مروری بر پنجاه سال طرح نوسازی اطراف حرم امام رضا (ع)

نشست تخصصی بررسی پنجاه سال طرح نوسازی اطراف حرم حضرت رضا (ع) با حضور داریوش بوربور برگزار می‌شود.

با حمایت جامعه مهندسان معمار ایران و انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز داریوش بوربور از پنجاه سال طرح نوسازی اطراف حرم حضرت رضا (ع)، صحت خواهد کرد.

در این نشست احمد سعید نیا و عباس فرخ زنوزی به عنوان سخنران و سعید سادات نیا به عنوان دبیر پنل حضور خواهند داشت.

شایان ذکر است، داریوش بوربور، معمار برجسته و پیشرویی است که طرح نوسازی بافت اطراف حرم را سال‌ها پیش ارائه داد که بنا به دلایلی در دوران پهلوی دوم معوق ماند.

این نشست دویست و یازدهمین جلسه از سلسله جلسات نقد معماری و شهرسازی است که در راستای بررسی طرح‌های معماری از گذشته تا امروز برگزار می‌شود.

علاقه‌مندان به حضور در این نشست می‌توانند چهارشنبه 2 آبان ماه از ساعت 16 الی 19 به تالار استاد جلیل شهناز واقع در خانه هنرمندان ایران مراجعه کنند.

رونمایی از تزئینات گنبد سلطانیه/ مراحل نهایی رسوب‌زدایی و رفع آسیب انجام می‌شود

مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان زنجان گفت: در آینده نزدیک تزئینات زیبای گنبد سلطانیه را در معرض دید عموم قرار خواهیم داد.

به گزارش هنرآنلاین به نقل از مهر، یحیی رحمتی با اشاره به آخرین وضعیت تزئینات گنبد سلطانیه، گریزی به استقرار مرمتگرهای ایتالیایی در اواخر دهه ۵۰ برای مرمت گنبد سلطانیه زد و تصریح کرد: بعد از بیش از ۴۰ سال، برای اولین بار توسط مرمتگران و متخصصان پایگاه میراث جهانی سلطانیه، روپوشی که بر روی تزئینات زده شده بود، برداشته شد و مراحل نهایی رسوب‌زدایی و رفع آسیب انجام می‌شود.

وی  با بیان اینکه در آینده نزدیک این تزئینات زیبا را بعد از 4 سال در معرض دید عموم خواهیم گذاشت، ادامه داد: این تزئینات منحصر به فرد بوده و کسانی که گنبد سلطانیه را دیده‌اند، می‌دانند که تزئینات ایوان‌ها و گچ‌بری‌های ایلخانی در آن قسمت از بنا بی‌نظیر است و جالب اینکه این تزئینات در بخش‌های دیگر بنا تکرار نشده است، لذا رونمایی از این تزئینات مراحل نهایی خود را سپری می‌کند که سعی می‌کنیم تا سه ماه آینده به این مهم جامه عمل بپوشانیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان زنجان در رابطه با کاوش‌های ارگ سلطانیه نیز اظهار کرد: پیشنهاد این کاوش‌ها داده شده است، چون کاوش‌ها در حوزه ما نبوده و در حوزه پژوهشکده باستان‌شناسی است، به همین خاطر اولویت‌های کاوش را اعلام کرده‌ایم که به محض صدور مجوزها، کاوش‌ها شروع خواهد شد.

رحمتی  با تأکید بر اینکه قصد داریم به واسطه این کاوش‌ها بستر گنبد سلطانیه را بیش از گذشته برای پذیرش و بحث بازدید گردشگرها آماده کنیم، افزود: در همین راستا، از دروازه شمالی، پیاده‌راه‌سازی توسط چوب که طول آن نزدیک به ۲۰۰ متر است، انجام شده و مسیر بسیار مناسبی است که کار نهایی آن انجام شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان زنجان در پاسخ به این سؤال که سرنوشت کاوش‌های مسجد جامع سلطانیه به کجا انجامیده است، گفت: در کاوش‌ها مجموعه اطلاعات و دیتاهایی که از یک سایت توسط باستان‌شناسان تولید می‌شود، یک طرف قضیه بوده و مجموعه آثاری که بعد از این کاوش از زیر خاک بیرون کشیده می‌شود، از اهمیت زیادی برخوردار است.

نماز بر روی فرش ایرانی در یکی از زیباترین مساجد جهان!

تسنیم : توضیحی درباره یکی از زیباترین مساجد جهان می‌دهد و تا دوربین را برای فیلم‌برداری می‌گردانی شروع به اقامه نماز می‌کند، آن هم بر روی فرش ایرانی از دیار بافندگان نیشابور که به نگین مسجد سلطان قابوس مبدل شده است، مسجدی عظیم با کلکسیونی از معماری ایرانی.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، 1500 کیلومتر آنسوی خاک وطن و در دیار شن‌های روان سرزمین معروف به سوئیس خاورمیانه - مسجدی به عنوان نماد کشور عمان می‌درخشد که به معماری اعتدال گونه در جهان اسلام مشهور است، به طوریکه در ورود به مسجد جامع سلطان قابوس - انواع معماری‌های اسلامی و ایرانی را در باشکوهترین جلوه‌های زیباشناسی خواهید دید.

مسجد جامع سلطان قابوس یکی از زیباترین و جذاب‌ترین مساجد مدرن جهان است و در این مسجد می‌توان ترکیبی از سبک‌های معماری اسلامی، خاورمیانه و عمان را مشاهده کرد، عبدالحسین خدری ـ سفیر گردشگری ایران و نماینده اطلاع‌رسانی گردشگری کشورمان در عمان به تسنیم می‌گوید: در مسجد سلطان قابوس معماری ستونها از معماری سبک مصر گرفته شده است، همچنین بخشی از سقف‌های مسجد از معماری مراکش است و به کاشی‌های ایرانی و معرفی سبک‌های معماری حجازی، ایلخانی، صفوی و در مجموعه ایرانی اسلامی پرداخته شده است.

وی در توضیح چرایی وجود این تعداد سبک های معماری در مسجد جامع سلطان قابوس تصریح میکند: به این علت که سلطان قابوس برای ساخت و مرمت این مسجد از معماران بزرگ دنیا درخواست و فراخوان زده شد که از مهمترین معماری این مسجد عظیم و زیبا می‌توان به محراب آن اشاره کرد که کار یک معمار ایرانی است.

نگاهی به معماری منحصر به فرد بنایی مذهبی در هند؛ «بارا امامبارا» با ۱۰۲۴ راه ورودی و تنها یک راه خروجی!!

گفته می‌شود که برای رسیدن به تراس مسجد بزرگ آصفی در هند که بخشی است از مجتمع عظیم «بارا امامبارا» ۱۰۲۴ راه، اما تنها یک راه برای بازگشت از آن وجود دارد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ خانه فرهنگ ایران در بمبئی در گزارشی که آن را برای انتشار در اختیار مهر قرار داده، به معرفی تاریخچه بنای موسوم به «بارا امامبارا» در هند و همچنین معماری منحصر به فرد آن پرداخته است. این گزارش در زیر از نظر مخاطبان می‌گذرد:

مجتمع «بارا امامبارا» (Bara Imambara) یکی از ساختمان‌های ارجمند، باشکوه، مجلل و تاریخی در لکنهو، هند است که توسط آصف الدوله معروف به «نواب آواده» در سال ۱۷۸۴ ساخته شده است. این بنا را همچنین «آصف امامبارا» نیز می‌خوانند. بارا (Bara) به معنای بزرگ و امامبارا (Imambara) به معنای یک سالن مقدس ساخته شده به منظور عزاداری است.

بافت ساختمان

این ساختمان همچنین شامل مسجد بزرگ آصفی، بولو بولایایا bhul-bhulaiya (دخمه‌های پرپیچ و خم یا هزارتو) و بولی bowli (حوضچه)، که آب روان به خوبی در آن جریان دارد و دو دروازه متحرک که منتهی به سالن اصلی است، می‌شود. گفته می‌شود که ۱۰۲۴ راه برای رسیدن به تراس این بنا وجود دارد، اما تنها یک راه برای بازگشت از آن موجود است.

ساخت و ساز بارا امامبارا در سال ۱۷۸۵ در حالی که یک سال از قحطی و ویرانی می‌گذشت، آغاز شد. یکی از اهداف اصلی آصف الدوله از راه‌اندازی این پروژه فراهم آوردن اشتغال برای مردم منطقه برای تقریباً یک دهه بود. گفته شده است چون قحطی ادامه یافت، افراد عادی در روز مشغول بنا کردن و ساختن این ساختمان بودند، در حالی که نجیب زاده‌ها و دیگر بزرگان هر آنچه را که آنها در روز ساخته بودند، در شب خراب می‌کردند. در واقع این یک پروژه بود کینزگرا (Keynesian) در زمینه تولید اشتغال بود {کینزگرایی، نوعی سیاست اقتصادی-سیاسی است که در تلاش است در درون نظام سرمایه داری با ارائه مجموعه‌ای خدمات رفاهی-اجتماعی و کنترل نسبی اقتصاد توسط دولت از بروز بحران‌های ادواری و غیرادواری نظام اقتصادی سرمایه‌داری جلوگیری کند}.

ساخت امامبارا در سال ۱۷۹۱ به پایان رسید. هزینه تخمین زده شده در امامبارا بین نیم میلیون روپیه تا یک میلیون روپیه است. حتی پس از اتمام، نواب هر ساله بین چهار تا پنج هزار روپیه در دکوراسیون آن هزینه صرف می‌کردند.

سبک معماری

معماری این مجتمع، بلوغ طراحی مغول را به نمایش می‌گذارد، در مسجد بدشاهی (Badshahi Mosque) که یکی از آخرین پروژه‌های بزرگ است، هیچ عنصر اروپایی یا آهنی در آن به کار برده نشده است. آرامگاه آصف الدوله در امامبارای اصلی که محوطه مرکزی است، واقع شده است. در ابعاد ۵۰ تا ۱۶ متر و بیش از ۱۵ متر ارتفاع، هیچ ستونی از سقف پشتیبانی نمی‌کند و این یکی از بزرگترین سازه‌های طاق در جهان است. هشت اتاق با ارتفاع سقف‌های متفاوت در اطراف آن ساخته شده است که اجازه می‌دهد فضای بالای این هزارتوی پر پیچ و خم، سه بعدی شود و این اتاق‌ها با ۴۸۹ راهروی متفاوت به درب ورودی اصلی وصل می‌شوند.

روحانیت از جنس مدرنیته و نور / نگاهی به مسجد معاصر دبی !

طراحی مسجد معاصر دبی با تاثیرپذیری از ماهیت نور، توسط استودیو طراحی QASTIC ارائه شده است و یک نقطه نمادین و محوری در بندر این شهر به شمار می‌رود.

 طراحی مسجد معاصر دبی با دو طبقه اصلی که به ضلع جنوبی غربی امتداد یافته، فضای قبله را با پیچشی مکعبی و مرتفع برجسته کرده است. زمانی که مسلمانان در حال برگذاری امور مذهبی خود هستند، مسیر جهت گیری قبله مسجد به واسطه خاصیت هندسی خود، جنبشی از نور و سایه را در داخل مهیا می‌کند. دلیل شکل گیری قبله به این شیوه،افزایش حس معنوی فضا بوده است.

طرح پیشنهادی استودیو QASTIC با هدف تعریف مجدد یک ساختمان مذهبی معاصر در یک نقطه کانونی در شهر بوده است. به واسطه استفاده از نور جنوب غرب به عنوان یکی از ابزارهای طراحی، ارتباط فضایی ساختمان بین منطقه نماز خواندن، طبقات بالا، منطقه سرویس و خدمات به یک هارمونی پویایی رسیده‌اند. قالب مفهومی سیر حرکتی نور، کانسپت شکل‌گیری پروژه بوده که یک حجم موجی شکل را از روی زمین بلند کرده و به سمت نقطه کانونی قبله مکعبی امتداد یافته است.

عرصه‌های دیگر مسجد شامل کاربری‌هایی همچون: فضاهای فرهنگی، حوزه‌های خدماتی است.عرصه وضوخانه در محور اصلی مسجد تعبیه شده تا از محور نورگیر ساختمان بهره ببرد. مسیر قرارگیری قبله کمک کرده تا یک گذر نرم و صاف در محور اصلی ساختمان مسجد خلق شود و سیرکولاسیون استانداردی برای 10  هزار نمازگذار ارائه دهد. 

تجمع بزرگ معماران و شهرسازان حسینی برگزار می‌شود

مرکز معماری اسلامی به مناسبت تاسوعا و عاشورای حسینی و هم‌زمان با دومین فراخوان مسابقه معماری طراحی موکب تجمع بزرگ معماران و شهرسازان حسینی را برگزار می‌کند.

تجمع بزرگ معماران و شهرسازان حسینی با موضوع موکب و سبک زندگی اربعین، هم‌زمان با ایام شهادات سالار شهیدان برگزار می‌شود.

مرکز معماری اسلامی جهت ارتقاء سطح آگاهی معماران و شهرسازان از موضوع موکب و همچنین آشنایی بیشتر جامعه متخصصین با سبک زندگی اربعین، ارتقا طرح‌های متقاضی شرکت در مسابقه و هم‌خوانی بیشتر آن‌ها با فرهنگ  و سبک زندگی اربعین، هم‌زمان با اعلام دومین فراخوان "طراحی موکب" در نظر دارد، نشستی ترویجی جهت  درک بهتر معماران و دانشجویان این رشته فراهم کند.

بر اساس این گزارش، در این نشست که همزمان با ایام سوگواری سالار شهیدان برگزار می‌شود، حجت الاسلام علیرضا پناهیان به تعریف "جایگاه موکب و سبک زندگی اربعین" پرداخته و ابعاد معرفتی و معنایی جایگاه موکب را تبیین خواهند کرد.

در ادامه دکتر حیدر جهانبخش، مدیر نظام سازمان مهندسی ساختمان تهران به "بایدها و نبایدهای فضایی در موکب اربعین" خواهد پرداخت. همچنین در این مراسم حاج امیرعباسی مداح اهل بیت دقایقی به ذکر مناقب اهل بیت (ع) پرداخته و مرثیه‌سرایی خواهند کرد.

علاقه‌مندان به شرکت در این گردهمایی می‌توانند جمعه ۶ مهرماه از ساعت 15 به تالار سوره واقع در خیابان سمیه بین نجات‌الهی و حافظ حوزه هنری مراجعه کنند.

بی توجهی به معماری اصیل ایرانی-اسلامی در ساخت مساجد پایتخت

افزایش تعداد مساجد در برخی از محله ها و مناطق شهر تهران به دلیل تجمع قومیت های فراوان و تمایل آنها به ساخت مسجد مختص به خود باعث شده تا توزیع این مراکز دینی و فرهنگی در شهر تهران مناسب و عادلانه نباشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه در معماری ایرانی و اسلامی، مسجد محور شکل گیری شهرها و سکونتگاه های انسانی است، اما در طول 4 دهه اخیر به دلیل عدم نظارت کافی روی مراحل ساخت مساجد پایتخت با توجه به الگوی معماری خاصی که دارند، شاهد ظهور این مراکز بدون رعایت استانداردها هستیم که اکنون مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران از برنامه ریزی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران از ساماندهی کالبدی ایرانی اسلامی مساجد در پایتخت خبر می دهد.

به گزارش تیتر شهر: بانک اطلاعات مساجد شهر تهران برای سال گذشته نشان می دهد در پایتخت 1899 مسجد از گذشته تا کنون ساخته و به بهره برداری رسیده است. این در حالی است که همچنان 146 مسجد در حال ساخت و نوسازی، 27 مسجد نیمه کاره و 178 مسجد نیز نیازمند تخریب و نوسازی است.

این در حالی است که براساس همین بانک آماری بیشترین تعداد مساجد در منطقه 12 قرار دارد. در مواقع 12.75 درصد از مجموع آمار مساجد شهر تهران در قلب تاریخی طهران قرار گرفته است. این در حالی است که منطقه 22 کمترین تعداد مسجد را دارد به گونه ای که از کل آمار مساجد شهر تهران تنها 1.63 درصد در این محدوده واقع شده است.

از سوی دیگر با توجه به اینکه سرانه کاربری مذهبی معادل 0.21 متر مربع ، بعنوان معیار قرار گرفته است، در وضع موجود بالاترین سرانه متعلق به منطقه 12 به میزان 0.74 و پایین ترین سرانه متعلق به منطقه 8 و 13 به میزان 0.08 است.

آنطور که مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران عنوان کرده است، معاونت شهرسازی و معماری برنامه ریزی مفصلی در زمینه ساماندهی کالبدی مساجد به عنوان الگوی های شاخص معماری ایرانی - اسلامی در پایتخت دارد.

به اعتقاد سید حمید موسوی؛ مساجد در تاریخ کشور ما همواره از جایگاهی مهمی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و کالبدی برخوردار بوده‌اند و همواره به عنوان یک عنصر شهری تأثیرگذار در فضای شهری و نقطه عطف سیما و منظر شهری به شمار می‌رفته‌اند.

 

به بهانه سالروز درگذشت استاد معماری ایران که نامش با گنبد و گلدسته 843 مسجد گره خورده است!

چای روضه‌ای که «لرزاده» را «معمار محراب‌ها» کرد

با طراحی و معماری مسجد اعظم قم و آرامگاه فردوسی، مرمت عمارت محروقه مجلس شورای ملی و طراحی 843 مسجد، مشهورترین چهره معاصر عالم معماری ایران است اما شاید کمتر کسی بداند راز این نام بلند، در ارادت و ادب مرحوم استاد «حسین لرزاده» نسبت به خاندان اهل بیت (ع) نهفته است.

فارس پلاس؛ مریم شریفی: راست گفته‌اند انسان‌ها فقط یک بار زندگی نمی‌کنند و قصه هیچ آدمی زیر این گنبد دوار با مرگ ظاهری‌اش به سر نمی‌رسد. راست گفته‌اند هر انسانی با هرآنچه از تلخ و شیرین در عمر کوتاهش در این دنیا از خود برجا گذاشته، تا سال‌ها و حتی قرن‌ها بعد زنده می‌ماند. همین امروز اگر سری به مسجد سجاد (ع) در خیابان جمهوری بزنید و با چشم دل به تماشای آن کاسه‌های مسحورکننده در سقف مسجد بنشینید و گوش دل تیز کنید، زمزمه‌های اوستای معمار را وقتی آن گره و نقش و پیچ‌وتاب‌های چشم‌نواز را اجرا می‌کرده، می‌شنوید و با او هم‌داستان می‌شوید، انگار همین حالا مشغول زینت‌بخشیدن به خانه خداست. به قول مهندس «حسین مفید»: «اینجا حس و حال معمار به نمازگزار منتقل می‌شود. یعنی استاد لرزاده اینجا با تو بده بستان دارد، حرف می‌زند. به تو اختیار می‌دهد بروی همان‌جا که حالت خوب است، نمازت را بخوانی. فضا مکالمه دارد با تو. استاد بی‌آنکه دیده شود، با بازی نقش و رنگ، کاری می‌کند که از هر راهی دلت می‌خواهد، بروی.»

اما در آثار مرحوم استاد حسین لرزاده، آنچه جاودانگی می‌بخشد، چیره‌دستی و مهارت صرف معمار در آمیختن طرح و نقش و رنگ نیست. پوسته ظاهری همه این‌ها را که کنار بزنی، به کیمیایی کمیاب می‌رسی که راز طلا شدن همه مس‌هاست. به بهانه چهاردهمین سالگرد درگذشت معمار محراب‌ها، به مرور چند برش از زندگی پربارش می‌پردازیم که نشان می‌دهد لرزاده را باورهای عمیق و ارادت قلبی‌اش به خاندان اهل‌بیت(ع) به چهره فراموش‌نشدنی عرصه معماری و هنر این سرزمین تبدیل کرد.

 

 این پول‌ها شبهه دارد...

درحالی‌که کم‌لطفی گروهی از افراد که به دلیل مشارکت استاد لرزاده در پروژه‌های حکومتی در دوران پهلوی، او را مورد بی‌مهری قرار داده‌اند، به شهادت نزدیکانش، او هیچ‌گاه با رضایت قلبی در چنین پروژه‌هایی مشارکت نکرد. «شهناز لرزاده»، فرزند ششم و دختر چهارم استاد دراین‌باره می‌گوید: «آقا را به‌زور سر کارهای حکومتی بردند و به عنوان معمار استخدام کردند.» اشاره خانم لرزاده به کشمکشی است که بر سر ساخت عمارت کاخ مرمر میان استاد و ماموران حکومتی پیش آمد.

سال 1311 تازه مأموریت لرزاده جوان در طرح ساخت مقبره فردوسی به پایان رسیده‌بود و او از آزمونی که «آندره گُدار» فرانسوی در آن مردود شده‌بود، سربلند بیرون آمده‌بود که یک روز پاسبانی آمد و او را سر ساختمان در حال ساخت کاخ مرمر برد و پیغامی را که به او سپرده‌بودند، خیلی خلاصه به اطلاع اوستای معمار رساند: «یک گنبد می‌خواهیم مثل گنبد شیخ لطف‌الله!» معمار جوان خیال می‌کرد وقتی طفره برود و بگوید: «بلد نیستم»، دست از سرش برمی‌دارند اما وقتی چند روز بعد از طریق مجلس شورای ملی احضار شد، فهمید راه گریزی ندارد. حسین لرزاده به‌ناچار کار ساخت گنبد کاخ مرمر را به دست گرفت و ساخت آن را در سال 1314 به پایان رساند. دختر استاد در ادامه می‌گوید: «آقا به‌اجبار سر کارهای حکومتی رفت اما هیچ وقت پولی را که از آنجا می‌گرفت، خرج زندگی‌مان نمی‌کرد. می‌گفت: این پول‌ها شبهه دارد، نمی‌دانم از کجا آمده.»

محراب‌ها مهم‌ترین بخش از جلوه‌های هنری معماری اسلامی هستند / محراب دروازه ورود اندیشه مؤمن در مسیر رسیدن به خداوند است / تحولات محراب‌های سفالین در تزئینات وابسته به معماری اسلامی ایران

سمیه باقری: کیانوش معتقدی، طراحی و ساخت انواع محراب‌ها را عنصر مهمی در میان تزئینات وابسته به معماری ایران می‌داند و معتقد است محراب‌ها نقشی مهم در تحولات طراحی و کتیبه‌نگاری بناهای مذهبی در ایران داشته‌اند.

 هنرآنلاین، محراب‌ها محور اصلی در ساختار معماری مساجد به شمار می‌روند که در طول تاریخ تغییرات قابل توجهی را در متریال و نوع تزئینات پشت سر گذاشته‌اند. تازه‌ترین کتاب کیانوش معتقدی، پژوهش‌گر هنرهای اسلامی به بررسی سیر تحولات این نمونه‌های جذاب در معماری ایرانی اسلامی پرداخته است. کتاب "محراب‌های سفالین" که به گفته معتقدی نزدیک به ۸ سال برای پژوهش آن وقت صرف شده است، نگاهی کامل به این بخش از معماری دارد. این کتاب مقایسه‌ای جدی بین محراب‌های اولیه تا پایان دوره قاجار انجام داده است، به همین خاطر پژوهش‌گر این کتاب سفرهای متعددی را به بناهای ایران و موزه‌های مختلف دنیا برای به دست آوردن اطلاعات کافی و تصاویر ناب پشت سرگذاشته است.

کتاب محراب‌های سفالین که با حمایت سازمان زیباسازی شهر تهران به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده، با استقبال خوبی از سوی مردم فرانسه و دیگر کشورها روبه‌رو شده است، زیرا به گفته کیانوش معتقدی، فرهنگ و تاریخ ایران و معماری اسلامی- ایرانی برای پژوهش‌گران بسیاری از کشورهای دنیا هنوز جذابیت دارد. آنچه می‌خوانید گفت‌وگوی هنرآنلاین با این پژوهش‌گر در زمینه محراب‌های سفالین و سیر تحولات آن در معماری اسلامی است.

 

به عنوان پرسش ابتدایی، لطفاً بفرمایید که چطور شد، به سمت پژوهش در عرصه تزئینات در معماری سوق پیدا کردید؟

من از سال 1380 فعالیت هنری خود را با کسب تجربه در زمینه‌های سفال و سرامیک، خط و تذهیب آغاز و چند نمایشگاه در این زمینه‌ها برپا کردم. به دلیل علاقه زیادی که در سنین جوانی به هنر داشتم، از سال 1389 به شکل جدی فعالیت در زمینه پژوهش هنر را آغاز کردم.  هم اکنون حدود 8 سال است که تمام وقت در این زمینه فعالیت می‌کنم. دو سال پیش به دعوت از موزه لوور پاریس به فرانسه رفتم و حدود سه ماه در لوور به عنوان پژوهش‌گر با پروژه نمایشگاه هنر قاجار در موزه لوور لانس همکاری کردم. همکاری‌هایم چه در داخل و چه خارج از کشور با برخی موزه‌های هنر اسلامی و دانشگاه‌ها همراه بوده و سخنرانی‌ و ورکشاپ‌های مرتبط با هنر ایران در دوران اسلامی در ایران و خارج از کشور برگزار کرده‌ام.

موضوعات پژوهشی در حوزه هنر و معماری ایران را چگونه و با تکیه بر چه نکاتی انتخاب می‌کنید؟

از آنجا که تخصص من در هنرهایی نظیر خوشنویسی، کتاب آرایی و سفال و کاشی است، پژوهش را نیز در همین زمینه‌ها دنبال کردم. به عقیده من هنرمندان هر عرصه‌ هنری، در فضای پژوهش، دریافت بهتری از حیطه کاری خود دارند. تفاوتی که در برخی آثار پژوهش‌گران غربی نسبت به پژوهش‌گران ایرانی وجود دارد، همین امر است که خود پژوهش‌گران با اجرا در کار هنر آشنایی دارند. اما عدم آشنایی سبب شده که فاصله‌ای میان واقعیت خلق اثر و بسیاری از ریزه‌کاری‌ها در روایت تاریخ هنر به وجود آید. البته در ایران توجه به منابع پژوهشی به روز و خارجی در برخی زمینه‌ها کم است. به طور مثال در حوزه کاشی‌کاری ایران، منابع پژوهشی در ایران و حتی در سطوح بین‌المللی بسیار ضعیف هستند و شاید کتاب‌های پژوهشی در این زمینه از تعداد انگشتان دست نیز تجاوز نکند. هرچند در زمینه کتاب‌آرایی ایرانی منابع خوبی در دست است اما  باز هم می‌بینیم که در این زمینه به شکل گزینشی عمل شده است. به طور مثال بیشتر پژوهش‌گران حوزه کتاب‌آرایی بر روی دوره‌های صفویه و تیموریان تأمل می‌کنند در صورتی‌که کتاب‌آرایی دوره ایلخانی و اخیراً دوره قاجار نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است.

ظاهراً شما در زمینه پژوهش و کتاب‌آرایی تجربه‌های موفقی داشتید؟

در زمینه کتاب آرایی از سری کتاب‌های مجموعه "گلستان هنر" از انتشارات "پیکره"، سه عنوان را بنده انجام دادم. نخستین کتابم مربوط به بررسی زندگی و آثار "خاندان روزبهان شیرازی" و کتاب‌آرایی دوره صفویه و ترکمانان بود. کتاب دیگری درباره زندگی و آثار استاد بیوک احمری از هنرمندان معاصر و فعال در زمینه کتاب‌آرایی، نقاشی و مرمت منتشر کردم. تازه‌ترین پژوهش بنده نیز درباره "خاندان وراق غزنوی" و کتاب‌آرایی ایران در دوره سلجوقی و غزنوی با تکیه بر تحولات خط کوفی پیرآموز بوده است.

چه شد که پس از تجربیات خود در زمینه پژوهش هنر، به سراغ سفال رفتید و در کتاب "محراب‌های سفالین" به این موضوع پرداختید؟

من یک پژوهش‌گر مستقل هستم و همواره تلاش کرده‌ام تجربیات و تازه‌ترین پژوهش‌های داخل و خارج از ایران را مورد توجه قرار دهم. به همین خاطر همواره سعی کرده‌ام،  بیشتر کتاب‌ها، مقالات و کنفرانس‌ها در زمینه پژوهش هنر ایران در دوران اسلامی  را در سراسر جهان رصد کنم، زیرا برخی موضوعات برایم بیشتر جذاب هستند. در بررسی تاریخچه تزئینات وابسته به معماری، موضوع محراب‌ها به عنوان نماد اصلی و محور معماری در مهم‌ترین بناهای اسلامی توجه مرا به خود جلب کرد. جالب است بدانید در طول تاریخ، هنرمندان ایرانی، بیشترین تلاش خود را صرف زیباسازی مساجد می‌کردند و از آنجا که تمام تمرکز نمازگزاران برای حضور در مساجد بر روی محراب‌ها بوده است، ناخودآگاه در ادامه مسیر محراب‌ها تبدیل به مهم‌ترین نقطه معماری در ارائه جلوه‌های هنری با انواع مواد و مصالح شدند.

چشم‌نوازی معماری اصیل ایرانی در مسجدجامع سرایان

گروه معارف - مسجد جامع سرایان بنایی تاریخی مربوط به دوره صفویه است که دارای معماری و تزئینات اصیل ایرانی است.

به گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، مسجد جامع سرایان مسجدی تاریخی است که شامل دو بخش شبستان زمستانی و شبستان تابستانی است.
شبستان زمستانی سر پوشیده و دارای رواق‌هایی است که ستون‌های مستحکمی آن را بر پا داشته‌اند، این قسمت بر اثر زلزله و به مرور زمان تخریب شده که در این اواخر به همت اهالی سرایان مرمت و بازسازی شده است.
شبستان تابستانی این مسجد دارای ایوانی بلند است که گچ بری‌های زیبایی دارد و دارای محراب گچ‌بری شده‌ زیبایی است که سوره مبارکه حمد را پیرامون خود به طرز زیبایی دارد.

علاوه بر صحن و ایوان دو رواق کناری را نیز در دو طرف ایوان به سبک مساجد صفوی دارد. این مسجد شامل؛ یک ایوان با دو گنبدخانه در طرفین آن است، ایوان دارای طاق جناغی است که با کمک تویزه و گنبد پوشش یافته است. در طرفین ایوان طاق‌نماهایی در دو طبقه قرار دارد. در هر یک از طاق‌های پایینی دری تعیبه شده که به فضای گنبد خانه راه دارد.
قوس طاق‌نماهای فوقانی از نوع هلالی بوده و به فضای پشت بام راه دارند. ایوان اصلی بنا از نظر معماری و تزئینات مهم‌ترین بخش محسوب می‌شود.
تزئینات به‌کار رفته در ایوان عبارت از مقرنس‌کاری‌های انتهای ایوان، رسمی‌بندی‌های زیر گنبد، رنگ‌آمیزی تویزه‌ها با رنگ اخرایی، اجر کاری به شیوه خفته و راسته در نمای ایوان است.