۶۵درصد ساختمان‌های اسلام‌آباد و سرپل‌ذهاب پس از زلزله سالم ماندند!

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ضمن گلایه از نامهندسی‌های صورت گرفته، آمار ساختمان‌های فاقد آسیب دیدگی در مسکن مهر مناطق زلزله زده غرب کشور را ۵۳ درصد و سایر ساختمان‌ها را ۶۵ تا ۷۰ درصد خبر داد و گفت: براساس اطلاعات به دست آمده تعداد کشته‌شدگان سایت مسکن مهر در این مناطق ۳ نفر ولی، آوارگان باقی‌مانده از تخریب‌ آن‌ها بسیار زیاد گزارش شده است.

محمد شکرچی‌زاده رئیس مرکز راه، مسکن و شهرسازی در دومین نشست ویژه بررسی ابعاد زلزله ۲۱ آبان ماه در کرمانشاه – سرپل ذهاب با تأکید براینکه پس از وقوع زلزله همکاران ما سریعا در مرکز جهت بررسی ابعاد این زمین‌لرزه به منطقه اعزام شدند گفت: در جلسه امروز به تحلیل موضوع زلزله و راهکارهای برخورد با آن از جهت مهندسی سازه و ژئوتکنیک در جریان‌های حیاتی و شهرسازی خواهیم پرداخت.

وی با بیان این مطلب که به دستور وزیر راه و شهرسازی ۲ گزارش عمومی و ۲ گزارش خصوصی در رابطه با واحدهای مسکونی و بیمارستان‌ها به ویژه بیمارستان اسلام‌آباد آماده و برای ایشان ارسال شده است گفت: طبق گزارش‌های آماده شده علی‌رغم زلزله مهیب ۷.۳ ریشتری با عمق ۱۸ کیلومتر و شتاب ۰.۶۸ از شتاب ثقل حدود ۶۵ درصد از ساختمان‌ها در ۲ شهر اسلام‌آباد و سرپل ذهاب سالم هستند و بیشتر خرابی‌ها مربوط به مناطق روستایی اعلام شده است.

شکرچی‌زاده در این خصوص ادامه داد: از آنجایی که درصد مقاومت خانه‌های مسکونی در روستاهای منطقه زلزله‌زده نسبت به میانگین مقاومت خانه‌های روستایی در کل کشور ۴۶ درصد کمتر بوده است، متأسفانه شاهد تخریب و تلفات بسیاری در این نواحی بودیم.

وی همچنین افزود: طبق مطالعات صورت گرفته انواع ساختمان‌های بتنی، فولادی با دیوار باربر و ... علاوه بر واحدهای مسکن مهر در منطقه وجود داشته که بررسی‌ها نشان می‌دهد درصد ساختمان‌های مسکن مهر که امکان اقامت در شرایط فعلی در آن‌ها وجود ندارد بیشتراز سایر ساختمان‌های شخصی است.

در ادامه رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ، آمار ساختمان‌های فاقد آسیب دیدگی در مسکن مهر را ۵۳ درصد و سایر ساختمان‌ها را ۶۵ تا ۷۰ درصد خبر داد و گفت: براساس اطلاعات به دست آمده تعداد کشته‌شدگان سایت مسکن مهر در این مناطق ۳ نفر ولی آوارگان باقی‌مانده از تخریب‌ها بسیار زیاد گزارش شده است.

شکرچی‌زاده با اشاره به ۳۵ درصد تخریب و خسارات مناطق زلزله زده در استان کرمانشاه و اقدامات نادرست صورت گرفته در حوزه مهندسی افزود: متأسفانه طبق آمار به دست آمده نزدیک به ۷۰ کشته و یکهزار زخمی طی دهه گذشته در ساختمان‌های جدید‌الاحداث گزارش شده است که قطعا آمار خوشایندی نخواهد بود.

این مقام مسئول با بیان این مطلب که بیش از نیم قرن از تهیه دستورالعمل لازم برای مقاوم‌سازی در برابر زلزله در کشور می‌گذرد گفت: متاسفانه در ریشه‌یابی ابعاد زلزله و خسارات ناشی از آن متوجه شدیم، همانطور که در عالم مردانگی شاهد وجود مرد و نامرد در کنار یکدیگر هستیم در عالم مهندسی نیز وجود مهندس و نامهندس را می‌بینیم.

وی در این رابطه اظهارداشت: من همانطور که از مهندسان شریف و متعهد به آیین‌نامه و دستورالعمل‌ها تشکر و قدردانی می‌کنم به همان اندازه از نامهندسانی که وظایف خود را انجام نداده و از رعایت ابتدایی‌ترین اصول مهندسی نیز دریغ می‌کنند شکایت دارم، نامهندسانی که بدون مقام‌سازی زمین، ساختمان‌ها را بر روی اراضی باتلاقی و یا خاک نرم احداث کرده و یا در جایی دیگر با وجود تهیه بتن‌های ۳۰۰ مگاپاسکالی در آزمایشگاه‌های کشور برای ساخت واحدهای مسکونی از بتن‌های با مقاومت زیر ۱۰ مگاپاسکال استفاده کرده‌اند.

این مقام مسئول همچنین افزود: درحقیقت نامهندسی کسی است که ساختمان با مجوز ۴ طبقه را با ۷ طبقه، آن هم با بتن غیر مقاوم بنا کرده است، نامهندس کسی است که شاید با اصول مهندسی آشنا باشد ولی در عمل با عدم رعایت اصول اخلاقی مهندسی، حقوق مردم را پایمال کرده است.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در این خصوص اضافه کرد: نگرانی اول ما آن است که قطعا این زلزله آخرین زلزله بزرگ مقیاس اتفاق افتاده در کشور نبوده و ما نمی دانیم زمین‌لرزه بعدی در کجا روی خواهد داد، از سویی دیگر نگرانی دوم ما آن است که ساختمان‌های غیر مقاوم ما در برابر زلزله تنها در کرمانشاه نبوده و کرمانشاه‌های دیگری نیز در کشور وجود داشته و یا در حال ایجاد شدن هستند.

شکرچی‌زاده در ادامه سخنان خود ارائه پیشنهادها و راهکارهای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برای چگونگی ایجاد مقاومت در برابر زلزله بیان کرده و گفت: مهار دیوارهای غیربارور قطعا باید الزامی شده و در زمان اجرای تمامی ساختمان‌ها مورد توجه قرار گیرد، از سویی دیگر آموزش کافی، جدی و کاربردی نیز باید در دستور کار قرار گرفته و تولید بتن به روش دستی در تمامی نقاط کشور ممنوع شود.

وی در ادامه با تأکید براینکه اعطای نشان استاندارد به کارخانه‌های ساخت بتن نیز باید بیش از پیش در کشور جدی گرفته شود افزود: باید آزمایشگاه‌های دارای صلاحیت تحت نظارت بیشتری قرار گرفته و از سویی دیگر شهرداری‌ها به عنوان مراجع صدور پروانه در شهرها حتما نسبت به تغییر نقشه‌های مصوب در احداث ساختمان‌ها توجه بیشتری داشته و کنترل بیشتری بر رعایت اصول مهندسی در این پروژه‌ها کرده باشند.

شکرچی‌زاده در پایان تأکید کرد: بدون شک با توجه به نتایج به دست آمده باید بازخوانی کاملی در نظام اداری حوزه ساخت و ساز عمومی و خصوصی کشور صورت گیرد تا ضمن تقویت نقاط مثبت. بخش های ضعف آن نیز حذف و مرتفع شود.

جامعه مهندسی مقوله زمین لغزش را در طراحی پروژه‌ها لحاظ کند

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل با بیان این که متاسفانه در مرحله طراحی توجه چندانی به مقولات مهمی مثل زمین لغزش نمی‌شود، از جامعه مهندسی خواست با لحاظ این مسایل در مطالعات اولیه و طراحی ها از بروز مشکل در فاز اجرا و بهره‌برداری طرح ها پیشگیری کنند.

خیرالله خادمی در گفت‌وگو با ایسنا که به عنوان مدیرعامل شرکتی که بالاترین مسوولیت را در حوزه زیرساختهای بخش حمل و نقل دارد سهم سازنده (راهسازی) و بهره بردار(راهداری) را در مقوله زمین لغزش چه طور می بیند  اظهار کرد:  فکر می‌کنم  باید پاسخ دهیم که چرا سازنده راه به مساله زمین لغزش توجه نمی‌کند تا بهره‌بردار ناچار باشد بعدا با آن مواجه شود و آیا سازنده این مساله را می‌داند و توجه نمی‌کند یا نمی‌داند؟ به عنوان سازنده فکر می‌کنم نمی‌دانیم، چون در طرح اولیه جزئیاتی در این خصوص وجود ندارد.

وی خاطرنشان کرد: اساسا سازنده موظف است تمام بخش‌های قید شده در طراحی را رعایت کند و نمی تواند هیچ کدام را حذف کند؛ لذا مشکلی که به بهره بردار می‌رسد به طور حتم در طراحی دیده نشده وگرنه در مرحله اجرا برطرف می‌شد. خواهش من از جامعه مهندسی و طراحان که غالبا تا حد زیادی از مساله زمین لغزش غافلند این است که این مساله را در  طرح ها لحاظ کنند چون در غیر این صورت ممکن است در مرحله اجرا با چنین مشکلی مواجه شویم که باید برای تثبیت سنگ و خاک و رفع مشکل راهکاری پیدا کنیم؛ یا این که در مرحله اجرا مشکلی پیش نمی‌آید و در آینده بهره بردار است که باید با آن مواجه شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی در حاشیه نخستین همایش زمین لغزش و ریزش سنگ، در پاسخ به این سوال که برگزاری نشست هایی مثل همایش تخصصی زمین لغزش را تا چه حد در رفع مشکلات موجود در این حوزه موثر می دانید گفت: دانش لازم در زمینه زمین لغزش و ریزش سنگ در کشور وجود دارد ولی تلفیق آن  در کشور نیست. علت این مساله هم این است که اساسا آن چنان به مقوله زمین لغزش نمی پردازیم که دنبال دانش آن باشیم. علت این که چرا مهندسان مشاور حتی به مباحثی مثل زهکشی و هدایت درست آب یا مهار زمین لغزش های احتمالی که دانش بالایی هم لازم ندارد نمی پردازند را نمی‌دانم. شاید مشکل اینجاست که هزینه های لازم را  لحاظ نکرده و پرداخت نمی کنیم تا پیمانکار بتواند  متخصص لازم را جذب کند تا این مطالعات به نحو صحیح انجام شود. شاید لازم باشد که مطالعات سازه ای و طراحی مسیر را از مطالعات ژئوتکنیک جدا کنیم.

خادمی با بیان این که برخی مهندسان مشاور عنوان می کنند که چون به آنها گفته شده که با هزینه مشخصی مطالعات را انجام دهند نمی توانند به مقولاتی مثل احتمال زمین لغزش بپردازند گفت: این مساله درست است که احتمال دارد گاهی در آیتم‌ها ارقام را  کمتر از میزان لازم در نظر گرفته باشیم ولی از منظری دیگر کاملا غلط است چون مهندسان مشاور را براساس فراخوان و حسب قیمتی که پیشنهاد می‌کنند می‌گیریم؛ لذا این که برخی مهندسان خودشان قیمت پایینی بدهند و بعد ادعا کنند که چون هزینه کافی پرداخت نشده نتوانسته اند مطالعات لازم را انجام دهند توجیه قابل قبولی نیست.

وی گفت: تا زمانی که انتخاب مهندسان مشاور با فراخوان و رقابت انجام می شود این مشکل باقی است و شاید بهتر باشد که این موضوع را از حالت فراخوان خارج کنیم. البته اگر در جامعه مهندسی این امکان باشد که این قبیل مطالعات را انجام بدهند حاضریم حمایت کنیم.

رعایت اخلاق حرفه‌ای شاه کلید رفع مشکلات حوزه مهندسی

مدیرکل مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت راه و شهرسازی گفت: موضوع رعایت اخلاق حرفه‌ای شاه کلید رفع مشکلات ما در حوزه مهندسی است که به نظر می‌رسد بسیاری از مشکلات اساسی مهندسی ما می‌توانند با نهادینه شدن این موضوع مهم در جامعه مهندسی برطرف شود .

حامد مانی‌فر در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قم اظهار کرد: دبیرخانه دائمی اخلاق مهندسی از سوی وزارت راه و شهرسازی به استان قم محول شده تا از طریق اداره کل راه و شهرسازی قم و همکاری سایر مراجع استانی پیگیری‌های لازم در این زمینه صورت گیرد که به دنبال آن نخستین همایش ملی اخلاق مهندسی در صنعت ساختمان به میزبانی استان قم برگزار می‌شود .

وی اظهار کرد: انتظار ما از دبیرخانه‌های دائمی صرفاً برگزاری همایش‌ها نیست بلکه این دبیرخانه‌ها باید موضوعاتی که به آنان محول شده است را به صورت مستمر مورد پیگیری قرار دهند و فضای گفت‌وگو را در بین حرفه‌مندان و جامعه باز کنند و حرفه‌مندان را نسبت به این موضوعات حساس کرده و مطالبه‌گری‌های اجتماعی را افزایش دهند .

وی عنوان کرد: اخلاق موضوع فراگیرتری نسبت به سایر موضوعاتی است که دبیرخانه آن در برخی از استان‌ها دایر شده است و موضوع اخلاق کاملاً اجتماعی است و گروه‌های مختلف مردم را در بر می‌گیرد که امیدواریم این همایش که با پیگیری‌های دفتر امور مقررات ملی و کنترل ساختمان و همچنین حمایت‌های استانداری قم، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان و اداره کل راه و شهرسازی قم ترتیب داده شده است بتواند گام موثری در راستای نهادینه ساختن موضوع اخلاق مهندسی در جامعه مهندسان بردارد.

مدیرکل مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت راه و شهرسازی ابراز کرد: اخلاق حرفه‌ای یعنی اینکه ما می‌توانیم خود کنترلی داشته باشیم و هرگونه اقدام و تصمیمی که اختیارش با ما باشد و ما در انجام دادن و یا ندادن آن مختار هستیم. این مهم باید با رعایت بسیاری از جوانب امر صورت پذیرد که این جوانب می‌تواند مواردی همچون رعایت عدالت، توجه به حقوق دیگران، توجه به حقوق فردی و پرهیز از تصمیم گیری‌هایی که در تعارض با منافع ملی است باشد .

مانی‌فر عنوان کرد: اخلاق حرفه‌ای و اخلاق فردی تفاوت دارد؛ اخلاق حرفه‌ای شاخه‌ای از اخلاق اجتماعی است در اخلاق فردی دامنه اختیارات گسترده است و ما مخاطبان را آزادانه انتخاب می‌کنیم و این رفتار از سوی ما آزادانه صورت می‌گیرد و دیگران نیز الزامی به پذیرفتن رفتارهای شخصی افراد ندارند در حالی که در اخلاق حرفه‌ای نمی‌توان بر اساس معیارهای فردی رفتار کرد و در حقیقت آیین نامه‌ها، چارچوب‌ها و ضوابط تعیین کننده هستند و حرفه مندها باید نسبت به این اسناد بالادستی پاسخگو باشند

 

رفتار حرفه‌ای باید راندمان کار را افزایش دهد

وی افزود: رفتار حرفه‌ای باید راندمان کار را افزایش دهد و در تعارض با منافع نباشد، عدالت و انصاف را در نظر بگیرد و ما نیز باید به گونه‌ای تصمیم بگیریم که از دیگران انتظار داریم آن تصمیم را برای ما اتخاذ کنند.

مدیرکل مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: مردم نیز نباید از حرفه‌مندان بر مبنای معیار و نیازهای شخصی تقاضاهایی داشته باشد بلکه ملاک عمل باید بر اساس قوانین و ضوابط باشد.

مجوز ساخت برج های شیشه ای در تهران/ چه نظارتی بر نمای ساختمان ها می شود؟

این روزها تعداد برج های با نمای شیشه ای در پایتخت تهران در حال افزایش است، اقدامی که تضاد با قانون دارد و نشان از بی نظارتی بر ساخت و سازها دارد.

به گزارش تیترشهر: دی ماه سال 89 بود که معاون شهردار تهران خبر از ممنوعیت ساخت ساختمان با نمای شیشه ای داد.

محمدباقر خسروی مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران گفت: بر اساس مصوبه شورا، ساختمان های فعلی نیز که نمای شیشه ای کامل داشته باشند به دلیل آنکه هزینه بیشتری به شهر تحمیل می کنند و موجب هدر رفتن انرژی بیشتری نیز می شوند مشمول پرداخت جریمه می شوند.

وی با اشاره به دلایل ممنوعیت استفاده ازشیشه در نمای ساختمان ها گفت: بر اساس مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان که شرایط عمومی ساختمان را مطرح می کند، ساختمان های مسکونی نمی توانند نمای شیشه ای داشته باشندو شورای اسلامی شهر نیز در مصوبه ای بر این موضوع تاکید داشته است.

خسروی افزود: آنچه که شورای اسلامی شهر تهران به درستی بر آن پافشاری داشت این بود که ساختمان هایی که نمای شیشه ای دارند به دلیل عدم مقاومت دربرابر نیروهای جاذبی، در صورت وقوع زلزله یا ایجاد حادثه ای مانند آتش سوزی در داخل ساختمان، می توانند مانند بمبی عمل کنند که شیشه های خرد شده را به اطراف محدوده خود پخش می کند و موجب صدمات زیادی به عابران و خودروهایی می شوند که درآن محدوده تردد می کنند.

وی خاطرنشان کرد: همچنین این نوع شیشه ها موجب اتلاف بیشتر انرژی ساختمان می شود که این موضوع نیز به درستی از سوی شورای شهر مورد تاکید قرار گرفته بود.

مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران در ادامه اظهار کرد: در این میان برخی از افراد معتقدند که شیشه هایی که امروزه در بازار وجود دارد در برابر عوامل جاذبی مقاوم هستند و در هنگام حادثه شیشه ها خمیری شکل می شوند و حادثه چندانی ایجادنمی کنند.

وی تاکید کرد: انها معتقدند قابلیت تمیز شدن به طورخودکار برای این ساختمانها نیز وجود دارد، اما این سوال همچنان مطرح است که آیا استفاده ازاین نوع شیشه با توجه به هزینه بالایی که دارد برای مجریان، سازندگان و مالکان ساختمان صرفه اقتصادی خواهد داشت یا خیر و این سوالی است که هنوز پاسخی به آن داده نشده است.

خسروی ادامه داد: حتی در صورت پذیرش استفاده از این نوع شیشه ها در شرایطی که بخش زیادی از کارگران ساختمانی مهارت کافی برای نصب آن را ندارند، آیا امکان اجرای درست این تکنولوژی وجود دارد.

وی با اشاره به مصوبه شورای اسلامی شهر تهران در این زمینه خاطر نشان کرد: از همین رو شورای اسلامی شهر در مصوبه ای اعلام کرد که ساختمان های تجاری ، اداری و عمومی چنانچه بیش از 40 درصد نمای آنها شیشه ای باشد ممنوعیت ساخت دارند که هم اکنون این مصوبه به مناطق ابلاغ شده است.

مدیر کل معماری و ساختمان شهرداری تهران با بیان این که ساختمان های با نمای شیشه ای دارای مشکلات زیادی هستند و بیشترین هدر رفت انرژی را موجب می شوند، تصریح کرد: متاسفانه بیشتر این ساختمان ها دولتی هستند که نمونه آن ساختمان برخی بانک هاست و از این رو مراجع مربوط باید در مورد اصلاح نمای این ساختمان ها به ویژه در ارتباط با صرفه جویی در مصرف انرژی پیگیری و اقدام لازم را به عمل آورند و در این راستا شهرداری نیزآماده همکاری متقابل در جهت اجرای این مصوبه شورای اسلامی شهر است.

به گفته خسروی ، چنانچه بیشتر از 40 درصد نمای ساختمان شیشه ای باشد پروانه ساخت به آن داده نخواهد شد و بر اساس مصوبه شورای اسلامی، ساختمان های فعلی که نمای شیشه ای کامل دارند به دلیل آنکه هزینه بیشتری به شهر تحمیل می کنند و موجب هدر رفتن انرژی بیشتری می شوند مشمول پرداخت جریمه خواهند بود.

ساخت و ساز بر روی گسل در ۱۰ شهر ممنوع می‌شود

معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی گفت: به دنبال ابلاغ مصوبه و نقشه ممنوعیت ساخت و ساز بر روی گسل‌های شهر تهران، برای ۱۰ شهر دیگر هم این نقشه‌ها را در دست تهیه داریم.

محمدسعید ایزدی در گفت‌وگو با ایسنا  اظهار کرد: درخصوص بحث  زلزله دو کار اساسی در شورای عالی معماری و شهرسازی صورت گرفته که یکی در حوزه پیشگیری از وقوع و تلاش برای شناسایی پهنه‌های پرخطر است. در هفته‌های اخیر  نقشه پهنه‌های پرخطر تهران ابلاغ شد که شهرداری به شدت از ساخت و ساز در این پهنه‌ها خودداری کند. قرار شد برای ۱۰ شهر دیگر کشور هم این نقشه‌ها تهیه شود. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز حمایت خود را اعلام کرده و قرار شده منابع آن را در اختیار ما قرار دهد تا بتوانیم با کمک مرکز زلزله‌شناسی این نقشه‌ها را تهیه و به شهرها ابلاغ کنیم. همه نهادها از فرآیند شناسایی پهنه‌های  پرخطر حمایت کردند.

یکپارچه‌سازی کمپین‌های بازسازی کرمانشاه

وی افزود: نکته دوم به بحث بازسازی بعد از زلزله برمی‌گردد. ما در معاونت معماری و شهرسازی تلاش داریم یک شبکه همکاری مشترک بین کمپین‌هایی که در زلزله کرمانشاه برای کمک اعلام آمادگی کردند به وجود بیاوریم. هفته گذشته از نمایندگان ۹ گروه دعوت کردم و از آنها خواستم تا برنامه‌های خود را با اولویت‌ها در بحث  بازسازی هماهنگ کنند. بعضی از این گروهها تخصصی هستند ولی و سایر بخشها تخصصی نیستند. قرار شد کانون معماران معاصر ایران، محوراقدامات فنی شود و پیشنهاداتش را برای اجرای این طرح ها ارایه کند.

ایزدی با بیان این‌که ۲۸ آذرماه نشست مشترکی در کرمانشاه خواهیم داشت گفت: در این نشست با مسوولان محلی برنامه‌های خود را همراستا می‌کنیم. نمایندگان بنیاد مسکن هم حضور دارند و قرار شد معاونت معماری نقش هماهنگی بین این گروه‌ها و دستگاه‌های اجرایی در بحث بازسازی را داشته باشد. توجه به الگوهای بومی و ابعاد اجتماعی در فرآیند بازسازی مورد تاکید و بیشتر توجه ما بر روی پروسه‌های فرهنگی اجتماعی ساکنین آسیب‌دیده است.

بررسی تاثیر توسعه بر بحران آب

معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: هم‌چنین روز دوشنبه هفته گذشته مصوبه‌ای در شورای عالی شهرسازی داشتیم که اثرات توسعه شهرها بر اقلیم مناطق، بخصوص بحران آب مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس دبیرخانه موظف شد ظرف چهار ماه برنامه عملیاتی نحوه مواجهه با این بحران اقلیمی را بررسی و راهکارهای خود را ارایه کند. با تدوین این برنامه انتظار می‌رود بتوانیم راه حل‌هایی برای جلوگیری از توسعه‌های صنعتی که روند خشکسالی را تسریع کردند تدوین کنیم.

وی ادامه داد: سکونتگاه‌هایی جدید که بدون توجه به پدیده‌های اقلیمی و توجه به منابع آب مورد نیاز، شکل گرفتند یا شهرهایی که بدون توجه به ظرفیت‌های اقلیمی مناطق، توسعه پیدا کردند مورد توجه دکتر آخوندی وزیر راه و شهرسازی است. دوشنبه این هفته نیز جلسه‌ای در این زمینه داریم که تصمیمات مقتضی اتخاذ خواهد شد.

چرا هر زلزله خسارات بی شماری به بار می آورد: پولدارها خانه می سازند، نه معماران!

حالا دیگر زلزله برای ایرانیان به یک شوخی غم انگیز تبدیل شده است. به قولی "زلزله در ایران از بین نمی رود، بلکه از شهری به شهر دیگر منتقل می شود!" اما فارغ از اینکه کدام استان و شهر و روستا لرزیده، یک سوال برای تمام آنها وجود دارد و آن هم اینکه، چرا خانه ها در مقابل کوچکترین لرزش ها تا این حد سست هستند و مهم تر آنکه چرا هیچ معماری پاسخگوی این همه صدمات و خرابی ها نیست. آیا باید این واقعیت را بپذیریم که در ایران خانه ها را معماران نمی سازند بلکه این پولدارها هستند که بناها را علم کرده و بی هیچ ضابطه ای سنگ ها را بر روی هم بند کرده و نام خانه را بر آن می نهند؟

نویسنده: محمد رضا هادیلو

وقتی زلزله ای در یکی از استانهای ایران رخ می دهد تمام مردم فکر و ذکرشان را صرف خانواده های مصیبت دیده و مصدومان و رفع نیازهای اولیه و تامین مایحتاج آنها می کنند. این امر آنقدر طول می کشد که دیگر کسی فرصتی نمی یابد تا علت این همه خرابی را جویا شود. اینکه زلزله ویرانگر است ، قبول. اما آیا هر لرزشی باید این همه خسارت جانی و مالی در پی داشته باشد؟

البته مسئولانی که باید واقعیت را بدانند، از اصل ماجرا مطلعند و نگرانی جامعه این است که چرا حرکتی برای متوقف کردن این روند نمیکنند. تمام ماجرا این است که متاسفانه مالکین و سازندگان ساختمان‌ها از ناظران می‌خواهند با نادیده گرفتن بخشی از مقررات ملی ساختمان روند ساخت و ساز را برای آنها تسهیل کنند و تاسف‌بارتر اینکه بخش نظارت هم به راحتی در این مسیر کوتاهی می‌کند.

*15 سال بی توجهی به ساخت و سازها

ایران در یک کمربند زلزله‌ای قرار دارد و شاهد زلزله‌هایی همچون طبس با 7.8 ریشتر و 15 هزار کشته، رودبار و منجیل با 7.4 ریشتر و 40 هزار کشته و بم با 6.8 ریشتر بوده‌ است.

پس در کلامی ساده تر باید بگوییم که مجبوریم با زلزله سازگار باشیم. باید به گونه‌ای ساخت و ساز کنیم که در هنگام وقوع حوادث مشکلی نداشته باشیم و یا حداقل با کمترین خسارت مواجه شویم .

در همین رابطه دکتر محمود عدالتی عضو هیات علمی گروه عمران دانشگاه ایلام با بیان اینکه یکی از عوامل مهم بروز خسارات در هنگام وقوع زلزله عدم شناخت مالکین ساختمان‌ها و کارفرمایان از عواقب خطرناک برخی سهل‌انگاری‌ها است، می گوید: "بی‌توجهی به برخی اصول سبب می شود تا هنگام احداث ساختمان، هزینه‌های دقیق و بجا برای استحکام بخشی و ایمن‌سازی ساختمان‌ها انجام نگیرد ، در زلزله اخیر استان کرمانشاه اکثر دیوارها فرو ریخت که یکی از دلایل آن عدم وجود نگهدارنده دیوار به اسکلت سازه بود که متاسفانه در سازه‌های ایلام نیز این موضوع رعایت نمی‌شود ."

وی با اشاره به اینکه بخشی از خسارات بر عهده مالکان ساختمان‌هاست که نکات ایمنی را کامل رعایت نمی‌کنند، ادامه می دهد:" مالکین و سازنده‌های ساختمان‌ها اغلب کسی می‌خواهند که ناظر واقعی نباشد و با نادیده گرفتن بخشی از مقررات ملی ساختمان روند ساخت و ساز را برای آنها تسهیل نماید. البته در بخش طراحی هم مشکل داریم و نباید از یاد ببریم که در بخش سازه‌ای هم با مشکلاتی فراوانی مواجه هستیم ."

تهران روی 13 گسل اصلی !

به گفته رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر، تهران 13 گسل اصلی دارد و قسمت عمده این گسل ها بالای محور انقلاب و دامنه های البرز است که باید ممنوعیت بلندمرتبه سازی و ساخت و سازهای ناایمن در پهنه این گسل ها مورد توجه قرار گیرد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، محمد سالاری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران گفت: در جلسه ای در شورای شهر تهران باحضور معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران دغدغه هایی درباره شهر تهران درباره ساختمان های ناایمن و ساختمان های بلند که در پهنه های گسلی ساخته شده اند مطرح شد.

 

او افزود: با توجه به اینکه اساسا کشور ما و شهر تهران روی گسل های قابل توجهی قرار گرفته که احتمال وقوع زلزله در شهر تهران را حتمی می داند، لذا این دغدغه برای تمامی تصمیم گیران از جمله نمایندگان شهر تهران در شورای شهر مطرح است. 

او در ادامه درباره ساخت و ساز روی گسل ممنوع است یا خیر گفت: متاسفانه درباره اینکه ساخت و ساز روی گسل ممنوع است یا خیر دوگانگی وجود دارد. در این رابطه دو نوع قانون داریم: یک سری مقررات شهرسازی و معماری است که مربوط به طرح تفضیلی و پهنه هایی می شودکه روی گسل ها واقع است.

در این خصوص آخرین مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی کشور  در سال 95 ابلاغ کرده ساخت و  ساز ساختمان های بلند مرتبه و ساختمان های با اهمیت و خطرزا در پهنه گسل را ممنوع کرده است. یک سری قوانین هم مربوط مقرارت ملی ساختمان یا آیین نامه 2800 زلزله داریم که متاسفانه در آن حوزه  صورت صریح ممنوعیت نبوده بلکه توصیه ای هم بر ساخت و ساز روی گسل شده اما خیلی جدی گرفته نشده است.

 او افزود: 239 ساختمان بلند مرتبه روی پهنه های گسل داریم. در شهر تهران گسل هایی وجود دارد که از طریق شرکت های خارجی و داخلی مشخص شده است. سیزده گسل اصلی شهر تهران دارد که قسمت عمده این گسل ها بالای محور انقلاب و دامنه کوههای البرز است.

او تاکید کرد: ساخت ساختمان های بلند مرتبه روی گسل بسیار بسیار خطر ناک است به خصوص که در شهر ما درباره الزامات ساخت و ساز و ممنوعیت روی گسل آیین نامه مشخصی نداریم چون این آیین نامه ها بومی نشده و بیشتر اقتباس از کشورهای دیگر است خیلی قابلیت اطمینان کامل را ندارد.

 

سالاری در ادامه گفت: ممنوعیت ساخت و ساز تا سال 95 به صورت جدی وجود نداشته است لذا شورای عالی شهرسازی برای کلیه شهرداری ها ابلاغ کرده که ساختمان هایی که روی گسل ساخته شده است را شناسایی کنیم و ساختمان هایی که خطرساز هستند یا با اهمیت هستند تغییر کاربری صورت  گیرد و جابجا شوند. پوسته طرح تفضیلی 4 پهنه را در نظر می گیرد. سکونتگاه، تحاری مسکونی. بناهای تاریخی و .. است. اصل طرح تفضیلی به م حتوای  آن است یکی از تکالیف این است که پهناهای گسلی شناسایی شود و ضوابط سخت گیرانه تری برای ساخت ساختمان های معمولی در نظر گرفته شود و بلند مرتبه سازی ممنوع شود که با گذشت 5 سال از تصویب طرح تفضیلی تکالیف اجرا نمی شود و هنوز شهر با بخشنامه اداره می شود.

 سالاری گفت: موضوع مهم این است که اساسا زیرساخت ها، شبکه های انتقال نیرو همه شریان های حیاتی شهر دچار مشکلاتی است که امیدواریم با رویکردی مدیریت شهری در دوره پنج دارد و تعامل با دولت به سرانجام برسد.

 

 خطیبی در ادامه گفت: اگر ساخت و ساز و بلندمرتبه سازی روی گسل ها ممنوع شود باز هم ساختمان های دیگر ساخته میشود که نمی توان نادیده گرفت . کشور ژاپن هم روی زلزله قرار دارد که با تکنولوژی مشکلات را حل می کند. اگر ساخت و ساز ها توسط افراد ذیصلاح انجام نشود باز هم مشکلات را خواهیم داشت. هم مصالح خوب شرط است هم سازنده ساختمان.

تجمع اعتراضی مهندسان برق سازمان نظام مهندسی استان تهران

مهندسان برق سازمان نظام مهندسی استان تهران در اعتراض به اقدامات اخیر هیئت رئیسه تجمع اعتراضی برگزار کردند. دلیل این اعتراض حذف تدریجی مهندسان حقیقی از گردش کار نظارت اماکن مصوب وزارت نیرو و وزارت راه و شهرسازی عنوان شده که گفته می شود عامل گسترش تصدی شرکتهای حقوقی بر پروژه ها و میل بیشتر مهندسان حقیقی به پروانه فروشی خواهد بود.

سرویس صنعت برق نیوز: جمعی از اعضای رشته برق سازمان نظام مهندسی استان تهران جهت پیگیری مطالبات خود دست به تجمع اعتراضی در ساختمان نظام مهندسی استان تهران زدند.

 

یکی از معترضان به برق نیوز گفت: چندی قبل تعداد از مهندسان برق به سازمان این استان مراجعه کرده و از هیئت مدیره تقاضا داشتند که به این تمامیت خواهی و حرکت در جهت تامین منافع اعضای حقوقی خاص، اتمام ببخشند و کار‌هایی که زمینه ساز غیرفعال شدن مهندسان ناظر واقعی حقیقی در حوزه ساخت و ساز است را تمام کنند و با این روش به پروانه فروشی و امضا فروشی که معضل این روز‌ها می باشند دامن نزنند.

این فرد مطلع می گوید: این جریان ضد مهندسان حقیقی به خصوص مهندسان برق از زمانی شروع شد که تفاهم نامه‌ای بین وزارت نیرو و وزارت راه و شهر سازی و شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی در جهت بالا بردن ایمنی شهروندان و ساختمان‌ها در مقابل خطرات ناشی از برق گرفتگی تصویب شد وبا زحمات زیاد مهندسان برق در گستره وسیع شهر تهران به مدت حدود سه سال نیز در حال اجرا بوده است.

بر اساس این گزارش، این تصمیم بر حسب اعلام نیاز وزارت نیرو برای رعایت موارد ایمنی و فنی الزام برای ساختمان‌های متقاضی کنتور برق اجباری شده و با این کار حضور ناظران برق را که بر خلاف قانون توسط شهرداری‌ها کنار گذاشته شده بود تا حدی اجرایی می کرد.

معترضان از سازمان نظام مهندسی استان و هیئت ریسه که ریاست آن را مهندس قربانخانی برعهده دارد خواستند که بر طبق قانون باید حامی اعضا باشد و به وظیفه خود بصورت کامل و جامع در راستای این حمایت عمل کند و به اعضایی که به ایشان رأی داده اند جوابگو باشد.

توسعه شهری بدون توجه به ساختگاه آن !

  مسعود مجرب*: با وجود اینکه معماران معبد آناهیتا در کنگاور کرمانشاه (دوره ساسانی) تمهیدات ویژه‌ای را برای کاهش خسارت‌های لرزه‌ای آن اندیشیده بودند، در اثر یک زلزله بزرگ تخریب شد. آنها از اتصالات فلزی برای محکم‌کردن ستون‌ها و بخش‌های غیرسازه‌ای استفاده کرده بودند. همچنین پلکان‌ها مانند پازل به صورت درهم‌تنیده بنا شده بودند. با نگاه به تاریخ بناهای تاریخی مثال‌های دیگری همچون منارجنبان و گنبد سلطانیه را می‌توان یافت که سازندگان آنها برای کاهش اثرات جنبش و نشست زمین تفکر کرده بودند.

 

اما متأسفانه در گذشته ایرانیان همواره در انتخاب محل سکونتگاه اشتباه می‌کردند. آنها به دلیل اینکه مهم‌ترین عنصر یک سکونتگاه یعنی آب را تأمین کنند، ناخواسته در پای دامنه کوه‌ها و دره‌ها که منابع خوب آبی را داشتند، محل اقامت خود را انتخاب می‌کردند. شوربختانه اکثر این محل‌ها گسله بوده و آنها همواره با پدیده زمین‌لرزه دست به گریبان بوده‌اند.

با نگاه به منابع معتبر موجود درمی‌یابیم اکثر سکونتگاه‌های فلات ایران در گذشته بارها تخریب شده‌اند. متأسفانه با گذشت چندصد سال و پیشرفت علوم مهندسی ما شاهد تکرار این اشتباه در انتخاب سکونتگاه هستیم. مرور زمین‌لرزه‌های اخیر نیز نشان می‌دهد که ساختمان‌ها با ساختی تقریبا یکسان به دلیل تفاوت در شرایط ژئوتکنیکی محل احداث، متحمل خرابی متفاوت شدند. به مجموعه اثراتی که شرایط محلی زمین در تغییر جنبش زمین ایجاد می‌کند، اثرات ساختگاهی می‌گویند. بازدیدهای میدانی از مناطق آسیب‌دیده در زلزله ازگله- سرپل ذهاب نیز این اثرات ساختگاهی را تأیید کرد. در پهنه مهلرزه‌ای زلزله به‌ویژه در ازگله و سرپل ذهاب و روستاهای اطراف آنها سازه‌هایی هستند که با شرایط ساخت و فاصله از کانون تقریبا یکسان، دچار خرابی متفاوتی شده‌اند. مثلا روستای امام‌عباس به دلیل قرارگیری روی بلندی به دلیل اثر توپوگرافی دچار تشدید شده و خسارت بیشتری را متحمل شده است.

با ورود به شهر سرپل ذهاب مشاهده شد سازه‌هایی که در قسمت جنوبی خیابان اصلی شهر واقع شده بودند به دلیل قرارگیری بر آبرفت نرم و زمین‌های کشاورزی دچار پدیده تشدید شده و میزان تخریب بالاتر رفته است. پدیده‌های دیگری همچون روان‌گرایی در محدوده مسکن مهر و احتمالا جهت‌پذیری باعث افزایش خسارت‌ها در این منطقه شده است. ارتفاعات زاگرس علاوه بر خطر زلزله مستعد رخداد لغزش نیز هستند. این ناحیه شاهد رخداد بزرگ‌ترین زمین‌لغزش دنیا (زمین‌لغزش سیمره در ٩ هزار سال پیش) در پلدختر و نزدیک سد سیمره بوده است که احتمالا در اثر رخداد یک زلزله بزرگ رخ داده است.

تراکم فروشی تهران را زندان کرده است !

  یک مدرس دانشگاه با انتقاد از تراکم فروشی بی رویه در مناطق یک و ۲۲ تهران گفت: شهر در بین انبوهی از ساختمان های بلند مرتبه محصور شده و جلوی جریان هوا از شمال و غرب گرفته شده است.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از ایسنا، محمدرضا درودی با اشاره به تاثیر بارگذاری بیش از حد محلات مسکونی در مناطق یک و ۲۲ بر تشدید آلودگی هوای تهران، گفت: علیرغم اینکه در طرح های گذشته منطقه ۲۲ به عنوان تنفس‌گاه تهران در نظر گرفته شده بود اما متاسفانه با تراکم فروشی، تهران در میان انبوهی از سازه ها محصور شده است.

وی با بیان اینکه ساخت و سازهای بی رویه دهه گذشته در غرب تهران باعث اختلال در جریان هوای تهران شده است، اظهار کرد: چنانچه مشابه این موضوع در شمال تهران نیز باعث جلوگیری از جریان هوا در این محدوده شده و اکنون تهران در گودالی قرار گرفته که هوا به سختی در آن جریان دارد.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه بلندمرتبه سازی تک کاربری در دنیا منسوخ شده است، تصریح کرد: تهران در دوره مدیریت گذشته با احداث بی رویه جاده و بزرگراه به شهر ماشین محور تبدیل و قالب طرح های اجرایی برای تسهیل تردد خودروها اجرایی شده است. درحالی که کشورهای توسعه یافته شهر را برای انسان طراحی می کنند که در این زمینه سنگاپور در نظر دارد تا سال ۲۰۲۰ هیچ خودرویی در شهرهایشان تردد نداشته باشد. در اصل این مهم باعث تحقق شهر پایدار، عدالت محور و عاری از آلودگی می شود.

براساس گزارش شهرنوشت،  وی در خصوص اینکه چنانچه در مفاهیم شهر اسلامی نیز شهر عدالت محور یکی از شاخص های مهم عنوان شده است، خاطر نشان کرد: در شهرها باید تمام کاربری ها به صورت متوازن تعریف شوند، درحالی که ساختمان های بلند مرتبه مسکونی در منطقه ۲۲ بر سایر کاربری هایی چون فضاهای آموزشی، فرهنگی و مذهبی غلبه داشته و با مفهوم شهر اسلامی متناقض هستند.