چندی پیش وزیر راه و شهرسازی یکی از مهمترین سیاستهای وزارتخانه متبوعش در حوزه مسکن را احیا و توانمندسازی بافتهای فرسوده عنوان کرد. به فاصله اندکی پساز این اظهارنظر، ناگهان دریک اقدام غیرمنتظره، محمدباقر نوبخت خبر صدور مجوز بلندمرتبهسازی در بافتهای فرسوده از سوی رییسجمهور را اعلام کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل، پس از رسانهیی شدن این تصمیم رییسجمهور، بسیاری از کارشناسان در برابر آن موضعگیری کردند و نسبت به عواقب اجرایی شدن طرح مذکور هشدار دادند. ازجمله پیروز حناچی در جایگاه دبیر پیشین شورای عالی معماری و شهرسازی و معاون فعلی فنی و عمرانی شهرداری تهران نسبت به این طرح موضعگیری و تاکید کرد که نتیجه برجسازی در بافتهای فرسوده، مسکن مهر خواهد بود.
در همین حال، بسیاری از کارشناسان با ارائه ادله فنی و کارشناسی مختلف ساخت برج در بافتهای فرسوده را بسیار معضل آفرین توصیف کردند. مثلاً عمده مخالفان عنوان کردند که با توجه به اینکه در بافتهای فرسوده سطح خدمات روبنایی و زیربنایی ضعیف است، از این منظر نمیتوان نسبت به احیای بافتهای فرسوده در قالب برجهای بلندمرتبه اقدام کرد و چنین سیاستی همانند طرح مسکن مهر محکوم به شکست است.
نوسازی بافتها قابل دفاع نیست
اما دراینبین بهمن آرمان اقتصاددان برجسته نظر دیگری دارد و برخلاف همه اظهارنظرهای مطرحشده بر این باور است که تنها راهکار احیای بافتهای فرسوده، توانمندسازی بافتها از طریق ساخت برجهای بلندمرتبه است. او درعینحال به روشهایی که وزارت خانه راه و شهرسازی برای احیای بافتهای فرسوده در پیشگرفته نیز انتقاد وارد میکند و بر این باوراست که دولت در این زمینه عملکرد قابل دفاع نداشته است. به گفته بهمن آرمان، اقدامات دولت در امر احیای بافتهای فرسوده محدود بوده است و دولت نتوانسته است نسبت به آزادسازی زمینهای بافتهای فرسوده بهصورت وسیع اقدام کند و درنتیجه این سیاست، امکان ارزانسازی، سریعسازی، صنعتیسازی درروند احیای بافتهای فرسوده فراهم نشده است و به گفته این اقتصاددان چنانچه دولت بخواهد در این زمینه توفیق حاصل کند باید از مکانیزمهای بازار سرمایه بهره بگیرد.
بهمن آرمان در ابتدا به وظایف دولتها در روند نوسازی بافتهای فرسوده اشاره میکند و میگوید: درروند توانمندسازی بافتهای فرسوده اصولاً دولتها اقدام به دخالتهای اجرایی در اینگونه موارد نمیکنند و تکالیف دولتها تعیین چارچوبها و سیاستهای لازم است و در نهایت این بخش خصوصی است که بایستی کار را انجام دهند.
او در توصیف معضل اصلی بافتهای فرسوده در شهرهای ایران میگوید: مشکلی که تابهحال وجود داشته، این بوده است که دولتها یا شهرداریها توان مالی کافی برای خرید گسترده واحدهای مسکونی فرسوده واقع در بافتهای ابعاد را نداشتهاند.
او در توضیح این موضوع ادامه میدهد: اصولاً کسی که دارای واحد مسکونی در بافت فرسوده است، برای اینکه بتواند نسبت به احیای ملک خود اقدام کند، طبیعتا بایستی برای مدتی بهصورت اجارهنشینی زندگی کند و باتوجه به اینکه مالکان این واحدها توان پرداخت اجاره ندارند، درنتیجه در فرآیند احیای بافتهای فرسوده بهصورت گسترده خلل ایجاد میشود.