|
|
توسعه و حضور ساختارهای جدید در زمینههای باارزش و حساس میتواند سبب تداوم تاریخ و غناء یافتن محیط شود اما آنچه در میان مهم است، توجه به زمینه خلق معماری جدید است تا ساختار جدید ضمن حفظ ارزشها سبب ارتقاء وضع موجود شود بنابراین احداث ساختارهای جدید در زمینههای با ارزش، یکی از نیازهای اصلی در حوزههای مرتبط با حفاظت از میراث فرهنگی است.
به نقل ازایسنا، منطقه همدان، بسیاری از مناطق تاریخی همزمان نیازمند توسعه و حفاظت به عنوان دو رویکرد مکمل هم هستند تا ضمن حفظ ارزشها، فضاهای جدیدی برای تأمین نیازهای معاصر ایجاد شود، ساختارهای جدید که بیانگر تاریخ و معماری دوره خود هستند، به حکم پویایی و حیات یک شهر زنده، در شهرها جلوهگری میکند بنابراین مخالفت با احداث ساختارهای جدید در واقع توقف حیات شهر و یا سوق پویایی آن به سمت ایستایی به شمار میرود.
یک کارشناس معماری به تشریح بهرهگیری از کاشی هفترنگ در معماری شهری و نقش آن در اشاعه فرهنگ و هنر اسلامی و ایرانی پرداخت.
مهندس مهدی محمودی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، عنوان کرد: کاشیهای سنتی هفت رنگ به صورت دستی تولید میشود و جزیی از صنایع دستی به شمار میرود. در این کاشیها به راحتی میتوان به تولید و ایجاد نقوش و کتابت توسط دستان هنرمندان پرداخت.
این کارشناس معماری فعال در تولید کاشیهای هفت رنگ افزود: با توجه به تولید کاشیهای هفت رنگ در قالب صنایع دستی، جدایی این رشته از سایر رشتههای صنعتی در زمینه کاشی و سرامیک رقم میخورد، چنین قابلیتی موجب شده تا کشورهای صنعتی به خصوص چین و ترکیه از انجام و اجرای آن باز مانده و نتوانند دخل و تصرفی در این هنر داشته باشند.
وی تاکید کرد: از این رو هنر کاشی هفت رنگ در میهن عزیزمان ماندگار شده است و به عنوان یکی از اصیل ترین هنرهای ایرانی اسلامی به فعالیت خود ادامه می دهد.
القاء آرامش روانی با نقوش اصیل ایرانی
این کارشناس معماری اظهار کرد: در تکنیک کاشی هفت رنگ میتوان هر طرح یا نقش یا خطی را با بهترین کیفیت و تنوع رنگی اجرا کرد. در این کاشیها می توان با ابیات زیبایی از شاعران و یا نقوش اصیل و سنتی ایرانی، هنر و زیبایی را القاء و آرامش روانی را در سطح شهر و در معماری ایجاد کرد.
محمودی در مورد دیگر ویژگی های این هنر صنایع دستی متذکر شد: همچنین با توجه به اجرای کاشیکاری هفت رنگ به وسیله ملات سیمان به هیچ عنوان در چسبندگی و مقاومت آن مشکلی به وجود نمیآید و کار دارای طول عمر بالایی میشود.
وی در خصوص هنر کاشی سنتی و هفت رنگ گفت: این هنر با استفاده از ایجاد نقوش در اشکال مختلف هندسی و اسلیمی و خطوط در انواع مختلف آن بر روی کاشی ایجاد می شود؛ نقوش بر روی کاشی بیانگر مفاهیم و تفکرات و مقاصد و اهداف مشخصی از جمله فرهنگی، هنری و مذهبی است.
وی عنوان کرد: به علت ماندگاری چند صد ساله در این کاشیهای سنتی می توان با خلق آثار هنرمندانه و متفکرانه باعث اشاعه فرهنگ و هنر اسلامی و ایرانی شد.
محمودی تصریح کرد: این رشته به صورت صنعتی با شکلی متفاوت به ویژه در کشور ترکیه و بیشتر با سبک عثمانی شناخته شده است. البته نام سبک عثمانی بیشتر به جهت انجام این کاشیکاری ها در مساجد ترکیه به کار رفته است، در حالی که خاستگاه و اصالت این هنر درکشور ایران است.
این کارشناس معماری بیان کرد: هم اکنون هنر کاشی هفت رنگ به وسیله دست و کاملا به شکل سنتی انجام میشود که باعث ایجاد رنگها و برجستگیهایی با کیفیت بالا و بسیار زیبا شده است، همچنین ترکیبات مواد اولیه لعاب با خلوص بالا و استفاده از طرحهای تلفیقی قدیم و طرحهای جدید باعث تمایز آثار ایجاد شده است.
وی خاطرنشان کرد: مشکل عمدهای که دامنگیر کاشیهای سنتی شده عدم تثبیت رنگ لعاب برروی کاشی است که در ۲۵ سال گذشته با ایجاد تکنیک و ترکیبات خاص در لعابها و رنگ دانههای مورد استفاده این مشکل تا حدی رفع شده است. خوشبختانه در جهت رفع این مشکل در ترکیبات اکسید و سولفات کبالت در تولید رنگ لاجورد از رنگهای پایه و اصلی کاشی هفت رنگ و در رنگهای فیروزه سنتی موفق به تولید کاشی هفت رنگ با بالاترین کیفیت در کشور هستیم.
دویست و هفتاد و هشتمین گفتمان هنر و معماری با حمایت انجمن مفاخر معماری ایران با موضوع معماری زمینه گرا برگزار میشود.
نشست معماری زمینه گرا با حضور محمد مهدی محمودی به عنوان دبیر پنل و مهدی خاکزاد، مهناز محمود و محمد مطلبی دیگر سخنرانان این برنامه برگزار میشود.
معماری زمینهگرا بر زمین مداری و پیوند محیط با فضا تأکید دارد و با درک پیام بستر خود شکل میگیرد و در واقع پیامی را که بستر معماری به او انتقال داده به عینیت رسانده و طراحی میکند. در نتیجه ساختمان جز کوچک از طبیعت پیرامون خواهد بود. در این نوع معماری هر بنایی بر اساس زمینههای فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و کالبدی اقلیمی و شرایط خاص آن سایت و ساختمان طراحی و اجرا میشود.
علاقهمندان به حضور در این نشست میتوانند چهارشنبه 23 خرداد ماه از ساعت 15:30 الی 17:30 به موزه هنرهای دینی امام علی (ع) واقع در خیابان ولیعصر، بالاتر از ظفر، بلوار اسفندیار، پلاک 25 مراجعه کنند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی موضوع معماری و البته معماری ایرانی-اسلامی سالیان متمادی بر روی آن بحث شده و در سیاستهای مقام معظم رهبری و ریاستجمهوری نیز بر آن تاکید فراوان شده است. به همین دلیل به سراغ محمدسعید ایزدی معاون معماری و شهرسازی رفتیم تا مجموعه اقدامات آن معاونت را که مستقیما در سیاستگذاری کلان معماری کشور نقش دارد، جویا شویم.
به گفته ایزدی، معماری ایرانی و معماری ایرانی- اسلامی، سالیان متمادی با انطباقی که بر بوم، اقلیم، فرهنگ، محیطزیست و حتی فرهنگ مردم ایرانزمین داشت، نیازهای مختلف مردم را پاسخگو بود. نیازهایی که در مواقع بحران نیز میتوانست چارهای برای حل بحرانهای طبیعی باشد.
محمدسعید ایزدی معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی در بیان مجموعه سیاستگذاری ها و اقدامات آن معاونت را در رابطه با تحقق معماری ایرانی- اسلامی به خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، گفت: موضوع معماری ایرانی – اسلامی موضوع مهمی است که ما در حوزه معاونت تلاش میکنیم ضمن ارایه تعاریف روشن از آن، به برنامههای جامعی دست یابیم. در همین راستا نیز در شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در این رابطه مصوبهای داشتیم.
معاون معماری و شهرسازی با اشاره به این مطلب که موضوع معماری ایرانی- اسلامی در طول دو دهه گذشته، تکرار شده و در سیاستهای ابلاغی مقاممعظم رهبری نیز بر آن تاکید شده است، به تاکید شورایعالی انقلاب فرهنگی بر این موضوع اشاره کرد و افزود: اهمیت این موضوع به اندازهای است که در شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در این رابطه مصوبهای اعلام شد. همچنین در قانون و همچنین مصوبات نظام مهندسی، بندی به این موضوع اختصاص یافته است. در عین حال در بسیاری از قوانین و دستورالعملها تاکید ویژه بر تحقق معماری ایرانی- اسلامی است که نشان از اهمیت موضوع در بین تصمیمگیران دارد.
وی با یادآوری این مطلب که به دلیل اهمیت موضوع معماری ایرانی-اسلامی این سیاست، هیچگاه تبدیل به یک دستورالعمل روشن که بتواند مفهوم فوق را تبیین و تفهیم کند، نشد، گفت: به همین دلیل ما در شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران تلاش کردیم تا در وهله نخست، برای روشن کردن این مفهوم به عنوان سیاستی در جهت ارتقای هویت در نظام شهرسازی کشور، مستنداتی تهیه کنیم.
ایزدی افزود: در همین راستا نیز با همکاری شورایعالی انقلاب فرهنگی و شورای فرهنگ عمومی، ذیل شورایعالی انقلاب فرهنگی، سال گذشته توانستیم مصوبهای را اخذ کنیم که هنوز ابلاغ نشده و مصوبه مناسبی است که به نوعی دستگاههای مختلف را اعم از شورایعالی شهرسازی ومعماری و همچنین، شورای عالی انقلاب فرهنگی را موظف به ترغیب، تشویق، ترویج و تبلیغ این اندیشه در سطوح مختلف میکند.
معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: شورای فرهنگ عمومی که با دستگاههای مختلفی همچون رسانه ملی و سایر حوزههای فرهنگی همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین سایر دستگاهها مرتبط است و میتواند اطلاع رسانی و تشریح مناسبی نسبت به این موضوع در سطح جامعه داشته باشد از جمله ارکانی است که در این زمینه خدمات مناسبی میتواند ارایه دهد.
این مقام مسئول اعلام کرد: تلاش ما در شورایعالی شهرسازی و معماری ایران همواره بر پایه مطالعات بود و طرحهای مطالعاتی نیز برای ترویج این موضوع داشتیم. اولین گام ما در راستای حفاظت از آنچه بوده که داریم که متاسفانه کمتر مورد توجه قرار میگیرد. در همین راستا نیز سند رویکردهای اصلی حفاظت و احیای محدودههای تاریخی- فرهنگی را با همکاری سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری و با مشارکت شرکت بازآفرینیشهری تهیه و در جلسه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران به تصویب رساندیم.
مسجد وکیل شیراز از جمله آثاری است که به جرات میتوان گفت شاهکار هنر اسلامی به شمار میرود.
هنرآنلاین، مسجد وکیل شیراز، اثری تاریخی مربوط به دوره زندیه است که از سال 1311 به ثبت ملی رسیده است. این اثر که در استان فارس قرار دارد، بین حمام وکیل و بازار وکیل احداث شده است. این عمارت زیبا از وسعتی نسبتاً بزرگ برخوردار بوده و به دلیل زیبایی و معماری به کار رفته در آن، یکی از بناهای محبوب و دوستداشتنی شهر شیراز است.
در دوران حکومت کریمخان زند، مجموعه بناهای ارزشمند و باشکوهی طراحی و ساخته شد که امروزه به عنوان میراثی گرانبها و قابل توجه نه تنها در سراسر ایران، بلکه در جهان شناخته میشود.
مسجد وکیل شیراز با مساحتی بالغ بر ۱۱ هزار متر مربع، ۸۶۶۰ متر زیربنا، معماری کمنظیر، حجاریهای فوقالعاده و بینظیر، کتیبههای منقوش به خطوط نستعلیق، نسخ و ثلث و کاشیکاریهای صورت گرفته در رنگهای زیبا و متنوع، زبان هر گردشگر، تاریخشناس و علاقهمند به فنون معماری را به تمجید و سپاس از سازندگان و طراحان آن، خواهد گشود. دو لنگه در که در بخش ورودی مسجد تعبیه شده از ارتفاعی بالغ بر ۸ متر و عرضی حدود ۳ متر (برای هر لنگه در)، برخوردار است. ورودی بازار شمشیرگرها نیز در مجاورت این درها قرار دارد. در ورودی به سمت دالانی متشکل از هشت ضلع باز میشود که از سقفی زیبا و منقوش به تصاویر کاشیکاری شده از گل و بته و عبارت زیبای لااله الاالله به خط کوفی تشکیل شده است.
اما شاید یکی از طرحها و هنرهای معمار و سازندگان این اثر تاریخی که توجه دیگران را به خود جلب کرده است، ۴۸ ستون زیبا و حیرتانگیز باشد که ماهرانه و با دقتی بسیار طراحی و ساخته شده است.
سنگکاریهای (حجاری) صورت گرفته بر این ستونها که علاوه بر بخشیدن شکوه و جلالی تحسین برانگیز، مسئولیت نگهداری سقف شبستان وسیع مسجد را برعهده دارند، در نوع خود جالب و ستودنی است.
این بنای شگفتانگیز تاریخی از در ورودی، دالان، حیاط، شبستان بزرگ، شبستان زمستانی، محراب، منبری ساخته شده از مرمر، حیاطخلوت، دو ایوان، طاقی رفیع و با ابهت به نام طاق مروارید و قمستهای مختلف دیگری تشکیل شده است. بنابر بررسیهای صورت گرفته توسط معماران و باستانشناسان، ابعاد مسجد از قسمت بیرونی، از طولی برابر با ۱۲۰ متر و عرضی بالغ بر ۸۰ متر برخوردار است. همچنین مساحت بخش مربوط به مسجد نیز ۹۶۰۰ متر مربع برآورد شده است.
همگردی : تخت فولاد اصفهان نام مکانی است پر از مقبره و تکیه های نامی لااقل در جهان اسلام؛ اغلب بناها و مقبره های افراد نامی در این قبرستان یا در میان صحنی قرار گرفته است و یا به دور آن اتاقک و حجره ای ساخته شده است. این مکان مقدس در قسمت جنوب شرقی استان اصفهان قرار گرفته است و در حدود 75 هکتار از اراضی منطقه را نیز به خود اختصاص داده است.. تخت فولاد اصفهان از جنوب به خیابان سعادت آباد، از غرب به خیابان مصلی، از شمال به خیابان میر شهرستان اصفهان و از شرق نیز به خیابان های سجاد و بهار منتهی می شود.
تخت فولاد اصفهان از گذشته حائز اهمیت و پرفراز و نشیبی برخوردار می باشد که شاید بد نباشد با هم در ادامه این مطلب همراه شویم تا با معرفی تخت فولاد اصفهان، قدری بیشتر ما را با معماری تکیه های تخت فولاد اصفهان، پیشینه و کاربرد تکیه های تخت فولاد اصفهان که متعدد بودند آن در دوران حکومتی خاندان صفویه و قاجاریه آشنا نماید.
تخت فولاد اصفهان با شماره 1735 درست در تاریخ 26 خرداد سال 1375 به ثبت ملی کشورمان رسید. این بنا پر است از تکیه هایی با مقبره های خانوادگی در وسط و تعدادی حجره در محیط کناری خود که تکیه های تخت فولاد سبب گشته تا این بنا به یک قبرستان حائز اهمیت در جهان اسلام تبدیل شود. برای آنانی که از معنی تکیه مطلع نیستند باید بگوییم که تکیه در واقع مکانی است که عارفان دینی و عالمان مذهبی در آن مکان زندگی کرده و در همان مکان نیز از دنیا رفته و به خاک سپرده شده اند؛ البته در معانی دیگر به مکان عبادت و سکونت و ریاضت درویشان نیز تکیه گفته می شود که با توجه به نقش اساسی ایران در جریان های اسلامی، در تخت فولاد اصفهان ما بیشتر با تکیه های عارفان و عالمان دینی مواجه می شویم که بسیار مشهور و مطرح بوده اند در روزگاران خویش! البته نباید از معانی مختلف تکیه در کتب برجسته تاریخی نیز غافل شویم که در برخی از انان تکیه را محلی برای عزاداری و سوگواری نامیده اند، در برخی دیگر تکیه را مکانی برای اهل تصوف و عبور و مرور قشر فقیر و تهی دست جامعه می دانند،
در تعدادی دیگر از همین نوشته های تاریخی واژه خانقاه را به عنوان معنی کلمه تکیه به مخاطب معرفی کرده اند و سایر معانی اینچنینی؛ جهانگرد معروف فرانسوی ژان شاردن (Jean Chardin) صراحتا در سفرنامه خود از تکیه های ایرانی به عنوان مکانی مقدس برای تضرع و عبادت به درگاه حق تعالی نام برده است و در کتاب تاریخ کاشان نیز به تیکه عنوان محلی برای فقیران نسبت داده شده است؛ همچنین در نوشته های مهمی همانند اخبارالعباد و البلاد هم از تکیه به عنوان خانقاه نام برده شده است! جالب است بدانید بنابر اظهار نظر تعداد کثیری از مورخان و کارشناسان حوزه های تاریخی، تکیه های تخت فولاد اصفهان ساخته شده در قرن 8 هجری قمری می باشند که در گذشته به انضمام اینکه محل دفن عارفان و عالمان دینی بوده اند، به عنوان محل اسکان درویشان فقیر و بی چیز هم مورد استفاده واقع می شدند.
البته این تنها یک نظر و ادعا می باشد چرا که اسناد و مدارک تاریخی و مستندی در خصوص این اظهار نظر وجود ندارد اما می توان با در نظر گرفتن حجره های مختلفی که برای هر تکیه ساخته شده است، بیان کرد که این ادعا خیلی هم پوچ و خالی از اندیشه نبوده است؛ تکیه های تاریخی این مرز و بوم تنها در تخت فولاد اصفهان خلاصه نمی شوند و می توان در شهری همچون شیراز نیز با تکیه های برجسته ای نظیر: چهل تنان، هفت تنان، شاه داعلی الله مواجه شد. طبق بررسی های صورت گرفته محققان تاریخی در پیشینه تخت فولاد اصفهان به این نتیجه رسیده اند که تعداد بخصوصی از تکیه های تخت فولاد اصفهان در گذشته محل زندگی و آموزش عارفان و عالمان دینی بوده اند که با فرا رسیدن زمان مرگشان، این امکان تغییر کاربری داده و به محل دفنشان نیز تبدیل شده اند و امروزه نیز از کنار هم آمدن این تعداد مقبره و تکیه مهم، تخت فولاد اصفهان در جهان اسلام به عنوان یکی از برجسته ترین قبرستان های تاریخی-اسلامی قلمداد می شود.
ماهنامه اقوام ایرانی - فرنوش روشنی: این مقاله چکیده تحقیقی جامع در مورد بادگیرهای اقلیمی است که ایران پایه گذار فناوری آن بوده است؛ بادگیر از عناصر اصلی در معماری سنتی ایران است که در سکونتگاه هایی با اقلیم گرم و مرطوب و گرم و خشک دیده می شود و در خط آسمان شهرهای کهن ایران به صورت عناصر شاخص عمودی جلوه می کنند. بادگیر متشکل از کانالی عمودی با حفره هایی در قسمت راس است که باد مطلوب را به فضای داخل هدایت می کنند و آسایش حرارتی را فراهم می آورند؛ بادگیر دستیابی به مفهوم تهویه طبیعی را از مدت ها پیش مقدور ساخته است که این ویژگی نشان دهنده قابلیت های انطباق طراحی معماری آن با محیط است؛
در طرح های سنتی که معمولا با محیط انطباق یافته اند، بادگیر عنصری است که بر اساس اصول پایداری و حفظ انرژی عمل می کند. قدمت و پیشینه استفاده از بادگیر در ایران به جهت موقعیت آن در بالاترین بخش بنا که اولین قسمتی است که در معرض تخریب قرار می گیرد نامعلوم مانده است. مدارک و شواهد متون ادبی و تاریخی استفاده از بادگیر را در ایران قبل از اعراف حوزه خلیج فارس با قطعیت نشان می دهد.
مقدمه:
طراحی معماری به عنوان راه حلی که هدف از آن خلق پناهگاهی برای ایمن شدن از گزند عوامل طبیعی باشد، از ابتدای تاریخ مورد توجه بشر بوده است و مردم ایران به ویژه ساکنان اقلیم های گرم مبدع شیوه هایی بوده اند تا با گرمای طاقت فرسا مقابله کنند؛ گرمای طاقت فرسا به ویژه در فلات مرکزی ایران یکی از عواملی است که در صورت فقدان تمهیدات لازم گاه چنان تحمل ناپذیر می شود که جان بسیاری را در معرض خطر قرار می دهد؛ در کتب تاریخی به بعضی شیوه ها اشاره شده که نشانگر تلاش ایرانیان برای آسودن از گرما است.
تهویه طبیعی و بهره گیری از سرمایش غیرمکانیکی در معماری ایران جایگاهی خاص داشته است و بادگیر به عنوان شاخصه معماری ایرانی جهت این امر در سراسر دنیا شهرت غیرقابل انکار دارد بادگیرها از اجزا معماری ایرانی اقلیم های گرم و مرطوب و گرم و خشک می باشند که به صورت نشانه ای عمودی در سیمای فضاهای سکونتی شهرهای قدیمی به چشم می خورند این نشانه ها با وجود منافذی در راس خود باد مطلوب را به فضاهای داخلی بناها هدایت کرده و با پیوند معماری به محیط اطرافش و وارد کردن جریانی پویا و برگرفته از محیط از انرژی پایدار محیط بهره می گیرند.
بادگیر کانالی عمومی است که در پلان با فرم های مربع، مستطیل، هشت ضلعی و یا دایره دیده شده است؛ بادگیر دارای دو بخش می باشد: یکی بخش درونی کانال که از سقف شروع می شود و تا زیرزمین ادامه می یابد و یکی بخش بیرونی که شامل منافذ ورودی باد به داخل است و بر بالای بام قرار می گیرد، بیشتر بادگیرهای ایرانی از چهار جهت، توانایی دریافت باد را دارند اما بادگیرهای یکطرفه، دوطرفه و سه طرفه نیز دیده می شوند.
تحصیلات دانشگاهی وی در رشته معماری بوده و دارای نگاه فرهنگی به معماری و شهر است؛ تخصصی که کمتر به آن شناخته میشود. برای صحبتکردن درباره حق بر منظر و هویت تاریخیـ فرهنگی شهر تهران به سراغ او رفتیم و در گفتوگویی، نظر وی را درخصوص معماری شهر تهران جویا شدیم.
کالبد شهر در همهجای دنیا منعکسکننده احوال اهل شهر است. اگر کالبد شهر، وضعیت نابسامان و مغشوشی داشته باشد افرادی که در آن شهر زندگی میکنند هم احوال مغشوشی خواهند داشت. تأثیر بیشتر از ناحیه مردم جامعه بر کالبد شهر است.
البته این دو فاکتور تأثیرات متقابلی نیز بر هم دارند اما در یک نگاه، کلانشهر، محصول احوال مردمان آن است. زمانی که احوال ما خراب است حتی عناصری را که در کالبد شهر دلالت بر هویت آن دارند به جا نمیآوریم و ممکن است در چشممان ارزشی هم نداشته باشند. احوال شهر ما از اوایل دهه40 کمکم رو به خرابی رفته است. از زمان آغاز فروپاشی کالبد شهر و روبهروشدن با بحران مدنیت، سیطره جمعیت رخ میدهد، زندگی از فضای شهر به سمت محیط خصوصی کوچ میکند و زندگیکردن در شهر به مفهوم زندهبودن در شهر تغییر مییابد. یکی از نکات جالب این است که وقتی زندگی از شهر به پلاکهای خصوصی میرود، شهر دیگر چهره امن ندارد.
در زمان کودکی ما کوچه، محل بازی بچهها بود؛ درحالیکه نسلهای بعد از ما در آپارتمان بازی کردهاند و کوچه در آنها و والدینشان احساس نگرانی و ناامنی ایجاد میکرد. یکی از نمودهای جالب این احساس ناامنی همین نردههای نوکتیزیاست که روی دیوار خانهها نصب شد. قبل از دهه40 چنین نردههایی روی دیوار خانهها مشاهده نمیشد، زندگی در خارج از پلاکهای خصوصی جریان داشت و شهر، امن و روشن بود.
از نیمه دوم دهه70 عملا بحران رو به افول میرود و مدنیت، دوباره شروع میکند به اوجگرفتن و زندگی از داخل پلاکهای خصوصی به شهر رجوع میکند. در زمان بحران مدنیت، بخش قابلتوجهی از کالبد شهر که دلالت بر کیفیت زندگی شهر میکرد و به جاریبودن آن شهادت میداد، تخریب شد؛ تخریبی که به نوعی همه در آن دخیل بودند؛ هم اهل شهر و هم مدیریت شهری. آنچه در نظر همه مشهود بود، نه داشتن ریشه و شهادت تاریخی - فرهنگی که کهنگی بود.
میخواهم بگویم چطور احوال بد شهر مانع دیدن کالبد شهر میشود. وقتی احوال اهل شهر رو به بهبود میرود لابهلای آشغالهایی که در شهر وجود دارد نشانهها و ارزشها یکبهیک دیده میشود؛ نمونهاش همین خیابان سیتیر. این خیابان تازه احداث نشده بلکه بیش از یک قرن است وجود دارد ولی درست در آن مقطع که بحران مدنیت در شهر غالب بود، ارزشهای این خیابان نادیده گرفته شد و فقط به عنوان یک شریان ارتباطی از آن استفاده میشد؛ اکنون که حال شهر رو به بهبود است، میبینیم که به سراغش میآیند، کفاش را سنگفرش میکنند، پر از رنگ و نور و زندگی میشود و همه تعجب میکنند که شهر ما خیابانی دارد که محل گفتوگوی ادیان است.
وقتی حال ما خوب نیست شهر را نمیبینیم اما وقتی حالمان خوب است متوجه شهر میشویم و از آن توقعاتی پیدا میکنیم. شما در حال حاضر تمنای رنگ دارید و این نشان میدهد که حالتان خوب است وگرنه وقتی حالتان خوب نباشد توقعاتتان از جنس دیگری است؛ میخواهید ترافیک، روان باشد؛ توقع دارید خانهای داشته باشید که سرپناهتان باشد و به نیازهای اولیهتان پاسخ داده شود؛ دیگر کیفیت مد نظر شما نیست.
خیر. وقتی به سراغ زیبایی شهر میرویم که حالمان رو به بهبود باشد. ممکن است یک زمان حال ما خراب باشد ولی وقتی به نیازهای اولیهمان پاسخ داده شد، ساکت شویم؛ درحالیکه وقتی حالمان خوب است، دیگر کیفیت برای ما اهمیت دارد. کمیت همچنان وجود دارد؛ باید به نیازهای اولیهمان پاسخ داده شود و شکممان سیر شود اما در کنار آن، عطر و طعم و رنگ نیز برایمان اهمیت مییابد.
قم- ایرنا- معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت: تجلی هنر اسلامی در معماری این استان در حال مستندسازی است تا از این طریق به احیای آن پرداخته شود.
حسن بحرینی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در این مستند به سه حوزه کتیبه نویسی، استفاده از نقوش اسلامی در معماری اسلامی و ایرانی و کاربردی سازی این هنر پرداخته شده است که به زودی منتشر می شود.
وی گفت: در این مستند به تاریخچه هنراسلامی در استان قم و آثار آن در حرم حضرت معصومه(س) و بقاع متبرک امامزادگان و سایر اماکن با معماری اسلامی خواهیم پرداخت.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم اضافه کرد: معرفی کارگاه های هنرمندان در این حوزه و پرداختن به آثار آنها در اماکن مختلف از دیگر بخش های این مستند خواهد بود.
وی حضور هنرمندان شاخص در قم را مورد اشاره قرار داد و گفت: در حال حاضر 200 کارگاه صنایع دستی در حوزه معماری اسلامی و 400 هنرمند صنایع دستی در رشته انگشترسازی در استان مشغول به فعالیت هستند.
وی ادامه داد: همچنین هنرمندان قم در حوزه کتیبه نویسی و نقوش اسلامی در سطح کشور و حتی در عرصه بین المللی شناخته شده هستند و در اماکن مذهبی آثار دست این هنرمندان به یادگار مانده است.
در استان قم چهار هزار و 200 هنرمند صنایع دستی دارای پروانه فعالیت می کنند، 2 هزار و 300 کارگاه هنرهای دستی نیز در استان وجود دارد.
بحرینی با بیان این که احیای هنرهای اسلامی نیازمند فرهنگسازی است گفت: در اسفندماه سال گذشته نخستین نمایشگاه منطقه ای هنرهای اسلامی و صنایع دستی در صحن جامع فاطمی حرم مطهر حضرت معصومه(س) در رشته های تزیینات معماری، کاشی هفت رنگ، آینه کاری، معرق، منبرسازی، حاتم کاری، قلم کاری و سایر هنرهای دستی برپا شد که نقش مهمی در معرفی و احیای این هنر داشت.
وی افزود: این نمایشگاه با محوریت کاربرد صنایع دستی در حوزه فرهنگ اسلامی، کتیبه نگاری در تولید هنرهای دستی و صنایع دستی در تزیینات معماری اسلامی و ایرانی برپا شده بود که مورد توجه علاقه مندان در این رشته ها قرار گرفت.