیات های تنظیمی مانند مالیات بر عائدی سرمایه (CGT) و مالیات از خانه های خالی، دست سوداگران را از بازار مسکن کوتاه کند تا این کالای اساسی را از جهش های ناگهانی قیمت در امان نگه دارد و مردم با مشکل کمتری به تامین مسکن متناسب خود بپردازند.
یادداشت از حیدر مهدویان