جوان گرایی در معماری، تاکید بر آموزش و توجه به نگاه سنتی در معماری ایران، مباحثی هستند که آرش احمدی، دکترای معماری در این گفت و گو به آن پرداخته است.
هنرآنلاین، سه سالانه معماری میلان از جمله اتفاقاتی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند، میتواند دریچه‌ای تازه از سوی ایران و ایده‌های هنرمندان جوان این عرصه به جهان باز کند. آرش احمدی، دکترای معماری و معمار ایرانی که در دوره قبل نماینده ایران در میلان بوده است، جوان‌گرایی را هدف دوره تازه سه سالانه معماری می‌داند. او که سال‌ها در ایتالیا زندگی کرده، دنیای معماری سنتی ایران را شگفت‌انگیز می‌داند و معتقد است که باید به این عرصه و ایده‌های خاصی که در آن نهفته است، احترام گذاشت. آنچه می‌خوانید، گفت‌وگوی هنرآنلاین با این معمار برجسته است.
جناب احمدی، لطفاً اجازه دهید در شروع گفت‌وگو کمی به عقب‌تر برگردیم و از این‌جا شروع کنیم که چطور به معماری علاقه‌مند شدید؟
من فکر می‌کنم که معماری در DNA من وجود دارد. من در ایتالیا به دنیا آمده‌ام. مادرم ایتالیایی است و پدرم دکترای معماری هستند. به همین خاطر من همیشه با محیط معماری و ساختمان آشنایی داشتم. بزرگ‌تر که شدم، فهمیدم چقدر محیطی که در آن قرار داریم مهم است و میتواند بر روند فعالیت‌های آینده ما تأثیرگذار باشد. به همین خاطر نیز، هر چه جلوتر رفتم، علاقه‌ام به این هنر بیشتر شد تا اینکه برای تحصیلات عالی، دانشگاه معماری رم را انتخاب کردم و دکترای خود را در رشته معماری گرفتم. از سن 25 تا 29 سالگی هم در دانشگاه رم در زمینه معماری داخلی و تکنولوژی معماری مشغول به تدریس بودم. در همان زمان در یک سری مسابقات مختلف ایتالیا و در سطح بین‌المللی شرکت کردم و همچنین در سال 2008 نیز برنده مسابقه طراحی ایستگاه مترو شهر رم شدم.
آیا در این مدت که ساکن ایتالیا بودید، به ایران هم سفر می‌کردید؟
بله. در طول این سال‌ها همیشه به ایران می‌آمدم و برمی‌گشتم چون واقعاً ایران یک محیط دوست‌داشتنی است.
چطور شد از یک جایی برای کار کردن به ایران آمدید و مدت‌ها همین‌جا ماندگار شدید؟
سال 2010 اولین ورکشاپ معماری بین ایران و ایتالیا برگزار شد که در آن ورکشاپ افراد مختلفی از ایران به ایتالیا می‌آمدند و بالعکس. در حین همین برنامه‌ها با یکی از دوستان گفتگو کردیم و آشنا شدیم. من بر حسب اتفاق ماه بعد در ایران برنامه داشتم و به ایران آمدم و پیش این دوست رفتم. صحبت‌هایی با ایشان داشتم که منجر به همکاری و شرکت در مسابقه مهم طراحی معماری داخلی موزه جواهرات بانک مرکزی شد. این اتفاق جدی شد و ما پروژه را پیش بردیم و تحویل دادیم تا اینکه سپتامبر سال 2010 با من تماس گرفتند و گفتند در آن مسابقه برنده شده‌‌اید. من قرار بود چند ماه در ایران باشم و بعد به ایتالیا برگردم ولی اتفاقی که در آن مسابقه افتاد باعث شد من در ایران بمانم. در این مدت بیشتر فعالیت‌هایم با کشورهای ایران، ایتالیا و عمان بوده است.
کارگروهی نیاز امروز معماری است
در سال‌هایی که ارتباط‌تان با ایران نزدیک‌تر شد، معماری ایرانی چقدر روی کارهای‌تان تأثیر گذاشت؟ به طور کلی فکر می‌کنید معماری سنتی ایران چقدر میتواند وارد فضای مدرن و کاربردی شود؟
معماری ایرانی در پروژه‌هایی که ما انجام دادیم و انجام می‌دهیم حتماً تأثیرگذار بوده و خواهد بود. این دست معمار است که چقدر می‌خواهد از یک نمونه تاریخی الگو بگیرد و از آن استفاده کند. ما به عنوان معمار، گاهی همان پلان، سیستم و تقسیم‌بندی کاربردی که سالیان پیش مورد استفاده قرار گرفته بود را به کار می‌بریم که البته جواب هم می‌دهد و دلیل آن هم این است که در بعضی مواقع نیازهای امروز ما مانند زمان گذشته است اما در برخی از مواقع فقط یک دکور و فرم را از این بخش دریافت می‌کنیم. در واقع اگر ما بخواهیم المان‌های معماری گذشته را دقیق‌تر و کامل‌تر دریافت کنیم، باید بسیاری از مسائل دیگر را هم ببینیم، مواردی چون: تناسبات، مقیاس‌های مختلف و غیره.
مسئله اینجاست که ایده گرفتن از فرهنگ غنی‌ای مانند ایران، فرصت خوبی برای یک معمار است و گاهی معمار باید از مسائلی در این راستا دفاع کند. به عنوان مثال امروز بسیاری از کشورهای خاورمیانه سعی دارند، بادگیر را به نام خود ثبت کنند، در حالی‌که همه می‌دانند بادگیر برای معماری ایران است. به همین خاطر فکر می‌کنم ما معمارها وظیفه داریم از یک سری مسائل و المان‌ها دفاع کنیم و حداقل آنها را در پروژه‌های خودمان بیشتر به کار بگیریم.
معماری ایران در یک دوره تاریخی، زایش و شکوفایی بی‌نظیری را تجربه کرده است. فکر می‌کنید چه چیزی باعث شده که ما در یک دوره چنین معماری شگفت‌انگیزی را شاهد باشیم اما پس از آن به تکرار و تقلید روی آوریم و کمتر شاهد چنین زایش اندیشه‌ای باشیم؟
آیتم‌های مختلفی در این امر دخیل هستند و روی معماری تأثیر می‌گذارند که اقتصاد، نیاز انسان‌ها و نیاز بازار از جمله این آیتم‌ها هستند. مثلاً ده سال پیش تا خانه‌ای را می‌ساختیم، سریعاً به فروش می‌رفت زیرا همه می‌خواستند خانه خریداری کنند اما امروز ممکن است آن تعداد خانه دیگر نیاز نباشد. البته این اتفاق در خارج از ایران نیز رخ می‌دهد؛ بنابراین لازم است که حرفه و هنری مانند معماری دائم خودش را به روز کند.
بدیهی است، روشی که 20 سال پیش در معماری به کار گرفته می‌شده، حتماً با روش امروز متفاوت است زیرا تکنولوژی، تفکر و فضاهای مختلف و جدیدی در این فضا به وجود آمده است. تکراری بودن پروژه‌های معماری یقیناً دست خود ما معمارهاست. مسئله اینجاست که ما به عنوان یک معمار نباید صرفاً بر نام خودمان تأکید داشته باشیم. معمارها باید همکاری بیشتری با یکدیگر داشته باشند. متأسفانه امروز در عرصه معماری، کار گروهی چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد و عموماً افراد به صورت انفرادی مشغول هستند.
حال از وزیر محترم راه و شهرسازی و رئیس محترم شورای مرکزی دو سوال مطرح است و جامعه مهندسی کشور خواستار آن هستند که این دو مسئول به شفافیت و صداقت پاسخگوی این دو سوال باشند.
