عناصر برنامه ریزی (بخش اول)

معمارشهر: دامنه و محتوای قانون برنامه ریزی دولت با توجه به نحوه برخورد با برنامه جامع ، از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت است. انجمن برنامه ریزی آمریکا در کتاب راهنمای قانونگذاری Growing SmartSM (2002) قانون برنامه ریزی ایالتی را تدوین کرده است.

 

 عناصر مورد نیاز عبارتند از:

• کاربری زمین

• حمل و نقل

• امکانات جامعه (شامل تاسیسات و پارک ها و فضای باز)

• مسکن

• توسعه اقتصادی

• مناطق حساس و حساس

• خطرات طبیعی

• زمین های کشاورزی

 

به عنوان مثال ، عناصر اختیاری که به طراحی شهری ، ایمنی عمومی و منابع فرهنگی می پردازند نیز ممکن است شامل شوند. علاوه بر این ، عناصر کاربردی پیشنهادی سفت و سخت و انعطاف پذیر نیستند. شرکت کنندگان در روند طرح باید فرم و محتوای برنامه جامع را متناسب با نیازها و ویژگیهای خاص جامعه خود تنظیم کنند. طبق کتاب راهنما ، برنامه های جامع باید شامل دو مورد "دفترچه" باشند: یک عنصر مسائل و فرصت ها در ابتدا به منظور آماده سازی زمینه برای آماده سازی سایر عناصر ، و یک برنامه اجرایی در پایان که اقدامات را پیشنهاد می کند ، هزینه های برآورد شده را تعیین می کند (در صورت امکان) ، و مسئولیت انجام اقدامات پیشنهادی طرح را تعیین می کند. سطح جزئیات در برنامه اجرا بسته به اینکه بطور خاص چنین اقداماتی مورد توجه قرار گیرد ، متفاوت خواهد بود.

عناصر مسائل و فرصت ها

عنصر مسائل و فرصت ها ارزش ها و نیازهای شهروندان و سایر منافع تحت تأثیر راجع به آنچه جامعه باید تبدیل شود بیان می کند. سپس دولت محلی ارزشها و نیازها را به عنوان پایه و اساس تلاشهای برنامه ریزی خود تفسیر و استفاده می کند.

یک عنصر مسائل و فرصت ها باید شامل هفت مورد باشد:

 

• یک چشم انداز یا بیانیه اهداف و اهداف

• شرح شرایط و خصوصیات موجود

• تجزیه و تحلیل روندها و نیروهای داخلی و خارجی

دلایل تهیه یک طرح جامع

معمارشهر: دولتهای محلی بنا به دلایلی ، که در بخشهای زیر شرح داده شده است ، برنامه های جامعی را تهیه می کنند.

مشاهده 

روند برنامه ریزی جامع محلی فرصتی را فراهم می کند تا به طور گسترده به برنامه های مربوط به مسکن ، توسعه اقتصادی ، زیرساخت ها و خدمات عمومی ، حفاظت از محیط زیست و خطرات طبیعی و انسانی و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر نگاهی بیندازید. یک طرح جامع محلی نشان دهنده یک "تصویر کلان" از جامعه در ارتباط با روندها و علایق در منطقه گسترده تر و در ایالتی است که دولت محلی در آن واقع شده است.

تصمیم گیری محلی را هماهنگ میکند

برنامه ریزی جامع محلی منجر به اتخاذ مجموعه ای از اهداف و سیاستها می شود که باید دولت محلی را در تصمیمات روزمره خود راهنمایی کند. به عنوان مثال ، برای تصمیم گیری در مورد مکان یابی ، تأمین مالی و تعیین توزیع بهبودهای عمومی ، تدوین و اجرای مقرراتی مانند کنترل منطقه بندی و تقسیم بندی و توسعه مجدد ، باید به این طرح مراجعه شود. با انجام این کار ، این طرح راهی برای هماهنگی اقدامات بسیاری از دستگاه های مختلف در دولت محلی فراهم می کند.

راهنمای زمین داران و توسعه دهندگان می باشد

در تصمیم گیری های خود ، بخش خصوصی می تواند به یک طرح جامع و کاملاً آماده روی بیاورد تا درک کند که جامعه از نظر آینده جسمی ، اجتماعی ، اقتصادی و حمل و نقل به کجا می رود. از آنجا که برنامه ریزی جامع منجر به بیان چگونگی تصمیم دولت محلی برای استفاده از سرمایه گذاری عمومی و کنترل توسعه زمین است ، این طرح می تواند بر تصمیمات مالکان خصوصی زمین تأثیر بگذارد.

در واقع برای تصمیم گیری یک پایه درست می کند

یک طرح ، از طریق جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل مورد نیاز ، اساس واقعی تصمیمات مربوط به استفاده از زمین را بهبود می بخشد. استفاده از برنامه فیزیکی به عنوان ابزاری برای اطلاع رسانی و هدایت این تصمیمات ، خط مشی اصلی سیاست های عمومی را ایجاد می کند. بنابراین این طرح مقیاس سازگاری با اقدامات دولت را فراهم می کند و احتمال خودسرانه بودن را محدود می کند.

در بحث درباره آینده دوربرد ، یک مجموعه گسترده از علایق را درگیر می کند

برنامه ریزی جامع محلی شامل مشارکت فعال مقامات منتخب و منصوب محلی ، ادارات محلی دولت محلی ، شهروندان ، جامعه بازرگانی ، سازمانهای غیر دولتی و گروههای مبتنی بر ایمان در بحث در مورد عمده فیزیکی ، زیست محیطی ، اجتماعی یا اجتماعی جامعه است. مشکلات و فرصت های توسعه اقتصادی این طرح به این علایق متنوع فرصتی می دهد تا ایده های آنها را روشن کرده و جامعه ای را که می خواهند ایجاد کنند بهتر تصور کند.

برنامه های جامع

معمارشهر: این طرح جامع ، بیانیه رسمی تصویب شده از نهاد قانونگذاری دولت محلی برای توسعه و حفاظت در آینده است. اهداف را مشخص می کند. شرایط و روند موجود را تجزیه و تحلیل می کند. چشم انداز خصوصیات فیزیکی ، اجتماعی و اقتصادی جامعه در سالهای آینده را توصیف و نشان می دهد. و خط مشی ها و دستورالعمل های در نظر گرفته شده برای اجرای این چشم انداز را بیان می کند.

طرح جامع، طرح بلندمدتی است که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه بندی مربوط به حوزه های مسکونی، صنعتی، بازرگانی، اداری و کشاورزی و تاسیسات و تجهیزات و تسهیلات عمومی مناطق نوسازی، به سازی و اولویت های مربوط به آن ها تعیین شده و ضوابط و مقررات مربوط به کلیه مواردو همچنین ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تهیه و تنظیم می گردد و برحسب ضرورت، قابل تجدیدنظر خواهد بود.

برنامه های جامع طیف گسترده ای از موضوعات مرتبط به هم را به روشی واحد در بر می گیرند. یک طرح جامع روابط مهم بین اقتصاد ، حمل و نقل ، امکانات و خدمات جامعه ، مسکن ، محیط ، کاربری زمین ، خدمات انسانی و سایر مولفه های جامعه را شناسایی و تحلیل می کند. این کار را در سطح جامعه و در متن منطقه گسترده تر انجام می دهد. یک طرح جامع با استفاده از افق زمانی حداکثر 20 سال یا بیشتر ، آینده طولانی جامعه را مخاطب قرار می دهد. مهمترین کارکرد یک برنامه جامع ارائه راهنمایی های ارزشمند به افراد در بخش دولتی و خصوصی به دلیل تصمیم گیری در مورد کیفیت زندگی آینده ساکنان فعلی و آینده و محیط های طبیعی و ساخته شده در آنها است.

همه ایالت ها نیاز به برنامه های جامع دارند. در بعضی از ایالت ها ، قانون توانمندسازی از آنها به عنوان برنامه های کلی (به عنوان مثال کالیفرنیا ، مریلند و آریزونا) یا طرح های اصلی (کلرادو) یاد می کند. در اکثر قانونگذاریهای قادر به دولت ، مواردی که باید در یک برنامه جامع گنجانده شود ، به طور کلی شرح داده شده است. با این حال ، چندین ایالت ، از جمله اورگان و فلوریدا ، محتوای برنامه ها را از طریق قوانین اداری اعلام شده توسط یک آژانس ایالتی ، جزئیات می دهند.

منبع: برنامه ریزی و توسعه اقتصادی کمیسیون، 1990.

مشارکت و نقش آن در برنامه ریزی

معمارشهر: مشارکت جامعه عبارت است از مشارکت مردم در ایجاد و مدیریت محیط های ساخته شده و طبیعی آنها. نقطه قوت آن این است که مرزها و فرهنگ های سنتی حرفه ای را از بین می برد. فعالیت مشارکت جامعه بر این اصل استوار است که اگر شهروندان فعال و در ایجاد و مدیریت آن بجای اینکه به عنوان یک مصرف کننده منفعل رفتار شوند ، محیط های طبیعی و ساخته شده بهتر کار می کنند (Sanoff 2000).

اهداف اصلی مشارکت عبارتند از:

• مشارکت شهروندان در برنامه ریزی و طراحی فرآیندهای تصمیم گیری و در نتیجه ، احتمال کار کردن آنها در سیستم های مستقر هنگام جستجوی راه حل برای مشکلات بیشتر است.

• ارائه صدای شهروندان در برنامه ریزی ها و تصمیم گیری ها به منظور بهبود برنامه ها ، تصمیمات ، ارائه خدمات و کیفیت کلی محیط. و

• ترویج احساس اجتماع از طریق گردهم آوردن افرادی که اهداف مشترک دارند.

مشارکت باید فعال و مستقیم باشد. کسانی که درگیر می شوند باید احساس موفقیت داشته باشند. رویه های برنامه ریزی سنتی باید مورد بررسی مجدد قرار گیرند تا اطمینان حاصل شود که مشارکت بیش از تأیید اهداف طراح یا برنامه ریز است.

دسته بندی های مشارکت

مشارکت را می توان در چهار دسته یا "تجربیات" طبقه بندی کرد ، با هدف دستیابی به توافق در مورد آنچه آینده به همراه خواهد آورد (برنز 1979)

نردبان مشارکت شهروندان گونه ای از هشت سطح مشارکت را ارائه می دهد. هر پله از نردبان مربوط به درجه قدرت ذینفعان در تعیین نتیجه است. درجه بندی های ارائه شده از عدم مشارکت به مشارکت رمز به درجات مختلف قدرت شهروندان می رسد. در حالی که این نردبان در متن برنامه های فدرال اواخر دهه 1960 طراحی شده است ، طراحان و طراحان شهری امروز نیز باید تلاش کنند تا در فعالیت های مشارکت عمومی خود در نزدیکی بالای نردبان کار کنند.

روشهای تعیین ذینفعان در برنامه ریزی شهری

معمار شهر : هیچ روش صحیحی برای انتخاب ذینفعان وجود ندارد، اما استراتژی‌های مختلفی برای برخی از  تصمیم‌گیری‌ها وجود دارد که بهتر از بقیه است.

یک روش این است که برای حضور در این کنفراس شرکت کنندگاه را به صورت از پیش تعیین شده انتخاب کنند .  در این حالت اگر اعتبار فرد دعوت شده در نظر گرفته شود روش خوبی است. و عملکرد خوبی دارد.

این یک استراتژی کارامد و خوبی است که به دعوت کننده اجازه می‌دهد تا معیارهای دیگری برای انتخاب مانند گروه، مهارت‌های گروهی و روابط کاری را در نظر بگیرد.

با این اوصاف ، به این استراتژی تمایل بیشتری می رود زیرا با دانش دعوت کننده تعریف می شود.

کمیته انتخاب

رویکرد دیگر استفاده از کمیته انتخاب برای انتخاب ذینفعان است.

در این رویکرد اگر موضوع سیاسی وارد شود یا درگیری داشته باشد به خوبی وارد عمل می‌شود و کار می‌کند. هر مرحله از فرآیند همکاری مورد بررسی دقیق قرار خواهد گرفت. هر گونه نگرانی در مورد انتخاب سهامداران می‌تواند افراد را به زیرسوال بردن تصمیمات گروق سوق دهد.

این رویکرد همانند رویکرد انتخاب مستقیم ، می‌تواند معیارهایی را اضافه و لحاظ کند. معایب اولیه این فرآیند مربوط به زمان، منابع و شرکت کنندگان اضافی است.

 

خود نامزد شدن

رویکرد سوم تشکیل کمیته از طریق معرفی خود است.

این روش وقتی ترکیب کمیته حیاتی نباشد و برای مشارکت ذینفعان با انگیزه مهم باشد،‌رویکرد خوبی است. و به خوبی عمل می‌کند.

خودنامزدی اغلب با فرآیند مشارکت عمومی مرتبط است. مردم از طریق خبرنامه‌های پستی، نظرسنجی می‌شوند، یا به جلسات عمومی دعوت می‌شوند.

کسانی که علاقه‌مد هستند دعوت می‌شوند تا در یک گروه ذینفع وارد شوند.

در این روش ممکن است ذینفعان اصلی یا اشخاص خاص در گروه نباشند و ممکن است منافع سازمان‌های خاص را بیش از حد نیاز ارائه دهد.

 

ارزیابی مناطق حیاتی و حساس در برنامه ریزی

معمارشهر:  برنامه ریزان پس از شناسایی این منابع ، اغلب مناطق حیاتی و حساس را با توجه به ارزشی که برای جامعه دارند ارزیابی می کنند. سه نوع ارزش وجود دارد:

• مقدار سودمندی: نحوه استفاده از منابع توسط انجمن

• ارزش اقتصادی: منبع چقدر ارزش دلاری را فراهم می کند

• ارزش زیبایی شناختی: چگونه منبع به لحاظ اهمیت کیفی ، صرف نظر از ارزش اقتصادی ، ارزیابی می شود.

حفاظت از مناطق حساس و حیاتی دارای مزایای اضافی ، آشکاری (البته نه همیشه قابل اندازه گیری) است. به عنوان مثال ، مقررات منع ساخت و ساز در مناطق دشت سیل می تواند با به حداقل رساندن تهدیدهای جاری شدن سیل در املاک و مستغلات ، به نفع صاحبان زمین باشد. مقررات محدود کننده پوشش نفوذ ناپذیر در حوضه های آبخیز می تواند از آبهایی که برای ماهیگیری استفاده می شود محافظت کند و مقررات محدود کردن کلات برش در اراضی جنگلی همچنین می تواند از خواص مناسب در برابر فرسایش محافظت کند.

ظرفیت حمل

تجزیه و تحلیل ظرفیت حمل نقطه ای را تعیین می کند که عملکرد منبع به یک سطح غیرقابل قبول کاهش یابد. (از ظرفیت حمل و نقل یک منبع به عنوان "ظرفیت جذب" آن نیز یاد می شود)

ایجاد ظرفیت حمل یک منبع نیاز به تجزیه و تحلیل عینی دارد. هدف ایجاد نقطه ای است که در آن منبع به عنوان "در نظر گرفته شده" طبیعت یا نقطه ای که منبع به عنوان هدف جامعه مورد استفاده قرار می گیرد متوقف می شود (ارزش سودمندی آن تضعیف می شود).

تجزیه و تحلیل ظرفیت حمل مبنایی واقعی برای برنامه جامع جامعه که حفاظت از منابع را ارتقا می دهد فراهم می کند. به عبارت دیگر ، جامعه از طریق این تجزیه و تحلیل ، مبنایی منطقی و عاقلانه برای اتخاذ کنترل های مدیریتی ایجاد شده برای محدود کردن توسعه به ظرفیت جذب یک منبع به خود می دهد.

نقشه ها

برنامه ریزان باید مناطق حساس و حیاتی را روی نقشه ها شناسایی کنند. سازندگان نقشه باید این نقشه ها را به عنوان روکش تهیه کنند تا همه مناطق دارای منابع به صورت جداگانه (به عنوان مثال ، نقشه های جداگانه برای حوزه های آبخیز ، مناطق حفاظت از سرچشمه ، منابع تالاب ها و ساختارهای تاریخی) و به صورت تجمعی (با همپوشانی نقشه های جداگانه) به عنوان جمع مشخص شوند. 

برنامه ریزی برای مناطق حیاتی و حساس شهر

معمارشهر:  مناطق حساس و حیاتی عموماً به عنوان اراضی یا اجسام آبی تعریف می شوند که از منابع طبیعی ، زندگی و غیر زنده محافظت می کنند یا زیستگاه آنها را تأمین می کند یا خود منابع طبیعی هستند که نیاز به شناسایی و محافظت در برابر توسعه نامناسب یا بیش از حد دارند. در بعضی از جوامع ، مناطق حساس و حیاتی ممکن است شامل سازه های تاریخی یا ویژگی های باستان شناسی نیز باشد. این عناصر اخیر اغلب توسط مقررات ایالتی و فدرال محافظت می شوند.

دلایل آماده سازی یک طرح مناطق حیاتی و حساس

در هنگام اقدام برای محافظت از مناطق حساس و حیاتی ، برنامه ریزان معمولاً باید انتخاب کنند که از چه منابع و در چه درجه ای باید محافظت شود.

این انتخاب ها اغلب شامل در نظر گرفتن برخی منابع طبیعی کم و بیش "حیاتی" و "حساس" نسبت به بقیه است. روند تهیه یک طرح مناطق حساس و مهم یا عنصری برای یک برنامه جامع ، چارچوبی را برای شناسایی منابع ، تعیین موارد محافظت شده و شناسایی سازوکارهای حفاظت از آنها فراهم می کند.

اجزای برنامه

اجزای برنامه های مناطق حساس و حیاتی معمولاً شامل موارد زیر است:

• شرح مناطق حساس و حیاتی شناسایی شده

• نقشه های GIS از مناطق مهم و حساس منابع ، براساس بررسی های میدانی

• تجزیه و تحلیل ظرفیت حمل منابع شناسایی شده یا اگر شناخته نشده باشد ، سازوکارهای تعیین ظرفیت حمل هر منبع

• توصیفی از مشارکت عمومی برای تعیین اینکه منابع مهم و حساس هستند و سطح تخریب برای هر کدام قابل قبول است

• سیاست های حفاظت از منابع

• استراتژی های اجرا

رویکردهای برنامه

خواه در حال تهیه عنصری از یک برنامه جامع باشید یا یک برنامه جداگانه ، همان روند کلی اعمال می شود ، یعنی:

 1- شناسایی منابع ؛

 2-  ارزش آنها را ارزیابی کنید

 3- ظرفیت حمل آنها را تعیین کنید.

 4- نقشه محل منابع؛

 5- ایجاد سیاست برای محافظت از منابع ؛ و

 6- شناسایی ابزارهای نظارتی و غیر نظارتی برای اجرای طرح و کمک به اطمینان از حفاظت.

ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻠﻞ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدن ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮی در اﯾﺮان

معمار شهر: ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﻃﺮح ﻣﻬﻤﯽ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮی اﺳﺖ. ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ: ﻃﺮح ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺗﯽ و راﻫﻨﻤﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از اراﺿﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، ﺻﻨﻌﺘﯽ، ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ، اداری و ﮐﺸﺎورزی و ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت و ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﺗﺴﻬﯿﻠﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻮﺳﺎزی ، ﺑﻪ ﺳﺎزی و اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه و ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻮارد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺑﻨﺎ و ﻧﻤﺎﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﻣﻨﺎﻇﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدد و در واﻗﻊ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب اﻟﮕﻮی ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺘﻔﺎده از اراﺿﯽ ﺷﻬﺮی داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺿﺮورت ، ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

ﺑﺎ ﺗﺎﺳﯿﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ در ﺳﺎل 1370 و ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﺸﺎوران ﺧﺎرﺟﯽ، ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﭼﻬﺮه ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و اﯾﻦ درﺣﺎﻟﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺪوﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻮم ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﺎ اﻧﺒﻮﻫﯽ از ﻣﺠﻬﻮﻟﺎت روﺑﻪ رو ﺷﺪﻧﺪ.

ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻃﺮﺣﻬﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻠﺎت زﯾﺎدی از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸﮑﻠﺎت ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ و ﺷﻬﺮﺳﺎزی، ﻫﺠﻮم وﺳﯿﻊ روﺳﺘﺎﺋﯿﺎن ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﮐﻤﺒﻮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از اراﺿﯽ ﺷﻬﺮی و ﻏﯿﺮه روﺑﻪ رو ﺷﺪﻧﺪ. اﻫﻤﯿﺖ و ﻟﺰوم وﺟﻮد ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ در ﻫﺮ ﺷﻬﺮ و ﺣﺘﯽ روﺳﺘﺎ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺑﻌﺎد زﻧﺪﮔﯽ از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اراﺿﯽ ، ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻦ، ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺣﺘﯽ ﺧﻄﻮط ارﺗﺒﺎﻃﯽ ، ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت و ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻫﻤﻪ اﺑﻌﺎد را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ وﺟﻮد آن ﺑﺮای اﺳﺘﻤﺮار و دوام ﯾﮏ ﺷﻬﺮ و ﺣﺘﯽ روﺳﺘﺎ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ. در اﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﺄﺳﯿﺲ وزارت آﺑﺎداﻧﯽ و ﻣﺴﮑﻦ در ﺳﺎل 1342 و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﺳﻮم ﺗﻬﯿﻪ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮای ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺑﺰرگ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر دوﻟﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.

ﻫﺪف اﺻﻠﯽ از ﺗﻬﯿﻪ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ، اراﺋﻪ ﺳﯿﻤﺎی ﮐﻠﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ آﯾﻨﺪه آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﻬﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻫﺎی ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ اﻗﺘﺼﺎدی ﺻﻨﻌﺘﯽ و .... در ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ﺧﻄﺎی ﺑﺎﻟﺎﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺎراﯾﯽ ﻟﺎزم را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﮑﻠﺎت ﺷﻬﺮی آﯾﻨﺪه ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ وزارت ﻣﺴﮑﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﺑﺎ آﮔﺎﻫﯽ از ﻧﺎﮐﺎر آﻣﺪی ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ، ﺑﺎ اﻧﺪک ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ در ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت آن، در ﺳﺎل 1363 ﻧﺎم آن را ﺑﻪ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺗﻐﯿﯿﺮ داد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﻋﻠﺎوه ﺑﺮﻣﺤﺪوده ﺷﻬﺮ، ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺷﻬﺮ را ﻫﻢ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﮑﻠﺎت ﻣﻨﻌﻄﻒ ﺗﺮ ﮐﻨﺪ و ﻣﺸﮑﻠﺎت و ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪوده ﺷﻬﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﺑﺮ ﭼﻬﺮه ﺷﻬﺮ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی آﯾﻨﺪه ﺧﻮد ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﺪ. ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮای ﺗﺪوﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻮم ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﭼﻮن ﺑﺎ اﻧﺒﻮﻫﯽ ﻣﺠﻬﻮﻟﺎت روﺑﻪ رو ﺑﻮده اﺳﺖ.

در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﺮاﻧﯽ اول زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪ و در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم و ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺒﺪل ﮔﺮدﯾﺪ. در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﺳﻮم اﻃﻠﺎﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ 14 ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮی ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ. ﺗﻬﺮان، ﺗﺒﺮﯾﺰ، رﺷﺖ، اﺻﻔﻬﺎن، ﮐﺮج، ﻗﺰوﯾﻦ، ﺑﻨﺪراﻧﺰﻟﯽ، ﭼﺎﻟﻮس، ﻧﻮﺷﻬﺮ، ﺳﺮﺑﻨﺪر، ﺑﺎﺑﻞ، ﺑﺎﺑﻠﺴﺮ، ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس، ﺑﻨﺪر ﻟﻨﮕﻪ.

اوﻟﯿﻦ ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮی ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮرای ﻋﺎﻟﯽ ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻨﺪرﻟﻨﮕﻪ در ﺳﺎل 1345 ﺑﻮد. ﻃﺮح ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان در ﺳﺎل1348 ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ.

تعیین استراتژی خاص در روند برنامه ریزی شهری

معمار شهر: یک عضو هیئت برنامه ریزی، تصور بهتری از انواع ذینفعان که در یک فرآیند همکاری شرکت می‌کنند دارد.

درک نحوه انتخاب سهامداران می تواند به همان اندازه انتخاب افراد مهم باشد.

فرایندهای مشارکتی که سازمان‌ها را درگیر می‌کند، سطح پیچیدگی دیگری به فرآیند انتخاب اضافه می کنند.

برخی از سازمان‌ها به جای انتخاب طرف خارجی از نمایندگان خود می خواهند نماینده خود را تعیین کنند.

در این حالت، دعوت کننده می‌تواند به طور ساده یک صندلی را در میز ذینفعان برای یک سازمان خاص تعیین کند.

 همچنین ممکن است از این استراتژی برای اطمینان از بازپس‌گیری انواع خاصی از سازمان‌ها استفاده شود.

ممکن است یک گروه سهامدار ایجاد یک چالش در سازمان بکند برای مثال یک گروه علاقه مند به محیط زیست ، یک گروه صنعتی و یا مالک زمین تعیین شده است.

دستورالعمل های طراحی برای پارک ها

معمارشهر:  برخی از حوزه های قضایی در حال تولید دستورالعمل های طراحی برای پارک ها هستند. این دستورالعمل ها ضمن ایجاد ارتباط بصری پارک با محیط اطراف ، به ایجاد یک استاندارد مدیریت زیبایی و زیبایی منابع طبیعی برای توسعه پارک کمک می کنند. این دستورها ممکن است :

• پارکینگ

• دسترسی به عابر پیاده ، وسایل نقلیه و حمل و نقل.

• خدمات رفاهی؛

• مبلمان سایت مانند شمشیربازی ، صندلی و وسایل زمین بازی.

• محوطه سازی

• مصالح ساختمانی

• علامت گذاری و

• پایداری زیست محیطی ، باشد.

پارکهای مخصوص استفاده

تعدادی از روندهای اخیر فرهنگی و فناوری خواسته های جدیدی را در سیستم های پارک امروزی ایجاد کرده است.

اینها می تواند شامل پارک های سگ ، پارک های اسکیت بورد ، پارک های وسایل نقلیه آفرود (ORV) ، مسیرهای دوچرخه سواری کوهستان ، مسیرهای آبی ، پارک هایی باشد که برای پاسخگویی به نیازهای سالخوردگان طراحی شده اند و همچنین دسترسی به فناوری بی سیم در پارک ها. برنامه ریزان باید تحقیقات خاصی را برای تعیین نیازهای برنامه ریزی این نوع پارک ها و عملکردهای پارک انجام دهند.