توسعه نا متوازن و بی توجهی به مقوله توسعه پایدار در دهه های گذشته، زمینه ای را فراهم کرد که بسیاری از نقاط کشور به ویژه مناطق دورافتاده با مشکلات فراوانی مثل محرومیت دست به گریبان شوند؛ شهرستان هایی مثل قلعه گنج در استان کرمان که حالا تلاش هایی برای جبران خسارات گذشته اش در دستور کار مسئولان قرار گرفته است.
در سال های جدید و با همت برخی نهادهای متولی مثل بنیاد علوی و نیز هماهنگی قابل توجه میان سایر دستگاه های اجرایی، طرح و برنامه هایی برای توسعه و آبادانی شهرستان قلعه گنج در دستور کار قرار گرفته که اشاره به آن و تلاش برای تعمیمش در سایر نقاط محروم کشور خالی از لطف نیست.
اینکه این اقدامات توانسته باشد گرد محرومیت را به کل و برای همیشه از چهره این شهرستان بزداید، هرچند فکر درستی نیست و هنوز مسیر حرکت تا آبادانی کامل بسیار زیاد است، اشاره به مجموعه اقدامات کنونی با هدف روشن کردن چراغ راه آینده، میتواند در پیمودن بهتر مسیر مؤثر باشد.
این اتفاق میسر نمی شد، مگر اینکه پای سخنان یکی از مسئولان و مدیران پروژه توسعه شهرستان قلعه گنج بنشینیم و از وی سؤالاتی پیرامون گذشته و آینده این شهرستان و مجموعه اقدامات رخ داده کنونی بپرسیم؛ گفتوگوی تفصیلی با دکتر مسعود حیدروند، مدیر پروژه توسعه و آبادانی شهرستان قلعه گنج که امیدوار است بذر «امید» کاشته شده در این دیار، ثمره اش رقم خوردن اتفاقات مثبت در این منطقه و شکل گیری الگویی برای دیگر نقاط محروم کشورمان باشد.
* با سلام و احترام؛ اگر اجازه دهید برویم سراغ علت انتخاب مکان، یعنی شهرستان قلعه گنج. با توجه به این که در کشورمان در استان های مختلف، مناطق محروم زیادی وجود دارد، توضیح دهید که چرا شهرستان «قلعه گنج» برای اجراسازی طرح محرومیت زدایی و تحول انتخاب شد؟
ـ در ارزیابی هایی که چند سال پیشتر صورت گرفت، یکسری مناطقی که در کشور جزو استان های مرزی یا استان های مناطق محروم هستند، بر اساس شاخص های مختلفِ محرومیت ارزیابی شدند که در این ارزیابی ها، قلعه گنج در محدوده ناپایدار قرار گرفته بود. علاوه بر این، در شاخص ارزیابی وزارت کشور، وزارت بهداشت و سازمان ها و نهادهای دیگر که این کار را انجام داده بودند، هم قلعه گنج ناپایدارترین نقطه ارزیابی شد. در واقع تقریباً از همان اول که قلعه گنج جزو شهرستان «کهنوج» محسوب میشد هم بر اساس اولویت سنجی های صورت گرفته، جزو مناطق محروم بود، تا جایی که کهنوج از نظر محرومیت جزو اولویت های اول و دوم قرار میگرفت و بعد با مستقل شدن قلعه گنج، اوضاع برایش تغییر کرد.
البته این بحث مربوط به دوره قدیم است و از وقتی که بحث شاخص ها مطرح شد، قلعه گنج از بابت محرومیت در همه ابعاد پنج سرمایه (نه فقط فقر مالی) مورد انتخاب بنیاد قرار گرفت. از طرف دیگر، پیشنهاد آقای استاندار هم این شهر بود، چون ایشان به دنبال پیاده سازی مدل الگوی توسعه و بحث اقتصاد مقاومتی بودند و بر همین اساس در استان هم بر اولویت داشتن قلعه گنج توافق شده بود. همه این ها باعث شد تا قلعه گنج به عنوان پایلوت طرح پروژه آبادانی و پیشرفت با رویکرد معیشت پایدار انتخاب شود.
* مجموعه اقداماتی که در این راستا در قلعه گنج انجام دادید، چه قدر مؤثر بوده است؟
این سؤال از این روی مطرح میشود که میدانیم بخشی از تلاش های صورت گرفته برای تغییر وضعیت قلعه گنج در برنامه ماه عسل در ماه رمضان امسال به نمایش درآمد و انتقاداتی را هم به دنبال داشت.
ـ قلعه گنج شهرستانی است با 000/ 80 نفر جمعیت و 000/ 11کیلومتر مربع وسعت که بیش از 200 روستا در زیر مجموعه آن قرار دارد. اینکه با ورود بنیاد علوی ـ که هدف از آن شکل گیری یکسری سرمایه های اجتماعی و سپس حرکت مردم این دیار به سمت آبادانی و پیشرفت بود ـ دیگر در همه جای قلعه گنج هیچ مشکلی ندارد، این طور نیست و قطعاً مشکلات هست، اما اکنون شرایطی را شاهدیم که در آن همه برای حل مشکلات دست در دست هم گذاشته اند و انسجام سازمانی و همدلی بین مردم و دستگاه های اجرایی و بنیاد ایجاد شده که نقطه قوت طرح همین است؛ اینکه همه با هم میخواهند این مشکلات از پیش روی برداشته شود.
قطعاً مناطق و روستاهایی هستند که مشکلات حاد یا کم و بیش حادی دارند و این گونه نیست که همه چیز درست شده باشد اما بستری فراهم شده برای این که مردم بتوانند در این بستر توانمند شوند و بر اساس توانمند شدنشان به سوی آن هدفی که تعیین شده پیش بروند.
* با توجه به این که بنیاد علوی نهادی است که خارج از ساختار دولت تعریف شده، از آنجایی که در سخنانتان تأکید کردید استاندار هم با شما همکاری خوبی داشته، آیا این تعامل رضایت بخش بوده یا مسائل سیاسی هم تأثیر گذاشته و گاه حتی بر دیگر مسائل غلبه هم داشته است؟