ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻠﻞ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدن ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮی در اﯾﺮان

معمار شهر: ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﻃﺮح ﻣﻬﻤﯽ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮی اﺳﺖ. ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ: ﻃﺮح ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺗﯽ و راﻫﻨﻤﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از اراﺿﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، ﺻﻨﻌﺘﯽ، ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ، اداری و ﮐﺸﺎورزی و ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت و ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﺗﺴﻬﯿﻠﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻮﺳﺎزی ، ﺑﻪ ﺳﺎزی و اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه و ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻮارد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺑﻨﺎ و ﻧﻤﺎﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﻣﻨﺎﻇﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدد و در واﻗﻊ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب اﻟﮕﻮی ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺘﻔﺎده از اراﺿﯽ ﺷﻬﺮی داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺿﺮورت ، ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

ﺑﺎ ﺗﺎﺳﯿﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ در ﺳﺎل 1370 و ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﺸﺎوران ﺧﺎرﺟﯽ، ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﭼﻬﺮه ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و اﯾﻦ درﺣﺎﻟﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺪوﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻮم ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﺎ اﻧﺒﻮﻫﯽ از ﻣﺠﻬﻮﻟﺎت روﺑﻪ رو ﺷﺪﻧﺪ.

ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻃﺮﺣﻬﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻠﺎت زﯾﺎدی از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸﮑﻠﺎت ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ و ﺷﻬﺮﺳﺎزی، ﻫﺠﻮم وﺳﯿﻊ روﺳﺘﺎﺋﯿﺎن ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﮐﻤﺒﻮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از اراﺿﯽ ﺷﻬﺮی و ﻏﯿﺮه روﺑﻪ رو ﺷﺪﻧﺪ. اﻫﻤﯿﺖ و ﻟﺰوم وﺟﻮد ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ در ﻫﺮ ﺷﻬﺮ و ﺣﺘﯽ روﺳﺘﺎ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺑﻌﺎد زﻧﺪﮔﯽ از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اراﺿﯽ ، ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻦ، ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺣﺘﯽ ﺧﻄﻮط ارﺗﺒﺎﻃﯽ ، ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت و ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻫﻤﻪ اﺑﻌﺎد را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ وﺟﻮد آن ﺑﺮای اﺳﺘﻤﺮار و دوام ﯾﮏ ﺷﻬﺮ و ﺣﺘﯽ روﺳﺘﺎ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ. در اﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﺄﺳﯿﺲ وزارت آﺑﺎداﻧﯽ و ﻣﺴﮑﻦ در ﺳﺎل 1342 و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﺳﻮم ﺗﻬﯿﻪ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮای ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺑﺰرگ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر دوﻟﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.

ﻫﺪف اﺻﻠﯽ از ﺗﻬﯿﻪ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ، اراﺋﻪ ﺳﯿﻤﺎی ﮐﻠﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ آﯾﻨﺪه آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﻬﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻫﺎی ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ اﻗﺘﺼﺎدی ﺻﻨﻌﺘﯽ و .... در ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ﺧﻄﺎی ﺑﺎﻟﺎﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺎراﯾﯽ ﻟﺎزم را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﮑﻠﺎت ﺷﻬﺮی آﯾﻨﺪه ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ وزارت ﻣﺴﮑﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﺑﺎ آﮔﺎﻫﯽ از ﻧﺎﮐﺎر آﻣﺪی ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ، ﺑﺎ اﻧﺪک ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ در ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت آن، در ﺳﺎل 1363 ﻧﺎم آن را ﺑﻪ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺗﻐﯿﯿﺮ داد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﻋﻠﺎوه ﺑﺮﻣﺤﺪوده ﺷﻬﺮ، ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺷﻬﺮ را ﻫﻢ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﮑﻠﺎت ﻣﻨﻌﻄﻒ ﺗﺮ ﮐﻨﺪ و ﻣﺸﮑﻠﺎت و ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪوده ﺷﻬﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﺑﺮ ﭼﻬﺮه ﺷﻬﺮ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی آﯾﻨﺪه ﺧﻮد ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﺪ. ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮای ﺗﺪوﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻮم ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﭼﻮن ﺑﺎ اﻧﺒﻮﻫﯽ ﻣﺠﻬﻮﻟﺎت روﺑﻪ رو ﺑﻮده اﺳﺖ.

در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﺮاﻧﯽ اول زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪ و در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم و ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻃﺮح ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺒﺪل ﮔﺮدﯾﺪ. در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﺳﻮم اﻃﻠﺎﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ 14 ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮی ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ. ﺗﻬﺮان، ﺗﺒﺮﯾﺰ، رﺷﺖ، اﺻﻔﻬﺎن، ﮐﺮج، ﻗﺰوﯾﻦ، ﺑﻨﺪراﻧﺰﻟﯽ، ﭼﺎﻟﻮس، ﻧﻮﺷﻬﺮ، ﺳﺮﺑﻨﺪر، ﺑﺎﺑﻞ، ﺑﺎﺑﻠﺴﺮ، ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس، ﺑﻨﺪر ﻟﻨﮕﻪ.

اوﻟﯿﻦ ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮی ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮرای ﻋﺎﻟﯽ ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻨﺪرﻟﻨﮕﻪ در ﺳﺎل 1345 ﺑﻮد. ﻃﺮح ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان در ﺳﺎل1348 ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ.

ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯی ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭی

معمارشهر: ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ: ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯی ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭی، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮﺍﻋﺪی ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﮐﺎﺭﺑﺮی ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، ﺗﺠﺎﺭی، ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﻭ ﻣﻌﺎﺑﺮﺷﻬﺮی، ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺳﺮﺍﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎی ﺷﻬﺮی، ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﯽ ﺗﺮﺍﮐﻢﻫﺎی ﺟﻤﻌﻴﺘﯽ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ، ﺿﺮﺍﻳﺐ ﺳﻄﺢ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﮏ ﻗﻄﻌﻪ، ﺩﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒﯽ ﺍﺯ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺤﻠﯽ، ﻧﺎﺣﻴﻪﺍی ﻣﻨﻄﻘﻪﺍی ﻭ ﺷﻬﺮی، ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻃﻮﻝ ﻭ ﻋﺮﺽ ﻳﮏ ﻗﻄﻌﻪ، ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻧﺼﺎﺏ ﺗﻔﮑﻴﮏ ﺑﺮﺍی ﺍﻧﻮﺍﻉ ﮐﺎﺭﺑﺮیﻫﺎ، ﻧﻤﺎ ﻭ ﺳﻴﻤﺎی ﺷﻬﺮی ... ﻭﺿﻊ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ.

طرح جامع شهر: ﻃﺮﺡ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺗﯽ 10 ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺿﯽ ﺷﻬﺮی ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪﺑﻨﺪی ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎی ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ، ﺻﻨﻌﺘﯽ، ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﯽ ﺍﺩﺍﺭی ﻭ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯی ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ. ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭﺑﺮیﻫﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪﺑﻨﺪی ﺧﻄﻮﻁ ﮐﻠﯽ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﯽ، ﺗﺮﻣﻴﻨﺎﻝﻫﺎ ﻭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﺤﻼﺕ ﻧﻮﺳﺎﺯ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﺯی ﻭ ﻧﻮﺳﺎﺯی ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺑﻨﺎﻫﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﻇﺮ ﺷﻬﺮی ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ.

ﻃﺮﺡ ﺗﻔﻀﻴﻠﯽ ﺷﻬﺮ: ﻃﺮﺣﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﮐﻠﯽ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮ، ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺭﺍﺿﯽ ﺷﻬﺮی ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺤﻼﺕ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺩﻗﻴﻖ ﺯﻣﻴﻦ، ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺮﺍﮐﻢ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﺗﺮﺍﮐﻢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻮﺳﺎﺯی ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺷﻬﺮی ﻭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﮐﻠﻴﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮی ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﻧﻘﺶﻫﺎ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﺪﺍﺭک ﺛﺒﺘﯽ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ.

ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺷﻬﺮ: ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺷﻬﺮ، ﻣﺤﺪﻭﺩﻩﺍی ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭیﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎی ﻭﺯﺍﺭﺕ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ ﻣﺴﮑﻦ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯی ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺍی ﮐﺎﺭﺑﺮی ﻣﺠﺎﺯ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭیﻫﺎ ﻣﮑﻠﻒ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺷﻬﺮی ﺑﻪ ﺳﺎﮐﻨﻴﻦ ﺁﻥ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ.

کاربری اراضی: ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻮﻉ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭی ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎی ﺩﺍﺧﻞ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺷﻬﺮی ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎیﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ، ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﯽ، ﺗﻮﺭﻳﺴﺘﯽ، ﺍﺩﺍﺭی، ﻓﻀﺎی ﺳﺒﺰ، ﮐﺸﺎﻭﺭﺯی ﻭ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻭ ... ﺍﺳﺖ.

ﻗﻄﻌﻪ ﺯﻣﻴﻦ: ﻗﻄﻌﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍی ﺳﻨﺪ ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﻌﺒﺮ ﺭﺍﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

 ﺗﻔﮑﻴﮏ: ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻳﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﺠﺰﺍ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﺍﺳﺖ.

 ﺗﺠﻤﻴﻊ: ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻗﻄﻌﻪی ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ ﺟﻬﺖ ﻳﮏ ﻧﻮﻉ ﮐﺎﺭﺑﺮی ﺍﺳﺖ(ﻋﮑﺲ ﻋﻤﻞ ﺗﻔﮑﻴﮏ)

 ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ: ﻫﺮﺑﻨﺎﻳﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﻳﺎ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎی ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﮐﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ(ﺑﺎ ﮐﺎﺭﺑﺮیﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ)

واحد مسکونی: ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﮐﻠﻴﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺍی ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺗﺎﻕ، ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻭﺳﺮﻭﻳﺲﻫﺎی ﻻﺯﻡ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

طرح جامع و تفصیلی «تهران» بازنگری می‌شود...

شهر نیوز - قائم‌مقام معاونت برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران با بیان این مطلب که بازنگری طرح تفصیلی تهران در دستور کار است، گفت: مهم‌ترین مأموریت حوزه شهرسازی و معماری در پنج سال آینده، توسعه و بهبود سطح کیفیت زندگی با ارتقاء هویت و کیفیت طراحی معماری، ایجاد تعادل جمعیتی با رعایت سقف جمعیت‌پذیری طرح جامع و تفصیلی، ایمن‌سازی در برابر سوانح طبیعی (زلزله، سیل و...)، ارتقاء کیفیت ساخت‌وساز شهری، ساماندهی و صیانت از حریم پایتخت و حفاظت و صیانت از باغات است.

امیر آریازند در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تشریح برنامه‌های حوزه راهبردی، کالبدی-فضایی، معماری و شهرسازی در برنامه سوم شهر تهران اظهار کرد: شهر تهران به‌ عنوان محل فعالیت تقریباً 11 میلیون نفر در روز و محل سکونت کمتر از 9 میلیون نفر جمعیت در شب با چالش‌های فراوانی روبروست که می‌توان به وجود بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری، نازل بودن کیفیت ساخت‌وساز، نادیده گرفتن حقوق شهروندان در ساخت‌وسازها و عدم نظارت و کنترل صحیح بر آن، وجود تعارضات در حریم و نبود مدیریت یکپارچه در آن و تخریب باغات اشاره کرد.

وی اضافه کرد: با توجه به چالش‌های موجود، مهم‌ترین موضوعات حوزه شهرسازی و معماری، حفاظت و صیانت از بافت تاریخی شهر، ساماندهی و ارتقاء کیفیت معماری و منظر شهری، انتظام بخشی به کالبد و فضای شهری محدوده و حریم، نوسازی بافت فرسوده و صیانت و حفاظت از باغات و توسعه فضای سبز خواهد بود که باید به‌عنوان موضوعات استراتژیک شهر تهران مورد بررسی عمیق قرار گیرند.

قائم‌مقام معاونت برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران، ارتقاء و اصلاح ساختار کالبدی و فضایی شهر را هدف راهبردی در برنامه سوم توسعه شهر دانست و با تأکید بر ارتقاء زیست پذیری شهر و رویکرد شهرسازی و معماری نوآورانه افزود: حفظ و ارتقاء مساحت باغات شهر تهران، نسبت بافت ناپایدار شهری، سرانه فضای سکونتی، میزان انحراف معیار از سرانه‌های خدماتی طرح جامع و نسبت تعداد تخلفات ساختمانی به ازای هر هزار پروانه صادره از شاخص‌هایی است که می‌توان به کمک آن‌ها اجرای برنامه سوم و تحقق اهداف آن را پیگیری کرد.

آریازند با اشاره به اینکه طرح تفصیلی تهران تا پایان سال سوم برنامه شهر تهران بازبینی می‌شود، اظهار کرد: تهیه و بهنگام رسانی نقشه‌های پایه طرح تفصیلی با مقیاس مناسب، تدقیق و به‌روزرسانی لایه‌های اطلاعات مکانی، بازبینی پهنه‌بندی نحوه استفاده از اراضی با لحاظ سند توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی (TOD) در هماهنگی با مطالعات طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران، تهیه برنامه تأمین خدمات طرح تفصیلی، تثبیت آثار و بناهای تاریخی میراثی ثبت‌شده شهر تهران و تعیین حریم آن‌ها با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و انعکاس آن بر روی نقشه‌های طرح تفصیلی ازجمله مواردی است که در این بازنگری لحاظ می‌شود.

وی رضایتمندی شهروندان را مهم‌ترین هدف کلی در اجرای پروژه‌های شهری دانست و بیان کرد: توسعه انسان‌محور باید اصل و اساس همه فعالیت‌های توسعه‌ای در شهر باشد. در این صورت ساخت‌وسازهای شهر، حفاظت از باغات، صیانت از حریم پایتخت با ساماندهی محیطی و مدیریت یکپارچه، ارتقای ایمنی ساخت‌وساز با بازنگری در روش‌ها و سازوکارهای نظارت بر کیفیت آن، ساماندهی نماها و سیما و منظر شهری با اعمال اصول زیبایی محله‌ها و تقویت کریدورهای اصلی جهت پیوند معنایی شهر، موضوعاتی است که شهر را برای شهروندان زیست پذیر و رضایت آن‌ها در زندگی شهری را بهبود می‌بخشد.

طرح جامع شهری بدون رویکرد محیط زیست موفق نخواهد بود

اصفهان- ایرنا- رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان گفت: اگر طرح جامع شهری با رویکرد جدی محیط زیست، بوم شناسی ارزیابی و تدوین نشود چیزی به جزسنگ و گچ و معماری تحویل مردم نخواهد داد.

به گزارش ایرنا، نعمت الله اکبری روز پنجشنبه در مراسم اعلان عمومی شروع فرآیند تهیه برنامه جامع شهر اصفهان در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی اصفهان، افزود: تدوین طرح های جامع شهری با رویکرد جدید باید از زمان های گذشته در کشور آغاز می شد تا امروز شاهد عوارض و گرفتاری ها در اکثر کلان شهرها نباشیم.
وی اظهارداشت: برای این که بتوانیم طرح جامع شهری را از نگاه کالبدی و سخت افزاری خارج کنیم باید به سمت و سویی که در گذشته جوامع توسعه یافته آغاز کردند، پیش برویم.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی اصفهان تصریح کرد: هشت سال گذشته بحث برنامه آمایش شهری را به عنوان یک ضرورت در شورای شهر اصفهان مطرح کردم اگر برای شهرها به دنبال راه چاره نباشیم از منظر برنامه ریزی آمایش شهری راهی که می رویم نادرست است.
وی تصریح کرد: چهار رکن قابلیت زندگی برای مردم شهر از جمله رقابت پذیری، بانک پذیر شدن و مشارکت شهری امروز روی میز توسعه شهری است.
اکبری ادامه داد : برنامه ملی آمایش سرزمین به صورت جدی روی میز دولت قرار گرفت و قرار است این سند ملی به زودی تهیه شود.
وی بیان کرد: وقتی بحث از برنامه آمایش می شود مقیاس نقشه ها یک 250 هزارم است که هرگز رویکرد را برای شهرها در پی نخواهد داشت.
بگفته وی 88 درصد جمعیت استان اصفهان و 94 درصد شهرستان اصفهان شهری است.

** طرح جامع شهری زمینه توسعه پایدار را فراهم می کند.
شهردار اصفهان در این مراسم با بیان این که برای حل مشکلات شهر نیازمند یک نگاه راهبردری هستیم، گفت: اندیشه جدید اصفهان را به جایگاه واقعی خود می رساند اما این اقدامات نیازمند اراده همگانی است.
قدرت الله نوروزی با بیان این که اصفهان به عنوان پایلوت طرح جامع شهری با رویکرد جدید در کشور انتخاب شد، افزود: این طرح مساله محور است و بر آمایش شهری تاکید دارد که باید تمامی ضوابط و مبانی توسعه پایدار در آن لحاظ شود.
وی بیان کرد: این طرح باید به صورت شبکه ای و جامع مشکلات شهر را دیده و مشکلات مربوط به آن را درک کند، همچنین طرح جامع شهری زیست پذیری و توسعه محوری، بحران آب، آلودگی هوا و صوتی، حمل و نقل عمومی را در نظر بگیرد.
شهردار اصفهان با بیان این که به دنبال سرزندگی در این شهر هستیم، اضافه کرد: در طرح جامع شهری باید نگاه دقیقی به زوایای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی صورت بگیرد در این طرح فارغ از مشکلات امروز، آینده را در نظر گرفت.
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان گفت: یکی از مهمترین دلایل ناکارآمدی طرح های جامع شهری نگاه از بالا به پایین بود از این رو با در نظر گرفتن رویکرد نوین و جدید نظریات ذینفعان و مردم را برای این طرح در نظر گرفتیم.
حجت الله غلامی با اشاره به عدم توجه به بافت فرسوده در شهر اصفهان بیان کرد: بیش از چهار هزار هکتار اراضی بافت فرسوده و ناکارآمد شهری داریم که اگر مورد توجه قرار می گرفت امروز بافتهای تاریخی خالی از سکنه نمی شد و حاشیه نشینی همچون قارچ سر از خاک بیرون نمی آورد و امروز بزرگترین معضل این شهر حاشیه نشینی نمی شد.
وی با بیان این که 15 درصد جمعیت شهر اصفهان در مناطق حاشیه ای ساکن و دچار بد مسکنی هستند، اظهارداشت: این مقوله ها باید در برنامه جامع شهر با رویکرد نوین دیده شود.
طرح جامع و طرح تفصیلی 2 طرح مهم در برنامه ریزی و مدیریت شهری است که قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن طرح جامع این گونه تعریف شده است که طرح جامع، طرح بلندمدتی است که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه بندی مربوط به حوزه های مسکونی، صنعتی، بازرگانی، اداری و کشاورزی و تاسیسات و تجهیزات و تسهیلات عمومی مناطق نوسازی، به سازی و اولویت های مربوط به آن ها تعیین شده است.

چرا طرح جامع سیلاب شهری را تهیه نکردید؟!

نماینده مردم چالوس در مجلس با اشاره به سیل در شمال کشور گفت: چندین بار به وزیر راه و شهرسازی اعلام کردیم که پل‌های منطقه در معرض فروریختن هستند، اما تاکنون توجهی نشده است.

به گزارش خبرنگار پارلمانی ایمنا،  قاسم احمدی لاشکی در تذکر شفاهی خود با بیان اینکه «اکنون نیز چند پل در چالوس و نوشهر در انتظار فروریختن به سر می برند » تاکید کرد: چرا تا وقتی که می توان با ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان مشکل را حل کرد، اجازه می دهید خسارت ۴۰ میلیارد تومانی به منطقه وارد شود، بنابراین باید تمامی اتفاقات فوق را ناشی از سوء مدیریت دانست.

وی با انتقاداز از وزیر کشور به دلیل عدم تدوین طرح جامع سیلاب شهری، از دولت خواست هر چه سریعتر برای حل این معضل چاره اندیشی کند.

نایب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس  همچنین ادامه داد: در همه جای دنیا رودخانه ها موجب توسعه می شوند، اما در ایران ویرانی، تخریب و نابودی و کشتن مردم را به دنبال دارند، لذا دولت و هیات دولت هرچه زودتر این موضوع را تعیین تکلیف کنند.

لاشکی تاکید کرد: اگر چه باید از آقایان نوبخت و نجار که به نیابت از دولت در منطقه سیل زده حضور یافتند، تشکر کنم، اما نکته اصلی این است که چرا هر چند سال یکبار چنین حادثه ای در این منطقه رخ می دهد و حتی موجب خسارت جانی می شود؟ باید از مسئولان پرسید مسئولیت جان باختن مردم با چه کسی است؟

نماینده مردم چالوس و نوشهر در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر چه باید از زحمات مسئولان هلال احمر که مقداری آذوقه میان مردم توزیع کردند، تشکر کرد، اما آیا راهکار این است؟

تشریح آخرین وضعیت بازبینی طرح‌های جامع استان فارس

سرپرست شهرسازی معماری استان فارس گفت: خشکسالی و نبودن بارش‌ها، ریزگردها و تخریب اراضی کشاورزی از مسایلی است که در بازبینی طرح‌های جامع شهرهای استان لحاظ شده است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، بهروز رویین‌تن، سرپرست شهرسازی معماری استان فارس درباره وضعیت بازبینی طرح‌های جامع شهرهای این استان گفت: طرح جامع اغلب شهرهای این استان در حال بازبینی هستند و مساله اغلب شهرها تخریب اراضی کشاورزی در اثر توسعه شهری است که مشاوران باید به آنها پاسخگو باشند که سعی دارند در مطالعاتشان به انسجام کالبدی برسند.

وی افزود: موضوع اراضی ملی نیز اغلب در شهرها سبب توسعه از هم گسیخته شهرها شده و مشکلات حقوقی هم به وجود آورده‌اند. به عنوان مثال برخی تعاونی‌ها در بخش‌هایی از این اراضی ساخت و سازهایی کرده‌اند که در توسعه شهری نه قابل چشم‌پوشی‌اند و نه بدون در نظر گرفتن مسایل حقوقی قابل الحاق به شهر هستند. به عنوان مثال در شهر فسا مشخصا از این موارد دیده می‌شود و عمدتا از این دسته مشکلات در ارتباط با طرح جامع وجود دارد.

این مدیر استانی در ادامه با اشاره به مشکلات زیست محیطی و لحاظ شدن نیازهای شهرها در بازبینی طرح جامع توضیح داد: تا به حال به طور معمول در شهرهای استان عارضه زیست محیطی نداشته‌ایم.  ولی مسایل اخیر مانند موضوع خشکسالی و نبودن بارش‌های فصلی مشکلاتی مانند ریزگردها را ایجاد کرده است. در این‌باره معمولا مشاوران سعی می‌کنند با توجه به دما یا غلظت آلایندگی‌ها جزایر حرارتی را مشخص کنند و پیشنهادشان در خصوص محدوده‌های ترافیکی و یا کاهش تعداد ماشین و خودرو و عبور و مرور جهت کاستن از مشکلات این چنینی است.

رویین‌تن با توجه به مشکل ریزگردها در استان گفت: در سال‌های اخیر در شهرهای جنوبی استان مانند "قیر" یا "کازرون" با مشکل ریزگردها بیشتر مواجهیم. ولی نسبت به استاهان‌هایی مانند اصفهان یا کرمانشاه این ریزگردها کمتر هستند.

وی توضیح داد: اغلب مسایل شهرها در استان فارس تخریب باغات و اراضی کشاورزی است. به عنوان مثال مشکل عمده شهر داراب کالبدی است و در توسعه شهری به اراضی کشاورزی می‌رسید. این شهر از جهات مختلف یا به ارتفاعات و یا با اراضی کشاورزی برخورد داشت و شاید بزرگترین چالش ما این بود که بتوانیم زمین مناسب توسعه را برا ی شهر داراب داشته باشیم.

وی همچنین در ادامه اضافه کرد: از میان ۳۸ قرارداد ۲۰ قرارداد مربوط به تهیه طرح جامع و تفصیلی است و ۱۸ قرارداد مربوط به عکس‌های هوایی و نقشه‌های پایه است که از این تعداد طرح حدود ۸ طرح تجدید نظر جامع در شهرهایی مانند داراب فیروز آباد، نورآباد، بوانات، کازرون و آباده و ۱۲ طرح تفصیلی در شهرهایی مانند آباده، قایمیه ، کوار، اقلید، نی ریز، مصیری ، فسا، سروستان، صفا شهر، فراش بند، اصطهبان، حاجی آباد و قیر در دست تهیه داریم.

رویین‌تن با اشاره به مسایل و نیازهای چند شهر استان فارس در تدوین بازبینی طرح جامع اضافه کرد: "فیروزآباد" شهری است که با توجه به طرح قبلی، دامنه وسیع توسعه را برای آن در نظر داشتند و هنوز هم نرخ رشد جمعیتی را برایش در نظر گرفتند. ولی این شهر باز هم زمین مازاد بر نیاز داشت و چالشی بود که شورای عالی با مشاور در رفت و برگشت‌ها داشت که در نهایت محدود زیادی از اراضی را از محدوده شهر خارج کردند.

 سرپرست شهرسازی معماری استان افزود: در "جنت شهر" نیز که نخستین طرح جامع را دارد، مشکل اصلی عبور مسیر جاده اصلی و ترانزیتی شیراز به بندرعباس بود که میزان زیادی تخریب و حریم جاده بخش زیادی از شهر را متاثر از خود کرد. در این باره مشاور در طرح، راهکارهایی مانند زمین‌های توسعه‌ای برای دادن معوض و آزادسازی جاده ارایه کرد که به دلیل مشکلات جغرافیایی آن محدوده امکان انحرافش از محدوده شهر وجود نداشت و مقرر شد با پیش‌بینی زمین لازم و دادن معوض زمینه‌ای را ایجاد کنند که آن مشکلات حل شود.

رویین‌تن گفت: در طرح اردکان هم عدم وجود زمین برای توسعه، قرارگیری در دل ارتفاعات، وجود شیب‌های بسیار زیاد و اراضی باغی سبب شد که توسعه این شهرها به بیرون محدوده صورت گرفت که در این باره نیز مشاور تمام وقتش را برای گزینه پیشنهادی توسعه مناسب قرار داد.

این مدیر استانی درباره بازبینی طرح‌های جامعی که در مراحل نهایی هستند، افزود: بازبینی طرح جامع برخی از شهرها مانند فیروزآباد، بوانات، جنت‌شهر، داراب و اردکان در دستور کار شورای عالی برای تصویب قرار دارند.

سرپرست شهرسازی معماری استان فارس درباره وضعیت بلند مرتبه‌سازی در نسبت با حریم گسل‌ها در استان فارس نیز توضیح داد: مساله دیگر استان، قرار گرفتن در معرض پهنه خطر زلزله بالا است. ما در استان گسل‌های متعددی با پهنه‌های پرخطر داریم. به همین دلیل آیین‌نامه‌های سازمان نظام مهندسی از سخت‌ترین آیین‌نامه‌هاست و موضوع مقاومت ساختمان‌ها در آنها با دقت خاصی پی‌گیری می‌شود.

وی اضافه کرد: در مجموع موضوع بلند مرتبه‌سازی در شهرهای استان نداریم و حتی شیراز ساختمان‌های بلند مرتبه یکپارچه ندارد و تعداد ساختمان‌های ۱۲ طبقه در نهایت بیش از انگشتان یک دست نیست. شیراز، شهری خطی است و به صورت شرقی، غریی کشیده شده. در شمال و جنوب این شهر گسل‌های فعال داریم و سابقه آنها مطالعه شده و براساس مطالعه مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی محل‌های مناسب جهت ساخت و سازهای بلند مرتبه نیز تعیین شده است.

رویین‌تن گفت: متاسفانه اغلب این مطالعات مورد توجه قرار نگرفته و بیشتر تحت تاثیر تقاضاهاست و گاهی این تقاضاها به حدود گسل هم مربوط است و ما چاره‌ای نداریم که آنها را ملزم کنیم به رعایت آیین‌نامه‌های سازمان نظام مهندسی و آیین‌نامه‌هایی که مربوط به زلزله است و به آنها استناد شده است./

شهر نیازمند برنامه‌ریزی‌های انعطاف‌پذیر است

یک کارشناس شهرسازی گفت: طرح های جامع ماهیت مناسب و انعطاف پذیری برای رویارویی با مسائل شهری ندارد، اما سالها است درکشور ما هنوز هم به عنوان یک طرح مرجع مورد توجه مدیریت‌های شهری قرار دارد.

نگین صادقی درگفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهارکرد: با وجود مشکلات ماهیتی طرح جامع و نامناسب بودن آن در برخورد با مسائل شهری، توجه به این طرح در قالب چشم‌انداز فرادست می‌تواند به عنوان راهکاری جهت انتظام، تعادل‌بخشی، اجرا و جلوگیری از اخذ تصمیمات قائم به تشخیص موردی و کوتاه مدت مؤثر واقع شود.

 وی افزود: شهر پویا و پایدار با تدوین سند چشم‌انداز مطلوب و از پیش اندیشیده شده در قالب کالبد شهر، فعالیت‌های شهری، سیما و منظر شهر و آینده پیش روی آن دست یافتنی است.

 این کارشناس شهرسازی درباره ضرورت تدوین چشم انداز برای طرح جامع شهر اصفهان در حوزه شهرسازی گفت: در نظرگرفتن شهر به عنوان یک سیستم زنده و پویا و همواره در حال تغییر و تحول، شهرسازان را بر آن می‌دارد تا در قالب مدیریت و برنامه‌ریزی استراتژیک با شهر روبرو شوند.

صادقی افزود: دستیابی به اهداف بلندمدت و کوتاه مدت همچنین تحقق برنامه‌ها و استراتژی‌های تدوین شده برای شهر تنها در صورتی امکان‌پذیر است که در مقیاس فرادست آن چشم انداز (Vision) مناسب و هدفمند تدوین شده باشد، این چشم انداز به عنوان یک سند بالا دست، همواره باعث هم راستا شدن نیروهای موجود و پتانسیل‌ها در جهت تحقق اهداف در مقیاس‌های متفاوت می‌شود. 

این کارشناس شهرسازی تصریح کرد: هر شهر، محله و واحد همسایگی دارای هویت مجزا و منحصر به فرد است و شرایط و وضعیت آن به عنوان یک موجود زنده و در حال رشد همواره در دست تغییر است، بنابراین مدیریت و برنامه‌ریزی برای آن نیز باید در چارچوب‌ مناسب انجام گیرد.

 صادقی تاکید کرد: یکی از بدیهی‌ترین اصول لازم الاجرا در این خصوص، تدوین چشم انداز فرادست کلی و پیش بینی چارچوب برنامه‌ریزی، طراحی شهری قابل انعطاف و قابل بازنگری در قالب زمان و مکان است.

طرح جامع شهر همدان در حال تهیه و تدوین است/ساخت‌وساز و توسعه بی‌رویه همدان یکی از مشکلات حوزه شهرسازی است

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر همدان با بیان اینکه طرح جامع شهر همدان در حال تهیه و تدوین است، گفت: ساخت‌وساز و توسعه بی‌رویه همدان یکی از مشکلات حوزه شهرسازی است.

به گزارش نافع، نرگس نورالله زاده امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما، با بیان اینکه طرح جامع شهر همدان در حال تهیه و تدوین است، اظهار کرد: یکی از دستور کارهای کمیسیون شهرسازی و معماری شورا، الگوهای توسعه شهر همدان است؛ در دستور کار است با توجه به این الگو، برای آینده شهر همدان چه الگوی توسعه‌ای در نظر گرفته شود که منطبق بر شهرسازی اسلامی و هویت شهر همدان باشد.

وی به بررسی مشکلات عمده در حوزه شهرسازی همدان اشاره کرد و گفت: ساخت‌وساز و توسعه بی‌رویه شهر همدان یکی از مشکلات در این حوزه است که در سنوات قبل نیز بوده و سلسله جلساتی در این خصوص برگزار شده است.

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر همدان بیان کرد: در جلسات و طی بررسی‌ها به پنج مشکل رسیدیم که از جمله آن ساخت و سازهای غیرمجاز بود؛ غالب املاک با ساخت و ساز‌های غیرمجاز، دست‌خوش این موضوع می‌شوند و مشکلات مشابه دارند.

وی با بیان اینکه در ساخت و سازهای غیرمجاز، تمام املاک عادی و فاقد سند رسمی هستند، افزود: در این زمین‌ها تفکیک‌ها به صورت قانون‌مند انجام نشده، زمین بزرگ ابتدایی به شکل غیرمجاز تصویب و قطعه‌بندی شده و اصول شهرسازی نیز در آنها رعایت نشده است.

نورالله زاده با بیان اینکه به دلیل این مشکلات و اینکه قانون یا ضابطه‌ای نداریم که از ساخت‌وساز غیرمجاز جلوگیری کند جلساتی برگزار کردیم، تصریح کرد: این جلسات به منظور جلوگیری از ساخت‌وساز غیرمجاز بود، دستورالعمل و قوانینی تدوین کردیم که این افراد به راحتی مجوز ساخت بگیرند.

پیش‌بینی می‌کنیم با تسهیل شرایط، ساخت‌و‌سازها در قالب قانون‌مند در مناطق بازآفرینی و کم برخوردار انجام شود

وی به پنج مرحله برای اخذ مجوز ساخت‌وساز اشاره کرد و ادامه داد: در کمیسیون تشخیص و در طرح توانمندسازی پیش‌بینی شده، این املاک قابلیت اخذ مجوز پروانه ساختمانی دارند یا نه؛ برای این موضوع در کمیسیون ماده 5 شهرداری مصوب شد املاکی که در محدوده‌های بازآفرینی محلات قرار دارند، اجازه طرح در کمیسیون تشخیص داشته باشند.

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر همدان خاطرنشان کرد: مقرر شد این املاک از ضوابط ساخت‌وساز عادی در سایر نقاط شهر بهره‌مند شوند و اینکه برای صدور پروانه ساخت این املاک قوانینی داریم.

وی با بیان اینکه برای سایر حوزه‌های شهری در احداث بنا چهار مهندس طراح و چهار مهندس ناظر باید وجود داشته باشد، یادآور شد: قرار بر تسهیل شرایط احداث بنا در این مناطق بود تا فرهنگ قانون‌مند اخذ مجوز پروانه ساختمانی ایجاد شود، سپس همچون سایر نقاط شهر در قوانین با این مناطق نیز برخورد شود.

نورالله زاده با اشاره به هماهنگی با سازمان نظام مهندسی، اداره راه و شهرسازی و معاونت عمرانی استانداری به منظور تسهیل شرایط احداث بنا در مناطق بازآفرینی و کم برخوردار، اظهار کرد: دستورالعملی تدوین شده که برای این مناطق به جای هشت مهندس یک مهندس مرتبط گرفته شود؛ پیش‌بینی می‌کنیم با تسهیل شرایط، ساخت‌و‌سازها در قالب قانون‌مند در این مناطق انجام شود.

ابلاغ نخستین قرارداد برنامه جامع شهر اصفهان با رویکرد نوین

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان گفت: نخستین قرارداد برنامه جامع شهر با رویکرد نوین در کلانشهر اصفهان ابلاغ شد.

سیداحمد حسینی‌نیا در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهارکرد: از مهمترین نارسایی­‌ها و کاستی­‌های طرح‌­های توسعه شهری ایران و به خصوص کلان‌شهر اصفهان، وکالتی بودن یا نبود مشارکت مستقیم ذی‌نفعان در فرآیند تالیف و تدوین آنها بوده است. بخش عمده این نقص متوجه نبود سازوکار تعریف شده بود که در برنامه جامع جدید این نقص برطرف شده است.

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان خاطرنشان کرد: شهرداری اصفهان با مشارکت شورای اسلامی شهر و اداره کل راه و شهرسازی استان در حال تدوین ساز و کار و ساختار شورای راهبری برنامه جامع جدید هستند و خروجی آن به تایید وزارت راه و شهرسازی خواهد رسید.

وی با بیان اینکه در ساختار جدید نقش نمایندگان سمن­‌ها و سازمان­‌های مردم نهاد، انجمن‌های صنفی و حرفه‌­ای پررنگ تر خواهد شد، اظهارکرد: در این فرآیند به معنای واقعی برنامه­‌ریزی مشارکتی شکل می‌گیرد و برنامه‌­ریزی با مردم و برای مردم انجام می‌پذیرد.

حسینی‌نیا ادامه داد: با ابلاغ قرارداد برنامه جامع شهر اصفهان با رویکرد نوین و انجام آن، صدای کسانی شنیده خواهد شد که در فرایند برنامه­‌ریزی شهری به آنها توجه نشده و نادیده گرفته شده‌­اند.

وی با بیان اینکه از لحاظ روش‌­شناسی تفاوت این برنامه جامع نوین با طرح‌­ها­ی توسعه شهری سنتی در این است که در مرحله اول، «گزارش تشخیص» نوشته می‌شود، گفت: «گزارش تشخیص» بر پایه منظور کردن دیدگاه‌­ها و منافع گروه­‌های ذی‌نفع و ذی‌نفوذ از راه تشکیل جلسات همگانی، مذاکره، استعلام کتبی از سازمان‌­ها و مؤسسات دولتی و نهادهای مردم نهاد، صنفی و حرفه­‌ای است که زیر نظر شورای راهبری و توسط مشاور مادر تنظیم و تدقیق می­‌شود.

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان گفت: این گزارش مبنای تهیه برنامه توسعه شهری است و ورود مفاهیم چشم انداز، اهداف و راهبردهای مرتبط در برنامه از نوآوری‌­های برنامه جدید است.  

در نخستین جلسه کمیته اجرایی برنامه جامع شهر اصفهان چه گذشت؟

نخستین جلسه کمیته اجرایی برنامه جامع شهر اصفهان در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در قالب هشت گروه کانونی برگزار شد.

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهارکرد: کمیته اجرایی برنامه جامع شهر اصفهان با همکاری سه نهاد اداره کل راه و شهرسازی استان، شورای اسلامی شهر و شهرداری اصفهان با هدف هم‌­افزایی علمی تخصصی و درگیرسازی ذی­‌نفعان و ذی­‌نفوذان و استفاده از ظرفیت‌­های گوناگون علمی تخصصی برای شناسایی مسایل و اهداف کلیدی توسعه شهری اصفهان در فرایند تهیه برنامه جامع شهر، اقدام به برگزاری سلسله جلساتی منظم و منسجم در معاونت شهرسازی و معماری می‌کند.

سید احمد حسینی‌نیا افزود: در این سلسله جلسات که در قالب هشت گروه کانونی با تسهیل‌گر ویژه و با عضویت ذی‌نفعان، ذی‌­نفوذان و تشکل‌های مردمی مرتبط با موضوع تشکیل می‌شود، مهم­ترین مسایل شهر اصفهان شناسایی، اولویت­‌بندی و مورد بررسی قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه این هشت گروه کانونی شامل گروه‌های اجتماعی، شهرسازی، محیط­ زیست، ایمنی و امنیت، اقتصادی، حمل و نقل، حکمروایی و مدیریت سرزمین است، تصریح کرد: برای هر یک از گروه‌­های کانونی جلساتی جهت پیگیری موضوعات تخصصی ویژه برگزار و نتایج جمع‌­بندی شده هر گروه در جلسه کمیته اجرایی برنامه جامع شهر اصفهان بازبینی می‌­شود.

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان ادامه داد: در این راستا با برگزاری نخستین جلسه کمیته اجرایی برنامه جامع شهر اصفهان، ضمن نقد و بررسی مدل پیشنهادی مهندسان مشاور برنامه جامع در خصوص تحلیل ساختار فضایی شهر اصفهان و چگونگی عملکرد گروه‌های کانونی، پیشنهاداتی در زمینه تغییر، اصلاح و بهبود الگوی تحلیل ساختار فضایی شهر اصفهان ارایه شد.

وی گفت: همچنین در این جلسه، بر ضرورت توجه ویژه بر مسایل کلیدی زیست‌پذیری شهر به ویژه آب، آلودگی هوا و فرونشست زمین، لزوم دیده شدن مشارکت شهروندان و همچنین هویت فرهنگی، اجتماعی، کالبدی و تاریخی شهر و توجه به برندهای اصفهان مانند پایتخت فرهنگی جهان اسلام، شهر دوستدار کودک، شهر خلاق صنایع دستی و ... تاکید شد.